Morgunblaðið - 06.04.1963, Blaðsíða 6

6
r MORCVISBLAÐID
Laugardagur 6. apríl 1963
Tvær nýjar bækur frá AB
„Hvíta-IMíl“, eftir Alan Moorhead
„Stormar og stríð‘% eftir
Benedikt Gröndal, alþm.
ÚT eru komnar hjá Almenna
bókafélaginu bækur mánaðarins
fyrir apríl og maí. Apríl-bókin
er Hvíta Níl eftir hinn víðkunna
ástralsk-enska rithöfund Alan
Moorehead í þýðingu Hjartar
Halldórssonar, en maí-bókin
Stormar og stríð — Um ísland og
hlutleysið eftir Benedikt Grön-
dal alþingismann.
Hvíta Níl er í senn trúverðug
Og listræn frásögn af einhverjum
viðburðaríkustu og örðugustu
landkönnuðum, sem sögur fara
af, — könnun Mið-Afríku og leit
inni að upptökum Nílar. Land-
könnuðum þeim, sem þarna voru
að verki, mættu slíkar torfærur
og þrengingar, að eftir á finnast
okkur þeir höfði hærri en flestir
aðrir landkönnuðir, og er þá
mikið sagt. Þeir hver öðrum
meiri: Kichard Burton, hinn ævin
týraþyrsti lærdómsmaður; her-
maðurinn Speke, en gátan um
dauða hans er óráðin enn í dag;
Samuel Baker, óbugandi hetja,
og fagra ungverska eiginkonan
hans hinn mikli biblíufróði Liv-
ingstone; Stanley, blaðamaðurinn
hugrakki Gordon, sem kemur úr
norðri og hlýtur hörmulegan dauð
daga, sem lýst er miklum skiln-
ingi; þýzki vísindamaðurinn
Emin — einna minnst þekktur,
en þó í ýmsu athyglisverðastur
þeirra allra; og loks Kitchener,
sem hefnir Gordons og opnar stór
fljótið Níl.
Alan Moorehead hefur hina
Stórbrotnu frásögn sína árið 1856,
þegar Burton og Speke hverfa
hinum menntaða heimi í tvö áir.
Og henni lýkur-árið 1900, en þá
er Níl í fyrsta sinni opin leið
og kunnug frá upptökum til ósa.
Á þessu tímabili á sér stað þrot-
laus barátta við villta aettflokka,
sjúkdóma, þrengingar og hungur.
Við kynnumst hinum sérkenni-
legustu ættarhöfðingjum, — og
síðast, en ekki sízt þrælasölunni
og skelfingum hennar.
...með kvöldkaffinu
ÞÉB getið lesið Morgunblað-
ið með kvöldkaffinu í Kaup-
mannahöfn.
Faxar Fiugfélags Islands
lcnda nú fimm sinnum í viku
á Kastrupflugvelli í Kaup-
mannahöfn. Með hverri flug-
vél kemur Morgunblaðið, og
það er samdægurs komið í
blaðasölutuminn í Hoved-
banegárdcn við Ráðhústorgií.
Fátt er ánægjulegra en að
lcsa ný blöð að heiman. begar
maður er á ferð eða dvelst
erlendis.
Stormar og strið fjallar um eitt
höfuðatriði ísienzkra utanríkis-
mála — hvort ísland eigi að verða
eða geti verið hlutlaust í sam-
skiptum þjóða.
Þetta vandamál er rakið aftur
í tímann, kannaðar rækilega ís-
lenzkar og erlendar heimildir-um
afstöðu erlendra ríkja til lands-
ins á þessari öld og þó einkum
í síðari heimssyrjöldinni og eftir
hana. Þá er gerð grein fyrir af-
stöðu íslendinga til hlutleysis
bæði fyrr og nú og vandamálin
síðan rædd eins og þau blasa við
nútímanum.
Efniviður í bókina hefur verið
dreginn víða að, enda kemur hér
fjölmargt fram, sem almenningi
hefur verið ókunnugt um áður.
