Morgunblaðið - 03.07.1963, Blaðsíða 3

ÍÆiðSfÍkuctag'úí 3. júlí 1963
M O R C V 7V B l 4 Ð 1 Ð
Þátttakendurnir í Varðarferðinni sl. sunnudag.
Sumarferð Varöaríélagsins
mgsamlega stærsta hópferð, sem fann
hefir verið hér á landi
ÞAÐ var gott veður um síð-
ustu helgi, er Varðarfélagið
efndi til hinnar árlegu
skemmtifarar sinnar, kyrrt
og hlýtt og sólskin með
köflum. — Ferðazt var
um fjórar sýslur, Kjósar-
sýslu, Borgarfjarðarsýslu,
Mýrasýslu og Árnessýslu. Á
þeirri leið er náttúrufegurð
mikil og fjölbreytt — breiðar
byggðir með reisulegum bú-
görðum og mikilli ræktun,
fagrir dalir og fossandi elfur,
skógar og skrúðgrænar hlíðar,
svipmikil fjöll og skmandi
jöklar, logntærir firðir og blá
heiðavötn.
Ekið var fyrir Hvalfjörð og
síðan um Svínadal og Geld-
ingadraga, um Skorradal og
fyrir mynni Lundarreykja-
dals og Flókadals, inn Reyk-
holtsdal og Hálsasveit að Húsa
felli. Síðan var farið að Kal-
manstungu og ekið niður
Hvítársíðu og yfir brúna á
Kljáfossi. Þá var ekið um
Lundarreykjadal, yfir Uxa-
hryggi á Þingvelli og þaðan
heim. Margir viðkomustaðir
voru á þessari leið: í Hval-
fjarðarbotni, hjá Drageyri í
Skorradal, hjá Barnafossi og
Hraunfossum, hjá Húsafelli
undir Kroppsmúla, undir Hest
hálsi og í Bolabási á Þing-
völlum.
í ferðalaginu voru rúmlega
tuttugu langferðabílar og auk
þess bílar sem fluttu vistir
handa öllum, því að tvívegis
var snæddur sannkallaður
veizlukostur, er félagið lét
fram bera.
Þetta var 10. sumarferð
Varðar og hin langfjölmenn-
asta, því að í henni var 650
manns. Er þetta langsamlega
mesta hópferð, sem farin hef-
ir verið hér á landi. En þótt
leiðin væri löng, bílarnir
margir og fólkið margt og á
öllum aldri, allt frá börnum
að gamalmennum, þá kom
ekki fyrir eitt einasta óhapp
í allri ferðinni. Læknir var
hafður með til vonar og vara,
en hans þurfti aldrei að leita.
Sérfróðir viðgerðamenn voru
ingar um samhug og einlæg-
ari vilja allra þátttakenda að
gera þessar ferðir sem
skemmtilegastar, gagnlegastar
og eftirminnilegastar. Minntist
hann og á hve mikils virði það
væri ef þjóðin gætti þess á
vegferð sinni, að þar væri all-
ir samferðamenn og hver mað
ur skyldi forðast að spilla góð
um árangri ferðalagsins með
úlfuð og illindum. En því mið
ur væru ekki allir þjóðfélags-
þegnarnir þannig .innrættir.
Sumir gleymdu stundum hag
heildarinnar og árangri ferða-
lagsins, vegna þess að þeir
kysi fremur að reyna að ná
sér niðri á pólitískum and-
stæðingum. Þetta kæmi einna
harðast niður á þjóðinni þeg-
ar um efnahagsmál og utan-
ríkismál væri að ræða. Nefndi
hann síðan tvö dæmi um það.
Hið fyrra var kaupgjalds-
mál. Alþingi hefði samþykkt
lög um launagreiðslur opin-
berra starfsmanna og að færa
þær til samjafnaðar við laun
annarra stétta. Síðan hefði
stjórnin gert tillögur um
launagreiðslur þessara manna,
en þá hefði andstæðingar
hennar umhverfzt vegna þess
að þeir hefði talið greiðslurn-
ar skammarlega lágar. Síðan
hefði þetta farið fyrir kjara-
dóm og væri dómurinn brátt
væntanlegur. En ekki kvað
hann sér mundu koma á óvart
þótt hinir sömu menn, er
töldu launin allt of lág sam-
kvæmt tillögum stjórnarinnar,
risi þá upp og hömruðu á
því, að launin væru allt of há,
borið saman við laun annarra
stétta. Ef svo færi, væri hér
verið að gera tilraun að koma
á stað nýju kapphlaupi um
launagreiðslur, sem hlyti að
verða þjóðinni til ófarnaðar.
Þetta mundi gert til að reyna
að gera stjórninni erfitt um
vik, en bitnaði þó ekki á
henni, heldur allri þjóðinni.
