Morgunblaðið - 29.06.1967, Síða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. JÚNÍ 1967.

" Trouble Witk you, N.
Monsíenr Vh’lson, Ct you're)
not a ioo % Westem J
v European." >
o*nw iffww nn»*r j
'«ua

De Gaulle: Gallinn við þig:, Wilson, hefur alltaf verið sá, að
þú ert ekki fullkominn Evrópumaður.
Þessi mynd var tekin eftir fyrri f und Kosygins og Johnsons á heimili rektors háskólans í Glassboro
f New Jersey.
Vetnissprengjutilraun Kín-
verja og hættan á kjarnorkuivíg
búnaði í nálægari Austurlöndum
sky.ggðu á öll önnur vandamál
4 f undum leiðtoganma. Þess
vegna bjó meiri alvara en áður
6 bak við þau ummæli John-
*ons forseta eftir fyrri fundinn,
að mikilvægt væri að komast að
eamkomulagi um bann við frek-
ari útbreiðslu kjarorkuvopna.
Fundir þeirra Johinsons og
Kosygins hafa eytt stirðleikan-
om, sem ríkt hefur í sambúð
Rússa og Bandaríkjamanna
vegna Vietnamistríðsinis. Kosy-
gin lét í ljós ánægju með fund-
arstaðiim, sem er skemmtilegur
sveitabær, og er hann ók um bæ
inn stökk hann út úr bifreið
áinn og hrópaði til mannfjöla-
ans: Ég get fullvisisað yífcur um,
að ég vil ekkert nema vináttu
við bandarísku þjóðina. Kynmi
leiðtoganna hafa stuðlað að
gagnkvæmri virðingu. En um
leið hafa viðræðurnar sýnt Ijós
lega, hve mikið djúp er stað-
fest milli hinna tiveggja stórvelda
heimsins.
Kosygin kom til Bandaríkj-
aaina í þeim tdlgangi að bjarga
áliti Rússa í Arabaheiminum,
sem beið mikinn hnekki þegar
þeir neituðu að bjarga Aröbum
f stríðinu með foeinni hernaðar-
legri íhlutun, neyða ísraelsmenn
til að yfirgefa þau landssvæði,
sem þeir hafa hertekið, og ala
fi andúð Arába í garð Vestur-
veldanna. Kínverjar báru þá
þeim ‘sökum, að þeir ‘hefðu brugð
tet Aröbum á sarna hátt og Norð
hafi verið ósveigjanlegur eins og
við var búizt, virðist hann vera
fús til að breiða yfir alvarlegt
áfall með stjórnvizbu líkt og
Krjúsjeff gerði í Kúbumálinu á
sínum tíma.
Enn er ekki grundvöllur fyr-
ir áþreifanlegum samingi um tak
mörkun vopnasendinga til ná-
lægari Austurlanda. Rússar eru
jafn ófáanlegir til að bregðast
skuld'bindingum í Austurlöndum
nær og Bandaríkjamenn í Suð-
austur-Asíu. En hvað sem sagt
verður í París, Peking, Kaíró,
Tel Aviv, Saigon og Hanoi, lýstu
Johnson og Kosygin því yfir,
að á þeim hvíldi sú „sérstaka
ábyrgð“ að gæta stUlingar og
sú „skuldbinding“ að afstýra því
að önnur ríki færi sér í nyt ríg
milli stórveldanna til þess að
heyja styrjaldiir.
Reynt að finna
fulltrúa Sameinuðu þjóðanna, og
leggja grundvöll að varanlegum
friði. Deiluaðilar viðurkenni
sjálfstæði og fullveldi allra
landa í þessum heimshluta,
frjáls siglingaréttur verði tryggð
ur, réttlát lausn verði fundin á
samnmga-
grundvöEI
Ennþá einu sinni hefur stór-
veldarígur lamað Sameinuðu
þjóðirnar og vakið efasemdir um
getu samtakanna til að jafna
alþjóðlegar deilur.
Á aukafundi Allsherjarþings-
ins hefur athyglin einkum beinzt
að ályktunartillögum Rússa og
Bandaríkjamanina og tilraunum
smáþjóða til þess að finna
grundivöll fyrir lausn á deilu-
málum Arafoa og Gyðinga.
flóttamannavandamálinu, vopna
sendingar verði takmarkaðar og
viðurkenndur verði réttur allra
fullvalda ríkja til að lifa í friði
og öryggi.
Stefna Bandaríkjanna er því
sú, að Arabar viðurkenni tilveru
rétt ísraels og leyfi frjálsar sigl
ingar ísraelsmanna og annarra
þjóða um Akafoaflóa og Súez-
skurð. Kommúnistar og Arafoar,
sem vilja að Ísraelsmönnum
verði refsað, líta svo á, að sam-
kvæmt bandarísku tillögunni
verði fsraelsmenn verðlaunaðir.
