Morgunblaðið - 19.04.1968, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 19. APRÍL 1968
Frá útvarpsumrœðunum í gœrkvöldi:
Nýtt kjaraákvörðunarkerfi
nauðsynlegt
— Efnahagsstefna ríkisstjórnarinnar
hefur þolað ótrúlega eldraun
— Auðjöfnun upp á við
ELDHÚSDAGSUMRÆÐUM
— útvarpsumræðum frá Al-
þingi — var fram haldið í
gærkvöldi. Af hálfu Sjálf-
stæðisflokksins tóku þátt í
umræðunum þeir Ingólfur
Jónsson, landbúnaðarráð-
herra, Jón Árnason, Magnús
Jónsson, f jármálaráðherra, og
Sigurður Bjarnason. f mál-
flutningi sínum lögðu þeir á-
herzlu á að nauðsyn væri á
að þjóðin gerði sér grein fyr-
ir eðli þeirra vandamála sem
nú er við að etja í íslenzku
efnahagslífi. og að þær ráð-
stafanir, sem gerðar hefðu
verið að undanförnu miðuðu
að því að kjör launafólks
væri ekki skert fram yfir það
sem óhjákvæmilegt væri.
Ennfremur að samkomulag
takist um nýtt kjaraákvörð-
unarkerfi.
Þá svöruðu ræðumennirn-
ir gagnrýni stjórnarandstæð-
inga, og bentu á að í ræðum
þeirra hefði ekki verið bent
á nein raunhæf úrræði til
lausnar vandamálanna, frek-
ar en vænta mátti, og að þau
mál sem þeir teldu vera sín
stefnuskrármál, væru mörg
þegar í framkvæmd undir for
ystu stjórnarflokkanna.
Erfiðleikarnir munu sigraðir
Ingólfur Jónsson, landbúnaðar
ráðherra gerði hið mikla verð-
fall útflutningsafurðanna að um
ræðuefni í upphafi ræðu sinnar,
en ræddi síðan landbúnaðarmál-
in og sagði m.a.:
Á síðustu 10 árum hefur kjöt
og mjólkurframleiðslan aiikizt
um 50%. Búin hafa stækkað,
litlar jarðir eru sameinaðar og
skilyrði til búskapar þannig
bætt, samfara aukinni ræktun
og vélvæðingu. Hagur bænda-
stéttarinnar í heild hefur batnað
mjög mikið á þe3SU tímabili og
framkvæmdir í landbúnaðinum
aldrei verið eins stórstígar í rækt
un, byggingum og véltækni.
Kaup bænda á árinu 1960'—
1966 var hækkað miklu meira
en kaup þeirra stétta, sem tekjur
bænda miðast við. Þetta var nauð
synlegt að gera, þar sem hlutur
bænda var miklu minni undir
forsjón Framsóknarmanna, en
annarra stétta. Enn eru margir
bændur með það lítil bú, að
þeir hljóta að verða tekjulágir,
og verður tekjumismunur bænda
því mikill. Árið 1966 voru meðal
nettótekjur bænda í einni sýslu
um 240 þús. kr. en í annarri 157
þús- Mismunurinn er 83 þús. kr.
Þetta segir sina sögu og gefur
að nokkru leyti skýringar á því
hversvegna meðaltekjur bænda
miðað við allt landið, eru ekki
hærri en raun ber vitni.
Ráðherra sagði að lög um Fram
leiðsluráð landbúnaðarins og
verðlag búvöru væru bændum
mikil trygging gegn stóráföllum
í verðlagi og tekjum. Árið 1966
voru þessi lög endurbætt, en það
Vantar enn nokkuð á, vegna
þess að tími hefur ekki til þess
unnizt, að lögin séu framkvæmd
eins og ætlazt er til, sbr. ákvæði
um vinnutímamælingar og annað
sem ætlazt er til, að verðlagið
byggist á.