Hitt var Milwood-málið
svonefnda, út af landhelgis-
broti enska togaraskipstjórans
Smith. Nú héldu andstæðing-
ar stjórnarinnar því fram, að
það skipti engu máli hvar
Smith væri niður kominn. —
Þess væri krafist, að íslending
ar slitu stjórnmálasambandi
Myndin sýnir bílana, sem fluttu skemmtiferðafólkið.
*» "WXWíWJ
einnig með, en þeir höfðu lít-
ið að gera. Allt gekk að ósk-
um. Þess má geta, að talstöðv-
ar voru í bílunum og höfðu
þeir- stöðugt samband sín á
milli og er í því fólgið meira
öryggi en almenningur mun
yfirleitt gera sér ljóst. Allar
hugsanlegar varúðarráðstafan
ir voru gerðar áður en lagt
var af stað, og kemur það sér
betur þegar farin er langferð
með svo margt fólk.
Það sem gerði þessa ferð eft
irminnilega, eigi síður en aðr-
ar ferðir Varðar, var örugg
fararstjórn. Eru það samhent-
ir og reyndir úrvalsmenn, sem
félagið hefir íengið til þess að
sja um undirbúning og skipu-
lag -ferðanna. Þeir höfðu fyrir
fram hnitmiðað allt og gert
ferðaáætlun, sem haldið var
út í æsar. Þegar lagt var af
stað kl. 8 um morguninn, til-
kynntu þeir að komið yrði til
Reykjavíkur aftur kl. 11.30
um kvöldið. Og einmitt á
þeirri stundu renndu bílarnir
hver af öðrum að Austurvelli
að lokinni ferð. Úrvals bíl-
stjóri var í fremsta bílnum og
hafði stöðugt gát á hvað hin-
um liði. í hverjum bíl var
leiðsögumaður, sem sá um
„sitt fólk“. Auk þess var Árni
Óla blaðamaður leiðsögumað-
ur alls hópsins og flutti hann
stutt erindi á Drageyri, hjá
Húsafelli og í Bolabási. Hjá
Hraunfossum kom Ásgeir Pét-
ursson alþingismaður til móts
við hópinn og bauð hann vel-
kominn í héraðið.
Ágrip af ræðu Bjarna
Bjarni Benediktsson, for-
maður Sjálfstæðisflokksins,
var með í ferðinni eins og
jafnan áður. Að Húsafelli
flutti hann skörulega ræðu.
Minntist hann fyrst á hvers
virði slíkar skemmtiferðir sem
þessi væri, og þakkaði farar-
stjórn fögrum orðum fyrir að
hafa leyst með sóma framúr-
skarandi vandamikið og erfitt
starf. Úr slíkum ferðum kæmu
menn heim með góðar minn-
ingar, og eingöngu góðar minn
við Breta, kölluðu heim sendi-
ráðherra sinn í London, og
bönnuðu forseta íslands að
fara í hina fyrirhuguðu opin-
beru heimsókn til Englands að
vetri. Það virtist nú koma úr
hörðustu átt, að því skuli hald
ið fram, að engu skipti í af-
brotamáli hvað um afbrota-
manninn verður. Slíkt sé að
minnsta kosti fjarstætt réttar-
meðvitund íslendinga. En um
hitt, að kalla heim sendiherr-
ann í London og banna forseta
íslands að fara í opinbera
heimsókn til Englands, þá
væri það bein fjandskaparyf-
irlýsing við Breta, þá ná-
grannaþjóð vora, sem vér eig-
um allra mest undir, og mest
er um vert að eiga góða sam-
búð við. Hér er því ekki þjóð-
arheill höfð í huga. Vegna
ástríðunnar að ná sér niðri á
núverandi stjórn á Islandi, sé
ekki horft í það að sýna Bret-
um beinan fjandskap, og for-
seta íslands, æðsta manni
þjóðarinnar, lítilsvirðingu,
með því að heimta að hann
svíkist um að efna það heit,
að þiggja vingjarnlegt boð
brezku stjórnarinnar um að
koma í opinbera heimsókn til
Englands. En slík heimsókn
átti að verða til þess að græða
að fullu þau sár, sem enn eru
ógróin eftir landhelgisstyrjöld
ina. — Hér er ekki verið að
hugsa um það, að vegferð
þjóðarinnar megi takast vel
og giftusamlega.
Fyrir 10 árum var Birgir
Kjaran formaður Varðar. Hon
um hugkvæmdist þá að efna
til skemmtiferðar fyrir félags-
menn, til þess að lofa þeim að
kynnast landinu af eigin sjón.
