Morgunblaðið - 23.05.1964, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 23. maí 1964

Heimssýningin í New York
var opnuð almeningi miðviku
daginn 22. apríl. Morgunblað-
ið hefur birt um hana nokkr-
ar greinar, en bað fréttaritara
sinn í New York að hafa uppi
á einhverjum fslendingi er
skoðað hefði sýninguna. Og
innan tíðar kom svo skeyti
að vestan, er vakti mikla kát-
ínu blaðamanna. í því stóð,
stutt og laggott: „Jóhannes
Einarsson Loftleiðum hefur
skoðað heimssýninguna.‘‘
Svo fórum við að finna
Jóhannes.
— Við skoðuðum sýning-
una Sunnudaginn 26. apríl og
vorum að þessu frá klukkan
átta um morguninn og til
klukkam íimm síðdegis, sagði
hann.
— Það hefur verið strangt
dagsverk.
— Já, samsinnir Jóhannes,
Yfirlitsmvnd af heimssýningunni í New York. Fyrir miðju er tákn svninvarinnar, hinn
risastóri hnöttur „Unisphere.“
Einn dag á heimssýningunni
En hefði ekki veitt af hálfum mánuði
það er éríitt verk að skoða
svona sýnmgar, sér í lagi á
svona skömmum tíma.
— Hvað kom til að þið fór-
uð vestur? Var það gagngert
til að skoða heimssýninguna?
— Nei, við fórum þetta á
heimleið frá Montreal, Hall-
dór (Guðmundsson, hjá Loft-
leiðum) og ég en þangað fór-
um við á dögunum vegna flug
vélakaupa I,oftleiða.
Jóhannes dregur upp úr
pússi sínu myndarlegt og
skrautlegt kort „Official Sou-
venir Map“ af heims-sýning-
arsvaeðinu. Það eru útgefend-
ur Time Life bókanna sem
kort þetta gera.
Og svo fylgjumst við með
ferðum þcirra félaganna á
kortinu þennan sunnudag á
heimssýnmgunni í New York.
— Við lögðum af stað klukk
an átta uin morguninn og fór-
um með Long Island járn-
brautinni, sem skilaði okkur
á sýningarsvæðið í Flushing
Meadows á 12 mínútum og
fyrir hálfan dal. Annars er
hægt að koroast þetta á marga
vegu, með biium, smærri og
stærri, bátum alls konar og
meira að segja þyrlum.
Eiginlega vorum við alltof
snemma á ferðinni, því flest-
ir sýningarskálanna opnuðu
ekki fyrr en klukkan 10 eða
jafnvel seinna. En við byrjuð-
um á því að fara hérna —
Jóhannes bendir á kqrtið —
í Swiss Skyride, sem eru
einskonar skíðalyftuvagnár,
er fara með fólk þvert yfir
sýningarsvæðið og setja menn
niður rétt hjá svissnesku sýn-
ingarskálunum. Þar rétt hjá
er Belgian Village, sem ekki
var fullger, en það er ekkert
einsdæmi á sýningunni, við
sáum margt fleira sem eftir
var að reka smiðshöggið á.
Meðal þess sem ólokið var,
var Better Living Center,
sem ég hafði einkum mikinn
áhuga á. Að því standa ýmis
bandarísk fyrirtæki og sýna
m.a. húsainnréttingar, aðal-
lega eldhús-innréttingar og
fjölda nýjunga í byggingar-
íðnaðinum. Mörg fyrirtæki
sýna þarna líka fatnað og ýms
ar nýjungar í þeim efnum.
Lyfta er í turni utanhúss og
skilar sú sýningargestum upp
í veitingahús efst í bygging-
unni, en þann stað á Hilton
gamli, sem á- og rekur gisti-
hús um aliar jarðir.
— Það vakti annars furðu
margra, hve mjög kvað að trú
félögum alls konar á heims-
sýningunni, segir Jóhannes —
á gömlu sýningunni árið 1939
var ekki nema einn sýningar-
skáli á vegum trúarsamfélags
en nú er sjálft Vatíkanið
þarna með 3 og Vz milljón
dala sýningarskála og í hon-
um eitt mesta iistaverk heims,
hina fögru „Pietá” Michel-
angelos. Lútherstrúarmenn og
Grísk-orthodoxa klrkjan eru
þarna líka, Christian Science
menn, frímúarar og trúboðinn
Billy Graharo og fleiri.
