Morgunblaðið - 13.11.1963, Qupperneq 12

12
MORGUNBLADIÐ
Miðvikudagur 13. nov. 1963
Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavik.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arm Garðar Kristinsson.
Útbreiðsiustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aða.)stræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 80.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 4.00 eintakib.
DÝRMÆTUR TÍMI
ITikur þær, sem ríkisstjórnin/
^ hefur beðið um að fá til
að hugleiða kjaramálin og
hún nú hefur fengið án þess
að til löggjafar þyrfti að
koma, eru hinar dýrmætustu.
Heill þjóðarinnar um langa
framtíð getur verið undir því
komin, að nú takist að leysa
kjaramálin á þann veg, að all-
ir geti sæmilega við unað.
Þetta vandasama mál verður
auðvitað auðleystara fyrir
þær sakir, að verkalýðsfélög-
in buðust til þess að hindra
sjálfviljug frekari kauphækk-
anir meðan ræðzt væri við.
Óhætt er að fullyrða, að
skilningur sé nú almennari á
því en nokkru sinni áður, að
nauðsynlegt sé að ná heildar-
samningum og koma í veg
fyrir skæruhernað á vinnu-
markaðnum. Ringulreiðin í
kjaramálum, sem byggzt hgf-
ur á skipulagsleysi og van-
mætti bæði launþegasamtak-
anna og vinnuveitendasamtak
anna hefur sannfært þessa
aðila sjálfa um nauðsyn
breyttra vinnubragða, þar
sem samningsrétturinn verði
færður til heildarsamtakanna
en tekinn úr höndum minni
hópa og félaga.
Meginvandinn er sá, að út-
flutningsframleiðslan á erfið-
ast með að bera launahækk-
anir. í því sambandi er þess
að gæta, að einmitt þessi at-
vinnuvegur verður að nota
mikið vinnuafl á öðrum tím-
um en þeim, þegar dagvinnu-
kaup er greitt.
Ein af ástæðunum fyrir því,
að erfitt hefur reynzt að
hækka dagvinnukaup, er sú,
að þá hefur eftir- og nætur-
vinnukaup hækkað hlutfalls-
lega og komið mjög þungt nið
ur á útflutningsatvinnuvegun
um.
Það getur ekki hjá því farið
að við þá samninga, sem nú
eru að hefjast, verði leitazt
við að taka tillit til sérstöðu
útvegsins að þessu leyti og
finna leiðir til að ná almenn-
um kjarabótum, án þess að
þær verði of þungbærar fyrir
fiskiðnaðinn. Kemur þar
bæði til álita vaktavinna í
þessari atvinnugrein og auk
þess lækkun næturvinnuálags
ins gegn hækkun dagvinnu-
kaups.
Á þessu stigi er þó sjálf-
sagt heppilegast að láta aðila
um þessar umræður, og er
vonandi að blöðin verði ekki
til þess að spilla þeim samn-
ingavilja, sem nú virðist ríkja
á báðar hliðar.
RANNSAKA
UMFERÐAR-
SLYSIN
FjMns og Morgunblaðið minnt
^ ist á í ritstjórnargrein í
gær eru hin tíðu umferðar-
slys orðin uggvænleg.
Mjög ber þess vegna að
fagna þeirri ákvörðun dóms-
málaráðherra að skipa sér-
staka nefnd til að rannsaka
slys þessi og reyna að gera til-
lögur til úrbóta.
Vonandi tekst nefnd þess-
ari að koma með hagnýtar til-
lögur til úrbóta, og skipun
hennar hefur einnig þá þýð-
ingu að vekja sérstaka at-
hygli ökumanna og vegfar-
enda yfirleitt á nauðáyn frek-
ari aðgæzlu.
