Morgunblaðið - 15.09.1962, Blaðsíða 12

12
Laugardagur 15. sept. 1962
Otgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvaemdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
~ Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
GOÐÆRIÐ OG
VIÐREISNIN
Núverandi ríkisstjóm má
vel una við það að hafa
hlotið nafnið viðreisnar-
stjórnin. Það er almenningur
á íslandi sem hefur gefið rík-
isstjóminni þetta nafn. —
Astæða þessarar nafngiftar
er sú að flokkar núverandi
stjómar tóku við af vinstri
stjóminni, sem leitt hafði
upplausn og algjört öng-
þveiti yfir þjóðina. Framund
an blasti við efnahagslegt
hrun, óðaverðbólga og hengi-
flug.
Það kom ekki aðeins í hlut
viðreisnarstjórnarinnar að af
stýra hruninu. Hún varð jafn
hliða að marka nýja stefnu
og leggja heilbrigðan grund-
völl að athafna- og efnahags-
lífi í landinu í framtíðinni.
Þetta mikilvæga starf nú-
verandi ríkisstjómar hefur
tekizt svo vel að nú ríkir
meira góðæri á Islandi en
nokkru sinni fyrr. Efnahag-
ur þjóðarinnar í heild hefur
verið stórbættur og almenn-
ingur býr nú við betri lífs-
kjör og meira afkomuöryggi
en áður. Atvinna er mikil og
örugg um land allt, atvinnu-
tekjur einstaklinganna háar
og framfarir og uppbygging
móta svip þjóðlífsins um land
allt.
Þessi gleðilega staðreynd
er fyrst og fremst því að
þakka að núverandi ríkis-
Stjórn tókst að snúa við af
þeirri óheillabraut verðbólgu
og dýrtíðar, sem vinstri
stjómin fetaði. í stað verð-
bólgustefnunnar kom jafn-
vægisstefna, sem treysti hag
þjóðarinnar út á við og inn
á við. í stað lausaskulda er-
lendis em nú komnir gildir
gjaldeyrissjóðir. I stað van-
trausts á íslenzkum fjármál-
um og stjórnarstefnu hefur
nú skapazt traust og mögu-
leikar á því fyrir íslenzku
þjóðina að eiga viðskipti við
aðrar þjóðir með eðlilegum
hætti.
1 stað hafta er komið við-
skiptafrelsi og fullar búðir
af hvers konar nauðsynjum.
Ekkert er eðlilegra en að
íslenzkur almenningur vilji
njóta ávaxta góðærisins, nota
auknar tekjur tii þess að
6æta hag sinn og aðstöðu
með margvíslegum hætti.
En við verðum þó að gæta
þess að hafa jafnan taum á
eyðslu okkar. Ella er hætt
við því að verðbólgan kynni
að fá byr undir vængi að
nýju. En það má ekki henda
að verðbólguhjólið verði sett
í rne aftur. í bví fælist mik-
il ógæfa. Við verðum að geta
haldið áfram að reka fram-
leiðslutæki okkar af fullum
krafti, auka framleiðsluna og
leggja þannig áframhaldandi
grundvöll að framförum og
uppbyggingu í landinu.
Þessa verðum við að gæta
nú, þegar við gleðjumst yfir
þeim árangri sem náðst hef-
ur í skjóli viðreisnarstefn-
unnar. Við skulum verja hin-
um aukna arði sem dreginn
hefur verið í þjóðarbúið og
bú hvers einstaks heimilis í
landinu vel og skynsamlega,
en ekki láta fyrirhyggju-
lausa eyðslu móta athafnir
okkar. Aukin sparifjármynd-
un og efling banka og ann-
arra lánastofnana er ennþá
nauðsynleg til þess að sá
grundvöllur verði traustur og
öruggur, sem framtíðin á að
byggjast á. Verðbólguhugs-
unarhátturinn frá dögum
vinstri stjómarinnar má ekki
að nýju ná tökum á íslenzku
efnahagslífi. Viðreisn, fram-
för og uppbygging í þágu
framtíðarinnar eiga að vera
kjörorð allar ábyrgra og
hugsandi íslendinga.
