Morgunblaðið - 11.04.1968, Síða 9

Morgunblaðið - 11.04.1968, Síða 9
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. APRÍL 1968 9 um, 13. febrúar, dró til tíðinda svo um munaði. Þar var meðal gesta Sigríður Þorláksdóttir, eiginkona Einars Arn- órssonar hæstaréttardómara, og varð hún völd að því, sem forystumenn félagsins kölluðu „slys“ eða „óhapp“ — hún tók í einn líkamninginn og taldi sig hafa þar í hendi gasefni, er henni fannst rifna við átakið. Fund- urinn fór þar með út um þúfur og þetta varð upphaf að margra vikna úlfuð og deilum í bæjarlífinu. Að því er Aðalbjörg hefur skýrt okkur frá, kom Sigríður ekki meira þar við sögu, að öðru leyti en því, að hún birti skýrslu um fundinn — og komum við að henni síðar. — Kveðst Aðalbjörg sannfærð um, að Sigríður hafi ekki hleypt fundinum upp af neinum ill- vilja — hún hafi sjálf orðið spíritisti og einnig maður hennar, en senni- lega talið, að svik væru í tafli hjá Ein- ari Nielsen. „Sigríður var óvön að sitja á slíkum fundum og hefur ekki gert sér grein fyrir því hve hættulegt það væri miðlinum að grípa í slæðurnar eða útfrymið". En lítum áður en lengra er haldið í Morgunblaðið og athugum, hvernig málið hefur verið rakið þar. Þar er heldur hljótt um þau ósköp, sem á hafa dunið þennan febrúar- mánuð — og það er ekki fyrr en undir lok marzmánaðar, að þar birtist til- kynning frá sálarrannsóknarfélag- inu um, að allmargir tilraunafundir hafi verið haldnir með danska miðl- inum og síðan: „Tveir jundir að undangenginni ná- kvæmri rannsókn á miðlinum og um- hverfi hans. 1 rannsóknarnefndinni voru hæstarfettardómari Páll Einars- son, læknir Halldór Hansen, forseti fjelagsins, Einar H. Kvaran rithöf., prófessor Haraldur Níelsson og docent Guðm. Thoroddsen lœknir. Nefndar- menn gengu allir úr skugga um, að útfrymisfyrirbrigði gerðust og heilir líkamningar mynduðust“. Fimmtudaginn 3. apríl segir Morg- unblaðið: „Svo mikið hefir verið talað um miðilinn Einar Nielsen, og svo mjög eru dulrœn efni á dagskrá hjá þjóðinni, að Mbl. taldi sjálfsogt að leita upplýsinga um hvað gerst hefði um manninn, þennan tíma er huan hef ir dvalið hjer sem gestur Sála'. rann- sóknarfjelagsins. Vjer höfum því náð tali af Einari H. Kvaran . . Fyrst er talað um Kristjaníufundina og skoð- anir Einars á þeim en síðan er hann spurður, hvað fram hafi komið á fund- unum hér. Segir hann fyrirbrigðin að- allega hafa verið tvennskonar, flutn- inga og líkamninga. „Flutningunum o.þ.l. er þannig varið að miðillinn sit- ur meðal fundarmanna, og halda 2 þeirra við hann. Hlutir hreyfast um herbergið, ósner.tir mannshöndum og ber þá að fundarmönnum hér og þar; slegið er á píanó, og jafnvel spilað á fleiri hljóðfæri í einu...... Dauft Ijós er í herberginu og koma líkamningarnir annaðhvort fram í tjaldraufina í miðjunni, eða meðfram veggjunum .... Verur sjást, þó það sje misjafnlega skýrt. Þær eru ávalt hvítklæddar. — Andlitsdrættirnir sjást dauflega en það er eigi eingöngu fyrir Ijósskort, því veruleg andlit sjást glöggar. A,uk þess sjest stundum útstreymi eða út- frymi, sem enga lögun fœr, og þann- ig var í Kristjaníu um árið........