Á það einkum við um ýmsa at-
burði síðari heimsstyrjaldarinn-
ar — en af bókinni fæst glögg
vitneskja um, hvernig og hversu
mikið íslands var á dagskrá þau
ár meðal erlendra stjórnmála-
manna og hershöfðingja og hvert
hlutverk íslands raunverulega
var í þessum heildarleik.
En þungamiðja verksins er af-
staða Islands nú á dögum. Rakið
er, hver öfl eru að verki hér í
þessum málum og valda um þau
hatrömmum deilum. Sýnir höf-
undur fram á, hvað raunveru-
lega standi að baki hinum ólíku
sjónarmiðum og leggur dóm á
misjafna hollustu þeirra við ís-
lenzka hagsmuni.
Bækumar hafa verið sendar
umboðsmönnum AB út um land,
en félagsmenn í Reykjavík geta
vitjað þeirra í afgreiðslu AB,
Austurstræti 18.
MÁNAFLAUGIN
Moskvu, 4. apríl — (NTB) —
MÁNAFLAUGIN sovézka mun
á morgun koma í nánd við mán-
ann. Ekki mun flaugin þó lenda
þar, að því er hermir í fréttum
frá yfirstjórn geimvísinda.
HEFJA VINNU Á NÝ
París, 4. apríl. — (NTB) —
VERKFALLI kolanámumanna
var opinberlega aflýst í kvöld,
er samtök þeirra lýstu því yfir,
að námamennirnir mundu alíir
hverfa til vinnu sinnar í fyrra-
málið, föstudag. *
Ljósmyndari Mbl. Ó. K. M. skrapp um borð i togarann EgU
Skallagrímsson í gærdag, skömmu áffur en hann lagffi af staff
í veiffiferff, og tók þessa mynd af skipshundinum, en hann heit-
ir Kátur og er af SchaferskynL
f DAG birtum við fyrst og
fremst þakkir frá þeim sem
ánægðir eru með árangur af
skrifum Velvakanda og öðru
er betur fer, að þeirra dómi.
Okkur finnst þetta skemmtileg
tilbreyting frá nöldrinu.
• Sátt við mjólkur-
hyrnur og útvarp.
Kæri Velvakandi!
Á síðast liðnu hausti flutti ég
norðan úr landi og komst í dag
lega snertingu við ýmislegt sem
rætt er og gagnrýnt í þínum
bráðnauðsynlega pistli svo sem
mjólkurhyrnur. Mér finnst á-
stæðulaust að skamma þær alla
tíð, þær taka jú pláss í töskum
og ísskápum og stundum bila
þær á hornunum, en af hverju
er ekki hægt að losa þær í hent
ug lokuð ílát áður en þær eru
settar inn í skáp? Mjólkin er svo
miklu betri í þessum umbúðum
að það hlýtur að vega upp á
móti óþægindunum'. En ég hef
undrast það mikið hvers vegna
súrmjólkin er ekki dag-stimpl-
uð, það væri full ástæða til þess,
þá fengi maður hana ekki að-
skilda af súr og óætá, það eru
mikil viðbrigði fyrir þá, sem
hafa keypt súrmjólk á Akur-
eyri og skyrið þar er líka betra,
hvoru tveggja eins og aðrar
fæðutegundir, miðað við það
sem fæst hér.
Svo er það blessað útvarpið,
ef allir þeir sem hlusta á út-
varpið að staðaldri og hafa af
því sanna ánægju, létu til sín
heyra, þá færi lítið fyrir skamm
arbréfunum, sem alltaf eru áð
birtast annað slagið og hljóta
að vera frá fólki, sem hlustar
mjög lítið á útvarp og senni-
lega með ólund. þar að auki yfir
að geta ekki heldur gert eitt-
hvað annað, sem því finnst
meira spennandL
Með beztu kveðju.
Ein aff norffan.
• Þakkir frá
pestarhverfisbúa.
Kæri Velvakandi!