INNISTÆÐU-
LAUSAR
ÁVÍSANIR
Dankarnir hafa nú hafið að-
gerðir til að koma í veg
fyrir misnotkun tékka. Leiddi
fyrsta könnun bankanna á
því hve mikið væri um ávís-
anasvik í ljós að notkun inn-
stæðulausra ávísana nam
mörgum milljónum króna.
Hér á landi hefur áratug-
um saman viðgengizt óheil-
brigðari viðskiptahættir en
yfirleitt tíðkast í heilbrigðum
lýðræðisríkjum. Hefur þetta
að sjálfsögðu að verulegu
leyti byggzt á því spillingar-
kerfi, sem hér ríkti á upp-
bótatímanum.
Umbætur í þessum efnum
taka auðvitað sinn tTma, en
aðgerðir bankanna eru einn
liður í þeim.
MEÐGANGA
SÍA - SKÝRSL-
URNAR
17ins og Morgunblaðið skýrði
^ frá í gær hafa nokkrir af
höfundum Rauðu bókarinnar
svonefndu, SÍA-skýrslnanna,
nú meðgengið að þær séu ó-
falsaðar, en eins og menn
muna voru fyrstu viðbrögð,
bæði kommúnista og raunar
líka Framsóknarmanna þau,
að skýrslur þessar væru fals-
aðar.
Þessi viðurkenning er á-
nægjuleg og raunar má segja,
að það sé líka gleðiefni að
þessir menn hjálpa nú til að
auglýsa þessa merkilegu bók
rækilega með málaferlum,
sem þeir höfða til að fá greidd
ritlaun.
Ný stjórn í Grikklandi
Papandreau myndar minnihlutastjórn
• Ný stjórn hefur tekið
við völdum í Grikklandi —
minnihlutastjórn undir for-
ystu George Papandreau, sem
vann ir.'kinn sigur í kosning-
unum, er fram fóru sunnudag
inn 3. nóv. sl. Úrslit kosning-
anna komu rr.jög á óvart, þar
sem Miðflokkasambandið, sem
Papandrou hefur forystu fyr-
ir, vann mikinn sigur á kostn-
að Róttækraflokks Konstant-
ins Karamanlis.
Flokjkur Papandreau hlaut
þó ekki nægilegt atkvæða-
magn til þess að unnt yrði að
koma á fót meiriih'lutastjórn,
hann hlaut 42% atkvæða en
flokkur Karamanlis um 39%
tapaði hátt í fjórðung þess
fylgi, er hann hafði í síðustu
kosningunum.
Fréttamenn segja, að sigur-
inn megi Papandreau þakka
hinni hörðu baráttu hans og
flokksmanna hans gegn Kar-
amanlis, svo og kosningalof-
orðum flokksins um bættar
þjóðfélagsaðstæður og bætt
menntunarskilyrði, en núver-
andi ástand í þeim efnum hef-
ur valdið megnri og almennri
óánægju.
George Papandreau er 75
ára að aldri. Hann var fyrst
kjörinn á þing árið 1923 og
gegndi ýmsum ráðherrastöð-
um þar til hann var handtek-
inn og rekinn úr landi í stjórn
artíð Metaxes einræðisiherra.
í heimstyrjöldinni síðari
gengdi Papandreau mikilvægu
hlutverki í grísku neðanjarðar
hreyfingunni. Árið 1942 var
hann handtekinn af ítölum,
en sköimmu siðar tókst honum
að flýja til Egyptalands og
várð hann þá leiðtogi útlaga-
stjórnar Grikkja í Kairo. Að
styrjöldinni lokinni snéri hann
heim en sagði af sér stjórnar-
forystu.
Miðflokkasambandið stofn-
aði Papandreau árið 1961 á-
samt Sophocles Venizelos, sem
er valdamestur maður flokks-
ins næst honum og varafor-

Papandreau.
Karamanlis.
sætis- og utanríkisráðherra
hinar nýju stjórnar. Þeirra í
milli hefur þó verið lítil vin-
átta að undanförnu og óttazt
sumir, ag það kunni að hafa
einihver áhrif á samvinnuna
innan stjórnarinnar.
