Morgunblaðið - 03.11.1966, Blaðsíða 21

Fimmtudagur 3. nóv. 1956
MORCUNBLADIÐ
21
SVEINN KRISTINSSON SKRIFAR UM
KVIKMYNDIR
Hafnarfjarðarbíó
Sumarnóttin brosir.
(Sommernattens Smil)
Framleiðandi Ingmar Bergman
Höfuðleikendur:
Gunnar Björnstrand
Ulla Jacobsson
Eva Dahlbeck
Björn Bjelvenstam o.fl.
Sumarnóttin brosir í Hafnar-
firði, þótt vetur og skammdegi
sæki aðra landshluta heim. Þar
er Ingmar Bergman, höfundur
„Þagnarinnar* og fleiri frægra
mynda, enn á ferð. Að þessu
sinni er meiri birta yfir sviðinu
en í Þögninni, sá hæsti þegir
ekki eins þunnu hljóði og í þeirri
mynd, en ennþá er það ástin,
sem tekin er til meðferðar. En
yfir henni hvílir nú minni ó-
hugnaður en í Þögninni, sadism-
inn er að mestu útlægur ger,
og þótt ástarkenndir ólgi glatt
undir, eru þær útfærðar á mun
siðsamlegri hátt en í marg-
nefndri Þögn.
Sem dæmi þess má nefna, að 1
ein aðalsöguhetjan, fullorðinn 1
maður, sem giftist kornung'ri I
stúlku, hefur enn látið hana j
ósnorta af meiriháttar ástarhöfn
um eftir tveggja ára sambúð. Bíð
ur eftir því, að hún þroskist
betur.
Segja má, að efnisþræðir gjör-
vallrar myndarinnar reki sig frá
þessari óvenjulegu „nærgætni“
eiginmannsins, Egermanns mála
færslumanns (Gunnar Björn-
strand) við hina ungu konu
sína, Önnu ( Ulla Jacobsson).
Eiginkonunni ungu finnst nefni-
lega eitthvað á skorta, og dag
nokkurn hefur hún orð á því
við mann sinn, að það mundi
fjörga talsvert heimilislífið, ef
þau eignuðust barn saman. Mála
færslumaðurinn véfengir það
ekki, en hefur þó enga tilburði
til að hrinda því máli í fram-
kvæmd.
Egermann á fullvaxinn son frá
fyrra hjónabandi, sem er guð-
fræðingur að mennt. Tilfinning-
ar Önnu til þessa stjúpsonar síns
sem er að því er ætla verður
nokkrum árum eldri en hún eru
dálítið blandaðar. Hún vandar
um við hann, er henni þykir svo
þurfa, en hann á í mikilli bar-
áttu við sinn innri mann, sem
honum tekst ekki að fullu að
hemja. Hann er í fyrstu mjög
siðvandur, ungur maður, sem
ætlar sér að verða dyggur þjónn
drottins, þegar heppilegt brauð
losnar. En þjónustustúlka þar
á heimil, lætur fá tækifæri ó-
notuð til að fá hann í tusk við
sig. Hún er mjög girnileg útlits,
og barátta sú, sem guðfræðingur
inn heyr við sinn innri mann,
tekur oft á sig hinar kátlegustu
myndir.
Og stjúpmóðirin unga reynir
sem sagt að vanda um fyrir
stjúpsyni sínum, er lokkandi
mjaðmasveiflur þjónustustúlk-
unnar koma honum úr andlegu
jafnvægi. En tilfinningar henn-
»r til stjúpsonar síns eru einn-
ig af Öðrum toga spunnar en um-
vöndunarsemi. „Nærgætni“
manns hennar hefur gert hana
opnari fyrir ástrænum áhrifum
en ella, og bráðlega líður að
t>vI> ?? ^ún s®r * honum meira
en stjúpson. Með henni myndast
því einnig tilfinningatogstreita,
sem leysist ekki fyrr en í mynd-
*ri°k’ Þegar allir I'uútar rakna.
Egermann málaflutningsmað-
ur hafði átt vingott við Ieikkon-
eina. Desirée að nafni, er hann
yar á milli kvenna. Hann leitar
a fund hennar og tjáir henni
þau vandræði, sem á því séu, að
hann geti talizt búa við eðlilegt
heimilislíf. Hún er skilningsrík
kona, þótt ekki sýni hún beinan
ahuga á að koma hjónalífi hans
f eðlilegt horf. Það kemur nefni-
lega upp úr kafinu, að hún elsk-
*r enn málafaerslumanninn,
þratt fyrir elskhuga, sem hún
hefur eignast í millitíðinni, gift-
an riddaraliðshöfuðsmann.
