Morgunblaðið - 06.04.1963, Blaðsíða 12

12
MORr,T’\'TiT4ÐlÐ
Laugardagur 6. apríl 1963

Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: AðsJstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.» '
Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
í lausasolu kr. 4.00 eintakió.
ÓSPEKTIRNAR I
KOMMÚNISTA-
FLOKKNUM
Bandaríska skáldið og læknirinn
William Carlos Williams látinn
Hinar illvígu deilur í komm-
únistaflokknum virðast
nú vera að nálgast lokastig.
Hcifa þær farið vaxandi ár
frá ári, enda hefur sundrung
og hvers kyns sukk einkennt
flokksstarfsemi kommúnista.
Það eru auðvitað engin
smátíðindi, þegar samþykkt-
ar eru harðorðar vítur á
varaformann kommúnista-
flokksins og formann þing-
flokks hins svokallaða Al-
þýðubandalags. Menn vita
hvað slíkt þýðir í kommún-
istaflokkum austan járn-
tjalds.
Sem betur fer hafa þeir,
sem að vítunum á Lúðvík
Jósefsson stóðu, ekki tiltæk
þau ráð, sem flokksbræður
þeirra í kommúnistaríkjun-
um hafa. Þess vegna ætti lífi
og limum Lúðvíks Jósefsson-
ar að verða þyrmt, þótt óséð
‘sé hvað verði um pólitískan
frama hans innan kommún-
istaflokksins.
Lúðvík Jósefsson hefur um
langt skeið reynt að grafa
undan Einari Olgeirssyni og
öðrum leiðtogum kommún-
istaflokksins. Varð honum
mikið ágengt í þessu efni á
þingi flokksins í fyrrahaust,
eins og Morgunblaðið skýrði
frá. Nú virðist Lúðvík hins-
vegar hafa hlaupið illilega á
sig, og erfitt mun fyrir hann
að rísa undir þeim vítum,
sem samþykktar hafa verið.
Enn er þó ekki hægt að
spá neinu um það, hvemig
þessum deilum muni lykta
og hver verða ofan á. Hitt er
óhætt að fullyrða, að um
heilt grær aldrei milli þeirra
manna, sem um völdin keppa
í kommúnistaflokknum. Þeir
eru allir staðráðnir í því að
bera sigur af hólmi og ná sér
rækilega niðri á andstæðingn
um.
En þetta er — að Moskvu-
þjónkuninni undanskilinni —
það eina, sem þeir eiga sam-
eiginlegt. Þeir ætla sér allir
að verða alræðismenn innan
kommúnistaflokksins. Þess
vegna mun hjaðningavígun-
um ekki Ijúka og þess vegna
sjá íslendingar betúr en
nokkru sinni áður, hvers
konar klíka það er, sem
hefur nefnt sig stjómmála-
flokk og notið hér alltof
mikils fylgis.
HLUTUR
ÞJÓÐVARNAR
T eiðtogar Þjóðvarnarflokks-
ins svonefnda hafa valið
þann kost að bjóða komm-
únistaklíkunni að innlima
flokkinn gegn því að nokkrir
af leiðtogum hans nái póli-
tískri upphefð og einu eða
tveimur þingsætum.
Hvernig sem samningum
kommúnista við Þjóðvamar-
brotið kann að lykta liggur
það nú þegar fyrir, að það
voru Þjóðvarnarmenn, sem
óskuðu eftir» því, að þeir
yrðu innbyrtir í kommúnista-
flokkinn. Þeir hafa þar með
gefið skýra og ótvíræða yfir-
lýsingu um það, að þeir eru
reiðubúnir til að þjóna
Moskvuvaldinu og styrkja
erindreka þess hér á landi.
Þar með er Þjóðvamar-
flokkurinn búinn að afmá
sjálfan sig af stjórnmálasvið-
inu, og má raunar segja að
farið hafi fé betra.
TAKAST
FRAMBOÐ?
T\lgan í kommúnistaflokkn-
” um, hatrið og flokka-
drættimir, er orðið svo mik-
ið, að 1 þeim herbúðum er
jafnvel óttazt, að ekki takizt
að berja saman framboð.
Einhvers konar tætingslistar
munu þó sjálfsa^t sjá dags-
ins ljós, en enginn veit einu
sinni í hvers nafni þeir yrðu
bornir fram.
í því efni, eins og öðrum,
em skoðanir mjög skiptar í
kommúnistaflokknum. Sumir
vilja bjóða fram í nafni
flokksins, eins og áður var,
aðrir vilja á ný notast við
Alþýðubandalagsduluna og
enn aðrir telja nauðsynlegt
að breiða enn einu sinni yfir
nafn og númer og stofna nýj-
an „flokk“, þ.e.a.s. að breyta
enn um nafn á kommúnista-
flokknum.
Þessar deilur ættu komm-
únistar raunar að geta spar-
að sér. Þeir hafa nóg annað
að kljást um. Sem betur fer
hagar því nú orðið þannig til,
að hver einasti maður gerir
sér grein fyrir því, að eðli,
tilgangur og starfsaðferðir
kommúnistaflokksins em ná-
kvæmlega hið sama, hvað
Ríki ljóðsins er allur heimurinn.
Þegar sólin rís, rís hún í ljóðinu,
segir í „Paterson-Book Three“
eftir William Carlos Williams.
