Morgunblaðið - 13.10.1965, Blaðsíða 14

14
M0RGUNBLAÐ1Ð
Miðvikudagur 13. október 1963
i

Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Rítstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingaf og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 90.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 5.00 eintakið.
STEFNA FJÁBLAGA
FRUMVARPSINS
F’járlagafrumvarpið er jafn-
* an fyrsta þingskjalið sem
útbýtt er á Alþingi. Er svo
einnig að þessu sinni.
Ef athuguð er stefna fjár-
lagafrumvarpsins fyrir árið
1966, verður ljóst, að hún
mótast fyrst og fremfet af
tvennu:
í fyrsta lagi viðleitninni til
'þess að tryggja greiðsluhalla-
laus fjárlög, og í öðru lagi á-
kveðnum vilja til þess að
halda í horfinu um verklegar
framkvæmdir og áframhald-
andi þróun og uppbyggingu í
þjóðfélaginu. — Samkvæmt
frumvarpinu er lagt til að létt
verði af ríkissjóði ýmsum út-
gjöldum, og jafnhliða gert ráð
fyrir að einstakir tekjuliðir
hans hækki. Hinsvegar er
ekki gert ráð fyrir almennri
skattahækkun.
Samkvæmt fjárlagafrum-
varpinu nemur útgjalda-
hækkun frá fjárlögum yfir-
standandi árs raunverulega
218 milljónum króna. At-
hyglisvert er, að útgjöld til
kennslumála hækka mjög
verulega, eða um 53 milljónir
króna. Þessi hækkun til
fræðslumálanna sprettur.m.a.
af árlegri nemendafjölgun og
kennarafjölgun. Ennfremur
af verulegri hækkun á fjár-
veitingum til skólabygginga.
Útgjöld til félagsmála
hækka um 106 milljónir króna
á fjárlagafrumvarpinu fyrir
árið 1966, en framlög til þess-
ara mála hafa farið hrað-
hækkandi undanfarin ár. Er
óhætt að fullyrða að engin
ríkisstjórn hafi stigið jafn
stór skref og Viðreisnarstjórn
in til þess að tryggja félagsr
legt öryggi íslendinga.
Launahækkanir, sem orðið
hafa á árinu eiga að sjálfsögðu
mjög mikinn þátt í auknum
útgjöldum ríkissjóðs.
Þjóðin fagnar því að þetta
fjárlagafrumvarp virðist hafa
verið undirbúið af fyrir-
hyggju og raunsæi. Það er
vitanlega enginn vandi að
æsa til óánægju þegar reynt
er að spara á einstökum út-
gjaldaliðum. En greiðsluhalla
búskapur ríkissjóðs í ein-
hverju mesta góðæri sem yfir
þjóðina hefur komið, væri hin
mesta fásinna. Þess vegna er
það rétt stefna að leggja á-
herzlu á að Alþingi afgreiði
greiðsluhallalaus f járlög.
í þéssu sambandi ber að
vekja athygli á því, að fyrr-
verandi fjármálaráðherra
verður ekki sakaður með rök-
«m um greiðsluhallann, sem
varð á síðastliðnu ári. Það
voru ráðstafanir, sem gerðar
voru eftir að fjárlög 1964
höfðu verið samþykkt, sem
leiddu til greiðsluhallabúskap
ar hjá ríkissjóði. Það eru hin-
ar verulegu kauphækkanir,
sem orðið hafa, ásamt aukn-
um stuðningi við atvinnuveg-
ina, sem skapað hafa greiðslu-
hallann á árinu 1964, og
kunna að leiða til nokkurs
greiðsluhalla á þessu ári.
Mestu máli skiptir, að þing
og þjóð líti nú raunsætt á
hag sinn, og að kapp verði
lagt á jafnvægisbúskap, sem
tryggi eðlilega áframhald-
andi þróun og uppbyggingu í
þjóðfélaginu.
HLEKKUR, SEM
LENGI HEFUR
SKORT
‘V’ale-kortið er sá hlekkur,
“ sem lengi hefur skort til
þess að tengja með fullum
myndugleik forna atburði ís-
lenzkrar sögu við atburði 15.
aldar“, segir Björn Þorsteins-
son, sagnfræðingur, í grein
sem birtist eftir hann hér í
blaðinu í gær. Jafnframt seg-
ir sagnfræðingurinn að Yale-
kortið ætti að vera þeim
mönnum áminning, sem
gjarnt er að véfengja fornar
og góðar heimildir, íslenzkar
og erelndar.