— Þegar svo loks var far-
ið að opna klukkan 10 til
10:30 mynduðust biðraðir við
eftirsóttustu sýningarskálana
og þar sem við höfðum svo
takmarkaðan tírna gátum við
hvorki komizt inn hjá Du
Pont né General Electric, sem
okkur langaði til, en skoðuð-
um Coca-Cola sýninguna í
staðinn og höfðum mjög gam-
an af. Þar geta gestir reikað
í hægðum sínum um fimm
framandi „svið': götu í Hong
Kong, skemmtigarða með út-
sýn til Taj Mahal, gróðurrík-
an regnskóg ' Kambódíu, skíða
hótel í svissnesku ölpunum,
höfnina í Rió de Janeíro séða
af skemmtiferðaskipi er stefn-
ir inn í hana. Allt umhverfið,
hiti, raki, lykt og öll _áhrif
voru eins og við átti hverju
sinni. Það var afskaplega
gaman að þessu.
— Voruð þið ekki að þessu
fram undir hádegi?
— Nei, nei, við komumst
yfir sitthvað fleira, segir Jó-
hanes.
Við skoðuðum m.á. tvær
gerðir íbúðarhúsa sem hægt
var að kaupa suður í Flórida
— jú, þau voru bara freist-
andi. Og svo skoðuðum við
dönsku sýninguna, 'sem var
öðrum þræði sölusýning á
dönskum iðnaðarvörum. Danir
höfðu þarna veitingasal og
seldu smörrebröd og þarna var
líka Tivoli í smækkaðri mynd.
Danska sýningin er til húsa í
mjög smekklegri viðarbygg-
ingu og vskti athygli henn-
ar vegna, og sama er að
segja um þá austurrísku, sem
þó var nýstárlegri. Fallegasta
byggingin á sýningunni er
ananrs bygging Bandaríkj-
Aftur á móti á Bretland
engan hiut að heimssýning-
unni og Rússland ekki held-
ur og frá Frakjdandi sýna að-
eins nokkur fyrirtæki og upp
á eigin spýtur. Þetta mun
vera vegna þess að samkvæmt
úrskurði alþjóðlegu heims-
sýningarskrjfstofunnar (Inter-"
national Bureau of Expositi-
ons, í París sem aðal-hvata-
maður heimssýningarinnar,
Robert Moses, lætur lönd og
leið) má ekkert land halda
heimssýnirgu oftar en einu
sinni á tíu árum og með
heimssýningunni í Seattle 1962
eiga Bandaríkin því að hafa
fengið sinn skammt.
— Jæja, segir Jóhannes,
meira komumst við eiginlega
ekki yfir, en loks tókum við
bíl og ókum um sýningar-
svæðið, svona til þess að hafa
einhverja hugmynd um allt
það sem við ekki gátum skoð-
að. Þarna eru bæði dráttar-
bílar með tengivögnum og
rafmagnsbílar fyrir fjóra,
með mæii alveg eins og venju
legir leiguvagnar og kosta 9
dali á tímanr. eða 3 dali fyrir
fyrstu tuttugu mínúturnar.
— Það var margt sem við
vildum gjarnan skoða, segir
Jóhannes, t.d. sýningu Gener-
al Motors, sem mun hafa ver-
ið dýrasta sýningin, kostaði
um 25 milljónir dala, sýmngu
anna (U.S. Federal Building)
en hún var lokuð og við skoð-
uðum hana ekki.
Svo fórum við á Hong Kong
sýninguna. Það var líka sölu-
sýning og ýmisskonar varn-
ingur á boðstólum, og þar
var hægt að fá klæðskera-
saumuð föt á 4 tímum. Síðan
skoðuðum við sýningu Indó-
nesíu. Hún var í fallegri bygg
ingu, hringlaga, í austurlenzk-
um stíl og á tveim hæðum.
Niðri var unnið að handlitun
á dúka og að silfursmíði, en
uppi var veitingahús og þar
snæddum við hádegisverð,
indónesiskan mat, mjög krydd
aðan og góðan en undir borð-
um voru sýndir stríðsdansar
frá Mið-Jövu og leikið undir
á mjög sévkennileg hljóðfæri.