VANÞROSKA
LÝÐRÆÐI
Alsírbúar búa sig nú undir
það að ganga til hinna
fyrstu kosninga síðan landið
öðlaðist sjálfstæði. En því
miður lítur út fyrir að þetta
nýja Afríkuríki muni ekki,
a.m.k. fyrst í stað verða lýð-
ræðisríki. Skýrt hefur verið
frá því að einungis einn fram
boðslisti muni verða þar í
kjöri við fyrstu þing-
kosningarnar.
í svipaðan mund og þetta
er að gerast í Alsír, vinnur
Nkrumah, forseti Ghana, að
því að þjóðþing Ghana setji
lög um, að hann skuli vera
forseti landsins ævilangt.
Ekki spá þessar tiltektir
góðu um framtíð lýðræðisins
í Afríku. Bendir margt til
þess að hinar frumstæðu
þjóðir, sem byggja þennan
heimshluta eigi k.ngt í land
í baráttunni fyrir fullkomn-
um lýðræðisþjóðfélögum. í
fjölmennasta landi álfunnar,
Kongó, hefur nú á þriðja ár
geisað borgarastyrjöld, sem
Sameinuðu þjóðirnar hafa
varið óhemju fé og fyrirhöfn
til að stöðva. í S.-Afríku
geisar kynþáttastríð og veld-
ur ólgu og óróa um alla álf-
una.
Þjóðir Afríku hafa losnað
undan oki nýlenduskipulags-
[ MORCUHBLAÐtÐ
Þjóöir þurfa að vera öflugar til
þess að varðveita bókmenntirnar
sagði bandariska
Iskáldió Robert
Frost i Moskvu
BANDARISKA skáldið Ro-
bert Frost dvelst um þessar
mundir í Sovétríkjunum. Er
heimsókn hans þangað liður
í menningarsamskiptum ríkj-
anna. Frost kom til Moskvu
í byrjun september ásamt
innanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, Stewart Udall, en
í Moskvu skildust leiðir
þeirra. Udall flaug til Síberíu
til að kynna sér ýmsar fram-
kvæmdir þar, en Frost var
kyrr í Moskvu, þar sem hann
ræddi við skáld, skóiabörn o.
fl. Þaðan fór hann til Lenin-
grad. Krúsjeff, forsætisráð-
herra Sovétríkjanna, bauð
Frost til Georgíu, þar sem
hann var sjálfur staddur og
þar ræddust þeir við, forsæt-
isráðherrann og skáldið.
★
Þegar Frost kom til
Moskvu með flugvél frá
Bandaríkjunum, tóku þar á
móti honum Alexander
Tvardovsky, ritstjóri og skáld
ið Evgen Evtushenko.
Frost gerði tilraun til að
hefja samræður við þá á
flugvellinum, en hún tókst
ekki vel.
— Dáumst við ekki hver
að öðrum? spurði Frost. —
Tvardsovsky svaraði ekki og
Evtushenko brosti aðeins.
— Dá stórar þjóðir ekki
hvor aðra? hélt Frost áfram,
en enginn anzaði.
— Þykir þeim ekki leiðin-
legt að gera lítið hvor úr
annarri?
Ekkert svar og þá sagði
Frost:
— Ef Rússland færi fram
úr landi mínu á öllum svið-
um, þá myndi ég gerast
Rússi.
Þetta braut ísinn, allir
nærstaddir hlógu og Frost
hélt áfram:
— Stórþjóðir eru í heim-
inum til þess að auðveldara
sé að varðveita tungumálin
og þá þarf ekki að þýða Ijóð
eins oft. Það er oft spurt
hvers vegna þjóðir þurf-i að
vera öflugar ,en það er ein-
faldlega til þess að varðveita
bókmenntirnar. Stórþjóðir
gera bóókmenntirnar stórar
og miklar bókmenntir gera
þjóðirnar stórar.
„Ég myndi vilja kenna
ykkur."
Frost Aeimsótti barnaskóla
í Moskvu og sagði við börn-
in þar:
— Ég myndi vilja kenna
ykkur, en ég hef ekki tíma
til þess.
