Morgunblaðið - 02.12.1966, Blaðsíða 17

Fðstudagur S. des. 1968
MORGU N B LAÐIÐ
17

— Minning
Framhald af bls. 12
Œézt á sjúkralhiísi hiér í Reykjavák
hinn 22. návemiber sl. og verður
lútför hans gerð frá Dómkirkj-
unni í dag. Hiann hafði átt við
langvarandi vanheilsu að stríða.
Unnsteinn var Húnvetningur
að aett. Faeddur og uppalinn að
Stóru-Ásgeirsá í V’íðidal, _ sonur
Ihjónanna Margrétar Jólhannes-
dóttur og Ólaís Jónssonar.
Að knknu námi við Hvítár-
bakkaskólann og Hvanneyri, fór
Unnsteinn utan og nam gai'ð-
yrkjufræði við Landibúnaðaríhá-
Bkólann í Kaupmanna'höfn og
lauk þaðan fyrstur íslendinga há
ekólaprófi í þeirri grein land-
búnaðar. Var því eðlilegt að hon-
tun væri lagður sá vandi á herð-
ar, að veita torstöðu Garðyrkju-
*kóla ríkisins Jþegar hann tók til
»tarfa vorið 1939. Unnsteinn var
J>á ungur maður og hafði litla
leynslu af vandasömum verkum,
cn hann sýndi strax óvenjuleg-
tn áhuga og einstæðan dugnað,
*em iþó var nokkuð annars eðlis,
en almennt ger’ðist hjá þeim
mönnnum er veita' ríkisskólum
iflorsjiá. Hugur Unnsteins var að
mestu bundinn við verklegar
framkvaeimdir á skólasetrinu og
gekk hann sijálfur til hverskon-
ar starfa á degi hverjum til
jafns við vinnumenn sína, og
mun þó oftar hafa unnið fleiri
■tundir dag hivern, en aðrir
meim í þjónustu stofnunarinn-
ar. Ré'ði þar um 'hin mikla á-
kefð hans að koma sem fyrst í
framkvaemd þeim verkefnum er
gripið hiöfðu hug hans allan og
gætti þess þá ekki ávallt hve
verkahringur hans var stór og
margþættur ,sem skólastjóra.
Oft greindi okkur Unnstein á
um tilhögun í rekstri Garðyrkju-
Bkólans og ekki nægðu okkur
eetíð persónulegar viðræður er
við mættuimst á förnum vegi,
heldur Iháðum vfð margar orra-
Ivríðir á opinberum vettvangi um
eldurfjórðungs skeið. Sparaði þá
Ihvorugur ,máski slíður en skyldi,
Btór orð í þeim viðureignum. En
þrátt fyrir það ,þá áttum við
margar vinsamlegar samveru-
Btundir ,sem ánægjulegt er að
minnast og fyrir þær ber mér
að þakka.
Unnsteinn Ólaflsson var höfð-
ingi hinn mesti heim að sækja
og gestrisni hans var jöfn við
þá, sem honum voru andsnúnir
í skoðunum, ef þeir böfðu fyrir
því, að sækja hann heim. Það
mun einnig hafa veri'ð samdóma
éUt manna, að Unnsteinn skóla-
Btjóri hafi verið manna greið-
viknastur og vissi ég þess eng-
in dærni, að hann léti menn toón-
leiða frá sér fara, ef til hans var
leitað ,og bann étti þess ein-
hvern kost, að greiða úr vand-
kvæðum þeirra.
Með Unnsteini Ólaflssyni er
genginn til floldar einn ötulasti
íramkvæmdamaður í þjónustu
Jslenzika ríkisins ,en jafnframt
einn með umdeildustu skóla-
mönmwn þjóðarinnar. Maður
lem seint mun gleymast þeún
er honum kynntust Hjá þvi get-
ur ekki farið að iflleiri en ég ,úr
hópi hinna mörgu lærisveina
Unnsteins, sendi eftirlifandi
konu hans, frú Elnu Ólafisson og
fimm uppkomnum börnutm, aliúð-
arrríkar samúðarkve’ð'jur er þau
hafia á bak að sjá ástríkum heim-
ilisföður.
