Morgunblaðið - 16.11.1966, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 16. nðv. 1966
Útgefandi: Hf. Árvakur. Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Joi'annessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
BJstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglvsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Síroi 22480.
Áskriftargjald kr. 105.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 7.00 eintakið.
KOSNINGA ÚRSLITIN
í BANDARÍKJUNUM
T síðustu forsetakosningum í
Bandaríkjunum var sigur
Johnsons forseta og Demó-
krataflokksins með slíkum yf
irburðum að margir rædddu
um það að tveggja flokka
kerfinu væri nokkur hætta
búin í þessu volduga vest-
ræna lýðræðisríki. En úrslit
þingkosninganna, sem fram
fóru 8. þ.m. sína greinilega að
þessi ótti er ástæðulaus. —
Repúblikanar unnu þar veru
legan sigur, ekki sízt í ríkis-
stjórakosningunum. Er nú
svo komið að repúblikanar
og demókratar hafa jafn
marga ríkisstjóra, 25 hvor
flokkur. — Það er sérstak-
lega þýðingarmikið fyrir
repúblikana að þeir hafa
fengið kjörna ríkisstjórana í
flestum stærstu ríkjunum,
svo sem New York, Kali-
forníu, Pensylvaníu og Michi
gan. í hinu síðastnefnda
vann George Romney ríkis-
stjóri yfirburðasigur, og í
New York var Nelson Rocke-
feller endurkjörin með miklu
fylgi í þriðja sinn. En þessir
tveir menn eru tvímælalaust
mikilhæfustu og glæsilegustu
leiðtogar repúblikanaflokks-
ins í dag. Tilheyra þeir báðir
frjálslyndari armi repúblik-
anaflokksins og neituðu að
styðja Barry Goldwater í síð-
ustu forsetakosningum. Bera
úrslit kosningánna greini-
lega með sér að frjálslyndari
öflin innan repúblikana-
flokksins eru í öflugri sókn.
Sigur Ronald Regan kvik-
myndaleikara, sem var fram-
bjóðandi repúblikana í ríkis-
stjórakosningum í Kaliforníu
var einnig mikill, enda þótt
hann tilheyri hægri armi
flokksins. En almennnt er tal
ið að hann sé miklu víðsýnni
stjórnmálamaður en Barry
Goldwater, sem varð valdur
að stórfelldu fylgistapi og
hruni repúblikanaflokksins í
forsetakosningunum.
Enda þótt repúblikanar
ynnu 47 þingsæti í fulltrúa-
deild þingsins, 3 í öldunga-
deildinni og 8 ríkisstjóraem-
bættí, fer því þó víðs fjarri
að aðstaða Johnsons forseta
og stjórnar hans sé vonlaus
orðin. Demókratar hafa mik-
inn meirihluta í báðum þing-
deildum og stefna forsetans í
utanríkis- og örygggismálum
nýtur yfirgnæfandi fylgis
meðal þjóðarinnar. í þessum
þingkosningum voru átökin
aðallega um innanríkismálin,
en ekki um styrjöldina í Víet-
nam og stefnuna í varnarmál
unum.
Það er athyglisvert að í
þessum kosningum kaus
Massachusetts blökkumann
til setu í öldungadeildinni.
Er hann repúblikani, sem
gegnt hefur fjölmörgum trún
aðarstöðum í heimaríki sínu
og nýtur þar trausts og virð-
ingar. Þetta getur gerzt þrátt
fyrir það að ýmis ríki Banda-
ríkjanna hafa undanfarið log
að af kynþáttaóeirðum.
Með kosningaúrslitunum í
Bandaríkjunum er jafnan
fylgst af miklum áhuga um
allan hinn frjálsa heim. —
Bandaríkin eru í dag forystu
ríki vestræns lýðræðis. Þau
eru sú brjóstvörn sem öldur
ofbeldis og einræðis brotna
á. Þess vegna skiptir það
mannkynið miklu máli að víð
sýnir og dugandi menn veljist
þar til forystu.
ENDURHÆFINGA-
STÖÐVAR OG
ÖRYRKJAHEIMILI
rpveir þingmenn Sjálfstæðis-
■*■ flokksins í Neðri deild
Alþingis, þeir Oddur Andrés
son og séra Gunnar Gíslason
hafa lagt fram þingsályktun-
artillögu um að Alþingi skori
á ríkisstjórnina að undirbúa
og leggja fyrir Alþingi frum-
varp til laga um öryrkja-
heimili og endurhæfingar-
stöðvar. — Flutningsmenn
benda á það að miklar fram-
farir hafi orðið í heiminum á
þessu sviði á undanförnum ár
um. Endurhæfingarstöðvar
hafa verið reistar, þar sem
unnið er að því að sjúkt og
slasað fólk, sem ekki nær full
um bata við lækningar verði
starfhæft á ný.
Endurþjálfun hefur að
sjálfsögðu verið. stunduð hér
á landi í smáum stíl af ýms-
um aðilum og við misjafna
aðstöðu. Benda flutnings-
menn á að það hafi oft á tíð-
um verið undir hælinn lagt,
hverjir nytu slíkrar endur-
hæfirigarþjálfunar á hverjum
tíma. Ekkert heildarskipulag
sé um þessi mál, sem þó séu
mjög þýðingarmikil fyrir
mikinn fjölda fólks. Talið er
að 10—15% allra einstaklinga
þurfi einhvern tíma æfinnar
á endurhæfingarþjálfun að
halda.
