Morgunblaðið - 02.12.1966, Blaðsíða 19

Föstudagur 2. des. 1966
MORG U N B LAÐIÐ
19
Guttormur kvaddur
GUTTORMUR J. Guttormsson
var til moldar borinn í heimabæ
sínum, Riverton Manitoba s.l.
laugardag. í bréfi frá próf. Ric-
hard Beck segir svo m. a.: Var
jarðarförin virðuleg og fylgdi
fjöldi manns þaðan úr byggðinni
og víðar að hinu vinsæla merkis-
skáldi til grafar.
Richard Beck sendi nenn-
fremur eftirfarandi ljóð:
Guttormur kvaddur
Hnípinn skógur höfði drýpur,
hrunin eikin sterk að mold.
Gráttu son þinn, feðrafold!
Arf þinn bar hann innst í hjarta,
ásýnd mótuð þínum svip,
brimi skyld hans í gígjugrip.
Málið þrungið fossaföllum
féll að ós í ljóðum hans,
elfarniður ættarlands.
Þína tign og fegurð frægði,
feðrajörð, í dýrum óð,
sótti til þín söngvaglóð.
— Borgarstjórn
Framh. af bls. 16
18.6%, má geta þess, að við gerð
iSjárhagsáætlunar fyrir yfirstand
andi ár var gert ráð fyrir 25%
Ihaekkun rekstrarútgjalda frá á-
setlun fyrra árs.
Heildarhœkkun
gjalda til rekstrar
og framkvœmda
16,5°jo
Á eignalbreytingareikningi eru
gjöldin áætluð kr. 218.Ú50 þtús.
í stað kr. 200.250 'þús. Hækkun-
in nernur kr. 18.700 þús, eða
6.3%. Heildarútgjöld borgax-
ejóðs, bæði á rekstrarreikningi
og eignaibreytingareikningi,
nema kr .1006.139 þús. í stað kr.
664.006 jþús. samkv. fjárhagsá-
eetlun fyrir yfirstandandi ár. —
Hækkunin er kr. 142.133 .þús.,
eða 16.5%.
Rekstrartekjur eru áætlaðar
fcr. 984.130 þús. í stað kr. 842.
006 þús. Hækkunin nemur kr.
142.133 þús. e,ða 16.9%. Mis-
ínunur á hækkun rekstrartekna
©g heildarútgjalda er jafnaður
með lántöku til Borgarsjiúkra-
Ihússins, kr. 22 millj.
Af rekstrarafgangi borgar-
ejóðs verður unnt að verja til
eignahreytinga samkv. áætlun-
inni kr. 196.960 þús i stað kr.
178.250 þús. Hæktounin nemur
kr. 18.700 þús., eða 10.5%,
Einstaka þœttir
Borgarstjóri vék síðan að ein-
stökum þáttum rekstraráætlun-
ar:
Stjóm borgarinnar hækkar um
kr. 6.275 þús., eða 17,5%. Hækk
un þessi stafar fyrst og fremst
af hækkun launakostnaðar, eða
um kr. 4.344 þús., sem stafar
bæði af hækkun á kaupgjalds
vísitölu og fjölgun starfsmanna.
Uöggæzla hækkar um kr 2.535
þús., eða 9,5%, og kostar borg-
arsjóð 29.2 milj. kr. Launakostn
aður að hluta borgarsjóðs hefur
hækkað um kr 1.793 þús. frá
gerð fjárhagsáætlunar 1966 og
er þá gert ráð fyrir fjölgun um
S lögreglumenn, en lög kveða
á um að 2 löggæzlumenn skúli
vera á hverja 1000 íbúa.
Brunamál hækka um kr. 1.266
þús., eða um 12%. Helzta hækk
un á þesum gjaldabálki eru launa
greiðslur um kr. 1.760 þús., og
er þá gert ráð fyrir fjölgun um
4 brunaverði, þannig að í fast-
ráðnu liði verði 11 á fjórskiptri
vakt, en auk þess kemur aðstoðar
lið til við útköll.
Fræðslumál hækka um kr.
17.536 þús., eða 21.3%.
Barnafræðsla, hlutur borgar-
GÚMMÍSTÍGVÉL
KULDASKÖR
GLÆSILEGT ÚBVAL,
sjóðs hækkar um 7.536 þús., eða
19.3%, og kostar þá 46,6 millj.
kr. Miðað við 1. nóv. 1966 sækja
8894 börn barnaskóla borgarinn
ar og nemur kostnaður borgar-
sjóðs af hverju barni rúml. 5
þús. kr.
