Morgunblaðið - 21.05.1966, Qupperneq 3

Laugardagur 21. maí 1966
MORGUNBLADIÐ
3
tímabili var ég mjög beggja
átta. En að ihuguðu máli og við
skoðanaskipti við félaga mína,
sannfærðist ég um gildi Sjá'U-
stæðisstefnunnar. Ef ég ætti að
nefna eitthvað, sem liggur þess-
ari sannfæringu til grundvallar
öðru fremur, er þa'ð virðingin
fyrir manninum, sem ég tel að sé
kjarni Sjálfstæðisstefnunnar".
„En kynntist þú eldri borgar-
stjórum eins og Pétri Haildórs-
syní?“
„Nei. Ég var níu ára, þegar Jón
Þorláksson dó og man, hve mikið
áfall það þótti á mínu heimili.
Ég þekkti Jón Þorláksson og Pét
ur Halldórsson í sjón, en ég hitti
Knud Zimsen, því hann kom
stundum á heimili foreldra
*ninna“.
Andstæðingar Geirs Hallgrims
sonar klifa oftlega á því, að hann
sé of efnum búinn. Við ympruð-
um á þessu við hann í samtalinu,
©g minntum hann á orð Ólafs
Thors, sem hann viðhafði í Mbl.
íyrir sfðustu kosningar, en þá
eins og nú, var deilt á Geir Hall-
grímsson fyrir, að hann væri of
efnaður. Hann hafði þá lagt
fram stórhuga áætlanir um
gatnagerð, sem andstæðingarnir
gagnrýndu — og af því tilefni
sagði Ólafur Thors orðrétt:
„Geir borgarstjóri hafði getið
sér góðan orðstír, einnig á at-
hafnasviðinu. En stjórmálin köll-
uðu, og því kalli hlýddi hann.
Hann kaus fremur að leggja göt-
ur fyrir þúsund milljónir en
safna sjálfur milljón, fremur að
íást við hin miklu mál allra
h 'jfuðstaðarbúa en eigin mál.„ Og
um efnahaginn sagði Ólafur
Thors: „En ég segi bara — gott
ef satt er. Það er ágætt að borg-
erstjórinn þurfi ekki að segja
Big til sveitar“.
Við spurðum nú Geir Hall-
grímsson, hvað hann segði um
þennan áróður andstæðingarma,
©g hann svaraði:
„Dóttir mín sagði við mig um
daginn: „En hvað þetta er gam-
®n,, ég er alltaf að læra nýtt og
nýtt um þig, og m.a. að þú sért
rikur. Og þú sem skuldar mér
kaupið mitt“.
Annars verð ég að segja, að ég
átta mig ekki á hváða tilgangi
þessi áróður andstæðinganna á
eð þjóna. Líklega er með þessu
reynt að telja fólki trú um, að
ég láti hagsmuni einhverra fyrir-
tækja sitja í fyrirrúmi fyrir
hagsmunum borgarinnar. Ég
held, að þeir séu fáir, sem gætu
starfað sem borgarstjórar eða
haft svipað starf með höndum
og borgarstjórastarfið, án þess að
láta það verða sér eitt og allt.
Ég veit að samstarfsmenn mínir
í öðrum flokkum trúa ekki einu
orði af þessum skrifum sem birt-
ast ekki heldur nema fyrir kosn-
ingar, á fjögurra ára fresti“.
„Þú minntist á andstæðinga
þína í borgarstjórn, samkomulag
ið þar er yfirleitt gott“.
„Já, samstarfið við minni-
hlutaflokkana er oftast gott, og
flest mál eru afgreidd í borgar-
stjórn og borgarráði með sam-
hljóða atkvæðum um það er
lýkur — og þar á meðal flest
stórmál. Fulltrúar minnihluta-
flokkanna telja sig eiga hug-
myndir að ýmsum gó’ðum mál-
um, og ég verð að segja að við
erum alltaf tilbúnir að taka til-
lit til allra góðra tillagna þeirra,
ef þær mættu verða borgarbúum
til hagsbóta.
„En svo við víkjum aftur áð
kosningabaráttunni núna síðustu
dagana. Hvað vildir þú segja um
rangtúl'kun eins og þá, að fyrir-
hugað sé að draga úr fram-
kvæmdum borgarinnar næstu
árin?“
„Sú túlkun er berlega gegn
betri vitund, og hefux áður kom-
ið greinilega fram, að fram-
kvæmdir Reykjavikurborgar tvö-
földuðust að magni til á árunum
1961—1966. Ekki er að vísu gert
ráð fyrir jafnmikiHi aukningu
næstu fjögur ár, en að sjálfsögðu
verður um geysimikla aukningu
að ræða engu að síður. Að túlka
iþessa yfirlýsingu svo að ég hafi
boðað minni framkveemdir er að
sjálfsögðu alrangt, enda gerir
framkvæmdaáætlunin ráð fyrir
magnsaukningu næstu fjögur ár
sem nemur 39% miðað við sl.
fjögur ár, en 39% aukning fram-
kvæmda næstu fjögur árin þýðir
árlega aukningu um 6,7% og
byggist á því, að raunveruleg
gjaldabyrði borgarbúa þorfi ekki
að aukast, ef gert er ráð fyrir
5% raunverulegri tekjuaukningu
og 2% fjöigun í'búa.