Eftir hádegi skoðuðum við
m.a. japönsku sýninguna, sem
er eiginlega tvískipt, annars
vegar iðnaðar- og verzlunar-
vörusýning, þær sem mest bar
á þungavinnuvélum, litlum
fólksbifreiðum, rafmagnsverk
færum alls konar og sjónvarps
tækjum á stærð við meðal
innkaupatösku með mynd-
flöt ca. 21x23 cm. og hins-
vegar menningar- og lista-
sýning.
Egyptalánd (United Arab
Republic) sýndi þarna líkan
af Assuan-stíflunni miklu og
einnig talsvert af iðnaðarvör-
um, sem kom heldur á óvart,
og yfirleitt vakti það athygli
hve mikið er um iðnaðarvörur
frá ólíklegustu löndum og svo
það hve Asíuríkin hafa mikl-
ar og fjölmennar sýningar.
Jóhannes Einarsson
IBM, Ford, General Electric,
og fleiri og fleiri. Eflaust
myndi það taka mann hálfan
mánuð að skoða sýninguna að
nokkru marki, en minna en
vijju er ekki hægt að komast
af með svi vel sé. Daginn
sem við vorum þarna komu á
sýninguna 250 þúsund gesta,
en fyrsta daginn voru sýning-
argestir ekki nema 90 þúsund,
vegna þess að menn óttuðust
óeirðir blökkumanna og um-
ferðartruflanir og var mikill
viðbúnaður lögreglu til þess
að mæta þeím vanda, sem
svo reyndist minni en menn
höfðu óttazt.
— Svo ykkur langar aftur?
— Já, þetta er eiginlega
ekki nema rétt byrjunin, en
þessi dagur okkar var þó stór-
um betri en ekki neitt. Jó-
hannes brosir. — Annars
stendur sýningin fram í októ-
ber og hver veit hvort ekki
fellur ferð einhvern tíman
áður . . . ég hefði afskaplega
gam.an af að sjá Better Living
Center þegar þeir eru búnir
með það.‘‘
— Útvarp Rvlk
Framh. af bls. 6
þótti fátt því til fyrirstöðu, að
hann gæti leyst hlutverk sitt
sómasamlega af hendi. En þar
fár á annan veg. Spánverjar
guldu afskaplegt afhroð, misstu
mikinn hluta skipa sinna og
mannskaps, og loks varð hinn á-
stríðufulli biðill að draga til sín
blóðuga armana. Orustunni um
England var lokið með ósigri
hans.
Orustan um England 1588 var
mjög örlagarík Með sigri sínum
lögðu Englendingar frumdrögin
að heimsveidi sínu, sem varað
hefur allt til þessa dags. Þeir
tóku fljótlega á eftir að stofna
nýlendur þær í Vesturálfu, sem
síðar urðu Bandaríki Norður-
Ameriku.
Þótt nýlendusaga Englendinga
sé ekki töfrandi fögur á köflum,
þá munu flestir sagnfræðingar
sammála um, að þar hafi for-
sjónin unnið þarfaverk, er hún
bægði katólskum afturhaldsseggj
um af Spáni frá því að leggja
undir sig England 1588 og fá
þannig lykilaðstöðu á Norður-
Atlantshafi.
Þökk sé Jóni R. Hjálmarssyni
fyrir hið fróðlega erindi sitt.
Á laugardagskvöld var svo
flutt leikritið „Skilningstréð*1
eftir N.C. Hunter. Hlaut það góð
ar undirtektir.
Sveinn Kri.stin.sson.
Ný útgáfa
Laxdælu í Banda-
ríkjunum
NÝLEGA er komin út í-Banda-
ríkjunum ný útgáfa af Laxdæla
sögu. Þýðandi er A. Margaret
Arent, og hefur hún einnig ritað
inngang og athugasemdir. Út-
gefandi er University of Was-
hington, og verð bókaririhar er
$6.75. -— Fyrir þá, sem vilja
panta bókina, er fullur titill
hennar þessi: The Laxdæla
Saga, translated from the old
Icelandic with introduction and
notes by A. Margaret Arent,
University of Washington.