I lok ræðu sinnar sagði ráð-
herra m.a.: Þjóðin mun hafa
hlustað á útvarpsumræðurnar
þessu sinni og gert sér grein fyr
ir málflutningi manna. Gagn-
rýni stjórnarandstöðunnar er
lítils virði, vegna þess, að hún
hefur ekkert jákvætt til mál-
anna að leggja. Það er farsæl-
ast fyrir þjóðina, í nútíð og fram
tíð, að hæfileg bjartsýni sé ríkj
andi, sem byggist á raunhæfum
úrræðum, heilbrigðum fram-
kvæmdum og þjóðhollum verk-
efnum, sem styrkja mega efna-
hagslegar undirstöður þjóðlífs-
ins. Með framsýni og árvekni,
sem nauðsynleg er í stjórnmálum
þessarar þjóðar, mun takast að
sigrast á þeim erfiðleikum, sem
að steðja um sinn.
Þeir ráðagóðu nú hlupu frá
vandanum 1958.
Jón Árnason sagði, að í kjölfar
þeirra ráðstafana sem núverandi
ríkisstjórn beitti sér fyrir í upp
hafi stjórnartímabilsins
komið aukið athafna-
viðskiptafrelsi, svo að
á öllum sviðum. Við
stefnubreytingu kom fljótt
ljós, árangur þess sem vænzt
var. Alhliða framkvæmdir og
uippbygging átti sér stað á öllu
landinu og í hönd fór eitt mesta
framfarafcimabil sem um getur í
sögu þjóðarinnar. Það væri nú
hins vegar Ijóst að „hin leið“
Framsóknarflokksins væri að
taka upp áætlunarbúskap og
raða upp framkvæmdium sem
hið opinbera ætti að hafa alls-
herjarumsjón með og einnig
hafa fyrirhyggju fyrir allan al-
menning. Það væri skömmitun-
arvaid sem stjórnarandstaðan
vildi koma á að nýju, og þá að
sjálfsögðu hafa það vald undir
sinni stjórn.
Síðan ræddi Jón um sjávar-
útveginn og sagði að verðfail
og aflatregða hefðu orðið þess
valdandi að sjiávarútvegurinn
ætti nú við mikla örðugleika að
etja, og horfast yrði í augu við
þá staðreynd, að leita yrði allra
ráða, til þess að tryggja rekst-
ur hans og sjá þessum höifuð-
atvinnuvegi okkar farboða.
Að lokum vék svo Jón að vá-
tryggingarkerfi skipanna og
sagði að ekki yrði lengur á frest
skotið að taka allt vátryggingar
kerfið til rækilegrar endurskoð-
unar og gera á framkvæmd þess
þær breytingar sem að gagni
mættu koma, — að öðrum kosti
hlyti þetta mál, að lenda 1 hrein-
um ógöngum, sem gæti leitt til
ófyrirsjáanlegs tjóns fyrir alla
aðila. Þær ráðstafanir sem Al-
þíngi hefði nú til aifgreiðslu
væru til þess að koma í veg
fyrir að neyðarástand skapaðist
í vátryggingarmálunum, en
vænta rnætti þess að sú endur-
skoðun sem rætt hefði verið um
gæti verið tiibúin strax næsta
haust.
Höfuðatriði skilningur á eðli
vandamálanna.
Magnús Jónsson, fjármálaráð-
herra svaraði í upphafi ræðu
sinnar atriðum er fram höfðu
komið í ræðum stjórnarand-
stæðinga í umræðunum. M. a.
þeirri gagnrýni að þeir fengju of
skamman tíma til að kynna sér
þau mál sem til afgreiðslu væru
á Alþingi. Sagði ráðherra að í
stjórnartið þeirra hefði oft þurft
að afgreiða mál á skemmri
tíma og minnti á að þá hefði t.d.
verið lagt fram frumvarp um
efnahagsmál 19. des. sem af-
greiða átti fyrir jól.
Ráðherra sagði, að höfuðatriði
væri, að þeim erfiðleikum sem nú
væri við að etja, yrði mætt á
réttan hátt og að þjóðin heíði
skilning á eðli þeirra. Ljóst væri
af þessum umræðum að stjórn-
arandstæðingar ætluðu ekki að
leggja lið sitt til þess að skýra
.vandann rétt og benda á úrræði
til lausnar í stað þeirra sem þeir
gagnrýndu harðlega hjá ríkis-
stjórninni. Þeir reyndu miklu
fremur að ala á óánægju með
óvinsælar ráðstafanir sem óhjá-
kvæmilegt hefði verið að taka,
einmitt til þess að afstýra vand-
ræðum.