Það er tillaga þeirra Odds
Andréssonar og séra Gunn-
ars Gíslasonar að lögfest
verði heildarskipulag þess-
ara þýðingarmiklu mála. Er
það vissulega tímabær til-
laga. ■ Þjóðfélaginu ber að
leggja mikla áherzlu á að það
fólk, sem orðið hefur fyrir
Margar þjóðir leggja hönd á
smíði Litlabeltisbrúarinnar
Hópur verkamanna verður að starfa
í köfunarhylkjum „á hafsbotni"
STÆRRI myndin hér fyrir
ofan sýnir hvernig Litlabelt-
isbrúin, sem smiði er nú haf-
in á í Danmörku, mun líta
út, þegar hún verður fuil-
gerð, seint á árinu 1968.
Brúarstólparnir verða um
120 metra háir, en þeir eru
enn ófullgerðir. Um þessar
mundir er verið að leggja
að þeim undirstöðurnar, þ. e.
steinker, sem síðan verða
fyllt með steypu.
Er þeim áfanga verður lok-
ið, nú innan skamms, hefst
mjög sérstæður þáttur brúar-
smíðinnar. 60 verkamenn hafa
gefið sig fram til þess starfa,
en hann fer fram neðansjáv-
ar. Verða verkamennirnir að
vinna þar undir tvöföldam
loftþrýstingi, í sérstökum
„hylkjum“, en minni myndin
sýnir, hvernig þau líta út.
„Hylkin“ eru gerð í Þýzka-
landi, og fyrirtækið, sem þau
framleiðir, mun senda sér-
fræðinga sína, verkamönnun-
um til aðstoðar.
Sakir þrýstingsins, og
þeirra óvenjulegu aðstæðna,
sem unnið verður við, mun
hver maður aðeins starfa í
314 stund í einu, eða jafnvel
skemur.
Sjálfir brúarstólparnir verða
sennilega reistir af brezku
fyrirtæki.
Meintir landráöamenn
fyrir rétt í Aþenu í gær
Aþenu, 14. nóv. — AP, NTB.
TUTTUGU og átta menn úr
gríska hernum, sex ofurstar,
átján höfuðsmenn og fjórir liðs-
foringjar, voru leiddir fyrir her-
rétt í dag, sakaðir um landráð.
Eru þeir sagðir félagar í ASPIDA
samtökum, sem ákæruvaldið seg-
ir miða að því að steypa af stóli
Konstantín konungi og grísku
stjórninni og stofna í landinu lýð
veldi að fyrirmynd Nassers í Eg-
yptalandi. Dauðarefsing liggur
við landráðum í Grikklandi sem
barði slysa og sjúkdóma hafi
sem bezta aðstöðu til þess <xv
ná heilsu sinni og geti lifað
hamingjusömu lífi.
og í fiestum löndum, nema lil
komi náðun konungs eða ein-
hverjar þær kringumstæður er
réttlæti mildari dóm.
Höfuðvitni sakdóknara er Ge-
orge Grivas, yfirmaður gríska
hersins á Kýpur, sem sagður er
hafa átt tnikinn þátt í því að
koma upp um samtök þessi, er
fyrst festu rætur meðal gríska
herliðsins á Kýpur. Herma fregn
ir að Grivas hafi sagt konungi
af starfsemi samtakanna vorið
1965 og Konstantín síðan fyrir-
skipað rannsókn í málinu, sem
svo hafi leitt til handtöku hinna
28 ákærðu er áður sagði frá. —
Grivas kom til Aþenu frá Ník-
ósíu á föstudag sl. og verður
fyrsta vitnið í má'linu.
í skýrslu um rannsókn máls
þessa, sem gríski herinn lét frá
sér fara 1. október Sl. segir að
samtök þau er beri heitið ASP-
IDA eða „Skjöldurinn“, miði að
því að steypa af stóli konungi
Grikklands og stjórn 'hans og
stofna í landinu lýðveldi að fyr-
irmynd Nassers í Egyptalandi.
Ennfremur vilji samtökin að
Grikkir segir sig úr Atlantshafs-
bandalaginu og gangi ekki í nein
hernaðarbandalög úr þessu held-
ur fylgi að málum hinum óháðu
þjóðum heims.
Þá sagði og í skýrslu þessari að
allt benti til þess að hinn raun-
verulegi leiðtogi ASPIDA-sam-
takanna væri Andreas Papan-
dreou, sonur George Papandreou,
fyrrum forsætisráðherra. Papan-
dreou yngri, sem nú á sæti á
gríska þinginu, hefur neitað því
að hafa haft nokkur afskipti af
samtökunum og segir hér vera
um að ræða uppspuna einan,
runninn undan rifjum þeirra er
stóðu að falli stjórnar föður hans
í júlímánúði 1965.
Vinstrimenn í Grikklandi hafa
einnig lagt orð í belg og segja að
hafi ASPIDA-samtökin nokkru
sinni verið til, muni þau hafa
Framhald á bls. 20