Morgunblaðið - 28.04.1962, Qupperneq 17

Laugardagur 28. ápríl 1962
MORCriSBL 4ÐIB
17
Opið afmæiisbréf
til frú Asdisar Káradóttur
Garðskagavita
' Sæl og blessuð, Ásdís Kára-
dóttir.
Ég sé í Mörgunblaðinu, að þú
hefir orðið fimmtug 16. þ.m.
Furðulegt, einu sinni enn, hve
tíminn hefir liðið fljótt, — eftirá
að hyggja.
Ég hrekk oft við, þega'r ég
heyri, að þeir eru farnir að eld-
ast, sem vöru börn að aldri, þegar
ég var fullvaxinn. Það skyldi þó
aldrei vera, að ég sé orðinn
gamall!
Ég man eftir þér nýfæddri í
vöggu. Veturinn 1911—1912 hafði
verið fremur snjóasamur á Tjör-
nesi, en um það leyti, sem þú
fæddist, skipti um tíðarfarið og
gerði hlývirði og sólbráð.
Faðir þinn, sem kunni manna
bezt að spinna saiman gull- og
silfur-þræði hugsunar, tilfinning
ar og ytri abburði, kallaði þig sól-
bráðina sína þetta vor og lengi
síðan.
Það er fallegt orð sólbráð og
ttiefir yndislega merkingu í norð-
lægri sveit.
Vorið tók á móti þér og færði
þér í vöggu þína gjafir sínar.
Þær beztu voru birtan og hlýjan.
Þú fæddist inn í „nóttlaugp vor
aldarveröldina þar, sem víðsýmð
skín“. Tjörnes er ein af byggð-
um þeirrar veraldar. Stephan G.
Stephanson hefir manna bezt
Ökilgreint þá veröld. Álhrif henn-
ar geta verið mikil, víðtæk og
yaranleg.
Einar Benediktsson, sem var
Tjörnesingur í æsku og fram á
jþroskaár, yrkir undir áhrifum
lágnættissólaiinnar þar:
„Mér íinnst ég elska
allan heiminn
©g enginn dauði vera til“.
Þetta er niðurlag kvæðisins
,,Lágnættissól (Við Grímseyjar-
*und) “.
Er hægt að komast öllu lengra
i ful'lko.mnu lífsviðlhorfi?
Væri efkki æskilegt að þeir, sem
nú fara með mestu völd í heim-
inum, — ráða yfir atomkraftin-
um meðal annars, — gengju á
vit þessarar voraldarveraldar?
Þú fékkst gott uppeldi í for-
eldralhúsum, Asdís. Ég efast ekki
um, að þú hefir gert þér grein
fyrir þvl Þú nauzt þar að vísu
ekki ríkisdæanis fjármuna, held-
ur voraldarauðsins og víðsýnisins.
Faðir þinn var mikill fræðari.
Hann ræddi við ykkur börn sín
um lífið: gátur þess, undur þess
Og fegurð. Hann kenndi ykkur
Jíka að sjá hinar broslegu hliðar.
Móðir ykkar, mjúklynd og við
kvæm, iék fyrir ykkur á gítar
•inn og söng, og lét ykkur syngja
með sér, svo jafnvel hversdags-
leikinn varð hátíðlegur.
Gestkvæmt var á Hallbjarn-
nrstöðum, svo einangrun þvingaði
ekki.
Strax á bnrnsaldri varstu dug-
Jeg og hjálpsöm við bústörfin úti
©g inni. Það efldi þig að þrótti
Og hreysti.
Dagar æskunnar færðu þér
hamingju þá, sem það veitir að
lifa heilbrigðu, náttúrlegu lífi
Þú fagnaðir fjólu á hól og fugli
Í mó, hlynntir að húsdýrum og
Ihlóst með kátum vindum. Hrædd
ist ekki frost og snjóa vetrarins.
Sveitin þín taldi sig betur
Betta og ríkari, af því að þú
yarst að koma til liðs hjé henni.
Þú gekkst í ungmennafélagið.
Þó að þú værir þá ung, — værir
með þeim allra yngstu í þeim
hópi, — fylgdi þér strax í þeim
félagsskap heilbrigt fjör, ósér-
Ihlífni og gleði til áhrifa. Ég var
|>ér ákaflega þaikklátur fyrir
þetta sem formaður félagsins.
Hefi víst aldrei látið það í ljós
við þig, en flyt þér þakkir mínar
aú.