Þegar útflutningstekjur þjóðar
innar minnkúðu um Vb hlyti það
einhvers staðar að koma fram,
og því yrði ekki mætt með því
að dreifa út fjármagni sem ekki
væri til staðar. Nú væri mjög
nauðsynlegt að b.æta framleiðslu
atvinnuveganna og koma á nýj-
um framleiðslugreinum.
' Ráðherra sagði að þær efna-
hagsráðstafanir sem gerðar hefðu
veríð að undanförnu hefðu við
það miðazt, að tekjur launþega
yrðu sem minnst skertar. Ríkis-
sjóður hefði gengið á undan með
því að draga svo sem mögulegt
var úr útgjöldum sínum. Kæmi
spánskt fyrir sjónir sá málflutn-
ingur Framsóknarmanna að
eyðsla hins opinbera væri óhóf-
leg, ekki sízt ef tillit væri tekið
til þess að þeir hefðu við fjár-
lagaafgreiðslu flutt tillögur sem
þýtt hefðu 250 millj. kr. útgjalda
aukningu fyrir ríkissjóð ef sam-
þykktar hefðu verið.
Ný kynslóð — ný tækifæri
Sigurður Bjarnason ræddi um
störf þingsins og baráttu þess og
ríkisstjórnarinnar gegn efnahags
erfiðleikunum og sagði síðan:
Fræðslulöggjöf okkar verð-
um við að endurskoða og
samhæfa hana sem bezt kröfum
hins nýja tíma. Slkólalöggjöfin
okkar er að ýmsu leyti úrelt. Á
það hefur verið bent með gild-
um rökum af hinum fróðustu
mönnum. Við megum ekki hika
við að gera nauðsynlegar breyt-
ingar á landsprófi og gera aðrar
ráðstafanir til þess að hleypa
nýju lífi í hinn íslenzka skóla.
Við eigum í dag heilbrigðari og
glæsilegri æsku en nokkru sinni
fyrr. Miklu fé hefur verið varið
til uppbyggingar nýrra skóla og
menningarstofnana. Engu að síð
ur brestur mikið á að nægilega
hafi verið að gert í þessum efn-
um. Æskan er fjöregg þessarar
þjóðar. Hún er ókomna tímans
von. Og íslenzk æska er dugleg
að læra og dugleg að vinna. Hana
má ekki bresfca verkefni og við
höfum ekki efni á því að missa
einn einasta æskumann til lang
dvalar í framandi löndum.
Mitt í þrasi okkar um dægur
málin megum við ekki missa
sjónar á því að með nýrri kyn-
slóð er að renna upp nýr tími í
landi okkar. Það er tími mikilla
og glæstra möguleika ef rétt er
á haldið.
Sættir vinnu og fjármagns,
verkalýðs og vinnuveitenda er
eitt af frumskilyrðum þess að
okkur takizt að hagnýta starfs
krafta þessarar athafnasömu
þjóðar. Við erum þegar svo vel
á veg komnir með jöfnun lífs
kjara og sköpun félagslegs ör-
yggis, að verkföll eða verkbönn
eru að verða úrelt tæki í kjara-
baráttu fólksins. Engum kemur
þó til hugar að hagga við hinum
svokallaða verkfallsrétti.
En óhjákvæmilegt er að gera
ráðstafanir til þess að vernda
samfélagið gegn ábyrgðarlaus-
um átökum, sem engra kjör geta
bætt, en þvert á móti valdið gíf-
urlegu tjóni, sem oft bitnar harð-
ast á þeim, sem minnst mega við
því. Með bættri sambúð verka-
lýðs og vinnuveitenda hlýtur
hættan á pólitískri misnotíkun al
menningssamtaka einnig að
þverra.