Þessi málflutningur andstæð-
inganna, sem hafa fjárhagsáætl-
unina í höndum, ber vitni ör-
væntingu þeirra og málefna-
fátækt. Þjóðviljinn hóf þessar
rangfærslur sl. miðvikudag, mörg
um vikum eftir að blaðinu var
kunnugt um framkvæmdaáætlun
ina, og Timinn vildi ekki vera
minni og bergmálar þessi „tíð-
indi“ næsta dag.“
, „Er framkvæmdaáætlunin bind
andi eða verða frávik frá henni?“
„Framkvæmdaáætlunin er auð-
vitað viðmiðunaráætlun. Það er
ekki hægt að fastbinda fjár-
festingaráætlanir iangt fram í
tímann. Það verður að fara eftir
atvikum og aðstæðum hverju
sinni, hvað endaniega er ákveðið.
Annars vegar vitum við, að verk-
efni blasa hvarvetna við og af
mörgu er að taka, sem í fram-
kvæmd þarf að komast. Hins-
vegar vitum við líka, að gjald-
geta borgaranna á hverjum tíma
er ávaltt takmörkuð, og það er
lika markmið okkar. að borgar-
arnir sjálfir ráðstafi sem mestu
af sínum eigin tekjum“.
„Hverjar eru niðurstöðutölur
framk væmdaáætlunarinnar? “
„í stuttu máli eru niðurstöð-
urnar þær, að framkvæmdir á
vegum • Reykjavíkurborgar og
stofnana hennar verði að upp-
hæð 2.427 milljónir næstu fjögur
árin. Framilög ríkisins til þeirra
framkvæmda lögum samkvæmt
nema 11,2%. Lánsfjár er ætlunin
að afla a’ð upphæð 15,1%, en eig-
ið framlag borgarsjóðs og borgar
stofnnna er 73,3%.
Eins og sjá má er lánsfjár-
magnið hlutfallslega lítið af fjár-
magninu öl'lu, og ætti þess vegna
að vera auðvelt að afla þess með
erlendum lánum, hjá innlendum
bönkum eða með almennu skulda
bréfaútboði.
Þegar við litum á hve hátt eig-
ið framlag er hlutfallslega, en
það er fengið með útsvörum og
öðrum gjöldum á borgarana, þá
er eðlilegt að spurt sé, eins og
ranuar hefur heyrzt. hvort nú-
lifandi kynslóð eigi að greiða
þessar framkvæmdir að jafn
miklum hluta og raun ber vitni;
framkvæmdir, sem eiga eftir að
standa um langa framtíð, og eft-
irkomendur okkar eiga eftir að
njóta góðs af. En því er þá til
að svara að framkvæmdaþörfin
er svo mikil og auknar kröfur
frá ári til árs, að hver kynslóð
hefur vissulega í nógu mörg horn
að líta, og á áreiðanlega fultt í
fangi með að standa undir verk-
efnum líðandi stunda“.
„Nokkrar umræður hafa verið
um skiptingu gjaldabyrði milli
einstaklinga og félaga“.
„Já, það er líka athyglisvert í
málflutningi andstæðinga, að
þeir rangtúlka hvernig gjald-
byrðin skiptist á borgarana og
atvinnuvegina, og segja að út-
svör einstaklinga séu hlutfalls-
lega hærri nú en áður. Er þar
beitt blekkingum og veltuútsvör
á fyrirtæki meðtalin í fyrra sam-
anburðinum, en aðstöðugjöldum
sleppt í hinum síðari, þótt þau
hafi tekið við af veltuútsvörun-
um. En þessar tölur lita .þannig
út. Einstaklingar Félög
Útsvör Útsvör
1962 88,5% 11,5%
1963 86,8% 13,2%
1964 86,8% 14,2%
1965 80,3% 19,7%
En ef aðstöðugjöldin eru tekin
með, námu útsvör félaga og að-
stöðugjöld 26,7% af álögðum út-
svörum og aðstöðugjöldum árið
1962, en 32,9% árið 1965.
Vissulega getur það verið um-
ræðuefni, hve mikinn hluta at-
vinnurekstur á að bera og hve
mikinn hluta einstaklingarnir.
En til þess að slíkur samanburð-
ur beri árangur verður að vera
rétt og satt skýrt frá staðreynd-
um.
Á hitt skal svo lögð áherzla,
að það er mikil sjálfsblekking, ef
menn halda, að áuknar byrðar á
atvinnurekstur komi ekki niður
á lauraþegum í einu formi eða
öðru, m. a. í minni getu atvinnu-
rekstursins til að greiða starfs-
mönnum hærri laun og verri að-
stöðu atvinnufyrirtækja til að
afla nýrra tækja og nota tækn-
ina til að lækka framleiðslu-
kostnað og vöruverð.
„Fleiri rangfærslna hefur orð-
ið vart“.