Skólar á gagnfræðastigi hækka
ium kr. 4.116 þús., eða um 23.1%
og kostar borgarsjóð nær 22
millj. kr. Hinn 1. nóvember s.L
voru nemendur 5149, og er kostn
aður borgarsjóðs rúml. 4 þús.
kr. á nemanda.
Aðrir skólar hækka run kr.
1.542 þús., eða 17,9%, og er hækk
unin mest í Iðnskólanum í
Reykjavík, kr. 736 þús., en skól
inn á að starfa samkv. nýjum
iðnfræðslulögum frá 30. apríl
1966. Hlutfallslega kemur mesta
hækkunin á Barnamúsikskólann,
eða um 46%, en ætlunin er að
auka starfsemi skólan mjög á
næsta ári.
Ýmis fræðslustarfsemi hækk-
ar um kr. 2.012 þús., eða 24.9%,
og munar þar langmestu, að til
Vinnuskólans eru nú veittar kr.
6 milljónir í stað kr. 4,5 millj.
og samsvarar það að kostnaður
á barn sé kr. 12 þús. yfir sumarið
en geta má þess að unglingar
Vinnuskólans vinna mjög að
ýmsum gagnlegum störfum við-
haldi leikvalla og íþróttavaLla,
hreinsun opinna svæða og gróð
ursetningu í Heiðmörk og barna
gæzlu, en slíkt vinnuframlag skól
ans er ekki fært til gjalda á
viðkomandi liði. Kostnaður við
félags- og tómstundastarf ungl-
inga vex um kr. 498 þús., eða
um 26.3%, og er ætlunin að
efla m.a. tómstundastörf ungl-
inga í skólum.
Fjárveitingar til safna aukast
um kr. 2.007 þús., eða um 28,4%.
Að krónutölu hækkar Borgar-
bókasafnið mest eða um kr.
1.403 þús., og stafar kostnaðar
auki þess fyrst og fremst af aukn
um bókakaupum. Áformað er að
efla safnið á skipulagsbundinn
hátt á næstu árum, m.a. í sam
ræmi við ráðleggingar erl. ráðu
nautar, er Reykjavíkurborg fékk
í þessum efnum, en það er borg
arbókavörðurinn í Gautaborg.
Fjalla þeir borgarlögmaður,
fræðslustjóri og borgarbókavörð
ur um þessi mál. Hlutfallslega
er hins vegar mesta hækkunin
á gjaldaliðnum útgáfa Safns til
sögu Reykjavíkur, en þegar hef
ur verið hafizt handa um skrán
ingu örnefna, þjóðháttasöfniunar
og útgáfu frumiheimilda, er verða
sögu borgarinnar (Acta Civitatis
Reikj avicensis). Er með þessu
stigið fyrsta skrefið til undir-
búnings 1100 ára afmæli byggð
ar í Reykjavík.
Fjárveitingar til lista, íþrótta
og útiveru hækka um kr. 6.120
þús., eða um 18.6%.
Á þessum gjialdfbálki er Leik-
félag Reykjavlíkur með kr. 800
þús, hækkun úr 1200 þús. kr. í
2000 þús. kr. Sundlaug Vestur-
•bæjar hiækkar um kr. 568 þús. í
1378 þús. kr. vegna aukins við-
Ihaldskostnaðar, en áætlað er að
rnála laugina og girða svæðið á
komandi suimri. íþróttasvæði
hækka um kr. 700 þús. og staf-
ar sú hækkun m.a. af nýju
skautasvem ,sem koma á upp I
Laugardal.
Fraimlag til skemimtigarða
hækkar um kr. 985 þús., og kosta
nú 7.6 millj. kr. m.a. vegna bygg-
ingar nýrra gróðurhúsa, svo og
■hirðingu stóraukinna útivistar-
svæða. Til leikvalla nemur
hækkunin kr. 1.443 þús. Oig kosta
nú 9.2 rnillj. kr. en leikvöllum
hefur fijölgað um 6 frá fyrra ári
og auk þess er gert ráð fiyrir,
að við foætist tveir gæzluvellir
á næsta ári.
Nýr liður, Tjaldstæði í Laug-
ardal er tekinn upip og kostar
kr. 150 þús., en ferðamenn ,sem
koma til borgarinnar nota þenn-
an stað mjög.
Hreinlætis- op heilbrigðismál
hækka um kr. 23.995 þús., eða
um 29.8%, og er þetta hlutifalls-
lega langmesta hækkunin í
rekstrarkostnaði.
