Morgunblaðið - 01.11.1963, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ
Fostudagur 1. nóv. 1963
BRJÁLAÐA HÚSID O
ELIZABETH FERRARS --------
— En það íór ekki eins og þið
gerðuð ráð fyrir, sagði Toby.
Þér leizt ekki almennilega á það.
Þú hafðir misst öryggiskenndina
og allt þetta ,sem þú hafðir áður
tekið sem sjálfsagðan hlut var
orðið breytt. Og Potter reyndist
miklu erfiðari maður að búa
með heldur en Clare. Þú fórst
að sjá eftir öllu saman.
Hún kinkaði ofurlítið kolli.
— Eg veit ekki, hvað næst
gerðist, sagði Toby, — það er
að segja ég veit ekki, hvernig
það komst í kring, en einn dag
— Einn dag hitti ég Roger á
götu í London. Og svo hitti ég
hann einu sinni eða tvisvar eft
ir það. Hann. vissi það nú ekki,
en það var ekki af neinni til-
viljun.
— Var hann líka farinn að
sjá eftir öllu saman!
— Já, sagði hún, eins og það
væri ekki nema sjálfsagður hlut
ur. — Já, já, honum hafði liðið
afar illa.
— En hann heimtaði, að þið
færuð varlega, var það ekki? Ef
út í það var farið, hafði hann
lagt á sig allt þetta ómak út
af skilnaðinum og hann vildi
ekki efga það á hættu, að hann
yrði ógildur. Þá máttuð þið ekki
láta sjá, að þið væruð saman —
nei hann vildi ekki leggja það
í hættu. Svo að þegar þú stakkst
upp á . . . það varst þú, sem
stakst upp á því, var ekki svo?
— Jú, samþykkti hún með
tregðu.
— Þegar þú stakkst upp á því,
að þið skylduð gera tilraun til
að sættast þá gekk hann að því,
en heimtaði, að það færi fram
með fulikominni leynd.
•— Já, hann var varkár . . .
hræðilega varkár, sagði hún og
kenndi gremju í rómnum.
— Já, en skilnaðir kosta nú
stórfé, sagði Toby.
— Já, en maður hefði mátt
halda, að það væri eitthvað það
hræðilegasta, sem fyrir eigin-
mann gæti komið, ef það kæmist
upp, að hann væri að strjúka
með konunni sinni.
— Já, lögunum finnst það,
undir vissum kringumstæðum,
sagði Toby. — Jæja, þið lögð-
uð nú á ráðin í félagi — hann
keypti farmiða til Nice og pant
aði gistirúm, þú keyptir heila
hrúgu af sumarkjólum og lézt
endurnýja vegabréfið þitt. Svo
komstu dótinu þinu niður. Þið
voruð altilbúin að leggja af stað
— næstkomandi þriðjudag, var
það ekki? — og enginn vissi
hvað til stóð, nema þú og Clare,
Max Potter og . . .
— Nei, flýtti hún sér að segja.
— Max vissi það ekki.
— Nú, hver skrattinn, sagði
Toby. — Eg var að hrósa þér í
huganum fyrir að hafa sagt hon
um það. Svo þá vissi enginn um
þetta nema þú og maðurinn þinn
og Lou.
— Já, sagði hún og tók allt í
einu að skjálfa. — Lou vissi um
það.
Toby fleygði vindlingi í kjöltu
hennár. Hún greip hann og stakk
honum upp í sig, og hélt hon-
um með skjálfandi hendi meðan
Toby gaf henni eld.
— Þú skilur, sagði hún, —
þegar ég komst að því, að Lou
var barnshafandi og ég . . . ég
hélt, að Roger ætti það, sagði ég
henni, að við Roger ætluðum
í ferðalag og að ég ætlaði að
. . . ég á við, að Lou var svo
trú, að hún hefði aldrei farið að
rugla fyrir því, ef hún vissi af
þessu á annað borð.
Toby þagði.
Eva blés út úr sér reyknum og
var taugaóstyrk. — Líklega hef
ur hún sagt einhverjum frá því.
