Morgunblaðið - 13.10.1965, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 13. október 1965
MORGU N BLAÐIÐ
3
Það er víst ekki oí djúpt tekið í áriimi, þótt sagt sé að þarna séu hundruð bifreiða (Ljósm. Mibl. Sv. í>orm.)

Þar má sjá allar árgerðir.
Hjalta Stefánsson fram-
kvæmdastjóra Vöku og kunn-
ingja hans, hundinn Quick.
Hjalti segir okkur að um þess-
ar mundir séu þeir einir um
hituna, hvað við kemur göml-
um ónýtum bílum. Aðalstarf-
semin felist þó í varahluta-
3
vagn ,sem var af Benz-gerð og
trónaði hann eins og kóngur
yfir öllum almúganum.
Þegar við tókum á rós heim,
eftir að hafa skoðað þessa
gömlu og lúnu bíla varð okk-
ur að orði orðatiltækið: „Ein-
hvers staðar verða vondir að
vera.“
Flugvél nauðlenti
Hjalti Stefánsson, framkvæmdastjóri Vöku, og kunningj hans,
hundurinn Quick.
d Korpúlfsstöðum
SÍÐDEGIS í gær nauðlenti lítil
flugvél frá flugskólanum >yt á
Korpúlfsstaðatúninu. Þetta var
tveggja sæta Piper Cuib flugvél
og hafði flugnemi hana á leigu
og var einn í henni. Hann sak-
aði ekki.
Flugan var nálægt KorpúlJ
stöðum, þegar mótorinn stöðva
ist, en í flugyélinni var nýr mc
or. Tókst flugmanninum að nai
lenda á túninu, en lenti á gir
ingu í lendingunni og löskuðu
hjól vélarinnar.
þjónustu, menn komi til sin
og fái hjá sér varahluti, sem
ekki fást hjá umboðunum eða
Iþá þeim ói við að kaupa nýja
varahluti, sem að sjálfsögðu
eru mun dýrari. Við stöldrum
þarna við um stund og á með-
an koma viðskiptavinirnir og
kaupa hluti allt frá blöndung
um og upp í nær heila bíla.
Við bregðum okkur út fyrir
húsið og tökum að skoða bíl-
flökin, sem eru af öllum hugs
anlegum árgerðum. Þarna er
svo til óekinn Rambler, sem
orðið hefur fyrir skaða, þann-
ig að ekki hefur svarað kostn-
aði að gera hann upp. Gamail
Moskvits, sem einhvern tíma
hefur kannski verið sæmileg-
ur bíll liggur þarna á hliðinni,
ónýtur með öllu.
>ó eru þessir bílar góðir
sem varahlutir í aðra, sem
enn eru í umferð. Væriékkert
í þeim nýtilegt væru þeir ekki
þarna, heldur fyrir innan bæ,
skammt frá Sorpeyðingarstöð-
inni, en þangað höldum við til
þess að skoða þessi úrhrök í
sögu bifreiðarinnar á íslandi.
Það er ekki of djúpt tekið
í árinni að segja að við Sorp-
eyðingarstöðina séu hundruð-
ir bifreiða. Þeir liggja þar í
hrúgum fótfúnir og mæddir,
sumir kannski með mörg
hundruð þúsund kílómetra að
baki. Cadillac, Chevrolet,
Ford, allar tegundir, nema
Volkswagen og Mercedes
Benz, þær tegundir fundum
við hvergi utan einn strætis-
Omurleg ævilok
Heimsókn í bílakirkjugar^a borgarinnar
ARIÐ 1904, nánar tiltekið 20.
júní, kom fyrsta bifreiðin til
landsins. Þetta var hinn svo-
kallaði Thomsens-bíll, sem
Dethlev Thomsen keypti til
landsins frá Danmörku. Bif-
reiðin var 6 eða 7 hestafla
fólksbifreið og samkvæmt Ár
bókum Reykjavíkur, segir dr.
Jón Helgason biskup: „Var
það gamall skrjóður, sem
gerði hér litla lukku, enda
gekk hann hér aðeins eitt
sumar.“ Bifreiðarstjóri var
Tómas Jónsson (síðar mat-
vörukaupmaður) og var hann
því fyrstur íslenzkra bifreiðar
stjóra.
Einhver misskilningur hlýt-
ur að vera á, hve lengi bifreið
þessi var notuð, því að í blað-
inu „Reykjavík“ auglýsir
Thomsen hinn 9. júlí 1905, að
,mótorvagninn“ verði á ferð-
inni á sunnudögum og á kvöld
in. Síðan segir í auglýsing-
unni: „Hann fer upp Hverfis-
götu með 6 fullorðna farþega.