Alúðarþakkir fyrir birtingu pest
arhverfistilskrifa minna til þín,
og að lokum aðeins þetta. —
Viltu færa Jónasi hjá Kletts-
verksmiðjunni árnaðaróskir min
ar og þakkir fyrir upplýsingarn
ar um ákvörðun byggingar
tilhlökkunar efni að framunéfán
himnastrompsins mikla (og kær
komna) í maí. Það er vissulega
er sumar, með óspilltum vænt
anlegum góðviðrisdögum, hér i
nágrenni verksmiðjunnar. Að
fengnum þessum upplýsingum,
verður án efa hugsað með meiri
hlýju til verksmiðjunnar af íbú
um nágrennisins, eiqfcum þó,
þegar að því kemur, að stromp
urinn mikli kemst raunverulega
í gagnið. Það er vissulega mikils
vert og umtalsvert að nú skuli
það hafa verið staðfest af Jón-
asi, að hann er ekki aðeins á-
kveðinn í því efni að gera verk-
smiðju sína að efnahagslegu
þjóðþrifafyrirtæki, sem áður
var kunnugt, heldur einnig að
fyrirmyndarfyrirtæki um þrifn
að og snyrtimennsku. — Ef vel
tekst, legg ég til að Fegrunar-
félagið hafi augun hjá sér, þegar
á næstu árum verður úrskurð-
að, hvaða fyrirtæki skuli hljóta
viðurkenningu fyrir beztan
árangur í þessu efni. —
Með endurteknu þakklæti.
P estarhv erfisb úi.
• Kirkjuvörður svarar
Vegna tilmæla frá foreldrum,
sem um þessar mundir eru að
láta ferma böm sín og hafa
borið sig upp við Velvakanda,
sem segir umkvörtun hafa kom-
ið frá fólki í Nessókn, vil ég,
sem starfað hef við allar ferm-
ingar, sem fram hafa farið í Nes
kirkju, frá því hún tók til
starfa skýra það fyrirkomulag,
sem viðhaft er þar við slíkar
athafnir.
Þegar fermingarbörnin mæta
til undirbúnings fermingarinnar
þrem dögum fyrir fermingar-
daginn ,er brýnt fyrir þeim að
skila því til foreldra og nán-
ustu vandamanna sinna, að
mæta tímanlega á fenmingar-
daginn, og koma inn um hliðar-
dyr kirkjunnar, og alls eigi síð-
ar en 15 mínútum fyrir messu-
tíma því þá verði aðaldyr kirkj
unnar opnaðar fyrir almenning.
Neskirkja hefur 350 föst sæti,
auk þess er bætt inn rúmum
60 lausastólum, það er því rúm
400 sæti í kirkjunni, en hverju
sinni ekki fermd nema um 30
börn.
• Geta fengið góð sæti
Þess vegna geta allir foreldr
ar, systkin óg nánustu vanda-
menn fermingarbarnanna fengið
góð sæti ef þeir koma tíman-
lega, að vísu geta ekki allir
setið á fremstu bekkjunum. Að
börn hafi fyllt fremstu bekkj
kirkjunnar við fermingu eru
hrein ósannindi, að vísu eru
foreldrar með sín böm með sér
ú slíkum hátíðarstundum fjöl-
skyldunnar, því í flestum til—
fellum eiga fermingarbörnin
systkin, og nýlega var eitt ferm-
ingarbarn sem átti 10 systkin.
Því riliður á það sér stað, að
einstaka foreldri kemur ekki til
kirkju fyrr en á síðustu stundu,
jafnvel um leið og athöfnin er
að byrja, og eiga þá til að
spyrja hvar eru sætin okkar.
Oftast hefur tekizt að bjarga
sætum fyrir þetta síðbúna fóllc
en að hægt sé að geyma sér-
stök sæti á fremsta bekk fyrir
það er óhugsandi. Þeir sem fyrst
ir koma geta sezt hvar sem þeir
vilja, þar sem enginn sæti eru
frátekin, og kirkjan aðeins
opin aðstandendum, þar til 15
mín. fyrir messu, að opnað er
fyrir almenning.
Að lokum þetta, ef fermingar-
börnin flytja foreldrum sínum
áður á minnzt skilaboð á ekki
til árekstra að koma hvað sæti
snertir, auk þess, sem Neskirkja.
er þannig byggð að hvar svo,
sem setið er í kirkjunni sézt allt
það sem fram fer við altarið.
Þ. Ág. Þórffarson,
kirkjuvörður.
HÚSPRÝÐI, Laugavegi 176.
20440 SÍMI 20440.