En »vo kom ungur maður og
glæsilegur, Sigurbergur Þorleifs-
son, árið 1929, þegar þú varst
aðeins 17 ára, nam þig á brott
og fór með þig suður i Garð.
Ég varð ekkert undrandi yfir
þessu, en ég kenndi í brjósti um
ógiftu piltana á Tjörnesi, sem
voru á svipuðum aldri og þú.
Þeim leið víst hvorki vel í svefni
né vöku um þær mundir. Hafðir
þú ekki einhverja hugmynd um
þetta? Auðvitað er ómögulegt að
taka tillit til annars eins, þegar
hinn útvaldi er kominn. Engmn
getur ætlast til þess.
Þú fórst suður 1 Garðinn með
vöggugjafirnar þínar frá voröld-
inni: birtuna og hlýjuna.
Ég hefi verið gestur hjá ykkur
Sigurbergi og gengið úr skugga
um, að þeir dýrgripir eru þar.
Ég hefi kynnzt börnunum ykkar,
Sigrunu og Kára, nóg til þess
að finna, að þau hafa fengið frá
þér hlutdeild í þessum gjöfum.
Ég hefi fréttir af þvi, að þú
hefir verið í Ungmennafélaginu
Garðar, siysavarnardeild kvenna
í Garði, kvenfélaginu „Gefn“ og
kirkjukór Útskálasóknar. Félags
hæfni þín hefir því — sem betur
fer — ekki farið forgörðum, þótt
Tjörnes sakni hennar hjá þér.
Ég hefi heyrt um samúð þína
með þeim, sem „örlög hrjá“ á
einihvern hátt Og hjálpfýsi þína
við þá. Veit, að þú hefir oft
tekið börn á heimili þitt lang-
tímum saman og verið þeirn nær-
gætin sem móðir. Þekki af af-
spurn, að bér hefir endst vel hinn
mikilsverði dugur til að leggja
hönd að hvaða verki, sem vinna
þarf, þó að þú hafir ekki verið
heilsuhraust um skeið.
Þú hefir stýrt gestkvæmu
heimili þannig, að gestir hrósa
því og vilja þar sem oftast koma.
Og þú hefir haldið þeim hætti,
sem þú ólst upp við, að tigna
bókmenntir Og listir.
Þú hefir sjálf ort lög og ljóð.
Eg hefi hlustað á lög eftir þig
leikin og sungin. Mér finnst
hreimur norðlenzkra náttúru-
radda í þeim flestum, sem ég
hefi heyrt. Máske er það mis-
heyrn míns norðlenzka eyra.
Ekki er bað samt misheyrn, að
þessi vorvísa, sem þú kveður
suður á Garðskaga, sé ort af hug,
sem er fyrir norðan:
„Hrærðir mæna himins til
hæstu fjallatindar.
Knýja á bjargsins bláu þil
biíðir sunnanvindar“.
Fyrir norðan er sunnanvindur
inn blíðastur vinda, en ekki á
Garðskaga.
Kvæðið þitt ,,Rósin“ segir
fallega sögu um mátt og vald
minninganna:
„í Ijúfum draumi
hjá lækjarstraumi
stóð lífs míns rós.
Þá strengur bærðist
og hjartað hrærðist
við himneskt Ijós.
Hún hvarf í bláinn
mín blíðust þráin,
sem bar ég fyr.
En yndi hljómsins
og ilmur blómsins
er ávalt kyr“.
Og svo er kvæðið þitt „Bjart
er undir sr.i og sjá“. Það kvæði
er tær skáldskapur. Þetta segi
ég undir votfa og birti kvæðið,
hvort sem þér líikar betur eða
ver:
„Bjart er undir sól að sjá,
sé ég turna þína.
Hér við skagann báran blá
brýtur knerri mína.
Bjart er undir sól að sjá,
sér til vonaheima.
Hér við skagann báran blá
bannar mér að dreyma.
Bjart er úndir sól að sjá,
sigldi ég mínu fleyi.
Til þín flytur báran blá
brotin, — þótt ég deyi“.
Þú varst sólskinsbarn, þegar þú
fæddist, og þér var fagnað sem
sólskinsbarni.
Enn áttu vöggugjafir þínar:
birtuna og hiýjuna. Það gleður
okkur vini þína norðurfrá. — og
auðvitað alla vini þína.
Ég hygg. að þú hafir I skap-
gerð þinni og gáfnafari tryggingu
fyrir því, að þetta breytist ekki,
þó að árin færist yfir. Hanmar
geta komið tii þeirra, sem þannig
eru gerðir, knerrir, sem þeir
eiga geta brotnað, en bláar bárur
og sólarsýn bjarga brotunum.
