Morgunblaðið - 06.04.1963, Blaðsíða 8

8
r
MORCUNIJLAÐIB
Eaugardagur 6. aprfl 1963
Rumlega
á vegum
■jr I»essa dagana er verið að
úthiuta á vegum húsnæðismála-
stjórnar rúmlega 80 millj. kr. og
er það langstærsta upphæð, sem
veitt hefur verið í einu lagi til
húsnæðismála.
Ac Á sl. ári var samtals veitt
150 millj. til íbúðarhúsabygg-
inga á vegum ríkisstjórnarinnar
og borgarsjóðs og er það mun
meira en nokkru sinni hefur ver
ið veitt til húsnæðismálanna á
einu ári.
-jA- í tíð vinstri stjórnarinnar
hækkaði byggingarkostnaður um
34,3% eða 11,4% á ári að meðal
tali og er það örasta hækkun,
sem nokkurn tíma hefur orðið
Jafnframt drógust lánveitingar
á byggingarkostnaði hér á landi.
húsnæðismálastjórnar saman og
voru komnar niður í 34,2 millj.
1958.
Senn verða tilbúnar til
lóðaúthlutunar í Reykjavík rúm
Iega 500 íbúðir og verið að ganga
Framtíðorskip-
an flóobóta
MEIRIHLUTI samvinnunefndar
flóabáta hefur lagt svohljóðandi
þingsályktunartillögu fram á Al-
þingi:
Aliþingi ályktar að skora á rík-
isstjórnina að láta undirbúa til-
lögur um framtíðarskipan á ferð-
um flóabáta og aðstoð ríkissjóðs
til þessa þáttar samgöngumála.
Skal endurskoðuninni lokið og
tillögur lagðar fyrir næsta reglu-
legt Aliþingi.
Endurskoðun aðkallandi
Það er álit meiri hluta'sam-
vinnunefndar samgöngumála, að
aðkallandi sé, að unnið verði að
endurskoðun þeirra mála, sem
tillagan fjallar um, svo að tryggt
sé, að fjármagn það, sem ríkis-
sjóður leggur af mörkum tii fyr-
irigreiðslu og stuðnings bættra
samgangna í hinum ýmsu byggð
um landsins, komi að sem bezt-
um notum fyrir þá mörgu aðil-a,
sem þeirra eiga að njóta. Telur
nefndin æskilegt og raunar nauð
synlegt, að á nokkurra ára fresti
séu þessi samgöngumál tekin til
endurskoðunar, svo að samgöngu
bætur þessar megi veita íbúum
strjálibýlisins öruggari og betri
þjónustu en verið hefur til þessa.
Þó að landsamgöngur hafi á und-
anförnum árum verið stórbætt-
ar, verður ekki á móti mælt, að
ýtmir landshlutar, eins og t.d.
nokkur hluti Austfjarða og Vest-
fjarða, svo byggðin við norðan-
verðan Rreiðafjörð, hafa mi-kla
þörf fyrir bætta þjónustu í sam-
bandi við fólks- og vöru-
flutninga. Að sjálfsögðu verður
að hafá það í huga við slíka
endurskoðun, að þeir landsihlut-
ar, þar sem strjálbýlið er orðið
mikið vegna burtflutnings fólks-
ins til þéttbýlisins, fái nægilega
þjónustu, svo að þeir landshlut-
ar megi vel við una. Leggur
xneirihluti nefndarinnar áherzlu
á, að endurskoðun þessari verði
lokið, áður en næsta reglulegt
Alþingi kemur saman.
Schannongs minnisvarðar
Biðjið um ókeypis verðskrá.
0. Farimagsgade 42,
Kþbenhavn 0.
PILTAR
EFÞlOEIOiO UNHUSTU
ÞÁ Á ÉS HRIN&ANA
X/JrfM tísmvi
/fjstefrser/ S
80 millj. úthlutað
húsn.maiastjdrnar
frá skipulagi og holræsagerð fyrað 50% byggingarkostnaðar. Var
ir um 380 íbúðir til viðbótar.
Þessar upplýsingar komu fram
i borgarstjórn Reykjavíkur sl.
fimmtudag, er húsnæðismál voru
þar til umræðu.