Við Sjálfstæðismenn höfum
bent á ýmsar leiðir, sem stuðlað
gætu að sáttum vinnu og fjár-
magns. Þar á meðal arðskipti-
og hlutdeildar fyrirkomulag í at
vinnurekstri, stofnun almenn-
ingshlutfélaga og nánari sam-
vinnu fulltrúa hinna ýmsu
stétta um upplýsingastarfsemi og
kjararannsóknir.
Takmarkið með öllum þessum
ráðstöfunum á að vera sú „fé-
lagsgæfa“, sem aðeins getur skap
ast í skjóli frjálsra og dugmik-
illa einstaklinga. Það þýðir ekki
frelsi til þess að kúga þann
minnimáttar heldur til hins að
auðjafna upp á við og skapa far-
sæla og hamingjusama íslenzka
þjóð í rúmgóðu og réttlátu þjóð-
félagi.
Af háMu Alþýðuflokksins • töl-
uðu í umræðunum GylÆi Þ Gísla
son, Sigurður Ingimundarson og
Benedikt Gröndal, sem ræddi ein
göngu um skióiamál í ræðu sdnni
og þá hneyfingu, sem skapast hef
ur í þeim. Hann kvaðst fcelja
tímabært að hefja endurskoðun
fræðslulaga og sagðist hafa efa-
semdir um landsprófið en gagn-
rýndi þá, sem hann taldi magna
upp áróður í skólamákim til
þess að ná pólitískum ávinningi.
Fyrir hönd Framsóknarflokks-
ins töluðu Einar Ágústsson, sem
ræddi lánastefnu ríkisstjórnar-
innar, sem tröllriði atvinnuveg-
unum, Stefán Valgeirsson, sem
fjallaði um landbúnaðarmál og
deildi hart á landbúnaðarstefnu
ríkisstjórnarinar svo og Gísli
Guðmundsson og Þórarinn Þór-
arinsson en hinn síðarnefndi
ræddi ýmis atriði, sem fram
höfðu komið í ræðum stjórnar-
sinna.
Magnús Kjartansson, Gils Guð-
mundsson og Lúðvík Jósepsson
töluðu fyrir hönd Alþýðubanda-
lagsins og ræddu tveir hinir fyrr
nefndu nokkuð ummæli Bjarna
Benediktssonar um Vietnammál-
ið í fyrrakvöld svo og almenmt
um atvinnu- og efnalhagsmál en
Lúðvík ræddi það sem fram kom
í ræðum talsmanna annarra
flokka um kvöldið.
— Herbylting
Framlhald af bls. 1.
ráði“, en spilling var ein af undir
rótum byltingar þeirrar, sem
kom Juxon Smifch hersihöfðingja
til valda 27. marz í fyrra. Önnur
bylting hafði verið gerð skömmu
áður að loknum kosningum, þar
sem enginn stjórnmálaflokkur
fékk hreinan meirilhluta.
APC, flokkur undir forystu
Siaka Stevens (All Peoples Con-
gress), hélt því fram, að hanVi
hefði sigrað í kosningunum, en
helzti amdstöðuflokkurinn, SLPP
(Sierra Leone Peoples Party)
undir forystu Sir Alibert Margai,
sem verið hafði forsætisráðherra
síðan landið hlaut sjálfstæði 1961,
hélt því einnig fram að hann
hefði sigrað í kosningunum.
Síðan Juxon-Smifch komst *il
valda hefur stjórn hans, Þjóð-
lega umbótaráðið, sakað nokkra
fyrrverandi stjórnmálaleiðtoga
um spillingu. Juxon-Smith hélt
því fram, að kosningarnar hefðu
ekki farið heiðarlega fram, leysti
ui>p alla stjórnmálaflokka, vék
Sir Henry Liglhfcfoot-Boston land
stjóra úr emlbætti og varpaði
Stevens og öðrum stjórnmála-
leiðfcogum í fangelsi. ,
í fefbrúar skipaði Juxon-Smitih
nefnd ,sem undirbúa átti valda-
töku borgaralegrar stjórnar. Sú
stjórn átti að taka við völdun-
um 1. júlí án umdangenginna
kosninga. Ekki var ljóst, hvort
þessi ákvörðun mundi leiða tiil
þess, að Siaka Stevens yrði for-
sætisráðherra á ný.