Hafliði Jónsson.
t
Deyr fé,
deyja frændr,
deyr sjalfr et sama.
En orðsbínr
deyr aldrigi,
hveims sér góðan getr.
Únnsteinn Ólafisson, skóla-
stjóri Garðyrkjiuckóla ríkisins að
Reykj'um í Ölfusi, lézt í Lands-
spítalanum þann 22. þ.m. eftir
skamima legu aðeins 53 ára gam-
all.
Hann var skólastjóri Garð-
yrkjuskólans frá stofnun hans
árið 1939 til dauðadags.
Hann var fyrsti maður, sem
hafði það hlutverk með höndum
að móta og stjórna þeirri stofn-
un ,sem kenndi bæði bóklega og
verklega gar’ðyrkju .
Hann var ungur að árum er
hann hóf starf sitt, sem skóla-
stjóri við þessa nýju stofnun,
fullur af áhuga og starfsþreki,
vel menntaður og áræðinn,
enda hvikaði hann aldrei frá
settu marki í baráttu sinni fyr-
ir velferð skólans. Hann helgaði
þessari stofnun alla sína starfs-
krafta og það var hans von að
sjá nýjan og veglegan skóla rísa
af grunni að Reykjum sem
menntasetur garðyrkjunnar í
landinu. Sú von var í þann mund
að rætast, er hann félil frá, því
að bygging nýja skólans er haf-
in og komin vel á veg eins og
hann vildi, að hún yrði, og er
ég viss um að þar hefði ekki
verið hetur rá'ðið af öðrum um
skipan alla. Er vonandi að þeim
beri gæfa til að feta í fótspor
hans, sem við stjórn staðarins
taka. Það er oft stormasamt í
kring um þá menn, sem toer
bærra en aðra eða skara fram
úr á einhverju sviði. Það er eins
og vakni minnimáttarkenndin
ihjá aukvisunum og tilhneiging-
in til að smíða skóinn niður af
Iþeim ,sem frarnar standa, en
Unnsteinn stóð ætíð sem klett-
ur úr hafinu, og vopnin snerust
í höndum andstæðingsins, enda
var hann maður mjög vel gef-
inn og vel máli farinn og átti
aldrei í neinum vandræðum
með að finna hugsunum sínum
orð.
Ég, sem þessar fáu línur rita,
átti þvlí láni að fagna að vera
nemandi hans við Garðyrkju-
skóiann og minnist ég hans sem
frábærs skólastjóra og kennara,
og þó að nú séu liðin rúm 22 ár
síðan ég yfirgaf þennan stað,
sem nemandi .minnist ég enn
fjölmargra kennslustunda hjá
honum, því að kennslan var lif-
andi og frjó og aft farlð út fyrir
Iþað, sem í bókunum stóð .Nú
hin síðari ár urðu kynni okkar
Unns'teins meiri í gegnum félags
mál okkar garðyrkjumanna og
þá kom skýrt í ljós, að hann
vildi allt af mörgum leggja til
fræðslu og firamgangs garðyrkj-
unnar í landinu og hafa engir
reynat þar traustari en hann. Að
síðustu vil ég þakka þér Unn-
steinn, allar þær stundir ,sem ég
átti undir handleiðslu þinni, sem
nemandi og eru mér nú ómetan-
legur fjársjóður á lífsleiðinni,
ennfremur ráðleggingar og marg
ar góðar ábendingar á síðari ár-
um.
Eftirlifandi eiginkonu og toörn-
um votta ég innilega samúð.
Svavar F. Kjærnested.
t
Vafin gró’ðri býli byggjum.
Blómareiti, flögur tré
afkomendum okkar tryggjum.
— Orku starfs s'kal iláta í té. —
Vöknum, ei á iiði liggjium,
launin, — gleði — er betri en iflé.
VIÐ andlát Unnnsteins Ólafls-
sonar, skólastjóra, koraa þessar
ljóðliínur hans fyrstar í hugann.