Og hin klóka leikkona Desíróe,
tekur það ráð að slá upp veizlu
mikilli heima á búgarði móður
sinnar, sem er auðug ekkja og
veit lengra en nef hennar nær
á ýmsum sviðum. í veizlu þessa
er boðið öllum helztu persónum
þeirar kynlegu ástarflækju, sem
flestir, karlar og konur, sýnast
nú meira og minna háð. Leik-
konan hefur ákveðið markmið í
huga, dálitla skemmtilega svið-
setningu, sem hefur það loka-
mark að vinna henni ást mála-
flutningamannsins á ný.
Skulum við skilja þar við
veizlugesti, er þeim er skenkt-
ur töfradrykkur mikill, sem soð-
inn er saman úr ýmsum fjörg-
andi bætiefnum, svo sem volgri
brjóstamjólk og. sáðfrumum ungs
stóðhests. Vissara að vera ekki
bendlaður við það partý.
Þetta er fyrst og fremst gam-
anmynd, þótt ýmis atriði hennar
veki menn til alvarlegra um-
þenkinga, eins og háttur er góðra
gamanmynda, þar sem hrein
skrípalæti ráða þar ríkjum. Hún
sýnir okkur, að hinn umdeildi
höfundur, Ingmar Bergman,
kann á fleiru skil en sorg, ljót-
leika, mannlegu óeðli og þján-
ingu. Hann er fjölhæfur meist-
ari, sem er fátt mannlegt óvið-
komandi. Þó má segja, að ást í
einhverri mynd sé bindiefni
flestra mynda hans, og teflir
hann þar stundum, sem kunn-
ugt er, á tæp vöð hefðbundinnar
velsæmiskenndar manna.
Hefur hann því orðið mikið
umtalaður og umdeildur, en slíkt
er hverjum skapandi listamanni
nauðsynlegt. Hástemt, gagnrýnis
laust lof um einhvern listamann
er venjulega merki þess, að hann
sé staðnaður eða að staðna í list
sinni.
Ég ræð mönnum til að sjá
þessa mynd, þó ekki væri nema
til að sannfæra sig um það, að
Ingmar dýrkar ekki ljótleikann
af ásettu ráði.
Orðsending
til stóreignaskatts-
gjaldenda
í TILEFNI af ummælum hæst
virts fjármálaráðherra í fjárlaga
ræðu hans 18. f.m. viljum vér
taka þetta fram:
Skattayfirvöldin hafa nú glímt
við innheimtu stóreignaskattsins
frá 1957 í undanfarin 9 ár, og
árangurinn orðið verri en eng-
inn, — enda engin furða.
Hæstiréttur hefur vítt og for-
dæmt fjárheimtuna, og sama
gerði fyrrv. f jármálaráðherra,
Gunnar Thóroddsen, á Alþingi
1964, og í sama streng tók nú-
verandi fjármálaráðherra í
nefndri fjárlagaræðu sinni. Fjár
heimtan var líka tvímælalaust
úr sögunni, þegar Hæstiréttur
varð að ógilda eitt grundvallar-
ákvæði laga nr. 44/1957 sem
stjórnarskrárbrot. Gjaldheimtan
studdist eftir það ekki við óbreytt
lög frá Alþingi, heldur við mark
laus slitur af lögum, gersamlega
haldlaus samkvæmt 40. gr. stjórn
arskrárinriar. Hið óraunhæfa á-
kvæði í dómi Hæstaréttar frá
29. nóv, 1958 um sannvirðismat
hlutafélaga, gat ekki ráðið neina
bót á þessu. Það heyrði undir
löggjafann. Ágreiningurinn um
lögmæti þessarar fjárheimtu hef
ur nú verið fyrir dómstólunúm
í átta og hálft ár og er enn óút-
kljáður.
Vér munum enn sem fyrr
standa gegn sérhverjum inn-
heimtuaðgerðum hins opinbera
og höfum enga ástæðu til að ótt-
ast þær.
Rvík, 2. nóv. 1966.
Fyrir hönd Félags stóreigna-
skattsgjaldenda.
Páll Magnússon.
Sigríður F. Hjartar, húsmæðrakennari
TORO.
eldar
ávaxtasúpu
TORO- súpur kynntar
EFNAGERÐ Reykjavíkur hef
ur að undanförnu staðið fynr
kynningu á svokölluðum TORO-
súpum frá Noregi, sem komnar
eru á íslenzkan markað. Hefur
Sigriður F. Hjartar, húsmæðra-
kennari eldað súpurnar í tíu
stórvezlum borgarinnar og kynnt
þær í samráði við Guðjón B.