Tilefni umræðnanna voru tvær
tillögur, önnur frá Guðmundi
Vigfússyni (K) um ráðstafanir
til að auka verulega íbúðarbygg
ingar í Reykjavík og hin frá
Guðmundi Ágústssyni (F) um,
að 150 þús. kr. hámarkið, sem nú
er ákveðið í lögum um lánaveit-
ingar húsnæðismálastofnunarinn
ar, verði látið ná til íbúða, sem
byrjað var á eftir gengisbreyting
una 1960.
Lóðaúthlutun
Gísli Halldórsson (S) gaf þær
upplýsingar, að nú á næstunni
yrði 358 íbúðum úthlutað í Háa
leitishverfi, þar af 312 íbúðum í
fjölbýlishúsum,
39 íbúðum í rað
húsum og 7 í
einbýlishúsum.
í>á er ekki all-
langt síðan geng
ið var frá endan
legu skipulagi á
Kleppsvegi og
einu háhýsi á
Austurbrún með
samtals 144 íbúðum. Loks er svo
verið að ganga frá skipulagi og
holræsagerð við Elliðaárvor fyrir
um 250 íbúðir og fyrir 120-140
íbúðum annars staðar í borginni.
Lánveitingar til húsnæðismála
Af gefnu tilefni rifjaði borgar
fulltrúinn upp, hvernig lánaveit
ingum til húsnæðismála hefði
verið háttað hér á landi undan-
farin ár. En upphaflega var að
því stefnt með lögunum um hús
næðismálastjórn, að lána yrði allt
þá talið, að meðalíbúð kostaði
200 þús. kr. og miðuðust lögin
því við 100 þús. kr. lánaveitingu
Var vel farið af stað, en Skyndi
lega dró úr lánveitingunum á
dögum vinstri stjórnarinnar og
voru þær komnar niður í 34,2
millj. til landsins alls 1958, en
það ár voru byggðar 1200 íbúðir
svo að tæpar 30 þús. kr. komu á
hverja íbúð. Það er staðreynd,
sem ekki þýðir að mótmæla.
Var síðan verulega snúið við
blaði 1960 og árið 1962 voru
lánaðar 141 millj. til byggingar
framkvæmda, auk lánveifinga
borgarstjórnar til borgaríbúða,
eða samtals rúmar 150 millj. Voru
þá byggðar 1100 íbúðir svo að
tæplega 140 þús. kr. var veitt til
hverrar íbúðar að meðaltali. Hef
ur því stefnt verulega í rétta átt
í þessu efni, enda unnið að því
að unnt verði að lána allt að 50%
byggingarkostnaðar, og er æski-
legt, að það geti orðið sem fyrst.
Einar Ágúsfcsson (F) tilfærði
ýmsar tölur frá tíð vinstri stjórn
ar og kvað tillöguna ekki stefnu
lausa.
Guðmundur Vigfússon (K)
ful],yrti, að vinstri stjórnin hefði
ein allra ríkisstjórna gert til-
raun til að koma grundvelli und
ir lánastarfsemi til íbúðabygg-
inga.
Óskar Halldórsson (A) upp-
lýsti, að ríkisstjórnin hefði beitt
sér fyrir breytingu á lögum um
verkamannabústaði í þá átt, að
unnt er nú að lána allt að 50%
hyggingarkostnaðar.
Geir Hallgrímsson, borgar-
stjóri bar að gefnu tilefni saman
hækkun byggingarkostnað; r í
RAUÐA BOKIN
AÐ I»VÍ er segir í skýrslu leynifélagsins SÍA um flokksstjórn-
arfund Kommúnistaflokksins í byrjun desember»1958 lýsti
einn helzti foringi kommúnista á Austurlandi „áhuga“ sín-
um á því„ að varnarliðið hyrfi úr landinu, svo:
„JÓHANNES Stefánsson frá Neskaupstað flutti tölu. Taldi
hann það mikinn harm ef stjórnin (þ.e. vinstri stjórnin)
spryngi. Taldi hann herstöðvamálið vera algjört aukaatriði og
kvað menn hafa litlar áhyggjur af slíku í Múlasýslu. Kvaðst
hann leiður á nöldri um þetta mál og fáránleg sú hugmynd
að ætla að setja slíkan hégóma á oddinn. hvað þá fara fram
á þjóðaratkvæðagreiðslu um það“.
tíð núverandi ríkisstjórnar og
vinstri stjórnar-
innar. Hækkun
byggingarkostn-
aðar í tíð vinstri
stjórnarinnar
var 34,3% þ. e.