“. „Ef þetta ættu að vera svik“, segir Kvaran að endingu, „þá þarf maður- inn að vera svo frábær loddari, að það er óskiljanlegt með öllu. Og þá um leið óskiljanlegt, að hann notaði sjer ekki þá frábæru hæfileika sína sjer til fjár og frama, því fyrir miðilsgáfu sína hefur hann aðeins fengið 20 kr. einu sinni og svo lítillega þóknun hjá okkur núna“. Rúmum mánuði seinna, dagana 13.- 15. maí kemur svo fram í Morgunblað- inu, hvað það var, sem hleypti slíkri ólgu í bæjarlífið og olli deilunum. Þá birtist í þrennu lagi frásögn Sigríðar Þorláksdóttur af miðilsfundinum 13. Dr. Halldór Hansen. febrúar. Hún segir þar: „Jeg œtlaði mjer ekki að birta neitt af þessum fundi, sem jeg var á, enda taldi jeg vafasamt, hvort það vœri rjett, með því að hann var haldinn á heimili eins fundarmanna, hr. E.H.K., enda þótt aðgangur væri að vonum seldur við verði. (Siðar kemur fram að aðgangur að fundinum var 15 krónur sem hefur verið töluverð fjárupphæð þá, ef t.d. er miðað við að aðgangur að tónleik- um Páls ísólfssonar er um svipað leyti seldur á 2 krónur). „En nú“, heldur hún áfram, „er sjálfir forvígis- menn spíritismans hjer, þeir H.N. og E.H.K. birta skýrslur af fundum þessum, og margir líta svo á, að ann- ar þeirra beri mig sökum, þá tel jeg rjett að birta í heild sinni skýrslu mína af fundi þessum. — Skýrsluna skráði jeg undireins daginn eftir að jeg var á fundinum, svo sanna og rjetta sem ég frekast gat. Jeg skal þegar geta þess, að jeg fór ekki á fund þennan til þess að tileinka mjer skoðanir annarra eða trú á sannindi spíritismans, heldur vildi jeg af sjón og raun sjálfrar minnar sannfæra mig um, eftir því sem kostur vœri á, hver hæfa væri fyrir sumu því, er spíri- tistar halda fram. En förin varð alger- legá áranagurslaus, því að það sem gerðist á þessum fundi, var síst lagað til að sannfæra mig í þessu efni . . . .“. Þá hefst skýrslan sjálf, sem er mjög nákvæm og alltof löng til að hægt sé- að endurtaka hana hér. En þar sem höfundur hennar er ekki lengur í tölu lifenda og getur ekki rifjað upp sína hlið málsins, verður leitazt við að skýra svo frá efni skýrslunnar að ekki brenglist í meðförum málstað- ur Sigríðar. Hún segir í fyrstu frá fyrirkomulagi á fundinum. Þar voru átján manns auk miðilsins og var fólkinu raðað í tvöfaldan hálfhring framan við byrg- ið, sem miðillinn var í, en það var gert af svörtum lastingdúk. Þegar allir höfðu komið sér fyrir og tekizt í hend- ur, var ljósið slökkt, aðeins látið lifa á rauðri peru á píanóinu „en við það sat frú Matthildur Arnálds og spilaði meðan á fundinum stóð“. Eftir litla stund kveðst Sigríður hafa vanizt birtuleysinu — og glögglega séð mið- ilinn og fólkið í kring. „Hr. próf. Har- aldur Níelsson hjelt nú nokkuð langa bœn, bað fyrir miðlinum, bað fyrir „þeim hinum megin“, er væru að hjálpa miðlinum, bað fyrir okkur, sem vorum þdrna saman komin o.s.frv. — Að bœninni lokinni hófst sálmasöngur — sem við öll vorum beðin að taka þátt í — 0g nú dró próf. H.N'. tjöldin alveg fyrir byrgið. Fyrst voru sungnir danskir sálmar, síðan islenzkir. Þeg- ar þessi sálmasöngur hafði staðið nokkuð lengi, heyrðist rödd innan úr byrginu og vorum við ávörpuð á dönsku. Hr. E.K. sagði mjer, að þetta vœri aðal-„kontrollör“ (stjórn- andi) miðílsins, og skyldist mjer þá, að nú vœri miðillinn fallinn í „trance". Alveg hafði þessi svokallaði „stjórn- andi“ sama