Morgunblaðið - 11.04.1968, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. APRÍL 1968
7
áfram í myrkrinu. En landtakan var
anzi ljót að sjá, brimið var svo mik-
ið. Ég hafði stjórnina á hendi og gaf
Ameríkönunum skipun um það hvar
lenda skyldi og gerðu þeir tvær til-
raunir, en heygðu alltaf af vegna
brimsins. Þá brast alltaf kjarkur, er
á reyndi, enda held ég að þeir hafi
ekki borið neitt traust til mín og land-
takan var svo sannar lega ekki árenni-
leg.
Það fór nú að síga í mig. Hvers
konar hermenn eru þetta, hugsaði ég
með sjálfum mér, sem gegna ekki skip-
unum. Ég hafði orð á því við Teit,
að réttast væri að halda til baka, þetta
þýddi ekkert, en þá kom loftskeyta-
maðurinn sér vel. Honum var nú skipað
að morsa í land og skýrði hann frá
málum. Svar kom um hæl og var það
skipun frá flotastjórninni, um að öll-
Cinar Sigurðsson, skipstjóri á Aðal-
björgu RE5, eða „Aðalbjörg“ eins og
Bretarnir kölluðu hann.
um um borð bæri að hlíða mér og
lenda skyldum við, ef mér sýndist það
fært.
— Þú hefur hlotið þarna töluverða
upphefð?
— Já, en ég held nú, að greyjunum
hafi fundizt það anzi hart að þurfa
að lúta þessum skrælingja, sem þeim
sjálfsagt fannst ég vera, en það tjóaði
ekkert að deila við flotastjórnina og í
land skyldu þeir. Landtakan gekk líka
með ágætum, við runnum á sendinni
fjörunni beint í gegn um brimið, og
alla leið upp á tún. Urðu allir svo
hissa og glaðir, er landtakan gekk svo
vel, að strákarnir föðmuðu mig og kætt-
ust, er í land kom eins og ég hefði
gefið þeim hálft kóngsríki.
Nú, en ekki dugði að halda að sér
höndum, þarna í eynni. Línubyssan og
björgunartækin öll voru nú borin að
strandstaðnum og þar voru gerðar ár-
angurslausar tilraunir til þess að skjóta
línu út í skipið. Skipsmönnum tókst þó
að skjóta línu yfir til okkar, og var
þá unnt að byrja björgunina. Drógum
við hvern manninn af öðrum í land í
korkhringum, sem mynduðu eins konar
báta, þvi að net var í botninn. Alls
var bjargað 198 manns og hélt ég að
það væru allir, sem um borð hefðu ver-
ið, en er við komum í land til baka,
um borð í Baldur, fengum við að vita
að 15 höfðu farizt. 13 rak að landi við
Móa á Kjalarnesi og höfðu þeir krókn-
að. 2 hafði tekið útbyrðis. Við höfðum
bjargað öllum 198 klukkan um 10 um
morguninn.
— Voru mennirnir ekki þrekaðir, er
í land kom?
— Misjafnlega, en Bretarnir höfðu
komið upp lækningastofu í eynni og
þangað var hver maðurinn á fætur öðr-
um dreginn og skoðaður í krók og kring.
Þegar búið var að draga alla frá borði
var ég einnig tekinn til rannsóknar,
blautur og svartur af olíu upp fyrir
haus. Var mér í fyrstu gefið romm, en
ég fann ekkert bragð af því vegna
kulda, svo gegnkaldur var ég orðinn
eftir að hafa staðið í sjó alla nóttina.
Mér fannst því lítil hressing, svona í
einum sopa, svo að ég bað um annan.
En honum gat ég ekki kyngt. Rommið
var þá svona rótsterkt, ég hafði lifn-
nað við við fyrsta sopann, og því
spýtti ég því undir eins.
Litlu síðar vorum við svo komnir um
borð í Baldur í Reykjavíkurhöfn. Þar
skorti þá ekki viskíið, en síðan fór ég
heim og lagði mig.
— Hvað ertu búinn að vera lengi á
sjónum, Einar?
— Síðan 1922. Og það verð ég guði
fyrir að þakka, að aldrei hef ég verið
annað en lánsamur á sjó. Hjá mér
hefur ekki slasast maður, segir Einar
og bankar í borðið.
— Og hvað fylgdi síðan í kjölfar
björgunarinnar?
— Það var nú dálítið síðar, að Henrik
Sv. Björnsson hringdi til mín og sagði, að
utanríkisráðuneytið vildi tala við mig.
Ég átti bróður erlendis, og tók að ótt-
ast það, að eitthvað hefði komið fyrir
hann, en þegar allt kom til alls, var
það Bretinn, sem ætlaði að heiðra mig
fyrir að sigla út í Viðey. Gerðu þeir
mig síðan að Member of the British
Empire, gáfu mér orðu og skjal, og
hér hef ég greinargerð fyrir orðuveit-
ingunni, segir Einar og réttir fram vél-
ritað blað. Þar segir:
„Einar Sigurðsson, skipstjóri á ís-
lenzka vélbátnum „Aðalbjörgu", hefur
sýnt fádæma skyldurækni og óþrotlega
elju í þjónustu brezka hervaldsins.
