Morgunblaðið - 01.11.1963, Blaðsíða 17

Föstudagur 1. nóv. 1963
17
MORGU N BLAÐIÐ

Sendisveinn
óskast á afgreiðslu vora hálfan
eða allan daginn.
JHtffiiiiitiMafrili
Þetta land var gróið fyrir nokkrum áratugum.
átak til þess að stöðva þá öfug-
þróun, sem enn á sér stað í þess-
um málum, þannig að gróður-
lendin dragist ekki meira saman
og úrkynjist ekki meira en þeg-
ar er orðið. En jafnvel það átak
er ekki fullnægjandi; okkur dug-
ir ekki lengur sú stærð né gæði
gróins lands, sem við höfum yfir
að ráðá. Landþrengsli eru víða
fyrir dyrum, þar eð gera þarf ráð
fyrir verulegri aukningu búfjár-
stofnsins til þess að mæta aukn-
um þörfum þjóðarinnar fyrir
landbúnaðarafurðir. Því að ís-
lenzk gróðurlendi eru ekki til
augnayndis, heldur hafa þau
fyrst og fremst hagnýtu hlut-
verki að gegna.
Af þessum orsökum nægir
ekki að stöðva öfugþróunina,
heldur þarf að snúa vörn upp í
sókn og auka gróðurlendin til
þess að mæta aukinni þörf. Við
þettá þarf að miða framtíð ís-
lenzkra gróðurlenda og ástæða
er til að ætla, að það muni tak-
ast. Verða hér rædd nokkur at-
ferð og nýtingu beitilanda. Er þó
vart um aðrar rannsóknir á því
sviði að ræða hérlendis.
Á grundvelli þeirrar reynslu,
sem fram hefur komið á und-
anförnum árum, þarf sem fyrst
að semja nýja löggjöf um nýt-
ingu og meðferð gróðurlenda okk
ar, löggjöf, sem tryggir, að land-
ið sé ekki nýtt umfram það,
sem það þolir. Þau lög, sem nú
eru í gildi eru úrelt orðin og
gagnslaus. Jafnframt þarf að
samræma betur starfsemi þeirra
stofnana, sem að þessum málum
vinna, þannig að starfskraftar og
þekking nýtist betur en verið
hefur að réttu marki.
Meðan nokkur eyðing gróins
lands á sér stað, ber að láta
stöðvun hennar sitja í fyrirrúmi
og auka mótstöðuafl gróðursins,
en láta uppgræðslu örfoka auðna
bíða. Gróðurlendi eru margfalt
dýrmætari en örfoka land og
því þarf að leggja allt kapp á,
að þau eyðist ekki. Með áburði
einum má stórlega auka mót-