Þetta er vissulega rétt og
satt. Hið nýfundna landakort
felur í sér stórkostlegan sigur
fyrir íslenzka sagnfræði. Með
því eru endanlega sannaðar
með óvéfengjanlegum hætti
gamlar íslenzkar frásagnir
um siglingaafrek og landa-
fundi íslendingá. Það liggur
nú Ijóst fyrir, að Kristófer
Columbus hefur beinlínis
siglt eftir korti, sem byggist
á siglingum og ránnsóknum
þeirra Bjarna Herjólfssonar
og Leifs Eiríkssonar. Þetta er
svo stórkostleg og merkileg
staðreynd, að við borð liggur
að menn átti sig naumast á
henni í fljótu bragði.
SKÓLARNIR OG
RÍKISS T JÓRNIN
að er vissulega mikil öfug-
mæli, þegar stjórnarand-
stæðingar halda því fram, að
núverandi ríkisstjórn hafi
sýnt skeytingarleysi í skóla-
málum landsmanna. Sannleik
urinn er sá, að engin ríkis-
stjórri hefur aukið fjárveit-
ingar og framlög til nýbygg-
inga- skóla ,og hvers konar
framkvæmda í þágu skóla-
mála í landinu eins rösklega
og Viðreisnarstjórnin. Mætti
nefna um þetta aðeins örfá
„Allan tímann sem ég var að hlaupa þetta og klöngrast yfir gaddavírinn — og mér fannst það
heil eilífð“, sagði Stanislaus, „hugsaði ég ekki um annað en að nú hlyti vörðurinn að fara að
skjóta. En skotið kom aldrei.“
Ævintýralegur flótti yfir
grafir hinna dauðu
.i
i
FYRIR nokkru fór ungur
Austur-Berlínarbúi með vatns
könnu sína og blómavönd inn
um kirkjugarðshliðið í Liesen
strasse í Wedding-hverfinu
þar í borg. Grafirnar í kirkju-
garðinum ná alveg að Berlín-
armúrnum og þeir sem um
þær vilja hirða þurfa til þess
sérstakt leyfi borgaryfirvald-
anna. Berlínarbúinn ungi,
Stanislaus Gefroever, 25 ára
gamall stærðfræðingur, hafði
Nú þurfa þau ekki framar að skilja. Stanislaus kynntist stúlk
unni sinni sem er ættuð frá Garmisch, fyrir tveimur árum í
Austur-Berlín. Hún hefur síðan getað heimsótt hann með
leyfi borgaryfirvalda vestanmegin, en Stanislaus voru allar
bjargir bannaðar. Þessvegna hætti hann lífinu til að komast
vestur yfir til hennar.
Fastur
vörðurinn
reyndar meðferðis eitt slíkt
leyfi að sýna kirkjugarðsverð-
inum, en leyfið það var falsað
og förinni heitið lengra en að
gröf óþekkta mannsinS, sem
Stanislaus vökvaði í óða önn
í gaddavírnum — og og snyrti vendilega meðan
vörðurinn sá til.
á næstu grósum.
Handan við Berlínarmúrlnn
og grafir hinna dauðu bíða
vinir Stanislausar og hafa
meðferðis vörubíl einn mikinn
og stóran stiga. Þegar kirkju-
garðsvörðurinn er kominn úr
augsýn lítur hann upp og þeir
Framh. á bls. 27
dæmi. Þessi ríkisstjórn hefur
gert héraðsskólana að ríkis-
skólum, og aukið stuðning við
þá að miklum mun. Fyrir
frumkvæði hennar hafa verið
sett lög um tvo nýja mennta-
skóla og miklu f jármagni var-
ið til uppbyggirigar hinum
eldri. Ný löggjöf hefur verið
sett um tónlistarskóla og
stuðningur ríkisins við þá stór
aukinn. Stuðningur við Há-
skólann hefur verið aukinn
að miklum mun, og fjöldi
nýrra prófessorsembætta
stofnaður. Fjárveitingar til
barnaskóla hafa verið stór-
hækkaðar, og sérstök áherzla
lögð á að fræðslulöggjöfin
komist í framkvæmd úti um
sveitir, þar sem alltof mörg
börn ogunglingar búa énnþá
við ófullkomna farkennslu. Á
fjárlagafrumvarpinu fyrir ár-
ið 1966, er gert ráð fyrir að
framlög til fræðslumála
hækki um 53 milljónir króna.
Þessi stóraukni stuðningur
við skólamálin í landinu,
breytir að sjálfsögðu ekki
þeirri staðreynd, að fjölmargt
er ógert í þessum þýðingar-
miklu málum. Allt skólakerf-
ið þarf að takast til gagn-
gerðrar eiidurskoðunar, eina
og bent var a í ágætri grein
er Kristján J. Gunnarsson,
skólastjóri, ritaði nýlega.