Áætlað er, að laun samkvæmt
þessum gjaldlbálki muni hækka
um kx. 36.725 þús. Launahækk-
un þessi stafar fyrst og fremst
af launahækkunum lækna við
sjúkrahúsin, en laun þeirra hafa
hækkað að meðaltali um 50%.
Þess ber þó að geta, að vinnú-
skylda þeirra hefur aukizt og er
reiknað með, að sgúkrahúsin
veiti betri þjónustu ,að því er
varðar eftirmeðferð á sjúkling-
um.
Félagsmál. Til þeirra eru veitt
ar kr. 244.036 þús. í stað kr.
210.220 þús. Nemur hækkunin
kr. 33.816 þús, eða 16.1%. Er
hér um að ræða mestu hækkun
að krónutölu og jafnframt
stærsta gjaldabálk borgarinnar.
Fyrsti undirliður félagsmála er
hjúkrunar- og líknarstarfsemi.
en þau hafa hækkað um kr.
4.862 þús., eða um 34.7%, og eru
nú 18.9 millj. kr. Hækkun þessi
stafar fyrst og freimst af aiukn-
um rekstrarkostnaði við barna-
heimilin.
Samtals kosta 5 barna-vist-
heimili, sem rúma um 110 börn,
borgarsjóð 12.4 millj. kr. í um-
ræðum í borgarráði um þenn-
an kostnað var talið sjálfsagt að
fela barnaheimila- og leikvalla-
nefnd að kanna, hvort unnt væri
að koma á hagkvæmari rekstri
á barnaheimilum.
Hér er vissulega um nauð-
synlega starfsemi að ræða og
fyrirsjáanlegt er að fjölga þurfi
fj öldskylduheimilum.
En bæði hinn mikli kostnaður
við vistheimilin og þá ekki síð-
ur velferð barnanna, sem í hlut
eiga, en það er aðalatriðið, veld-
ur því að leita þarf nýrra úr-
ræða. Leggja þarf megináherzlu
á enduruppbyggingu heimila for
eldra barnanna sjálfra, svo að
þau geti þar dvalizt, og enn
fremur ber að fá börnum frekar
fóstur á einkaheimilum, en vist
á barnaheimilum.
Hvort tveggja þetta krefst
aukinna starfskrafta til barna-
og unglingaverndar og félags-
mála almennt, en fátt er um sér-
menntað starfsfólk á þessu sviði.
Gert er því ráð fyrir að hækka
framlög borgarsjóðs til barna-
og unglingaverndar um kr 791
þús., eða 28% og stafar sú hækk
un m.a. af fjölgun starfsmanna
barnaverndarnefndar um 2, auk
þess sem gert er ráð fyrir hækk-
un á meðlögum, og til breytinga
á húsnæði eru áætlaðar kr. 500
þús. Geta má þess, að þessi lið-
ur hækkaði úr fjárhagsáætlun
1965 til yfirstandandi árs úr kr.
1.450 þús. í kr. 2.826 þús„ en nú
í kr. 3.6 millj.
Annar imdirliður félagsmála
er barna- og vistheimili, er
hækka um kr. 1.696 þús., í 11.5
millj. kr., og er það eingöngu
vegna aukins framlags til Sumar
gjafar. í byrjun næsta árs verð-
ur tekinn í notkun nýr leikskóli
við Háagerði og auk þess er gert
ráð fyrir, að á næsta ári verði
einnig tekinn í notkun leikákóli
við Safamýri. — Raunar ætti að
flokka barnavistheimilin í þess-
um undirlið, en fylgt er gamalli
venju í þessum efnum .
Fjórði undirliður félagsmála
er vinnumiðlun og fimmti fram-
lög til sjóða, er hækka um kr.
2.6 millj. í 30.7 millj. kr., og staf
ar sú hækkun af lögboðnum
greiðslum til atvinnuleysistrygg-
ingarsjóðs, sem hækka um kr.
2.1 millj. og framlag til Lífeyr-
issjóðs starfsmanna Reykjavikur
borgar hækkar um kr. 500 þús.,
en þyngst vegur hér framlag til
Atvinnuleysistryggingasjóðs 19,2
millj. kr.
6. undirliður félagsmála er
framlög til almannatrygginga,
sem hækka í kr. 117.346 þús.,
eða um kr. 15.5 millj., sem er
15.2% hækkun.
7. undirliðurinn er ýmis starf-
semi, öryggisráðstafanir á vinnu
stöðum og almannavarnir, en
framlög til þeirra eru nær
óbreytt.
8. undirliður félagsmála er svo
framfærsla, er hækkar um kr.
