Morgunblaðið - 19.04.1968, Blaðsíða 10

1A
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 19. APRIL 1988
Frystihús Meitilsins hf. t. v. og síldarverksmiðjan Mjölnir hf., sem er dótturfyrirtæki Meitilsins.
Fiskurinn Mívur
— staldraö við í Þorlákshöfn
í ÞORLÁKSHÖFN heita göturn
ar A-gata, B-gata, C-gata og
þar fram eftir götunum. En þó
Þorlákshöfn hafi i þessu sér-
stöðu meðal sjávarplássa lands-
ins, sker hún sig ekki úr, þegar
fiskinn ber á góma. Fiskur,
fiskur, fiskur er það sem hug-
ur Þorlákshafnarbúa snýst um
þessa stundina.
Við komum til Þorlákshafnar
síðdegis á miðvikudag og byrj-
um auðvitað á þvi að heimsækja
höfuðstöðvar Meitilsins h.f., þar
sem við hittum að máli báða
forstjóra fyrirtækisins, þá Bene-
dikt Thorarensen og Ríkharð
Jónsson.
Ólíkt betri vertíð
— Það er ekki sambærilegt,
hvað þessi vertíð er miklu betri
heldur en vertíðin í fyrra, segir
Ríkharð. í fyrra var þessi ein-
dæma ótíð allt fram í apríllok.
— Ég er hérna með nokkrar
tölur íem gefa okkur hugmynd
um muninn, segir Benedikt. —
Nú eru komin á land í Þorláks-
höfn um 5000 tonn á þessari
vertíð, þar af hefur tvö þúsund
tonnum verið landað hér til
vinnslu annars staðar. Af þeim
3000 tonnum, sem farið hafa í
vinnslu hér hefur Meitillinn
tekið á móti rúmlega 2000 tonn-
um — af því hafa um 1400 farið
í salt, en hitt í frost. Á sama
Leifur Halldórsson í brúnni.
tima í fyrra höfðum við tekið
á móti 2455 tonnum.
— Nú?
— Bíðið þið hægir. í fyrra
vorum við með níu báta, en
núna fimm, sem eru allir eign
Meitilsins h.f. Nú getið þið sjálf
ir dæmt urri.
— Og verkfallið núna?
— Verkfallið kom aldrei til
framkvæmda hér, segir Rík-
harð.. — Það var búið að boða
verkfall, en áður en til þess
kom var veitt undanþága, sem
hélzt svo í gildi allan tíman.
— Hvernig standa bátarnir
ykkar núna?
— Ég hef líka tölur yfir það,
segir Benedikt. — Netabátarnir
hafa gert það anzi gott. Þorlák-
ur er með 670 tonn, Dalaröstin
með 050 og Draupnir með 520.
Vertíðin hefur aftur á móti ekki
verið togbátunum eins hagstæð,
sá hærri er með um 100 tonn
Það eru höfð snör handtökin í frystihúsinu.
og hinn minna. En þessi afli tog
bátanna hefur komið nú síðustu
dagana og við vonum, að þeirra
tími sé mestallur eftir.
— Til að byrja með var afli
netabátanna mest ufei, sem við
söltuðum, segir Ríklharð, og í
sumar verður hann svo þurrk-
aður á Brasilíumarkað. Núna
undanfarið hefur aflinn ein-
göngu verið þorslkur, dálítið
sérstakur vertíðarfiskur vegna
þess, hve smár og vatnsmikill
hann er. En þetta er óneitanlega
fallegur fiskur.
— Hivað vinna margir hjá
Meitlinum?
— í landi starfa um 120 manns
og á bátunum fimm eru 45
menn, segir Benedikt. Við sölt-
um og frystum, nýtum úrgang-
inn í síldarverksmiðjunni okkar
og bræðum þorskalifrina, þann-
ig að segja má, að við nýtum
hráefnið eins og kostur er á.
— Hvað með skreið?
— Eigum við ekki að segja,
að hún sé svarti sauðurinn í
fjölskyldunni þessa dagana, seg
ir Ríkharð og brosir. Við höfum
ekkert hengt upp núna„ enda
eigum við 80 tonn óseld frá í
fyrra. Það er annars undarlegt,
að stríðandi negrar suður í Afr-
íku skuli geta komið svona illa
við okkur hér norður á fslandi
— en svona er nú heimurinn ofð
inn lítill.
— Meitillinn — er þetta gam-
algróið fyrirtæki?
— Ja, það má segja svo, segir
Benedikt. Hann st'endur á tví-
tugu núna.
— Og er hlutafélag?
— Já, stærstu hluthafarnir
eru S.Í.S. og Kaupfélag Árnes-
inga og svo er slangur af ein-
staklingum í þessu líka.
— Hvert fara svo bátarnir
ykkar, þegar vertíð lýkur?
— Þá fara þeir á humar og
eru á honum fram í september.
Humarinn sækja þeir austur i
Bugtir, sem við köllum.
— Fyrirtæki eins og Meitill-
inn — hvað getur það annað
miklu á dag?
— Við getum tekið á móti 200
tonnum á dag í langri törn með
alveg ágætis móti, 100 í frysti-
húsinu og 100 í saltverkuninni.
Á röltinu.
Bátarnir eru enn ekki farnir
að koma að, þegar spjalli okkar
við forstjóra Meitilsins er lokið,
svo við notum tækifærið og rölt
um okkur um. Benedikt gengur
með okkur svona til leiðsagnar.
Við leggjum leið okkar fyrst
í gegn um frystihúsið. Þar er
unnið á tveimur hæðum í snyrti
legum sölum og á svip verka-
fólksins má greinilega sjá, að nú
líkar því lífið — fiskur, fiskur,
fiskur.
