Morgunblaðið - 15.06.1968, Qupperneq 5

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. JÚNÍ 196S
5
Menn meta skák tíkt og tónlist
Rætt við Friðrik Ólafsson,
stórmeistara
Friðrik Ólafsson og bandaríski stórmeistarinn Robert Byrne
tefla á Fiskeskákmótinu í gærkvöldi.
ÞEFAR dr. Aljechin hinn
frægi skáksnillingur tefldi fjöl
tefli í Bárunni 1931 vildi til,
að sama kvöldið fór fram um-
ræða um fjárlög á Alþingi.
Magnús Jónsson guðfræðipró-
fessor var að mæla fyrir breyt
ingartillögu, sem hann flutti
við fjárlögin, en þingbekkir
voru fásetnir. Magnús gerði
þá hlé á ræðu sinni og sagði
við forseta, að hann teldi til
lítils að halda hér ræðu, eng-
ir eftir nema þeir tveir og
þingskrifararnir, en þingmenn
allir farnir að horfa á Aljechin
í Bárunni. Jörundur Brynjólfs
son var þá forseti og varð
hann við tilmælum Magnúsar,
sleit fundi og gengu þeir síðan
saman út í Báruna.
Núna fara Reykvíkingar á
kvöldin niður í Tjarnarbúð
hinu megin við Vonarstræti að
horfa á Fiskeskákmótið, sem
þar er haldið. Líklegast munu
flestir fylgjast með Friðriki
Ólafssyni og því var það að
við ræddum stuttlega við hann
og spurðum fyrst, hvernig
hann liti á þetta mót.
„Þetta skákmót er nokkuð
sterkt á alþjóðlegan mæli-
kvarða. Erlendu þátttakend-
urnir eru allt heimsþekkt
nöfn, og því held ég, að menn
fylgist með mótinu erlendis.
Og fyrir islenzkt skáklíf hef-
ur mótið mjög mikið gildi.
Það hefur alltaf háð okkur,
hvað við eigum erfitt með að
komast í mót, og mér finnst
sjálfsagt að stuðla að því að
halda svona mót, — kannski
ekki á hverju ári, en annað
hvort ár. Það er auðséð að
mjög margir hafa éihuga á mót
inu og fylgjast með því.“
„Og hvernig þykir þér
mótið?"
„Það sem mér þykir
skemmtilegast er, hvað okkar
menn hafa staðið sig vel. Út-
lendingarnir eiga erfitt með
þá, og sækja ekki gull í greip
ar þeirra, a.m.k. ekki auðveld
lega. Þetta tel ég því að þakka
að margir strákanna, t.d.
Bragi og Guðmundur hafa
teflt bæði á stúdentamótum
og Olympíumótinu og sú æf-
ing og reynsla, sem fylgir
þeim mótum, er farin að segja
til sín. Hér fá þeir einnig tæki
færi til þess að vinna sér titla
og ef þeir standa sig vel,
eiga þeir möguleika á boðum
og það er mikils virði.
Ungir skákmenn eins og
þeir, með tiltölulega litla
keppnisreynslu, hafa líka vissa
vanmetakennd gagnvart út-
lendingum. Þeir eru dálítið
hræddir við þá og þurfa að
komast yfir það. Ég get nefnt
þér skemmtilegt dæmi um
slíkan ótta við menn, sem mað
ur hefur ekki teflt við áður.
Það var mér mikill styrkur
að vinna Pilnik í einvíginu
á sínum tíma, enda hafði Piln
ik þá unnið sér rétt til þátt-
töku í áskorendamótinu. Því
var það, að þegar Taimanoff
og Ilivitsky tefldu hér á móti
1956, var Ilivitsky sagt frá
þessu, að ég hefði unnið Piln-
ik 5-1. Hann varð svo hrædd-
ur, að hann tefldi harkalega
til jafnteflis við mig. Ilivitsky
var þá einn af fremstu skák-
mönnum Rússa.
Úrslitin í einvíginu voru
kannski ekki sanngjörn, en
þetta sýnir bara, hvaða áhrif
svona úrslit geta haft, og ég
er viss um, að ef Ilivitsky hefði
athugað skákirnar og séð, að
þær voru ekkert sérstakar
hefði hann ekki verið hrædd
ur við mig.“
„Þú varst orðinn atvinnu-
maður á tímabili?"
„Já, á tímabili, en samt svo,
að ég tefldi aldrei á mörgum
mótum, svona fimm á ári.
Annars er það misjafnt hvað
menn kalla atvinnumennsku."
„Og hvernig líkaði þér at-
vinnumennskan?"
„Þetta er að sumu leyti eins
og argasta skítverk. Eina leið
in til þess að komast algjör-
lega áfram er að stunda sjálf-
stæðar rannsóknir, því að
skákritin nægja manni ekki.
Það geta allir lesið þau jg
kynnt sér, en stundum get-
ur vantað eitthvað í þau. En
þessi mikla útgáfa á skákrit-
um hefur valdið því, að það
er miklu erfiðara að komast
upp, vegna hinnar miklu þekk
ingar, sem menn geta aflað
sér þar.“
„Nú hefur Larsen komið
fram með nýjungar.“
„Já og það er mikið því að
þakka, að hann er kominn
þetta áleiðis. Og í dag er hann
sá skákmeistari, sembryddar
upp á flestum nýjungum og
sá sem sýnir mestan fersk-
leika í skák yfirleitt.
