Morgunblaðið - 15.09.1962, Blaðsíða 8

8
MOTtCUP/BT. AÐIÐ
Laugardagur 15. sept. 1962

>l«iMi
Á Lögbergi. Prófessor Sigurður Nordal lýsir Þingvöllum, og for sætisráðherrarnir hlusta. — 1 baksýn sést steinninn, sem setið
hefur milli klettanna í þúsund ár, bera við himin.
En heyrðu þeir rúdd Guðs hér?
j
: - spurði Ben-Gurion á Logbergi
EINS og skýrt er frá á öðrum
stað í blaðinu, heimsótti
David Ben-Gurion, forsætis-
ráðherra Israels, og frú hans
Háskóla íslands í gærmorgun.
Strax að þeirri heimsákn lok-
inni var ekið austur á Þing-
völl, eins og ráðgert hafði
verið. í fremsta bílnum voru
þeir forsætisráðherrarnir Ben-
Gurion og Ólafur Thors auk
dr. Sigurðar Nordals, sem
leysti úr spurningum Ben-
Gurions um menningu íslands
og sögu. í næsta bíl á eftir
bifreið forsætisráðherranna
voru forsætisráðherrafrúrnar
og í nokkrum bifreiðum þar
á eftir fylgdarlið og blaða-
menn.
Þegar lagt var af stað frá
Reykjavík, var dumbungur í
lofti og horfði illa um sæmi-
legt veður. Esja hafði safnað
á sig gráum skýjum með ófrið
arbliku og ekki annað að sjá
en íslenzka haustið hygðist
segja þessari fríðu fylkingu
strið á hendur. Og austar á
heiðinni voru þokuflekkir og
útlit fyrir hann myndi rigna
eldi og brennisteini yfir forn
an þingstað landsins. Vegirn-
ir blautir, grös og lyng með
þunglyndislegum fölva, jafn-
vel Mosfell framlágt og metn
aðarlaust og án þess stolts
fyrir hönd íslenzkrar náttúru
sem blés Agli Skallagríms-
syni í brjóst orð og myndir.
En gestirnir höfðu ekki
tíma til að hugsa um þessa
uppgjöf landsins fyrir skýj-
um og regni, því margs þurfti
að spyrja á svo naumum
tíma. Ben-Gurion spurði Sig-
urð Nordal í þaula og hafði
varla spurt einnar spurning-
ar þegar sú næsta var borin
fram. Ólafur Thors sagði við
okkur blaðamennina á Þíng-
völlum, að Ben-Gurion hefði
spurt Sigurð Nordal um allt
milli himins og jarðar á leið-
inni austur. „Og hann kunni
að spyrja“, sagði Ólafur
Thors. „Það er ekki minni
vandi að spyrja en svara.“
n.
Ferðin austur gekk að öðru
leyti stór tíðindalaust. Veðr-
ið á Þingvöllum var heldur
hráslagalegt. Það móaði í
Hrafnabjörg gegnum þok-
una, Skjaldbreiður var lagst-
ur undir feld og sást ekki.
Þegar komið var til Þing-
valla voru bornar fram veit-
ingar í Valhöll og skeggrædd
ust menn við nokkra stund.
Að því búnu var sezt að borð
um og matur borinn fram.
Með honum var drukkið rauð
vín og hvitvín frá ísrael.
Smökkuðust þau ágætlega að
allra dómi. Þegar forsætis-
ráðherrarnir höfðu setzt við
matarborðið, sagði Ólafur
Thors, að Ben-Gurion þyrfti
enga ræðu að halda, hann
væri ekki á vakt, og raunar
væri ekki til þess ætlast að
fleiri ræður væru haldnar
undir borðum en yfirlitser-
indi Sigurðar Nordals um
staðinn. Þessum orðum lét
Ólafur Thors fylgja nokkrar
gamansamar athugasemdir,
en þá allt í einu greip Ben-
Gurion fram í og sagði bros-
andi, „Þér eruð sjálfur byrj-
aður að halda ræðu“. En Ól-
afur Thors svaraði og vitnaði
í Lloyd George, „Það sem er
erfiðast við ræðuflutning er