7.541 þús., eða 15.5%, í 56.2 millj.
kr. Langmest er hækkunin á
liðnum sjúkir menn og örkumla,
sem hækkar um kr. 4.5 millj.,
og stafar sú hækkun af hækk-
uðum vistgjöldum á sjúkrahús-
urh, auk þess sem liðurinn hefur
, verið vanáætlaður í ár.
Götur og hol-
rœsagerð
Fjárveitingar til gatna- og hol-
ræsagerðar eru hækkaðar um
kr. 30.2 millj., eða 18.8% frá síð-
ustu áætlun.
Til nýrra gatna er áætlað kr.
104.880 þús. í stað kr. 101 millj.,
og til nýrra holræsa kr. 76.120
þús. í stað kr. kr. 57 millj. á yfir
standandi ári.
Samtals er ætlað til nýrra
gatnagerðar- og holræsafram-
kvæmda 186 millj. kr., í stað 160
millj. kr. á yfirstandandi óri.
Er áætlun þessi við það miðuð
að halda í horfinu með fullnaðar
frágang gatna og enn fremur að
ljúka frágangi þeirra byggingar
svæða, er úthlutað hefur verið
til byggingar, svo og til undir-
búnings íbúðar- og iðnaðar-
svæða.
Mun áætlun um gatna- og hol-
ræsagerð á árinu 1967 lögð fram
í borgarráði milli umræðna, og
geri ég því einstakar framkvæmd
ir ekki að umtalsefni að ráði nú.
Þess skal getið, að fram-
lag til þessara framkvæmda
var nokkuð lækkað í borgar-
ráði, til þess að halda útsvars
upphæðinni niðri, en ætlunin
er að unnið væri við að full-
ljúka þeim byggingarsvæðum
fyrir nýjar íbúðir, sein út-
hlutað var á árinu, 1272 tals-
ins. Með tilliti til þess, að í
ársbyrjun voru í byggingu
um 1400 íbúðir og af þeim
klárast ekki nema í hæsta
lagi 800, þá má ætla, að í
byggingu á næsta ári geti ver
ið 1800—1900 íbúðir án nokk-
urrar nýrrar úthlutunar. —
Samt verður að taka nokkurt
nýtt byggingarsvæði til út-
hlutunar, er rúma muni 400
—800 íbúðir, hér um bil all-
ar í fjölbýlishúsum.
Auk þess verður unnið við tvö
iðnaðarsvæði I Arbæjarlandi og
Artúnshöfða.
Að öðru leyti verður lögð á-
herzla á fullnaðarfrágang gatna
og gangstétta, en allar þessar fram
kvæmdir eða hraði þeirra velta
annars vegar á því, hvemig
framtöl útsvars- og aðstöðugjalds
greiðenda reynast sem og verður
þeim ekki hraðað meira en
greiðslufjáraðstaða borgarinnar
leyfir.
Ástæðan til hinnar miklu
hækkunar götulýsingar eða um
kr. 5.5 millj. stafar aí miklum
gangstéttarlögnum, svo og að
tekið hefur verið tillit til þess
að afgjald Rafmagnsveitunnar í
borgarsjóð hefur hækkað um kr.
| 3.5 milljónir.
Sannleiksástin brann í barmi,
blikar um hans ljóðahlyn •
aldar nýrrar árdagsskin.
Þökkum kvæðin, hjartaheitu,
himinfleygan vængjaþrótt.
Gamli vinur, góða nótt!
RICHARD BECK.
Davíð Vilbergs-
son — Kveðja
F. 27.5. 1954. D. 23.11. 1966.
Skammdegið með skuggum hylur
grundu,
það skyggir svo fljótt á oikkar
kalda landi.
Vonirnar deyja, verjas-t eigi
grandi
vetrar, er blómin kreistir heljar-
mundu.
Sem vorblóm ungt upp æsku-
maður rennur,
óskir og vonir foreldrarnir geyma,
þótt burt hann hverfi engu, engu
gleyma
hver ástkær minning þeim i
hjarta brennur.
Við þekkjum ekki alltaf drottina
vilja
ávallt þó verðum boðuim hans að
hlýða.
Við bomum hér að kveðja dreng-
inn bliða.
Hversu erfitt stundum er að
skilja.
Hann leggur ungur út á mikla
hafið.
Við eftir stönduim, hinztu kveðju
færum.
Verum ei hrygg, því lífið allt við
lærum
að landið fyrirlheitna er ljóma
vafið.
Og drottinn sjálfur hér við
stjórnvöl stendiur,
og stýrir fleyi inn á friðarlendur.
Ragna Gunnarsdóttir.