Vissulega var lífsstarf Unnsteins
Ólafssonár -í samræmi við fyrr-
greind orð hans. Hann hóf ung-
ur undirtoúning að lífsstarfi
sínu með námi að Hvítárbakka
og Hvanneyri, ag síðan við
Landlbúnaðarháskólann í Kaup-
mannáhöfn. Unnsteinn varð
fyrsti skólaistjóri GarðyrkjoiSkóla
ríkisins áð Reykjum í Ölfusi, og
því starfi gegndi hann til ævi-
laka.
Unnsteinn var Ikominn af
traustu og dugmiklu bænda-
fólki í Húnaþingi. Faðir hans
og flöðurafi bjuggu stórtoúum,
og vöktu hin glæsilegu býli
þeirra, Stóra-Ásgeirsá í Víðidal
og Sandar í Miðfirði, mitola at-
hygli þeirra, sem leið áttu um
austurhluta Húnavatnssýslu.
Áhugi Unnsteins á landtoúnaði
var því heimafenginn, og rækt-
unarstörfunum sinnti hann af
alúð og kostgæfni til hinztu
stundar.
Sú stofnun, sem Unnsteinn
Ólafisson veitti forstöðu, var í
upþhafi stofnuð af vanefnum á
erfiðleikatímum. Reykjatorfan í
Ölfiusi komst í eigu ríkisins í
ráðherratlíð Jónasar Jónssonar,
sem glöggt mun hafa séð, hve
verðmæt þessi eign yrði síðar.
Um 1930 var stofnað berklahæli
áð Reykjium og stanfrækt þar
um nókkurra ára skeið. Er sú
stofnun var lögð niður, var
Garðyíkjtuskóla ríkisins valinn
þar staður. Fjárveitingar til
stofjiunarinnar voru mjög tak-
maikaðar, og hinum nýja Skóla
því sniðinn þröngur stakhur.
Liðu svo mörg ár, að skólastarf-
inu varð að halda gangandi að
verulegum hluta með því fé,
sem skólinn gat sjálfur aflað,
þ. e. því fjármagrii, sem fékkst
fyrir afurðir framleiddar á
skólabúinu. Hefur fyrst orðið
breyting á þessu nú hin síðusbu
ár.
Unnsteinn Ólafsson veitti
gar’ðyrkjuskólanum forstöðu um
tuttugu og sjö ára skeið. Hann
eignaðist góða konu og mann-
vænleg börn. Þó að árin liðu,
var áhugi hans ávallt jafn mik-
ill, enda þótt hann ætli um
langt skeið við vanheilsu að
stríða. Á skólanum voru unnin
brautryðjendastörf. Þaðan hefur
útskrifast stór hópur dugmikilla
garðyrkjumanna. Garðyrkjan er
ung atvinnugrein, en vaxandi.
Bendir margt til þess, að sú spá
Unnsteins Skólastjóra muni ræt-
as't, að garðyPkja verði, er tím-
ar Mðá, verulegur þáttiur í at-
vinnnuilífi landsmanna.
Unnsteinn Ólafsson var hug-
sjónamáður, skarpgáfaður og
gæddur mikilli bjartsýni. Hann
fór ekki vanhluta af þeim marg-
háttuðu erfiCIeikum, sem verða
á vegi allra brautryðjenda. Hon-
um entist ekki — fremur en
fjölmörgum öðrum — aldur til
þess að sjá allar hugsjónir sín-
ar rætast, en sínum þýðingar-
miklu störfum sinnti hann af
trúmennsku meðan dagur var.
G. J.
t
ÞEGAR mér barst fregnin um
andlát Unnsteins Ólafssonar,
skólastjóra Garðyrkjuskólans að
Reykjum í Ölfusi, þá komu mér
í hug orð skáldsins, „Skyggja
ský skin sólar“.
Við áttum tal saman fyrir fá-
um dögum. Hann var þá glaður
og reifur, svo sem hann átti
vanda til. Eins og oft áður, barst
talið ,að heimasveit okkar, og
hversu þar væri nú umhorfs. Ég
fann þá svo greinilega, að enn
átti hann í huga sínum átthaga-
tengslin við heimahagann, þar
sem bernskuskónum var slitið,
þó atvik og kringumstæður á
öðrum vettvangi mótuðu lífs-
skoðun hans í önnum við þá
hugsjón, sem hann helgaði
krafta sína. Hann var barn súm*
ar sveitar og bar svipmót sitt
frá þeirri jörð, sem hann va*
vaxinn úr grasi.