11,4% á ári að
meðaltali. í tíð
núverandi ríkis
stjórnar hefur
byggingarkostn-
aður hækkað um 7,8% á ári að
meðaltali. Vinstri stjórnin hefur
því slegið öll met í hækkun
byggingarkostnaðar hér á landi.
í tíð vinstri stjórnarinnar var
þó aldrei talað um hækkun á
meðallánum til íbúðar af hálfu
stjórnarliðsins.
Borgarstjóri’ sagði síðan, að
allir gætu verið sammála um það
að æskilegt væri að geta hækkað
lán til íbúðarbygginga, en hins
vegar skorti til þess fjármagn.
Taldi hann eðlilegast, að full-
nægja þeim fyrst, er nú eiga ó
afgreiddar lánaumsóknir frekar
en að taka af takmörkuðu lána
fjármagni til að lána þeim, sem
byrjuðu að byggja, þegar bygg
ingarkostnaður var þó lægri en
hann er nú.
Tillögur G.V. og E.Á. var síð
an vísað frá með rökstuðningi.
Söluskýli og veitingahús
VIÐ umræður á Alþingi um
frumvarp um veitingasölu og
gististaðahald vék Auður Aúð-
uns (S) að nokkrum atriðum
frumvarpsins, sem hún mæltist
til, að tekin yrðu til nánari at-
hugunar í samgöngumálanefnd,
annars vegar varðandi söluskýli
og hins vegar matstofur á vinnu
stað.
leyfi fyrir söluskýli væri bund-
ið við það, að þar væri um sjá'.l-
stæðan rekstur að ræða og hús-
næði, sem aðskilið væri frá veit-
ingastotfum, yrði þar um hrein-
an verzlunarrekstur að ræða.
Og sé ég þá satt að segja ekki,
sagði alþingismaðurmn, hvers
vegna veitingaleyfi ætti að ná
til þessarar sérgreinri af verzl-
urarrekstri, enda væri sér kunn
ar kröfur, gæti það e.t.v. orðið
til að draga úr þeirri þróun, að
matstofum sé komið upp á vinnu
stöðum og kvaðst alþingismað-
urinn því hafa vakið athygli á
þessu atriði og mæltist til, að
það yrði tekið til nánari athug-
unar milli umræðna.
Dwigiht D. Eisenhower, sem
nú er 72 ára að aldri, fór frá
vetrarbústað sínum í Palm Des-
ert til Rialfco í Californíu fyrir
nokkrum dögum. Þar settist
hann á skólabekk í Eisen-
hower High Sohool og Jun-
ior High Sohool og hlýddi á
kennslu. í skólunum eru um
2100 nemendur. „Ég var for-
viða hve orðaforði nemendanna
er mikill," sagði Eisenhower, „á
ég þar ekiki við daglegt mál held-
ur vísindalegt. Ég veit ekikert um
geim- og atómvisindi, svo mað-
ur tali nú ekki um þessa nýju
stærðfræði."
Myndin sýnir Eisenihower á
skólabekk.
Sjómannatryggingar ein-
faldari í framkvæmd
ALÞINGISMENNIRNIR Guðlaug | leika til og geri tillögu um ein-
ur Gíslason og Jón Árnason hafa faldari framkvæmd þessara
lagt svohljóðandi tillögu tii þings mála, ef fært þykir.
ályktunar fram á Alþingi:
Þarf að sporna við fótum
Auður Auðuns (S) vakti at-
hygli á, að í frv. er gert ráð
fyrir, að leyfi
fyrir söluskýli,
sem veitir rétt
til sölu á gos-
drykkjum, sæl-
gæti og tóbaks-
vörum, skuli
falla undir veit-
ingaleyfi og að
veitingaleyfi
skuli þá einnig
ná til þess. Ef hugleitt er, hvern
ig framkvæmdin á þessu yrði,
liggur næst að halda, að sala á
þessum vörum og söluskýli eigi
að teljast eðlilegur liður í veit-
ingástarfseminni.