Eg skildi ekki þetta bréf almenni
lega, en þegar hún sagðist hafa
brugðizt trúnaði mínum, þá datt
mér ekkert annað í hug. Þegar þú
og þessi lögreglumaður voruð að
spyrja mig um það, vissi ég
ekki neitt, þó að þið hefðuð ann
arst gjarna mátt vita það, en
Roger var viðstaddur, svo að ég
dokaði við þangað til hann var
búinn að gefa mér bendingu um,
hverju ég skyldi svara. Og hann
sýndi það greinilega, að hann
vildi ekki ljóstra upp þessari
fyrirætlun okkar. Þessvegna
sagðist ég ekki neitt vita. Og það
hefði ég haldið áfram að segja
. . . nema hvað nú gerir það ekk
ert til eða frá lengur.
Toby sagði: — Þú hefur þráð
hann mjög. Það má vera ein-
kennilegt fyrir mann, að vera
svona eftirsóttur, allra hluta
vegna nema sjálfs sín.
En hún tuggði vindlinginn og
virtist ekki heyra neitt.
Hann hélt áfram: — Þegar
Lou var myrt varðstu bara reið.
— Ég skil ekki, sagði hún.
— Reið út af því, að fyrir-
ætlunin ykkar skyldi fara út um
þúfur — að þið komust ekki
af stað þennan þnðjudag. Varstu
hrædd við þessa töf? Varstu
snúast hugur? Þegar hún svar-
hrædd um, að Roger kynni að
aði engu, bætti hann við: —
Mér þætti gaman að vita, hversu
stórt hlutverk peningarnir hafa
átt í þessu máli öllu.
— Peningar? Hún bar orðið
fram eins og það væri þýðingar-
laust orð.
— Þú hélzt, að Roger ætti barn
ið með henni Lou. Þú hélzt, að
ef einhver töf yrði, gæti Rog-
er tekið upp á því að giftast
Lou. Og ef svo yrði, gætu orð-
ið breytingar á erfðaskránni
hans Rogers, var það ekki. Jafn-
vel hefði getað orðið dregið eitt-
hvað úr þessum lífeyri þínum.
Hann leit á hana. — Kannski
hefur þetta ekki haft neina þýð-
ingu? Eða hvað?
Hún svaraði með óvenjulegri
hreinskilni: — Ég veit ekki. Ég
veit yfirleitt ekki, hvers vegna
ég geri þetta eða hitt.
Eftir nokkra þögn hélt Toby
áfram: — En þú hefur alltaf
verið svo kvíðin og örvæntinga-
full.
— Það eru taugarnar, sagði
hún. — Þær eru í hræðilegu
ástandi. Ég hef þolað of mikið.
— Og drukkið of mikið.
— Já, svaraði hún með snögg-
um hlátri, — og reykt of mikið
og vitað of mikið.
— Hvað áttu við? spurði hann
snöggt.
Hún hló aftur.
Toby greip um hendur henn-
ar. — Hvað veiztu? Hvað þyk-
istu vita?
— Ofmikið, ofmikið. Svo leit
hún lymskulega á hann. — Hvers
vegna heldurðu, að ég hafi beðið
þig að vera kyrran?
Toby sleppti höndum hennar,
og hallaði sér aftur. Svipurinn
bar vott um leiðindi og reiði.
— Það er eitt af því, sem ég veit
ekki, sagði hann.
Brosið á henni var eins og
ofurlítið sigrihrósandi. — Af því
að þú ert svo stór, sagði hún,
— og sýnist svo sterkur og fljót-
ur til.
— Lrfvörður?
Hún kinkaði kolli. ■— Lífvörð-
ur, sterkur maður! Móðgunin
setti grimmdarsvip á andlitið
á Toby. — Og ég sepi hélt, að
þú vildir . . .
Svipurinn á honum dró úr
henni kjarkinn. — Ég hélt, að
þú vildir fá mig til að greiða
úr þessum vandræðum. Ég hélt,
að þú hefðir trú á hæfileikum
mínum. Ég hélt þú vildir fá mig
til að aftra því, að lögreglan
gerði vitleysur, sem gætu komið
þér í vandræði.. Ég hélt þú vild-
ir fá mig til að uppgötva hver
hefði framið þennan svívirðilega
giæp á heimili þínu, og losað
þig, svo þér væri frjálst að eyði-
leggja sjálfa þig eftir vild. Ég
hélt, að þú viðurkenndir . . .