að vita hvenær maður á að
stoppa", en ég hef aldrei lært
það“.
Meðan SigurðurNordal flutti
erindi sitt um Þingvöll, lög,
sögu og bókmenntir, hlust-
uðu gestirnir fullir áhuga.
Það var augsýnilegt að ræðan
féll í góðan jarðveg hjá fróð-
leiksþyrstum ísraelsmönnun-
um. Að ræðunni lokinni sagði
Ben-Gurion "ið Sigurð Nor-
dal, „Get ég fengið eintak af
ræðu yðar?“.
Meðan á borðnaldinu stóð,
ræddi fréttarnaður Mbl. við
ísraelska blaðamenn. Hann
var fræddur á því að blöð
í israel komi út í 15 þús. til
80 þús. eintökum, sjónvarp
hafi ekki enn verið sett á stofn
en útvarpið sé rekið af ríkinu
og sé hægt að velja á milli
6 stöðva; opinber tungumál
séu hebreska, arabíska Og
franska. „Er ekki erfitt að
kenna innflytjendurtum he-
bresku?“ voru ísraelsmenn-
irnir spurðir. „Nei, það er
ekki svo mjög erfitt Þeir
fara í sérstaka skóla í hálft
ár óg læra málið, auk pess
sem þeir heyra það hljóma
allt í kringum sig, og yfir-
leitt eru þeir fljótir að kom-
ast upp á lagið með að tala
það“. „Ég hef það á tilfinn-
ingunni að Ben-Gurion sé
einhvers konar spámaður í
ykkar augum“ sagði einn ís-
lenzku blaðamannanna. „Nei,
það er ekki rétt“, svöruðu
Israelsmennirnir. „í okkar
augum er hann fyrst og
fremst stjórnmálamaður." —
„Hvert er helzta vandamál
ísraelsmanna í dag?“, voru
blaðamennirnir spurðir að
lokum. „Að halda frið“, sogðu
þeir. „Öll önnur vandamál
eru lítilfjörleg samanborið
við það“.
Þegar staðið var upp frá
borðum, var forsætisráðherra-
hjónum Israels vísað inn í
eitt af gistiherbergjunum, þar
sem þau hvildu sig um stund.
Á meðan var ráðgert að Ól-
afur Thors héldi fund með
ísraelskum fréttamönnum. Við
gengum út á hlaðið, og sjá!
Hann var að létta til í suðri,
sólargeislar brutust undan
skýjum og grámóskan í norðri
á undanhaldi.
III.
Svo leið tíminn og veðrið
fór síbatnandi og þegar Ben-
Gurion og frú komu aftur
fram, glampaði sól á völlun-
um. Þá var Ólafur Thors enn
á fundi með fréttamönnum,
en Ben-Gurion hafði fengið
sér sæti við eitt borðið og
rabbaði við þá sem gerðust
svo djarfir að yrkja hann orði.
Forsætisráðherrafrúrnar voru
komnar út á hlað, en Ben-
Gurion sagði frá framkvæmd-
um í landi sínu. Hann hafði
hina mestu unun af að tala
um land sitt og þjóð, hvernig
uppbyggingin gengi, hvað ver-
ið væri að gera og hvað væri
fyrir höndum. Þegar fundinum
var lokið, kom Ólafur Thors
fram og ætlaði að sækja Ben-
Gurion, svo unnt væri að
halda förinni áfram. En for-
sætisráðherra Ísraels sat sem
fastast og hélt áfram upp-
fræðslu sinni um heimalandið.
„Eruð þér bjartsýnn á framtíð
ísraels?“ var Ben-Gurion
spurður. „Já, það er ég“ svar-
aði hann. „Ég er Gyðingur.
Þér mu-nduð líka vera bjart-
sýnn, ef þér væruð Gyðingur
Og byggjuð í ísrael. íslenzka
þjóðin er merkileg þjóð og
undarlegt, hvað þið hafið get-
að gert svona fámennir, að-
eins 180 þúsund; að hugsa sér
þetta. En þið hafið átt tung-
una og hún hefur hjálpað
ykkur. Þið eruð þrautseigir.
Almenn velmegun er meiri
hjá ykkur en okkur.“