Hver nlutur er að miklu leyti
eins og á hann er litið.
Blessuð, haltu áfram að yrkja
lög og ljóð. Yrking er sjálfsrækt
un — og ganga á sjónarhóla.
Tignaðu lífsgleðina, eins og
fyrrum, þótt þú sért orðin
fimmtug. Lífið er þrátt fyrir allt
undursamlega ríkt af gleðiefnum
handa þeirn, er eldast að árum.
Ég þekki það.
Láttu Skopskynið ekki fölkskv-
ast. Það er stundum ómetanlega
mikils virði, til þess að eyða
flónsku og firrum. Og svo er það
„krydd i súpuna" ef hún ætlar
að verða ofdauf.
Það er gaman að lifa, þó að
ekki sé eins auðvelt að betrum
bæta heiminn, eins og okkur datt
í hug, að það væri, þegar við
vorum ung heima á Tjörnesi.
Mennii-nir eru yfirleitt góðir
að eðlisfari, margir skemmtilegir,
sumir dálítið skrýtnir, örfáir leið
inlegir. En guð er lengi að skapa
menn, eins Og Örn Arnarson
sagði. Það er tilfellið.
• •
Sum bréf verða að taka enda
fyrr en afnið þrýtur. Þetta er
eitt þeirra bréfa.
Ég hefi hripað þessar fátæk-
legu línur sem afmæliskveðju til
þín að norðan frá hinni vorbjörtu
æskusveit minni og þinni.
Við Pálína, kona min, óskum
þér og ástvinum þínum innilega
til hamingju á þessum tímamót-
um ævi þinnar — um leið og
við af alúð þökkum vináttu þína
og þinna á iiðnum árum.
Lifðu iengi heil og sæl.
Karl Kristjánsson.
23/4. — ’62.
ÁSDÍS Káradóttir, húsfreyja að
Garðskagavita í Garði, er fædd
að Hallbjarnarstöðum á Tjör-
nesi í Suður-Þingeyjarsýslu, 16
apríl 1912. Foreldrar Ásdísar
voru hjónin: Sigrún Árnadóttir
Jónssonar, bónda á Þverá í
Reykjahverfi og konu hans Re-
bekku Jónasdóttur Jóhannesson-
ar frá Laxamýri — og Kári Sig-
urjónsson Halldórssonar Gott-
skálkssonar. Kona Sigurjóns og
móðir Kára var Dórótihea Jens-
dóttir Nikulássonar Budhs.
Sigrún og Kári bjuggu á Hall-
bjarnarstöðum á Tjörnesi ail-
lengi. Kári var hreppstjóri í sveit
sinni. Sat sem landskjörinn vara-
þingmaður á Alþingi 1933. Var
fjölgáfaður maður, sjálfmenntað-
u- vel, m. a. mikill jarðfræðing-
ur. Kári andaðist árið 1949, en
Sigrún, fíngerð kona og vel gef-
in, lifir enn og dvelst hjá Ásdísi
dóttur sinni. önnur börn Sigrún-
ar og Kára, en Ásdís, vOru:
Guðný Hulda húsfreyja í Reykja
vík, Dagný dáin 1934, Árni bóndi
á Hallbjarnarstöðum I, og Bjarki
bóndi á HaUbjarnarstöðum II.
Ásdís fluttist úr föðurgarði
1929 suður að Hofi í Garði til
heitmanns síns Sigurbergs Þor-
leifssonar. Þau giftust 1930. For-
eldrar Sigurbergs voru: Þorleif
ur útvegsbóndi Ingibergsson og
kona hans Júlíana Hreiðarsdótt-
ir bæði at skaftfellskum ættum.
Sigurbergur er maður mikilsmet-
inn. Hefir stundað smíðar, land-
búnað og sjómennsku. Er nú vita
vörður oo hreppstjóri.
Börn Asdísar og Sigurbergs
eru: Si.grún barnakennari í
Reykjavík, gift Tómasi Sigurðs-
syni vélvidkja* og Kári, sem
nemur læknisfræði og er í síðasta
hluta þess náms.
Fósturdóttir þeirra er: Val-
gerður Marinósdóttir. Hún er á
fermingaraldri. K. K.