★ ★ ★
Ósigurinn í kosningunum
kom Karamanlis mjög á ó-
vart og varð honurn mikið
áfall. Eftir að úrslitin urðu
kunn íhvarf hann um nokkurn
tíma og vissu jafnvel hans
nánustu samstarfsmenn lítið
eða ekki um dvalarstað hans.
Síðan kom hann aftur fram á
sjónarsviðið og lýsti því þá
yfir, að hann mundi nú draga
sig í hlé frá stjórnmálum.
Hann sagði m.a. í viðtali við
fréttamenn Reuters:„Ég hafði
beðið grísiku þjóðina ag ljá
mér meiri'hluta fylgi til þess
að ég gæti lokið starfi mínu
í þjónustu lands míns og þjóð-
ar. Þjóðin varð ekki vig þeirri
bón. Slí'kt gerist í lýðræðis-
þjóðfélagi, og þar sem ég er
hugsjónamaður tel ég ekki,
að ég geti lengur verið þjóð
minni til gagns. Stjórnmála-
feri'll minn er nú á enda. Eg
er þakklátur fyrir það traust,
sem þjóðin sýndi mér i átta
ár. Ástandið í Grikklandi er
nú betra en það var fyrir
átta árum”.
Karamanlis kom fyrst til
valda árið 1955, er flokkur
hans _ hlaut 167 þingsæti af
300. f 'kosningunum 1958 jók
flok'kurinn við sig og hlaut
173 þingsæti og vig kosning-
arnar 1961 hlaut hann 176
þingsæti. Nú fékk flokkurinn
aðeins 128 þing.sæti en flokkur
Papandreau 140.
Sósíaliíski Vinstriflokkurinn
fékk 30 þingsæti og Fram-
sóknarflokkurinn 2 þingsæti.
Sá flokkur bauð fram í síð-
ustu kosninguim í samvinnu
við Miðflokkasambandið og er
talið, að hefði sá háttur verið
hafður á nú, hefðu atkvæði
Framsóknar nýtzt betur og
sennilega hjálpað Papandreau
til þess að ná meirihluta á
þingi.
Nýja stjórnin undir forsæti
Papandreau var mynduð »1.
fimmtudag, fyrr en menn
höfðu vænzt. Ráðherrarnir eru
allir úr Miðf'lokkasamibandinu
utan einn, Dimitrius Papani-
kolopoulus, landvarnaráð-
herra, sem var einn ráðherra
í utanflokkastjórninni síð-
ustu.
Talið er að Papandreau
muni óska traustyfirlýsingar
þingsins, þegar það kemur
saman 11. desember. Tímann
þangað til roun hann ætla að
nota til þess að tryggja sér
fylgi þingmanna hinna flokk-
anna. Er talið, að hann muni
reyna að vinna stuðning hluta
af þingflokki Karamanlis.
Stjórnmálamenn benda þó
jafnframt á þann mögulei'ka,
að Papandreau hafi e.t.v. ekk-
ert á móti því að stjórnin
verði felld. Það mundi gefa
honum tækifæri til að krefj-
ast nýrrg kosninga, sem e.t.v.
gætu fært honum enn sterk-
ari sigur en hann vann 3. nóv.
sl.
• Hækkerup
í Sovétríkjunum
Kaupm.höfn., 11. nóv. (NTB).
PER Hækkerup, , utanríkis-
ráðherra Dana, hélt í dag til
Sovétríkjanna í opinbera
heimsókn í boði Andreis Gro
mykos, utanríkisráðherra So-
vétríkjanna.
Hækkerup dvelst í Sovét-
ríkjunum til 21. nóvember og
m. a. mun hann ræða við
Krúsjeff forsætisráðherra.
Hækkerup mun einnig undir
rita samning milli Danmerk-
ur og Sovétríkjanna.