vel í fullræktuðum túnum. Lítil
von er því til, að það þrífist á ó-
ræktuðum beitilöndum við áburð
arleysi og ágang búfjár. Það er
eitt brýnasta verkefni á sviði
jarðræktar okkar að ráða bót á
þessu. Fyrr en það hefur verið
gert, er óhugsandi að ráðast í
uppgræðslu örfoka svæða á af-
réttum landsins og yfirleitt lítil
von um mikla landvinninga á
sviði grasræktar í beitilöndum
okkar.
Niðurlag
Hér hefur verið drepið á nokk-
ur mikilvæg atriði í sambandi við
ástand og framtíð íslenzkra gróð-
urlenda, en margt ótalið, sem
máli skiptir. Ekki hefur t. d. ver-
ið minnzt á nauðsyn þess að auka
fjölbreytni hinnar tegundasnauðu
íslenzku flóru með innflutningi
erlendra plantna. Og fleira mætti
telja.
Það skiptir meginmáli, að
menn geri sér ljóst, hve nátengd
tilvera þjóðar og gróður lands
hennar er. Heil menningarríki
hafa liðið undir lok með eyð-
ingu gróðurs þeirra. Svo illa er-
um við að vísu ekki á vegi stadd-
ir. En við getum minnzt þess, að
aðrar þjóðir horfa ekki í neinn
kostnað til nauðsynlegrar gróð-
urverndar, og hvorki smæð né
fátækt er okkur afsökun fyrir
því að gera ekki slíkt hið sama.
Áhrif áburðar á gróðurfar á hálendinu.
riði, sem ég tel að leggja beri
áherzlu á til þess að svo megi
verða.
Framtíðarverkefni
Styrkja þarf og auka sem mest
•tarfsemi Sandgræðslu og Skóg-
ræktar, þannig að sem bezt verði
nýtt sú dýrmæta reynsla og þekk
ing, sem þessar stofnanir hafa
öðlazt með starfi sínu. Þær radd-
ir, sem öðru hverju hafa komið
fram um að auka hag annarrar
stofnunarinnar á kostnað hinnar,
opinbera óvanalega fáfræði eig-
endanna, því að hverju manns-
barni hér ætti að vera ljóstmik-
ilvægi beggja þessara stofnana í
gróðurvernd og uppbyggingu ís-
Xenzkra gróðurlenda.
Eins og að framan greinir tel
ég það meginatriði í allri gróður-
vernd, að gróðurlendin séu ekki
ofnýtt eða á annan hátt rang-
lega nýtt. Þess vegna þarf að
hraða þeim ákvörðunum á beit-
arþoli, sem Atvinnudeild vinnur
nú að á afréttum landsins. Vinna
þessi er komin vel á veg, en
tefst af fjárskorti, enda er að-
eins veitt um 300 þús. krónum
árlega til hennar og annarra
rannsókna deildarinnar á með-
stöðuafl gróðurlendanna auk
þess, sem hann margfaldar nýti-
lega uppskeru þeirra. Stærstu
uppblásturssvæðin verður hins
vegar að friða og beita róttæk-
ari aðgerðum.
Þess h'efur verið getið, að það
sé einkennandi fyrir íslenzk
gróðurlendi, a.m.k. á hálendi
landsins, hve snauð þau eru af
eftirsóttum beitarplöntum og
hve gróðurbreiðan er gisin. ÞaS
þyrfti því að vinna að stórfelldri
breytingu á gróðurfari þeirra
með sáningu harðgerra gras-
stofna, sem eftirsóttastir eru til
beitar. En til þess, að slik gróð-
gróðurbreyting verði varanleg
án verulegrar áburðarnotkunar
verður að sá grasstofnum, sem
aðlagaðir eru íslenzkum gróður-
skilyrðum. Og hér verðum við
enn að horfast í augu við sorg-
lega staðreynd: íslenzkur land-
búnaður, sem byggist öðru frem-
ur á grasrækt, hefur ekki yfir
að ráða neinum grasstofnum
völdum og ræktuðum við ís-
lenzkar aðstæður. Allt grasfræ,
sem hér er notað til sáningar, er
innflutt. Þótt það komi frá norð-
lægum löndum, á grasið erfitt
uppdráttar og deyr fljótt út jafn-

jg^SBÚN

Verkamenn óskast
Upplýsingar hjá verkstjóranum í síma 32492 eða á
skrifstofunni í síma 18707.
SANDVER sf.
uorur
Kartöflumús — Kakómalt
Kaffi — Kakó
Kf. Húnvetninga, Blönduósi
Ibúð til sölu
Þriggja herbergja íbúð til sölu á góðum stað í Vésí:-
urbænum (Högunum). Ibúðinni fylgir hlutdeildó.í
þvottavélasamstæðu í þvottahúsi, frystiklefi: og: góð
ar geymslur. íbúðin er laus til íbúðar nú 'þegaf» -
íbúð þessi er ekki til sölu annars staðár^fc ='ís
GUÐJON HOLM HDL.
Aðalstræti 8
Simi 10950.
■
-------------- - -b.
Bifvélavirki
Viljum ráða bifvélavirkja nú þegar, sem vérkstjóra
a verkstæði Kf. Dagsbrun, Olafsvík.
Duglegur maður getur gert sér þetta að glæsilegu
framtíðarstarfi.
Nánari upplýsingar gefur kaupfélagsstjórinn éða
- " vX
Starfsmannahald SIS, Sambandshúsinu.
Starfsmannalrald SIS.
U ppboð

sem auglýst var í 113., 114. og 116. tbl. Lögbirtlnga
blaðsins 1963 á jörðinni Illugastöðum í Skelfisstaða-
hreppi, þinglýstri eign Kristjáns Pálssonar, fér
v.
fram eftir akvörðun skiptaréttar Reykjavíkur til
slita á sameign á eigninni sjálfri föstudaginii 8. nóv.
n.k. kL 1:30 e.h.
4 , Sx
Sama dag og á sama stað kl. 2 e.h.verða seldar á uþp
boði tvær ógangfærar bifreiðir af gerð Austin I94fi
og Ford 1946, eign sama Kristjáns Pálssonar. i
Sýslumaðurinn í Skagafjarðarsýslu.

Iðnaðarlóð og skemma 1
Hafnarfirði
'•V
V'

Til sölu 1500 ferm. lóð ásamt 80 ferm. vandaðri
skemmubyggingu á góðu athafnasvæði við'Suðítté
höfnina í Hafnarfirði. Tilvalinn staður fyrir fis%
verkun, iðnað eða skyldan rekstur. Teikningar fyi^:
húsum fylgja. %
ÁRNI GUNNLAUGSSON, hrl.
Austurgötu 10 — Hafnarfirði' ‘
Sími 50764 kl. 10—12 og 4—6;