Eftir heimsóknina sagði
myndu vilja fara til tungls-
ins, réttu allir upp hendurn-
ar, en stúlkurnar voru þó
hikandi.
Þá sagði skáldið og depl-
aði augunum:
— Þið viljið komast héðan,
sama á hvern hátt, en bætti
við, að hann væri aðeins að
gera að gamni sínu.
Frost var ekki mjög ánægð
ur með heimsóknir sínar í
skólana og fannst börnin ekki
hafa skilið hann nægilega vel,
en taldi sennilegt, að tungu-
málaörðugleikar ættu mestan
þátt í því.
Robert Frost (t. v.) og Evgeny Evtushenko.
hann að hann vildi tala við
börnin vegna þess, að í bar-
áttunni milli Austurs og Vest
urs myndi það ráða úrslit-
um hvort stjórnmálakerfið
æli upp hæfari leiðtoga.
Frost heimsótti einnig gagn
fræðaskóla og ræddi við
bekk 14 ára unglinga.
Unglingarnir voru feimnir
og hlédrægir og vildu sem
minnst tala, en einn piltur
sá sem hafði hlotið hæstar
einkunnir, í bekknum bar
fram spurningu við skáldið:
— Hvað finnst yður um
geimferðir Sovétríkjanna?
— Mér finnst þær stórkost-
legar, svaraði Frost, finnst
þér það ekki líka?
— Auðvitað, svaraði pilt-
urinn undrandi.
Þegar Frost spurði ungl-
ingana hve margir þeirra
„Ég viss! að Krúsjeff
væri hrotti.“
Krúsjeff bauð Frost tll sín
til Gargra í Georgíu. Þegar
Frost kom þangað, var hann
þreyttur eftir heimsóknirnar
til Moskvu og Leningrad og
var hvattur til að leggjast
fyrir. Krúsjeff sendi tvo
lækna til hans og sögðu þeir,
að hann væri sjúkur. Krús-
jeff kom og ræddi við Frost,
þar sem hann lá í rúminu.
Þeir ræddu um stjórnmál
og þegar Frost kom aftur til
Moskvu rifjaði hann upp sam
ræður þeirra fyrir frétta-
menn.
Frost sagði, að forsætisráð-
herra Sovétríkjanna væri svo
sannarlega enginn auli og það
eina, sem hann var óánægð-
ur með væru skoðanir hans
Framh. á blí-. 14.
I
I

ins. En þær eru flestor ör-
skammt á veg komnar í upp-
byggingu þjóðfélaga sinna
og sköpun stjórnarfars, sem
byggist á lýðræði og þing-
ræði. En vonandi heldur þró-
unin áfram. Þessar frum-
stæðu þjóðir hefðu farið úr
öskunni í eldinn ef einræði
og harðstjórn ætti að leysa
nýlenduskipulagið af hólmií
löndum þeirra.
FRAMSÖKN
í FÝLU?
npíminn hefuf síð'istu daga
verið mjög fáorður vun
samkomulag neytenda og
framleiðenda um afurða-
verðið á þessu hausti. Er
engu líkara en að leiðtogar
Framsóknarflokksíns séu í
hálfgerðri fýlu vegna þess
að samkómulag náðist í sex
manna nefndinni. Vitað var
að Framsóknarmenn höfðu í
allt sumar róið lífróður inn-
an bændasamtakanna gegn
öllu samkomulagi. Þeirhöfðu
lagt mikla áherzlu á, að nú
yrði að gera það sam unnt
væri til þess að hindra sam-
komulag neytenda og fram-
leiðenda.
Þegar á þetta er litið sætir
það engri furðu þótt leiðtog-
ar Framsóknar séu nú í fýlu.
Allur almenningur mun hins
vegar fagna því að samkomu
lag tókst um það milli full-
trúa neytenda og bænda að
skekkjur fyrri ára yrðu leið-
réttar og bændur fengju þá
afurðaverðshækkun, sem
þeir áttu rétt á. Er vissulega
ástæða til þess að þakka
fulltrúum beggja aðila fyrir
víðsýni og gagnkvæman
skilning á miklu vandamáli.