„Þriðja dæmið um rangfærslu
andstæðinganna er sú staðhæfing
elzta starfandi borgarfulltrúa
minnihlutans, að lítill hluti tekna
borgarsjóðs fari í framkvæmdir,
en þá telur hann ekki gatna- og
holræsagerð til framkvæmda —
hefur kannski ekki orðið var við
þær. Hið rétta er, að tekjur sam-
kvæmt borgarreikningum á ár-
inu 1962 til 65 námu 2.259,6
milljónum króna. Þar af var var-
ið til gatnagerðar 354,8 milljón-
um króna og til annarra fram-
kvæmda 448,8 milljónum, eða
samtals 803,6 milljónum króna.
Þetta samsvarar 35,6% heildar-
teknanna. Benda má á, að þetta
hlutfall var 39,8% á árinu 1965“,
sagði Geir Hallgrímsson borgar-
stjóri að lokum.
S T\ K S T M \ A I!
„Þeir halda víst að
allt sé boðlegt
a íslandi"
Þessi vm fyrirsögn viðtals við
ritara rektors i M.R. Rétt er að
taka undir þessi orð, því að „vist
er allt boðlegt" þegar kona þessi
á að verða aflið sem sameinar
„menniamenn og alþýðu manna"
þessi athyglisverða kona, sem
„hóf pólitískan feril sinn á því
að skamma háttvirta kjósendur.*
Stórkostlegt, ekki satt?
Kona þessi segist „ekki hafa
starfað í pólitískum samtökum
fyrr en nú.“ Má vera. Hins veg-
ar hafa Menntaskólanemar litil-
lega orðið varir við, hverjar
skoðanir hún hefur á landsmái-
um, m.a. þegar hún í vinnutima
sínum gekk í kennslustofur ag
óskaði eftir stúlkum ttt fram-
reiðslustarfa í rússneska sendi-
ráðinu á byltingarafmælinu, eða
þegar hún kallaði einn nemanda
skólans á sinn fund, og óskaði
eftir efni til flutnings á skemmt-
un „samtaka hernámsandstæð-
inga“. Nei, það þarf ekki að
„starfa í pólitískum samtökum“
til þessa.
Annars ef pólitískar skoðanir
tittnefndar konu og flíkun
þeirra, eru athugaðar nánar, kem
ur í ljós, að i viðtali í Skólablaði
Menntaskólans, lýsir hún því
yfir, að það sé ekkert ranghermi,
að hún sé kommúnisti, síðan kem
ur hógværlega (?) orðuð yfir-
lýsing í „Vikunni" s.l. haust þar
sem hún leggur m.a. ihald,
kommúnisma og gyðingakökur
að jöfnu, þ.e.a.s. allt fór þetta
jafnmikið í taugarnar í henni.
En hvar er samhengið, Guðrún,
hvar er samhengið? Það skyldi
þó aidrei vera, að hugmyndir
hafi verið uppi um að þessi lítil-
láita kona skyldi sett á lista
Alþ.bl. og ekki talið rétt að veifa
kommúnistiskum hugmyndum
hennar svona skömmu fyrir kosn
ingar?
Landskeppni
Andstæðingablöðin hafa
minnzt á það, að unnið hafi verið
við hina nýju sundlaug í Laugar
dalnum í eftirvinnu og miklu fé
kastað á glæ af þeim sökum.
Ástæðan til þessarar aukavinnu,
segja þau, að séu kosningarnar.
Sannleikurinn í þessu máli er
hinsvegar sá, að því fer fjarri að
lagt hafi verið í aukavinnu vegna
kosninganna. Vinnutilhögun hef-
ur ekki verið hagað í einu eða
neinu á þann veg, að hægt sé
að draga hana inn í kosninga-
moldviðrið, því að ekki hefur
verið eytt einum eyri í auka-
vinnu við sundlaugina. Aftur á
móti hefur verið reynt að halda
fyrirfram gerðri áætlun um
smíði sundlaugarinnar, en sam-
kvæmt henni er gert ráð fyrir
að hún verði fullsmíðuð í júlí-
mánuði, svo hægt verði að láta
landskeppnina í sundi við Dani
fara þar fram, eins og ráðgert
hefur verið. Munu íþróttamcnn,
og þá ekki sízt unnendur sund-
íþróttarinnar, fagna því að unnt
verði að halda þessari áætlun um
smíði hennar glæsilegu sundlaug
ar við Laugardalinn.
Borgarsjúkrahúsið
Þjóðviljinn þrástagast á því,
að Borgarsjúkrahúsið hafi verið
15 ár í smíðum, og bendir jafn-
framt á að Loftleiðahóteliö hafi
verið 15 mánuði í smíðum. Telur
þetta dæmi um sleifarlag borgar
stjórnar.
í rauninni eru þeir að hæla
því, sem þeir sjálfir berjast gegn
einkaframtakinu, og rífa niður
það sem þeir vilja, að hið opin-
bera vasist í öllum hlutum. Auk
þess mætti benda þeim á, að
Borgarsjúkrahúsinu var í upp-
hafi skömmtuð fjárfestingarleyfi
en þau voru þeirra og vinstri
manna eigin afkvæmi