Afl hans kemur nú að fullum
notum, en vagnstjórinn, sem
var með hann í fyrra kunni
ekki með hann að fara.“
Þannig hefst saga bifreiðar-
innar á íslandi. Þessi saga um
ThomsenSbílinn rifjaðist upp
fyrir okkur, er við fórum á
stúfana í gær inn á geymslu-
svæði Vöku, en þar er mikið
af gömlum bílum ,sem fyrir
nú á dögum er tvímælalaust
bifreiðin, þegar eigendurnir
hafa gefið þær upp á bátinn
Gamall strætisvagn trónaði yfir bílamergðinni.
löngu hafa sungið sitt síðasta
eins og raunar Thomsensbíll-
irm.
Menn mega ekki halda að
við ættum von á að hitta fyrir
okkur Thomsensbílinn þarna
inni hjá Vöku. Við ætluðum
einungis að sjá, hvernig fer
fyrir þarfasta þjóninum, sem
og vilja ekki lengur við þeim
líta.
Við innganginn við geymslu
svæðið hittum við fyrir okkur
‘
STAKSTHNAR
Blómlegt viðskiptalíf
Á síðustu árum hefur viðskipta
líf landsmanna blómgast mjög, og
viðskiptaárferði verið hagstætt.
Aðstæður á mörkuðum okkar
erlendis hafa verið góðar, verð-
lag stöðugt farið hækkandi, og
meiri eftirspurn eftir mörgum
framleiðsluvörum okkar, en hægt
hefur verið að fullnægja. Sama
er að segja um viðskiptin innan-
lands, almenn velmegun og mikl-
ar tekjur fólks hafa skapað hér
grózkumikið viðskiptalíf á und-
anförnum árum, eins og bezt sézt
á þeim myndarlegú byggingum,
sem mörg verzlunarfyrirtæki
hafa reist. Þess vegna kemur
mörgum það einkennilega fyrir
sónir, að hlutur samvinnuhreyf-
ingarinnar í verzlun og viðskipt-
um hefur greinilega farið minnk-
andi að undanförnu. Unnendur
einkaframtaks harma þessa þró-
un auðvitað ekki, þar sem greini
legt var, að Sambandið og kaup-
félögin voru að verða eins konar
ríki í ríkinu. En fyrir forustu-
menn samvinnuhreyfingarinnar
ætti þessi þróun að vera nokkurt
íhugunarefni.
Hallar undan fæti
Sú staðreynd, að samvinnu-
hreyfingin hefur öðlast hlutfalls-
lega minni aðild að hinum blóm
legu viðskiptum á undanförnum
árum en aðrir, hlýtur að vera
forustumönnum hennar áhyggju
efni og þeir hljóta að spyrja
sjálfa sig hverju þetta sæti. Hvers
vegna hefur samvinnuhreyfingin,
sem var stór og öflug, ekki verið
í jafngóðri aðstöðu til þess að
njóta ávaxtanna af grózkumikilli
verzlun og viðskiptum, eins og
einkafyrirtækin. Þetta eru spurn
■•igar, sem forustumenn sam-
vinnuhreyfingarinnar hljóta að
spyrja sjálfa sig, og auðvitað eru
þeir í beztri aðstöðu til að gefa
við þeim nokkur svör.
Tengslin við
Framsóknarflokkinn
Vafarlaust er hér um að ræða
margvíslegar ástæður, t.d. þær,
að útþensla samvinnufélaganna
var orðin svo mikil, að þau hafa
þirátt fyrir mikið veldi, ekki
haft bolmagn til þess að standa
undir henni. En einnig er á það
að líta, að hin óeðlilegu tengl
við Framsóknarflokkinn haf.a
skapað tortryggni í garð sam-
vinnuhreyfingarinnar meðal ann
arra stjórnmálaflokka og áhrifa-
mikilla hópa í þjóðfélaginu sem
ástæðulaus á að vera í garð
samvinnuhrej fingar ef allt er
með felldu, En því miður
hefur samvinnuhreyfingin hér á
landi kosið sér það hlutskipti að
tengjast óeðlilegum böndum ein
um stjórnmálaflokki í landinu.
Sjálfsagt hefur þessi merka fé-
lagslega hreyfing talið sér þet,ta
hagstætt fyrr á árum, en greini-
legt er nú, að áhrifatímabil Fram
sóknarflokksins í landsmálnm
hefur runnið sitt skeið á enda.
Þess vegna hlýtur það aS vera
umhugsunarefni forustumönn-
um samvinnuhreyfingarinnar,
nú, hvort ekki sé tímabært
að þeir rjúfi þessi gömlu
og úreltu tengsli við Framsókn-
arflokkinn, ekkiwsizt þar sem
hreyfing sú, sem þeir eru í for-
ustu fyrir, hefur greinilega ekki
notið jafn mikils afraksturs af
blómlegu viðskiptalífi síðustu
ára eins og aðrir, og væri ekki
óeðlilegt þótt forustumenn sam-
vinnuhreyfingarinnar skrifuðu
það að einhverju leyti á reikn-
ing Framsóknarflokksíns.