Hann var fyrsti íslenzki vélbátaeigand-
inn, sem bauð Bretum aðstoð sína. Hann
vann að flutningum milli Reykjavík-
ur og Hvítaness, og þrátt fyrir skamm-
degisóveðrin veturinn 1941-42, kom það
aldrei fyrir að ferðir féllu niður hjá
honum. Skip hans tók þátt í björgunar-
störfum, þegar kanadíska herskipið
„Skeena“ strandaði við Viðey í ofsa
veðri. Við það tækifæri sýndi Einar
Sigurðsson, skipstjóri lofsverðan dugn-
að öðrum fremur við að bjarga skips-
höfn herskipsins í land, og varð hann
þá hvað eftir annað að standa úti í
ísköldum sjónum. Ennfremur veitti hann
mikilvæga aðstoð við björgun á hjálpar-
skipi brezka flotans, „Freshbrook“, er
lá við að það færist (sykki) í Reykja-
víkurhöfn".
— Hvaða skip var þetta Freshbrook?
— Það var eins konar hjálparskip,
sem notað var í alls konar snatt. Það
var um 300 tonn, og var eitt sinn fast
við bryggju hér í höfninni og var sjór
kominn upp á lúgur. Ég sagði þeim
svolítið til og síðan fengum við Magna
til þess að kyppa í. Það var nú allt og
sumt.
— En hvað varð um Skeena?
— Honum var bjargað af strandstaðn-
um um sumarið. Ársæll Jónasson, kaf-
ari keypti hann til niðurrifs og bútaði
hann í sundur inni á Gelgjutanga. Þar
lauk hann sínum æviferli, er hafizt hafði
í Thornycroft, 10. október 1930. Hann
var gerður upp árið 1943 og var því sem
nýr er hann strandaði.
Ársæll kafari hefur tjáð mér, er
þetta ritar, að Skeena hafi verið sérlega
vandað skip og vélar þess mikil völ-
undarsmíð. Samkvæmt skipaskrá var
það aðeins 1337 lestir að stærð. Lengd
milli lóðlína var 309 fet, en mesta
lengd 321 fet. Breidd skipsins var rúm-
lega 32 fet og það risti 10 og hálft.
Vélar þess voru 32.000 hestöfl.
Á sjóminjasafninu í London er stórt
borð, þar sem á er ímyndaður sjór.
Á sjónum siglir mikil skipalest, SC—42.
Með því að ýta á takka við borðið,
er unnt að láta skipin hreyfast og
gera þau þá ýmsar kúnstir. Einar tjáði
mér, að er hann heimsótti safnið löngu
eftir stríðið, hefði hann gengið að þessu
borði, ýtt á einn takkann af handa-
hófi og honum til mikillar undrunar
byrjaði eitt herskipið í skipalestinni að
kasta djúpsprengjum í sífellu. Einar
sagðist hafa spurt, hvað þetta væri,
og hvað hann hefði gert. Svarið var:
— Þér hafið sett á stað herskipið
Skeena. Þetta er SC—42 og Skeena er
að varpa djúpsprengjum.
Þetta var undarleg tilviljun — ekki
satt?
Skeena eins og hann leit út meðan hann var og hét.
m FERMINGAREJflFAI
VESKI - TllSKIIII - mim
Hljóðfærahús Reykjavikur
Laugavegi 96. — Sími 13656.
Demantshringar
Demantar búnir í palladium eða
hvítagull.
Ráðgist við okkur, áður en þér
festið kaup á hringunum.
Trúlofunarhringar
Jðn 'opunílsGoii
Skopripoverzlun
„Fagur gripur
er œ til yndis44
H & R Johnson Ltd.
NEFNIÐ
HARMONY
OG ÞÉR FÁIÐ ÞAÐ FALLEGASTA
Harmony, einlitu og æðójtu postulínsflísarnar frá
H&R Johnson, þykja sérstaklega smekklegar.
Sánnfærizt sjálf með því að skoða í byggingar-
vöruverzlunum litprentaða bæklinga, þar sem sýnd-
Ir eru allir helztu möguleikar í litasamsetningum.
Biðjið verzlunarmanninn að sýna yður HARMONY
flísarnar og HARMONY bæklinginn — og hann er
með á nótunum.
HARMONY flísarnar fáið þér hjá eftirtöldum bygg-
ingavöruverzlunum:
■■j Byggingavöruverzlun Kópavogs
Kársnesbraut 2, Kópavogi, sími 41010.
m Byggingavöruverzlunin Nýborg
™ Hverfisgötu 76, sími 12817.
« JárnvörubúS KRON
* Hverfisgötu 52, simi 15345.
h Isleifur Jónsson hf., byggingavöruverzlun,
* Bolholti 4, sfmi 36920.
mt KEA byggingavörudeild,
™ Akureyri, sími 21400.
■■ Byggingavöruverzlun Akureyrar
™ Glerárgötu 20, sími 11538.
H Kaupfélag Þingeyinga,
™ Húsavík.
■■ Byggingavöruverzlun Sveins Eiðssonar,
Sunnuhvoli, Fáskrúðsfirði.
Einkaumboð; N
John Lindsay hf.
AÐALSTRÆTI 8, SÍMAR 15789 OG 10960