Jónsson, framkvæmdastjóra Efna
gerðarinnar. Enn er eftir að
kynna þær í tveimur verzlun-
um, í verzluninni Heimakjör við
Sólheima, á fimmtudag, og verzl
uninni Nóatún við Hátún, á föstu
dag. Stendur kynningin yfir frá
kl. 10-12 fyrir hádegi og 2—5
eftir hádegi.
Blaðamaður Mbl. kom í Lido
kjör á miðvikudag, er Sigríður
var að byrja að elda þar ávaxta-
súpu frá TÖRO og var þar einn-
ig Guðjón B. Jónsson, fram-
LeiðbeMiingar
um sjónvarps-
tækjakaup
EINS og skýrt var frá í blöðum
sl. laugardag, hefst umfangsmik-
il könnun Neytendasamtakanna
vegna kaupa á vörum og þjón-
ustu með útkomu næsta Neyt-
endablaðs 5. nóv. Verða þar lagð
ar spurningar fyrir neytendur,
sem eiga sjálfvirka þvottavél,
ísskáp, ryksugu eða sjónvarps-
tæki. Könnun þessi verður nefnd
Þjónustukönnun Neytendasam-
takanna, þar sem megintilgang-
ur hennar er að kanna, hvers
konar þjónustu hinir ýmsu selj-
endur veita, og niðurstöðurnar
síðan birtar neytendum til leið-
heiningar og seljendum til lofs
eða lasts, eftir því sem þeim ber.
Mikið hefur verið leitað til
Neytendasamtakanna um ábend-
ingar um val á sjónvarpstækj-
um. Væntanlegum kaupendum
þeirra skal því bent á, að í þessu
sama tölublaði Neytendablaðs-
ins verða birtar leiðbeiningar
um kaup á sjónvarpstækjum.
Blaðið er sent félagsmönnum. en
menn geta látið innrita sig í
samtökin í bókaverzlunum í
Reykjavík og um land allt, en
einnig nægir að hringja I síma
skrifstofunnar, Austurstræti 14,
1 97 2i2 og 21 666.
Neytendasamtökin eiga um
300 eintök eftir af leiðbeininga-
bók bandarísku neytendasamtak
anna, og hefur verið ákveðið að
afhenda hana ókeypis þeim, er
vitja hennar á skrifstofuna.
Félagsmenn utan Reykjavíkur
geta féngið hana póstsenda, ef
þeir óska þess; Bókin ér 430 bls.
að stærð og getur komið neytend
um hér á landi að miklum notum.
Leikfélag Akureyr-
ar undirbýr hálfar
aldar afmæli
kvæmdastjóri, sem gaf nánari
upplýsingar um vörur frá TORO
Hann kvað TORO súpurnar
sautján talsins en auk þess væru
á boðstólum frá TORO tvenns-
konar kraftduft í sósur og súpur,
súputeningar, sósur í bréfum og
pökkum og epla- og apríkosu-
kompot.
Guðjón sagði, að sérstaklega
hefðu verið kynntar tvær teg-
undir af TORO súpum, ávaxta-
súpan og svokölluð vorsúpa, sem
í væru tólf tegundir grænmetis.
Auk þess vildi hann vekja sér-
staka athygli á svokallaðri Ros-
berjasúpu, er hann kvað sérstak
lega C-vítamínauðuga, enda
mælti TORO með henni handa
börnum.
Guðjón sagði að lokum, að
kynning þessi hefði verið vinsæl
og gefið góða raun, — væri
reyndar engin furða þótt súþur
þessár líkuðu vel, því að í Nor-
egi, þar sem súpusala þætti geysi
mikil næmu TORO súpurnar
75% af heildarsölunni.
Akureyri, 2. nóvember.
LEIKFÉLAG Akureyrar mun
frumsýna gamanleikinn „Koss í
kaupæti“ eftir Hugh Hurbert,
fimmtudaginn 10. þ.m.
Leikstjóri er Ragnhildur Stein
grímsdóttir, en með aðalhlut-
verk fara Þórhalla Þorsteinsdótt-
ir, Marinó Þorsteinsson, Björn
Sveinsson, Saga Jónsdóttir og
Sæmúndur Guðvinsson .
Æfingar hófust 30. sept.
Næsta verkefni Leikfélagsins
er þegar ákveðið, sænska barna-
leikritið „Karmellukvörnin".
Þýðendur eru Árni Jónsson og
Kristján Einarsson frá Djúpa-
læk, en leikstjóri verður Guð-
mundur Gunnarsson. Barnaleik-
rit þetta verður sennilega frum-
sýnt um jólin.