— Æ, vertu ekki að þessu!
tók hún fram í með ákafa. —
Já, en þú sýnist vera svo sterk-
ur, svo öruggur með sjálfan þig,
svo ...
— Ég hélt þú vildir þetta!
öskraði Toby og barði á ennið
á sér með hvítum hnúunum.
Ofurlítill hósti að baki Toby
hefði getað minnt þau á, að
þarna var þriðji maður inni.
En hvorki Eva, sem sat þarna
lafmóð, með alvörusvip í blá-
um augunum, né heldur Toby,
sem horfði á hana með reiði-
svip og vonbrigða, tóku eftir
því.
Eva sagði: — Ég kæri mig
ekki um, að þú uppgötvir neitt.
Skeð er skeð. Ég skil ekki í,
hversvegna alltaf þarf að vera
að gera sér rellu út úr þessum
refsingum. Það, sem skeð er,
verður ekki aftur tekið. Ég vil
auðvitað vera örugg, en . . .
Fjórði hver miði vinnur að meðaltali!
Hæstu vinningar 1/2 milljón krónur.
Lægstu 1000 krónur.
Dregið 5i hvers mánaðar.
Skýrsla Dennings um Profumo-málið
sem ráðherra ætlaði að gefa, við
víkjandi æru sinni. Þetta var
ekki talið vera öryggismál, nema
þá sem aukaatriði. Jafnvel þótt
svo hefði verið, hefðu þeir talið,
að það heyrði undir forsætisráð
herrann. Þessi skilningur virðist
hafa verið almennur, þegar hér
var komið. Fyrirskipun sr. Da-
vid Maxvell Fyfe, frá 24. sept.
1962 (sem getið er í II. hluta
þessarar skýrslu og þar sem yfir
maður öryggisþjónustunnar er
gerður ábyrgur innanríkisráð-
herranum, en hefur rétt til að
snúa sér beint til forsætisráð-
herrans), hafði aldrei verið til-
kynnt, og virðist ekki hafa verið
almennilega þekkt. En auk örygg
ishliðar málsins var þarna um að
ræða hvarf vitnis. Það var einn-
ig talið sem aukaatriði við aðal-
efn fundarins, sem var það að
kveða niður orðróm sem ráð-
herra hafði orðið fyrir barðinu
á. Engum datt þá í hug að kalla
innanríkisráðherrann til fundar-
(X.) Forsætisráðherrann
Föstudagsmorgun 22. marz kl.
9,30 komu siðameistarinn og
dómsmálaráðherrann til forsætis
ráðherrans og ræddu við hann
uppkastið að yfirlýsingunni. For-
sætisráðherrann gerði við það
tvær breytingartillögur og sam-
þykkti það þvínæst. Forsætis-
ráðherranum var vel kunnugt
það, sem gerzt hafði síðan
snemma í febrúar 1963. Siða-
meistarinn og einkaritari hans
höfðu látið hann fylgjast með
orðrómunum og ummælum
Profumos um þá. En sjáLfur
hafði forsætisráðherrann aldrei
rætt þessa orðróma við Profumo.
Hann tjáði mér, að til þess hefði
verið tvær ástæður: 1 fyrsta
lagi, að ef forsætisráðherra hitt-
ir ráðherra og spyr hann því-
líkra spurninga, er ekki um
neitt „framhald“ að ræða. For-
sætisráðherrann gat annað hvort
trúað eða trúað ekki því sem
hinn sagði, og ef hann tryði því
ekki, gat hann sem forsætisráð-
herra ekki átti nein skipti við
hann sem slíkur. f öðru lagi taldi
hann .heppilegra, að menn á
hans aldri, eins og dómsmála-
ráðherrann, siðameistarinn og
aðrir töíuðu við hann, og ef eitt-
hvað væri til í orðrómnum,
mundi hann segja þeim það. Á
þessu tímabili var forsætisráð-
herranum sagt, hvað eftir ann-
að, að Profumo stæði fast við
sína sögu. Og nú, þegar hon-
um var tjáð, að Profumo ætlaði
að gefa yfirlýsingu um málið
í þinginu, sannfærðist hann al-
gjörlega um sannleiksgildi um-
mæla hans.