Þetta kunna ljóðskáld, sem hefur
verið í röð fremstu skálda Banda
ríkjanna í hálfa öld, lézt í svefni
á heimili sínu í Rutherford, New
Jersey, að morgni 4. þ.m. Er tal-
ið að hann hafi látizt úr heila-
blæðingu. Hann var 79 ára að
aldri.
Dr. Williams stundaði almenn
læknisstörf í Rutherford á árun-
um 1940—52 og á þeim tíma tók
hann á móti um tvö þúsund börn-
um. Síðustu æviárin hefur hann
nokkrum sinnum fengið snert af
slagi, en daginn fyrir andlátið
kenndi hann sér einskis mein og
hafði fótaferð, samkvæmt frá-
sögn sonar hans. Dr. Williams læt
ur eftir sig ekkju, tvo syni og
sjö barnabörn.
„Ekkert á eins vel saman og
læknisfræði og bókmenntir",
sagði Dr. Williams einhverju
sinni. „önnur fræðigreinin fæðir
hina, ef svo má að orði komast;
sem hann heitir á hverjum
tíma. Þess vegna gætu þeir
eins kallað sig hinu rétta
nafni kommúnistaflokkur
eins og til dæmis Sameining-
arflokkur alþýðu, Þjóðvarn-
armanna og Alþýðubanda-
lags — sósíalistaflokkurinn,
eða eitthvað ennþá lengra og
skrautlegra.
Og hversu mörg sem sam-
einingar- og bandalagsnöfnin
væru í heiti flokksins, þá veit
þjóðin líka öll, að þar er ekk-
þær eru mér báðar jafn nauðsyn-
legar.
í augum nágranna sinna var
hann vel látinn læknir, en í aug-
um gagnrýnenda var hann meðal
beztu skálda Bandaríkjanna,
góður rithöfundur og smásagna-
höfundur.
> ★
Foreldrar Dr. Williams voru
enskir. Hann stundaði nám
í Rutherford, Svisslandi, París og
við Horace Mann High School í
New York, áður en hann hóf
nóm í læknisfræði við háskólann
í Pennsylvania. Að prófi loknu
fór hann til sérfræðináms til Leip
zig og lagði stund á barnalækn-
ingar. Áður en hann sneri aftur
til Bandaríkjanna heimsótti hann
vin sinn frá háskólaárunum, Ezra
Pound, og ferðaðist um ítalíu og
Spán.
Dr. Williams gerðist læknir í
Rutherford árið 1910 og hafði þá
þegar gefið út nokkur ljóð. Jafn-
framt síauknum læknisstörfum
skrifaði hann mikið í tímarit,
sem fyl-gdu nýjum listastefnum,
ert sem sameinar annað en
metorðagimdin og Rússa-
dekrið. Á öllum sviðum öðr-
um er fullkomin óeining,
upplausn og hatur. Þar er
um að ræða samsafn örvænt-
ingarfullra og uppgefinna
manna, sem loks eru farnir
að gera sér grein fyrir því,
að íslenzka þjóðin ætlar sér
ekki að kalla yfir sig leið-
sögu þeirra á einu sviði eða
öðru, heldur setja þá þar á
bekk, sem þeir eiga heima.
Dr. William Carlos Wiliiams
þar sem hann „gerði tilraun til
ljóðrænnar nýjungar“, eins og
gagnrýnendur komust seinna að
orði, „og hjálpaði til að leysa
amerískan skáldskap úr fjötrum".
Einnig aðstoðaði hann við að gefa
út bókmenntatímaritið Contact á
árunum 1920—23. ,
★ \
Dr. Williams hlaut fjölda bók-
menntaverðlauna fyrir ljóð sín.
þau fyrstu árið 1926. Fleiri verð-
laun fylgdu í kjölfarið, svo sem
minningarverðlaun Russel Loines
1948 og bandarísku bókmennta-
verðlanin árið 1950. Hann var
meðal þeirra skálda, sem nefndir
hafa verið í sambandi við þau
í ár. Bolingen-verðlaunin hlaut
hann 1953, 1956 fékk hanri finvm
þúsund dollara styrk frá
amerísku listaakademíunni og
1958 var hann kjörinn meðlimur
í Lista- og bókmenntaakademí-
una.
Úrval ljóða Dr. Williams,
„Collected Poem“ kom út árið
1934 og árið 1956 „Collected Later
Poems“. Meðal þeirra ljóðabóka,
sem hann hefur gefið út, eru
„A1 Zue Zuiere“, „Kora in Hell“,
„Sour Grapes“, „Spring and All“,
„Adam and Eve and the City“,
„Broken Span“ og ,The Wedge",
Hann hefur og gefið út 11 bækur,
þær sem þekktastar eru eru þess-
ar: „Great American Novel“,
„The Knife of the Times and
Other Stories", „White Mule“ og
„Life Along the Passaic River“.
Hann gaf út sjálfsævisögu árið
1951.
Kommúnistaflokkurinn hér
á landi er að einangrast eins
og alls staðar annars staðar í
lýðfrjálsum löndum, og kjós-
endur munu sjá til þess í
þingkosningunum í vor, að
sú einangrun verði ekki rof-
in, því að „þjóðfylkingar-
menn“ þurfa ekki að gera sér
vonir um það, að þeir nái
meirihlutavaldi á Alþingi og
geti þannig komið fram á-
formum sínum um sam-
stjórn.
byrjaði skyndilega að gjósa 22. marz sl. eftir langt hlé. Ösku-
fall varð afar mikið, hefur gróður spillzt verulega og sauðfé
og nautgripir sýkzt. Einnig mun fólk hafa veikzt af völdum
gosefna.