Heildarofli
Eskiífarðarbdta
Eskifirði, 18. apríl.
HEILDARAFLI báta á Eskifirði
15. þ.m. er 1603 lestir og skiptist
það þannig: Guðrún Þorkelsdótt
ir með 464 tonn, Hólmanes 413
tonn, Krossanes 381 tonn og Jón
Kjartansson 194 tonn.
Hér er aðeins um að ræða
^iann afla, sem þessir bátar hafa
landað hér á Eskifirði, en þeir
hafa einnig landað einhverjiu
magni á öðrum höfnum. Þá hafa
ýmsir bátar landið hér alls 1Ö1
tonni.
ísinn lónar ennþá hér á firð-
inum, en undanfarna daga hefur
verið logn og sólskin. Snjórinn
er að mestu horfinn nema í gilj-
um. — Gunnar.
- FESTA
Framhald af bls. 1.
stúdentaóeirðir í síðustu viku.
Vestur- þýzkur stúdent lézt i
Múnohen í dag af sárum, sem
hann hlaut í átökum við lögregl-
una. Þar með hafa tveir ungir
menn beðið bana í fjögurra daga
mótmælaaðgerðum, sem hófust
þegar stúdentaleiðtoganum Rudi
Dutsöhke var sýnfc banatilræði.
Söhútz borgarstjóri lýsti því
yfir, að uppþotunum stjórnaði
harður kjarni foringja, sem hefðu
engan áhuga á pólitískum um-
ræðum, þar sem markmið þeirra
væri „að ganga að lýðræðinu
dauðu.“ Hann sagði, að lögregl-
an væri fær um að halda uppi
lögum og reglu og varaði borg-
ara við að taka lögin í sínar
hendur.
Foreldrar aðvaraðir
Borgarstjórinn varaði einnig
foreldra þeirra, sem þátt taka
í mótmælaaðgerðum við því, að
þeir bæru ábyrgð á framferði
barna sinna unz þau næðu 21 árs
aldri, (19 ára gamall sonur
vestur-þýzka utanríkisráðherr-
ans, Willy Brandts. var handtek-
inn í uppþotunum).
Sohútz hélt því einnig fram,
að áróðursvél austur-þýzkra
kommúnista, eins og hann komst
að orði, hefði starfað af fullum
krafti í uppþotunum og að þess-
ari starfsemi hefði verið beint
gegn Vestur-Berlín.
Stúdentar í mörgum borguim
Vestur-Þýzkalands hugðust fara
í þögular mótmælagöngur 1 dag
til að minnast þeirra sem beðið
hafa bana í óeirðunum. Sá sem
lézt í dag var 27 ára gamall
stúdent, Rúdiger Schreck, en í
gær lézt ljósmyndari AP-frétta-
stofunnar, Klaus Frings. Báðn*
létust af sárum, sem þeir fengu
í Múnöhen þegar stúdentarnir
reyndu að loka Múnohen-skrif-
stofu Springer-blaðsins Bild
Zeitung.
Kveðjur frá A-Þýzkalandi
Max Reiman, aðalritari Komm
únistaflokks Vestur-Þýzkalands,
sem er bannaður, hetfur sent
stúdentaleiðtoganum Rudi Duts-
dhke blóm og samúðarkveðjur,
að því er skýrt var frá í Berlin
í dag. Ég vona, að þú fáir skjót-
an bata svo að við getum í sam-
einingu hafið nýja baráttu gegn
hinni þýzku heimsvaldastefnu og
nýnazisma og fyrir friði, lýð-
ræði og sósialisma, segir í skeyti
Reimans. ,
Austur-þýzk blöð birtu í dag
ítarlegar frásagnir af mótmæla-
aðgerðum stúdenta í Vestur-
Þýzkalandi og Vestur-Berlín.
Málgagn kommúnistaflokksins,
Neues Deutsöhland, sagði að
stúdentarnir gætu alltaf reitt sig
á stuðning austur-þýzku stjórn-
arinnar.
RITSTJÓRN • PRENTSMIÐJA
AFGREIÐSLA»SKRIFSTOFA
SÍMI 10*10Q
hefði
og
segja I
þessa
í