Þessi tilraun bar svo góðan
árangur, að farin hefir verið
skemmtiferð á hverju ári síð-
an. Og á þessum tíma hefir
verið ferðazt um allt svæðið
vestan frá Hítardal austur að
Markarfljóti og farnar eins
langar ferðir og hægt er á
einum degi. Fólk hefir sótzt
mjög eftir að komast í þessar
ferðir, og alltaf hefir aðsókn-
in aukizt, þótt aldrei hafi hún
orðið nándar nærri jafn mikil
og nú. Eins og fyrr er getið
voru 650 í ferðinni, en þess
má geta, að 200 varð að neita
vegna þess að ekki fékkst næg
ur bílakostur til þess að flytja
svo marga. Má á þessu sjá
hvað sumarferðir þessar eru
vinsælar.

STAKSTEIIMAR
Óvissan áður fyrr
Oft hefur verið erfút fyrir ís-
lenzka kjósendur að gera sér
grein fyrir því, hvaða stjórnar-
stefnu þeir væru að velja með
atkvæði sínu. Vegna flokkaskipt-
ingarinnar hér á landi hefur eng- ^
um flokki tekizt að ná hreinum
meirihluta á þingi og framfylgja
stefnu sinni án málamiðlunar við
aðra flokka. Í augum kjósenda
hlýtur það þó að skipta
miklu máli, hvaða stjórnmála-
flokkar vinna saman að stjórn
landsins, ekki síður en t. d. það,
hvaða einum stjórnmálaflokki
væri falin stjórnin á hendur.
Sjaldnast hefur það legið fyrir
áður en til kosninga hefur verið
gengið, hvaða stjórnmálaflokkar
mundu mynda saman ríkisstjórn
og hver stefna þeirrar ríkisstjórn
ar yrði. Kjósendur hafa þess
vegna ekki átt þess kost að velja
um sjálfa stjó'rnarstefnuna.
Hætta felst í óvissu
Afleiðingin af þessu hefur oft
orðið sú, að stjómarstefnan að
loknum kosningum hefur jafnvel
orðið þveröfug við það, sem kjós-
endur virðast helzt hafa kosið.
Skýrasta dæmið um þetta í seinni
tíð er myndun vinstri stjómar-
innar eftir kosningaraar 1956. í
þeim kosningum stórjók Sjálf-
stæðisflokkurinn fylgi sitt, ekki
sízt vegna andúðar almennings
á hinu nána samstarfi vinstri
flokkanna alla næstu mánuðina
þar á undan og ótta manna
um fyrirhugað stjórnarsamstarf
þeirra. Þó tókst talsmönnum
„hræðslubandalags“ Framsóknar-
flokksins og Alþýðuflokksins að
draga nokkuð úr þessum ótta
með því að lýsa því yfir
fyrir kosningar, að stjómar-
samstarf við kommúnista kæmi
ekki undir nokkrum kring-
umstæðum til greina. Allir
vita, hvemig fór. Framsóknar-
flokkurinn og Alþýðuflokkurinn
mynduðu vinstri stjórnina með
kommúnistum þegar eftir kosn-
ingar og þannig höfðu kjósendur
hlotið þá stjórn, sem augljóst var
af kosningaúrslitum, að þeir vildu
sízt af öllu; um það bar vott hin
mikla fylgisaukning Sjálfstæðis-
flokksins, fylgistap bandalags
Framsóknarflokksins og Alþýðu-
flokksins og heitstrengingar for-
ystumanna þess bandalags um, að
kommúnistum yrði ekki hleypt í
ríkisstjórn.
Vissan valin
Kosningabaráttan fyrir alþing-
iskosningarnar í s.l. mánuði og
úrslit þeirra voru að flestu leyti
andstaða þess, sem hér hefur
verið rætt. Fyrir kosningarnar
lýstu síjórnarflokkarnir, Sjálf-
stæðisflokkurinn og Alþýðuflokk
urinn, því yfir, að þeir mundu
halda áfram samstarfi sínu og
framfylgja sömu stefnu, ef þeir
héldu nægilega traustum þing-
meirihluta. Svo fór, að þjóðin
vottaði stjórnarflokkunum aukið
traust. Hefði hins vegar borið svo
undir, að þeir hefðu glatað'þing-
meirihluta sínum, veit enginn,
hvað við hefði tekið. Stjómmála-
flokkarnir höfðu um það óbundn
ar hendur, við hvaða flokka aðra
þeir hefðu tekið upp samstarf,
og margir möguleikar hefðu
getað komið til greina. íslenzkir
kjósendur voru orðnir þreyttir á
óvissunni. Enda þótt starf
stjómarflokkanna á undanförn-
um árum og stefna þeirra nú hafi
vi'taskuld átt langmestan þátt í
sigri þeirra, er þó ekki ólíklegt,
að einhver hluti af fylgi þeirra
eigi rætur að rekja til þess, að
kjósendur vissu, hvað við tæki,
ef þeir héldu styrk sinum, en
fullkomin óvissa ríkti um það,
hvað við tæki að öðrum kosti. Að
þessu leyti marka kosningaúrslit-
in nú nokkurt sport í íslenzkri
stjórnmálasögu