Yfirgnæfandi meirihluti full-
trúa á Allsherjarþinginu hefur
annað hvort stutt sovézíku til-
löguna, einkum þá grein hennar
að fsraelsmenn 'hörfi burtu með
lið sitt, eða harðlega gagnrýnt
„landvinningastefnu“.
Tilraunir til þess að finna
grundvöll fyrir friðsamlega
lausn hafa einkum foeilnzt að því
að finna málamiðlunarlausn,
sem kveði á um brottflutning
ísraelsku hersveitanna en komi
jafnframt af stað samningavið-
ræðum. Tillaga sú, sem almenn-
ast fylgi hefur, er á þá leið, að
ísraelsmenn flytji burtu hersveit
ir sínar og að þeir verði að velja
í milli þess, að semja við Araba
jafnframt þ'ví sem þeir flytja her
sveitir sínar burtu, eða sam-
þykki áætlun um samningavið-
ræður og brottflutning.
Vonazt er til, að með þessari
málamiðlunartiUögu verði full-
nægt kröfu Rússa um brottflutn-
ing, og um leið komið af stað
samningaviðræðum milli deilu-
aðila, sem auka mundi veg Sam-
enuðu þjóðanna.
Gömul og ný
vandamál
fsraelsmenn virðast vera savn
mála um eftirfarandi fimm.
stefnumið:
1. Að þeir fái að halda Golan-
hæðunum í Sýrlandi og yfirráð-
um yfir Jórdanánni þar sem hún
rennur um Sýrland.
2. Að þeir fái að halda Gaza-
svæðinu, sem Arabar hafa not-
að til stöðugra árása og hótana
um innrás.
3. Að þeir fái að halda allrl
Jerúsalem.
4. Að tryggðar verði frjálsar
siglingar um Tiransund og Súez-
skurð. ísraelsmenn geta tryggt
siglingafrelsi um Tiransund með
því að halda strandvirkinu I
Sharm el Sheikh, sem stendur
við Sundið, en Súez-málið er
langtum erfiðara vandamál.
5. Að undirritaður verði frið-
arsamningur. ísraelsmenn virð-
ast vera staðráðnir í að fallast
ekki á neitt samkomulag nema
með bainum viðræðum við full-
trúa Araba.
Enn sem komið er, hafa ísra-
elsmenn ekki markað ákveðna
stefnu í hinu erfiða flóttamanna
vandamáli, sem er alvarlegast I
Framhald á bls. 17
Jordanskir lögreglumenn eru aftur teknir til starfa í Jerikó vestanmegin Jórdanárinnar og lúta
mi cfinrn íoro ol cm n nna
f VDRÆÐUM sínum í Glass-
boro viðurkenndu Kosygin og
Johnson, að þeir gætu ekki kom-
izt að samkomulagi um Vietnam
atyrjöldina og ástandið fyrir
botni Miðjarðarhafs. Hins vegar
viðurkenndu þeir, að tfriður
milli Sovétríkjanna og Banda-
ríkjanna væri ekki ávallt kom-
inn undir því, að leiðtogar þess-
ara landa gættu stillingar. í>eir
gætu reynt að halda deilumál-
um annarra þjóða í skefjum, en
þeir gætu ekki sagt öðrum þjóð
um fyrir verkum.
ur-Vietnammönnum og Kúbu-
búum, og margir Arafoar trúðu
þessum ásökunum. Ýmsir áhrifa
menn í Sovétríkjunum virtust
vera farnir að efast um ágæti
stefnunnar um friðsamlega sam-
búð við Bandaríkin.
Það var því engin furða, þótt
erfiðlega gengi að koma fundi
þeirra Johnsons og Kos>ygins í
kring. Nú hefur komið í ljós, að
Kosygin fór ekki aðeins til
Bandaríkjanna til þess að tflytja
áróðursræður á aukafundi AUs-
herjarþingsins. Og þótt Kosygin
Ályktunartillaga Rússa, sem
önnur kommúniistaríki og Arab-
ar styðja, er á þá leið, að ísra-
elsmenn verði fordæmdir fyrir
árás, skipað að flytja tafarlaust
og án skilyrða allar hversveit-
ir sínar tfrá Egyptalandi, Sýr-
landi og Jórdaníu og gert að
greiða skaðabætur.
Tillaga Bandarikjamanna mið
ar að því að komið verði á var-
anlegum friði fyrir botni Mið-
jarðarhafs. Deiluaðilar skuU
hefja viðræður sín í milli fyrir
milligöngu þriðja aðila, það er
ERLENT YFIRLIT
GAGNLEGUR FUNDUR