13. KAFLI
YFIRLÝSINGIN SJÁLF
(I.) Yfirlýsingin og viðtökur
hennar.
Föstudaginn 22. marz 1963,
klukkan rúmlega ellefu, gaf
Profumo yfirlýsingu sína í neðri
málstofunni. Forsætisráðherr-
ann, forseti þingsins og dóms-
málaráðherrann sátu við hlið
hans, þegar hann stóð upp ti)
að gefa hana. Hún hljóðaði þann-
ig:
„Með leyfi, herra, ætla ég að
gefa persónulega yfirlýsingu.
Mér skilst að í gærkvöldi, undir
umræðunum um Varasjóðsfrum-
varpið, hafi hv. þingmenn, fyrir
Dudley (hr. Wigg), fyrir Austur-
Coventry (hr. Crossman), og
fyrir Blackburn (frú Castle)
frá stjómarandstöðunni, neytt
þinghelginnar og vakið máls á
orðrómi, þar sem ráðherra er
settur í samband við ungfrú
Keeler og nýafstaðin réttarhöld
fyrir sakadómnum. Það var gef-
ið í skyn, að menn í háum stöð-
um kynnu að hafa staðið að
því að leyna vitnisburði við-
víkjandi hvarfi vitnis, og reynt
að hindra réttvísina í starfi.
Mér skilst, að nafn mitt hafi
verið nefnt í sambandi við hvarf
Christine Keeler.
Ég óska að -fá að gefa per-
sónulega yfirlýsingu þessum mál
um viðvíkjandi.
Ég hítti ungrfú Keeler síðast
í desembermánuði 1961, og hef
ekki séð hana síðan. Ég hef
enga hugmynd um, hvar hún
er nú niðurkomin. Hver ummæli
í þá átt, að ég hafi staðið í
sambandi við eða verið ábyrgur
fyrir fjarveru hennar frá rétt-
arhöldunum í Old Bailey, eru
gjörsamlega tilhæfulaus.
Konan mín og ég hittum ung-
frú Keeler fyrst í samkvæmi í
júlí 1961, í Cliveden. Mefíal
gesta þar voru dr. Stephen
Ward, sem ég þekkti lítilshátt-
ar og hr. Ivanov, sem var ráðu-
nautur við Sovétsendiráðið.
Eina skipið -annað, sem við
hjónin hittum hr. Ivanov var
eitt andartak við opinbera mót-
tökuhátíð fyrir Gagarin majór
í sovézka sendiráðinu.
Við hjónin höfðum standandi
boð að heimsækja dr. Ward.
Frá júlí til desember 1961,
hitti ég ungfrú Keeler svo sem
sex sinnum í íbúð Wards, þegar
ég kom þangað að heimsækja
hann og kunningja hans. Ung-
frú Keeler og ég vorum góð-
kunningjar, en það var engin
ósiðsemi í sambandi við kunn-
ingsskap okkar.
Herra forseti, ég hef gefið
þessa persónulegu yfirlýsingu,
vegna þess, sem sagt var hér
í þinginu í gærkvöldi af þrem
hv. þingmönnum, og auðvitað I
skjóli þinghelginnar. Ég mun
ekki hika við málshöfðun fyrir
níð og meiðyrði, ef hneykslan-
legar ásakanir á mig koma fram
utan þings“.
Ég er viss um, að forsætisráð-
herrann og allir ráðherrarnir
hafa verið sannfærðir um sann-
leiksgildi þessarar yfirlýsingar.
Þeir gátu ekki hugsað sér, að
nokkur starfsbræðra sinna gæti
gerzt svo ósvífinn að gefa þing-
inu logna yfirlýsingu. Rikinu
yrði ekki stjórnað ef einn ráð-
herra í ríkisstjórninni gæti ekki
treyst öðrum skilyrðislaust