Við leiðarskil lífsins, vil ég nd
færa þessum gamla og góða fé-
laga úr Ungmennafél. Víðir 1
Víðidal innilegar kveðjur og
þakkir fyrir margar ánægjuleg-
ar stundir, fyrr og síðar, allt frá
fyrstu kynnum. Ég minnist hana
fyrst sem ungs manns við leita
og starf, hversu hann var skjót-
ráður, fljótur til ályktana með
leiftur^nöggum ákvörðunum og
fylginn sér. Hversu flugskarpar
gáfur hans með hrífandi mælsku
báru í sér loga heitra tilfinninga
og skaphafnar, er bjó yfir kímni
og léttum tilsvörum.
Um leið og ég minnist Unn-
steins Ólafssonar sem ungs
manns, þá vil ég minnast æsku-
heimilis hans á Stóru-Ásgeirsái,
því við það eru bundnar svo
margar ánægjustundir. Ávallt
stóðu þar opnar dyr til ýmis kon-
ar samfagnaðar, og engin fyrir-
höfn eða áníðsla of stór til þess
að hún væri eftirtalin. Þess skal
minnzt hér með þakklæti.
Um embætti og æfistarf Unn-
steins skólastjóra við fyrsta
garðyrkjuskóla þjóðarinnar, og
sem brautryðjanda þeirra rækt-
unarmála, munu að sjálfsögðu
aðrir ræða, sem þekkja mér bet-
ur til. En eitt er víst, að þar er
eftirlátið verðugt lífsstarf, er
mun geyma minningu hans sem
atorkumanns og brautryðjanda
nýrra atvinnuhátta og nýs tíma
í búnaði og sögu.
Kæran vin og æskufélaga vil
ég nú kveðja með þökk. Þótt
árin fjölguðu og annir og skyldu
störf kölluðu að, þá var samt
eins og blik frá æskuárunum
bæri ljóma á kynninguna.
Aðstandendum öllum, eigin-
konum, börnum, foreldrum og
systrum færi ég mínar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Arinbjörn Árnason.
Hjólbarðaviðgerð Vesturbæjar
Auglýsir:
Eftirtaldar stærðir af snjóhjólbörðum fyrirliggj-
andi með og án ísnagla.
135 X 13 145 x 280 650 x 16
640 X 13 500 x 15 700 x 16
670 X 13 560 x 15
725 X 13 590 x 15
165 x 380
155 X 14 640 x 15
Opið frá kl. 8.00 — 22.00 e.h.
„Látið okkur setja fyrir yður ísnagla
í snjóhjólbarðana“.
HJÓLBARÐAVIÐGERÐ VESTURBÆJAR
við hliðina á benzínafgreiðsiu Essó
v/Nesveg, sími 23120.
RVlMIIMGARSALA
TIL ÞESS AÐ RÝMA FYRIR NÝRRI FRAMLEIÐ SLU, SELJUM VIÐ í DAG OG NÆSTU DAGA
í VERKSMIÐJU OG SKINNASÖLU OKKAR ÓDÝRAR GÆRUR OG KÁLFSKINN. Á BOÐSTÓLUM
VERÐA ALLIR VERÐFLOKAR:
GÆRUR, KLIPPTAR, ÓLITAÐAR
OG LITAÐAR, HEIL SKINN OG
BÚTAR í MIKLU ÚRVALI.
TILVALIÐ EFNI í MARGAN
SKEMMTLILEGAN HEIMILIS-
IÐNAÐ OG FÖNDUR.
Sútunarverksmiðja Sláturfélags Suðurlands
SKINNASALAN, LAUGAVEGI 45, SÍMI 13061 — VERKSMIÐJAN, GRENSÁSVEGI 14.
Kálfsskinn
FRÁ KR. 220.00
ÓLITAÐAR
OG LITAÐAR
FRÁ KR. 315.00
OG KR. 330.00