All-ir kannast við, að hangs
unglinga á veitinga- og sælgæt-
isstöðum er eitt af þeim vanda-
málum, sem myndast í þéttbýl-
inu, og getum við öll verið sam-
mála um, að allt, sem ýtt getur
undir þá þróun, er mjög óæski-
legt. Ef fyrrnefnt ákvæði yrði
í framkvæmdinni eins og fyrr
er vikið að, sýnist sem með því
sé verið að löggilda leið til þess,
að þessi óæskilega þróun geti
haldið áfram og færzt í auk-
ana í stað þess að Jregið sé úr
henni, svo sem verða má. Ef hins
vegar yrði litið svo a, að þetta
ugt um, að kauprnsnnasamtökin
muni hafa þetta til athugunai.
Matstofur á vinnustöðum
Þá er í frumvarpmu gert ráð
fyrir, að til matstofa á vinnu-
stöðum, sem ætlaðar eru til
matseldar fyrir 30 menn eða
fleiri að staðaldri, skuli gera
sömu kröfur um hreinlæti og
vinnuaðstöðu og til veitinga-
húsa af svipaðri stærð.
Mjög hefur færzt í aukana á
síðari árum, að matstofum sé
komið upp á vinnustöðum. Leik-
ur enginn vafi á, að bæði at-
vinnurekendur og starfsmenn
telja sér hag í því fyrirkomu-
lagi, enda í sumum tilfellum
bráðnauðsynlegt, þar sem starfs
fólk þarf um svo langan veg
að fara til vinnustaðar, að gjör-
samlega útilokað er, að það
komist heim til sín í matmáls-
timum.
Sjálfsagt er, að slikar mat-
stofur séu háðar eftirliti, svo
sem verið hefur, og að til þeirra
séu gerðar fyllstu hreinlætis-
kröfur, en hins vegar virðast
þær ekki fyllilega sambærileg-
ar við veitingastaði eða veitinga
hús af ýmsum ástæðum, sem
alþingismaðurinn veik nánar að.
En með því að gera svo strang-
„Alþingi ályktar að skora á
rí'kisstjórnina að skipa þrigigja
manna nefnd sérfróðra manna
til' athugunar á möguleikum til
samfærslu núverandi sjómanna-
trygginga, lögboðinna og samn-
ingsbundinna, I eina heildar-
tryggingu. Afchugað verði jafn-
•hliða, ef slík samfærsla telst fram
kvæmanleg, um möguleika til,
að heildartryggingin verði boð-
in út á frjálsum markaði“.
Gerðar einfaldari.
í greinargerð segir svo m.a.
„Tryggingar sjómanna á is-
lenzka fiskiskipaflotanum hafa
á undianförnum árum þróazt í þá
átt, að þær eru nú þegar orðnar
flóknari en svo í framkvæmd,
að við verði unað, ef nokkur
kostur er til úrbófca. Gerir fram-
angreind tillaga ráð fyrir skip-
un þriggja manna nefndaf sér-
fróðra manna, sem afchugi mögu-
Eins og nú er, greiða útgerð-
armenn tryggingariðgjöld vegna
áfhafna skipa sinna í fjórum lið-
um, ef sjú'krasamlagsiðgjöld ^ru
meðtalin ,og grípur hver trygg-
ingin að meira eða minna leyti
inn á svið annarra.“
„Fluitningsmenn telja sjálfsagit,
að afchugað verði af sérfróðum
mönnum, hvort ekki sé unnt að
gera tryggingar þessar einfald-
ari í framkvæmd með því að
færa þær saman í eina heildar-
tryggingu og þá urn leið ódýr-
ari, án þess að réttur hinna
tryggðu verði í nokkru skertur.
Telja flutningsmenn, að um
tvær leiðir geti verið að velja
í þessu sambandi: að almanna-
tryggingarnar taki að sér aUar
framangreindar tryggingar gegn
einu ákveðnu iðgjaldi, eða að
tryggingarnar verði boðnar út
á frjálsum markaði sem ein heild
artryggmg".