Axel R. Magnússon
kennari sjötugur
27. MARZ síðastliðinn varð einn
góður borgari okkar þróttmiklu
höfuðborgav sjötugur. Axel kenn
ari er fæddur að Fagradal í Döl-
um vestur, sonur heiðurshjón-
anna Rögnvaldar Magnúsen Og
Önnu Oddsdóttur, Axel er því af
góðu fólki kominn, Skarðs Og
Ormsættum sem eru fjölmennar
góðættir við hinn fagra Breiða-
fjörð. Axel sleit barnsskónum í
Breiðafjarðardölum, og reyndist
snemma hneigður fyrir hljómlist
og bókmenntir. Eftir fermingu
stundaði Axel nám í unglinga-
skólanum að Hjarðarholti í Dala-
sýslu, hjá hinum kunna mennta-
frömuði og brautryðjanda séra
Ólafi Ólafssyni. Síðar fluttist
Axel til Reykjavíkur og stundaði
hljómlistarnám hjá hinum lands-
kunna hljómlistarmanni ísólfi
Pálssyni. Árið 1921 kvæntist Axel
hinni góðu konu sinni Margréti
Ólafsdóttur ættaðri af Kjalarnesi,
varð þeim 5 barna auðið, öll hin
mannvænlegustu. Frú Margrét er
nú dáin fyrir nokkrum árum.
Margt mætti rita um Axel sjö-
tugan, því margt gerist á langri
lífsleið, en lítið eitt mun ég hér
upp telja.
Um lengri tíma, var Axel org-
anleikari við Kristkirkju í
Landakoti, og þótti organleikur
hans með aíbrigðum góður. Axel
er trúaður maður, enda fylgj-
andi hinnar einu sönnu trúar,
Og hefur verið meðlimur móður
kirkjunnar um margra ára skeið.
Eins og ég hef áður minnzt á,
er Axel unnandi hljómlistar og
fagurra lista, um lengri tíma
stjórnaði Axel Breiðfirðingakórn-
um, sem þótti þá og síðar sér-
staklega góður kór, og eftirsókn-
arvert að hlusta á hann. Axel
starfaði fyrir Rafveitu Reykja-
víkur í 25 ár, og þótti liðtækur
þar sem annarsstaðar. Þá hefur
Axel stundað kennslustörf í frí-
stundum um margra ára skeið,
og þá aðallega kennt hljómlist.
Axel er ungur í anda og ungur
í útliti og á því sjálfsagt mörg
ár og margar sólskinsstundir eftir
að lifa hér á ökkar fagra og bless
aða íslandi og eins Og Stefán
frá Hvítadal segir í sinu fagra
kvæði „Vorsól“,
Nú finn ég vorsins heiði í hjarta.
Horfin, dáin nóttin svarta.
Ótal drauma blíða, bjarta
barstu, vorsól, inn til mín.
Það er sngin þörf að kvarta,
þegar blessuð sólin skín.
Starfsfólkið við Rafveituna,
vinir og írændur Axels, óska hon
um hjartanlega til hamingju með
þessi merkú tknamót í lifi hans.
Heill þér sjötugum frændi.
Ámi Ketilbjarnar.
Ásdís Björg
Jónsdóttir
t. 1. okt. 1959 — d. 19. apríl 1962.
Kveðja frá afa og föður-
systkinum.
Horfin er rós og höfug sorgiu
blikar,
harmanna þungi ástvini slær,
Lifið oss réttir oft sinn bei/.ka
bikar,
ber þó um leið oss drottins
vilja nær.
Lokað i kvöld
vegna
einkasamkvæmis
T rúlof unarhring cu
afgreiddir samdægurs
HALLUÓK
Skólavörðusti g 2
JÓN N. SIGURÐSSON
Málflutningsskrifstofa
hæstaréttarlögmaður
Símj 14934 — Laugavegi 10.
Þú, sem varst okkar bjarta
ást og yndi,
allt var svo hlýtt og gott í
kringum þig.
Æskunnar töfrar léku þér í lyndl,
lýsa þau spor nú oss hin
myrku stig.
Hljóð lifir minning hlýrra
sælla daga,
hýrt var þitt bros og augun
vonaskær.
Lýsir og vermir ljúft þín
stutta saga,
ljósgeisli þinn er hjarta okkar
kær.
Fram liggur braut, þó horfin
sértu sýnum,
þig signa mun drottins ást og
verndin • blíð.
Stór varstu okkur gjöf með
geislum þínum,
gjöf, sem mun okkur fylgja lifs
um tíð.
Um hugi okkar klökkar kveðjur
streyma.
Guðs kærleikur mun lýsa hin
björtu stig.
Vertu sælt barn í drottins háu
heima,
hans hlýja og náð mun leiða
og styrkja þig.
G. Þ.