Leikfélag Akureyrar verður
50 ára hinn 17. apríl n.k. og
hyggur stjórn félagsins á sýning
ar einhverra veglegra verkefna
í því tilefni. Ekki er enn ákveðið
hver þau verða, en fyrirhugað
er að taka tvö leikrit til sýningar
síðari hluta vetrar. auk þess sem
eitt eða tvö verða flutt í út-
varp.
Vegna afmælisins hefir mennta
málaráðuneytið heitið leikfélag-
inu 100 þús. kr. aukaframlagi til
starfseminnar, en félagið nýtur
100 þús. kr. framlags á fjárlög-
uin og sömu upphæðar frá Akur
eyrarbæ.
í sumar hafa farið fram miklar
endurbætur á súðurenda leik-
hússins, en þar hefir nýjum bún-
ingsklefum verið komið upp.
sem eru bæði fleiri, stærri og
betri, en þéir, sem fyrir voru.
Tvö leiklistarnámskeið eru
haldin í vetur fyrir atbeina leik-
félagsins. Á öðru leiðbeinir
Ragnhildur Steingrímsdóttir, en
á hinu, sem haldið er í samvinnu
við Æskulýðsráð, er leiðbeinandi
Ágúst Kvaran. Samtals eru 19
þátttakendur á þessum námskeið
um. Stefnt er að því að koma
upp föstum leiklistarskóla á veg-
um félagsins.
Stjórn Leikfélags Akureyrar
skipa nú: Jón Ingimarsson for-
maður, Árni Böðvarsson, ritari
og Kristján Kristjánsson gjald-
keri. Varaformaður er Guðmund
ur Gunnarsson og framkvæmda-
stjóri Jóhann Ögmundsson.
Sverrir.
IVIótmæla
veiðar-
færatolli
Akranes, 29. okt.
Útvegsmannafélag Akraness
samþykkti eftirfarandi ályktun
27. okt. sl.
Útvegsmenn samankomnir á
fundi í dag á Akranesi mótmæla
einróma 2% viðbótartolli eða
hærri prósentum af erlendum
veiðarfærum umfram það sem
nú er
Selja hveiti
til Kína
Syndney ,2. nóvember NTB
ÁSTRALÍA mun selja 1,5
millj. tonn af hveiti til kínverska
alþýðulýðveldisins fyrir um 90
millj. ástralska dollara — senni-
lega metverð, að því er formaður
ástralska hveitiráðsins, Allan
Callaghan upplýsti í Syndey I
dag.
Samningur á milli landanna
var undirritaður í Hong Kong á
laugardag og hinir kínversku
kaupendur eiga kost á að kaupa
tíu prósent meir, ef þeir svo
kjósa, samkv. samningnum.
Útskipun á hveitinu á að fara
fram frá lokum næsta mánaðar
fram til júnímánaðar á næsta
ári. Þetta er mesti útflutninga-
samningur á hveiti, sem Ástra-
lía hefur nokkru sinni gert, til
útskipunar á svona stuttu tíma-
bili.
Kínverska alþýðulýðveldið er
stærsti kaupandi hveitis frá
Ástralíu.
Ræk j ubátaf lotinn
sem smáboro;
Þúfum. 2. nóvember.
VETURINN heilsaði með góð-
t viðri, sem haldizt hefir. Snjór er
iðnað verður að gera það á ann ’ á efstu brúnum og tindum, sem
Ef nauðsynlegt
styrkja innlendan
þykir að
veiðarfæra-
an hátt en þann, að skattleggja
veiðarfæri útvegsmanna, sem
þeir kaupa á frjálsum markaði
frá útlöndum. Útvegsmenn furða
sig á því að háttvirt ríkisstjórn
skuli láta sér detta í hug að
leggja á nýja skatta sem skifta
munu tugum þúsunda á hverja
meðalstóra útgerð, sem þegar er
ofhlaðin af sköttum og allskonar
kröfum og að öllu óbreyttu
eykur á fegurð umhverfisins.
Vegir allir eru vel' færir og
Þorskfjarðarheiði bilfær. Síð-
ustu leitir fara nú fram. Bænd-
ur taka hrúta fram og heyásetn-
ingur og önnur fóðurathugun
stendur yfir.
Rækjubátaflotinn er sem smá-
borg eða bær í Djúpinu, er ljósa-
dýrðin er sem mest. Gefur þetta
góðá björg í bú sjómanna og
ekkert sjáanlegt nema stöðvun landverkaf lks, kvenna og ungl-
framundan. I inga. — Jr’.P
H. J. >,