málróm og miðillinn, — jeg heyrði miðilinn tala við fundar- menn áður en fundurinn byrjaði. „Stjórnandinn“ gat þess meðál ann- ars, að hann vœri mjög ánægður yfir að geta verið þarna með okkur um kvöldið. Þegar hann þagnaði hófst sálmasöngur á ný, og voru sungnir íslenzkir sálmar. Eftir litla stund er sagt inni í byrginu, að hann („stjómandinn") viti ekki, hvernig á því standi, að sjer gangi illa í kvöld, kvaðst ekki finna betur en að það vantaði kraft til þess að „materiálisera“; sálmasöng- urinn hófst þá. enn á ný litla stund. Var þá Ijósið minnkað lítið eitt. Jeg heyrði þá frú Aðalbjörgu Sigurðar- dóttur, konu próf. Harálds Níelssonar, líka vara við því að hafa Ijósið of mikið, og minnti hún einhverja af þeim, sem inni voru, á það, að á síð- asta fundi hefði komið „vera“ fram í byrgisgættina en hörfað aftur og ekki þorað fram fyrr en búið var að m.innka Ijósið. Einhverja heyrði ég samsinna þessu“. Nú tilgreinir Sigríður ýmis orða- skipti fundarmanna meðan beðið er eftir því, að miðillinn „materialiseri“. Ljósið er alveg slökkt dálitla stund og haldið áfram að syngja sálma. Síðan er kveikt á rauðu perunni aftur og innan úr byrginu berast þær fregnir, að miðillinn hafi fengið nægan kraft...........„Enn voru íslenzkir sálmar sungnir“, heldur Sigríður áfram frásögninni, „en rjett eftir að byrjað er að syngja, er tjöldunum slegið til hliðar og milli tjaldanna stendur „vera“, alhjúpuð hvítum slœðum frá hvirfli til ilja, líka með slœðu fyrir andlitinu. Þessi „vera“ stendur þarna andartak, en fer siðan inn í byrgið og dregur saman tjöldin. Heyrði jeg þá frú Aðalbjörgu tala um, að líklega hefði þetta verið „systir Elísábet“. (vera er áður hafði komið fram á fundum.) Eftir örstutta stund kemur aftur „vera“, hjúpuð slœðum, alveg eins og sú fyrri. Greip mig nú áköf löngun til þess að snerta á þessum „verum“, en nú var haldið fast í báðar hendur mín- ar, öðrum megin af hr. E.K., en hinum megin af hr. ísleifi Jónssyni. Jeg spurði þess vegna hr. E.K., hvort jeg mætti snerta á slœðunum, en hann segir: ,JJei, það megið þjer ekki, þjer megið ekki slíta keðjuná’. Hr. í. J. lýtur niður að mjer og segir: „Yður langar til að snerta þetta“. ,^iuðvit- að“, svara jeg. Eftir þetta kemur „vera“ milli þilsins og tjaldsins, þeim megin, sem frú Kvaran sat, og sá jeg greinilega, að hún lagði handlegginn yfir höfuð frúarinnar, því að milli mín og hennar sat enginn nema maður hennar. — Næst sjest „veran“ milli þilsins og tjaldsins hinum megin, en þeim megin sat hr. H.N.“. Þá er næst lýsing á fleiri „verum“, er birtast framan við byrgið og til- burðum þeirra, en síðan segir Sigríð- ur: ,JSins og jeg gat um áðan, vildi jeg snerta á þessum „verum“. Jeg var sannfœrð um, að innan í slæðunum vœri ekkert annað en miðillinn sjálf- ur, því að ekkert sá jeg eða heyrði á fundinum, er bent gœti í áttina til annars. En hvemig sem jeg reyndi að losa aðra hvora höndina, gat jeg það ekki lengi vel. En loksins kemur þó að því, að hr. VOLKWEN © ÞJÓKIUSTA i Örugg viðgerðaþjónusta framkvœmd af fagmönnum með fullkomnum tœkjum og Volkswagen varahlutum tryggir yður betri endingu og viðheldur verðgildi bílsins Sími 21240 HEKLA hf Laugavegi 170-172

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.