Israelsku blaðamennirnir
þyrptust nú að Ben-Gurion og
Ólafur Thors sagði við hann“.
Á meðan þér hvílduð yður,
herra forsætisráðherra, send-
uð þér hersveitir yðar á mig“.
„Hvaða hersveitir?" spurði
Ben-Gurion undrandi. „Allar
mínar hersveitir eru heima
í ísrael“. „Nei, ég á við þessar
hersveitir þarna“, sagði Ólaf-
ur Thors og benti á ísraelsku
blaðamennina“ og þeir eru
líka reiðubúnir að berjast með
yður“. Ben-Gurion, sem aug-
sýnilega misskildi íslenzka for
sætisráðherrann hristi höfuðið
og sagði, „Mér er alveg sama“.
Ólafur Thors útskýrði fyrir
honum hvað hann hefði átt
við og lét Ben-Gurion þá í
Ijós efa um, að allir blaða-
menn stjórnarandstöðunnar í
ísrael mundu standa með sér.
Þá sagði Ólafur Thors. —
„Stjórnarandstaðan hérna er
verri en í ísrael. Hún er
verri en Arabar“. En Ben-
Gurion fórnaði höndum, hló
og sagði, „herra forsætisráð-
herra, ég skal með glöðu geði
skipta við yður á Aröbum og
íslenzku stjórnarandstöðunni."
Allir viðstaddir höfðu hina
mestu skemmtun af þessum
orðahnippingum forsætisráð-
herranna, ekki sízt þeir sjálf-
ir. Þeir hlógu og skemmtu sér
án tillits til þess sem í venju
legu tali er kallað diplomatí.
Nú var haldið af stað og
förinni heitið að næsta áfanga-
stað, Lögbergi.
IV
Forsætisráðherrarnir stóðu
á Lögbergi rétt fyrir klukkan
fjögur. Þingvellir höfðu svipt
af sér gráum drunganum eins
og íslenzka þjóðin svörtu
myrkri ófrelsisaldanna, og
þarna blöstu þeir við með
ljósum himni og dökkum
skuggafingrum, sem teygðu
sig eftir gjám og lyngi og ís-
lenzk saga og menning studd
ist við sinn eðlilega bakhjarl,
þar sem voru fjöll og hraun
og helgi þessa fagra staðar.
Svo tært og fagurblátt var
landið frá Lögbergi að sjá, að
sú hugsun hvarflaði ósjálfrátt
að manni, að æðri máttarvöld
hefðu vísað Grími geitskó á
þennan stað, eins og þegar
drottinn Guð vísaði ísraels-
mönnum hinum fornu veginn
heim. „Sjá, ég fæ yður landið.
Farið og takið til eignar land
ið, sem Drottinn sór feðrum
yðar: Abraham, ísak og Jakob
að gefa þeim og niðjum þeirra
eftir þá“. Þá voru íslendingar
fleiri en þeir urðu síðar á
svartasta skeiðinu, en nú
hefur þeim fjölgað aftur eins
og ísraelsmönnum og kannski
að þeir eigi eftir að fá
molana af borði Mosebókar
þegar hún segir við Gyð-
inga „Og sjá, þér eruð
í dag að fjölda til sem stjörn
ur himins". Margt eiga þess
ar tvær þjóðir sameiginlegt
og undarlegt að rifja upp á
þessum stað þau orð sem eru
einna merkust í helgiritum
Gyðinga: „Gjörið yður eigi
mannamun í dómum; hlýð
ið jafnt á lágan sem háan;
hræðist engan mann; því að
dómurinn er Guðs“. Þannig
talaði Drottinn við þjóðir
sínar og enn hafði
hann í hendi sér sól og regn.
Það var eins og landið væri
nýþvegið af túrisma sumars
ins þennan dag.
Forsætisráðherrarnir stóðu
á Lögbergi og horfðu yfir vell
ina. Sigurður Nordal á miHi
Framhald á bls. 17.

!

!
i
í
;
I
David Ben-Gurlon horfir agn
dofa á ógnarkraft gufunnar,
sem þeyttist út um stút bor-
holunnar. „Loks hafið þér
sigrað mig, ég gefst upp“.

i

i