Þorlákshöfn fer ekki varhluta
af fuglinum frekar en önnur
sj’ávarpláss. Hann syndir þarna
rétt undan höfninni feitur og
sællegur, rita, svartbakur og
fýll. Og aðeins utar heyrum við
úið í æðarfuglinum.
Síldarverksmiðjan Mjölqffr
h/f tók til starfa í apríl 1966
með þróarrými fyrir 3000 tonn.
Engin loðna hefur komið í verk
smiðjuna í vetur, en þar er nú
unnið fiskimjöl úr úrganginum
frá Meitlinum og Hlein h/f, salt-
fiskverkunarstöð Sigurðar Þor-
leifesonar — já vel á minnzt.,
hann Sigurður; við heimsækjum
hann síðar. En fiskimjölið er svo
flutt yfir götuna í Fóðurblönd-
unarstöð S.Í.S. og þangað sækja
bændurnir björg fyrir búsmal-
ann. Hringurinn lokast.
Saitfiskurinn er verkaður í
gamla fiskverkunanhúsi Meitils-
ins sem áður stóð eitt yfir
björgulegum handtökum fólks-
ins. Þar er gott pláss og myndar
legum saltfisksstæðunum fjölg-
ar ótt, hvítur og fallegur salt-
fiskur, það.
— Hér ætti maður að koma
oftar og fá sér sjálfrunnið, segir
Benedikt um leið og við göng-
um . inn í Lifrabræðsluna.
Geymslurými er lítið og fram-
leiðslunni er ekið til Reykja-
víkur annan hvern dag, þegar
bezt lætur.
— Svo fáum við saltkjöt og
baunir í mötuneyti Meitilsins. —
Til skamms tíma var að-
eins einn og það stuttur
hafnargarðar í Þorlákshöfn
— brimbrjótur, sem tók á
sig úfnar og óbrotnar öldur Atl-
antsihafsins. Það var ekki tekið
út með sældinni þá að liggja í
höfn í Þorlákshöfn. En nú er
þetta að breytast. Þorlákshöfn er
orðin landshöfn, brimbrjóturinn
hefur verið lengdur — þar koma
nú stór skip og losa fóðurvörur.
Og unnið er að byggingu annars
garðs, sem á að loka höfninni að
mestu og veita betra skjól og
öruggt lægi. Þau eru engin smá-
smíði steinkerin, sem í hann
fara.
Það er fleira í Þorlákshöfn
heldur en bara fiskurinn. En nú
er vertíð og á vertíð dvelur hug
urinn ekki við vélaverkstæði,
símstöð eða skóla — það er fjsk-
urinn, sem á hug okkar allan.
Verkar á heimsmarkaðinn
Við heimsækjum hann Sigprð.
í síðustu viku komu 184 tonn af
fullstöðnum saltfiski hjá hon-
um.
— Þetta hefur bara verið góð
vertíð, segir Sigurður. Ufsi til
að byrja og og svo þorskurinn
nú — lífleg vertíð, fallegur
fiskur.
— Hvað ert þú með marga
báta, Sigurður?
— Tvo, Reyni VE og Gizzur
ÁR. 75. Þeir byrjuðu á net-
um í marz, voru áður á trolli
og hafa veitt vel. Frá áramótum
er Reynir kominn með um 430
tonn og Gizzur 405 tonn.
— Ert þú með mikinn mann-
skap?
— 17 fasta og aukafólk á
kvöldin. Þetta er gott fólk og
slórar ekki, enda mest úr sveit-
unum hérna í kring. Það kann
áð vinna.
— Ertu búinn aS vera við
þetta lengi?
— Þetta er annað árið. í fyrra
fékk ég út 250 tonn af fullverk-
uðum saltfisk og tæp 50 tonn
af skreið, sem ég sit uppi með
enn. Er nokkuð nýtt í Nígeríu?
— Nei, þeir berjast enn.
— Já, ég spyr ekki að því.
Ætli verði nokkur til að éta
skreiðina okkar, þegar þessum
ósköpum linnir.
— Á hvaða markað verkar þú
núna?
Sigurður lítur hálf hissa á
okkur.
— Hvaða markað? Eigum við
ekki að segja heimsmarkaðinn,
drengir, ég held það.
Meðan þetta samtal fór fram
sáum við svona út undan okkur,
að menn Sigurðar voru að
spyrða.
— Ertu að hengja upp?
— Byrjáði í gær. Ég er orðinn
saltlaus núna um hávertíðina,
björgulegt eins og það er nú, en
ég fæ salt í næstu viku.
Gg þar með gekk Sigurður
Þorleifsson burt — ákveðinn
maður Sigurður og ekki fjasmálL
Breiðafjarðarfiskurinn
á Bankanum?
Fyrsti báturinn er kominn að.
Það er aðkomubátur — Halldór
Jónsson frá Ólafsvík — og við
förum um borð og ræðum við
Leif Halldórsson, skipstjóra.
— Þa’ð er dautt við Breiða-
fjörðinn núna, segir Leifur. —
Fjörðurinn þurr svo það þýðir
vart að leggja þar net, enda
segja þeir, að fiskurinn hérna á
Bankanum núna sé Grænlands-
fiskurinn, sem kemur venjulega
í Breiðafjörð. Svona fiskur hef-
ur að minnsta kosti aldrei komið
hér áður segja kunnugir.
— Hann er smærri þessi?
— Já, þetta er sama stærð og
fyrir vestan, 200 í tonninu. Mór
Sigurður Þorleifsson verkar saltfisk á heimsmarkaðinn í þessu húsi. í horninu neðst til vinstri
sést kappinn. (Myndirnar tók Sveinn Þormóðsson).