Það er alltaf mikil hætta á
því, að menn staðni, ef þeir
tefla alltaf sömu byrjanirn-
ar.“
„Eru menn ekki farnir að
grafa upp gömul afbrigði?“
„Það er ekki beint hægt að
aegja það, en menn reyna að
nota þau með endurbótum.
Þau hafa kannski „fallið í ó-
náð“, vegna þess hve margir
kunnu þau.“
„Er hægt að verða góður
skákmaður með lærdómi ein
um?“
„Þótt menn vanti alla hug
kvæmni, er hægt að komast
anzi langt með lærdómi. Það
hefur verið skrifað svo mikið
um skák. Menn geta lært ým-
is prinsip, og þótt þau séu
auðvitað ekki algild, gilda þau
þó í flestum tilfellum. En það
sakar þó ekki að hafa hug-
kvæmnina líka.
Lærdómurinn hefur hins
vegar mjög mikið gildi vegna
tímatakmarkananna í skák-
inni.“
„Þú hefur alltaf verið fræg
ur fyrir að lenda í tímahraki.“
„Já, — upphaflega var það
vegna þess, að ég var ekki
nógu vel að mér í byrjun-
unum og þurfi mikinn umhugs
unartíma til þess _að finna
rétta framhaldið. Ég er að
vísu búinn að læra byrjanirn
ar núna, en tímahrakið hefur
fylgt mér síðan, og það er
svo ríkt í mér að hugsa mik-
ið um fyrstu leikina, að ég
hef eiginlega aldrei komizt
yfir það. — Þeir voru líka
að gantast með það uppi í
Háskóla, að þar var ég alltaf
síðastur út úr prófunum, —
kannski eru það áhrif frá skák
inni. — En þreytan segir líka
sitt. Ég notaði t.d. ekki nema
10 mínútur í 20 fyrstu leikina
í skákinni við Addison, þann-
ig að ég þarf ekki alltaf lang
an tíma í byrjunina, svo hugs
aði ég mig um í klukkutíma
um næsta leik, og þar spilar
þreytan dálítið inn í.“
„Þú minntist áðan á Lar-
sen. Telur þú hann eiga mögu
leika á heimsmeistaratign?“
„Hann á sjálfsagt einhvern
möguleika, en ekki mestan.
En ef hann er heppinn og
teflir vel, hefur hann mögu-
leika á að sigra. Hins vegar
tel ég þá Kortsnoj eða Spass-
ký líklegri til sigurs. Ég hef
ekki mikla trú á sigri Tals.
Hann á að tefla við Kortsnoj
og Tal hefur alltaf gengið illa
í viðureigninni við hann. Ég
held að hlutfallið sé níu á
móti einum.
„Það er stundum þannig,
að einn skákmaður getur haft
eins konar sálfræðileg áhrif
á annan, einhvern stíl eem
verkar illa á andstæðinginn.
Ég hef t.d. alltaf átt erfitt
með Tal. Honum skaut upp
eins og halastjörnu, en eftir
að menn lærðu að þekkja
hann betur, fór hann dvín-
andi. Annars er Tal gífur-
lega skemmtilegur skákmað-
ur.
En það er með skák eins
og tónlist. Þú veizt manni fell
ur aðgengileg tónlist fyrst
bezt í geð fyrst. Eins er með
Tal. Skákmenn eins og Bot-
vinnik og Smyslov rista
miklu dýpra og höfða meira
til manns, en það er nátt-
úrlega ekki nema fyrir sterka
skákmenn að skilja alla þá
hugsun, er liggur að baki
þeirra skákum."
„Og að endingu Friðrik.
Ætlarðu að gefa þig að skák-
inni?“
„Ég er ekki ákveðinn, hvað
ég geri, en fyrst um sinn ætla
ég að reyna fá einhverja
reynslu i lögfræðinni. Það er
til lítils að taka próf í henni,
ef ég geri ekkert til þess að
notfæra mér það.
Har. Bl.
ÍSLENDINGAR OG HAFID
Dagur Slysavarnafélags íslands í dag
í dag er dagur Slysavarnafélags íslands á sýningunni íslendingar og hafið.
Skoðið yfirgripsmikla og fróðlega deild Slysavarnafélagsins.
Kl. 3 í dag verða myndirnar „Björgun við Látrabjarg;‘ og „Meðferð
gúmmíbjörgunarbáta“ sýndar í Laugarásbíói og er aðgangur ókeypis.
Dagskrá S.V.F.I. hefst í Laugardalshöll kl 20.30
með sérstakri tónlist frá kl. 20.
Dagskráratriði:
1. Ávarp Gunnar Friðriksson forseti S.V.F.Í.
2. Björgun í stól yfir sal Laugardalshallarinnar.
3. Kynning á bás.
4. Gúmmíbátur sprengdur upp með þrýstiflösku.
5. Eygló Viktorsdóttir syngur.
6. Ríó tríó syngur og leikur.
Kl. 22 fyrir utan Laugardalshöll verða sýnd reykblys, svifblys,
handblys og merkjaskot.
Kynnizt fjölþættu starfi S.V.F.Í. og njótið skemmtilegrar
dagskrár.
ÍSLENDINGAR OG HAFID