Morgunblaðið - 11.10.1968, Síða 3

MORGU-NBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. OKTÓBER 1968
3
Sýning ú mólverkum Helgu S. í Kefluvík
í GÆR klukkan G var opnuð
málverkasýning Helga S. Jóns
sonar í salarkynnum Iðnaðar
mannafélags Suðurnesja.
Voru þar til sýnis 84 málverk
eftir Helga. Fyrr um daginn
hafði Landssamband isl. iðn-
aðarmanna — Iðnþingið —
heimsótt sýninguna. Þegar
sýningin var opnuð mættu
þar ýmsir borgarar Keflavik-
ur og voru margar ræður
haldnar. Voru Helga þökkuð
öll hans störf í þágu Kefla-
víkurbæjar. Voru menn á
einu máli um það, að Helgi
hefði á undangegnum árum
sýnt svo mikinn áhuga og
dugnað að málefnum til
menningar Keflavíkurkaup-
staðar, að hann ætti þar ekki
jafningja. Tildrögin að þess-
ari sýningu eru þau, að
Rotary-klúbbur Keflavíkur
ákvað að efna til sýningar á
málverkum Helga S. og eru
flest í einkaeign Keflvíkinga,
en 16 myndanna verða seld-
ar. Ágóðanum af inngangs-
eyri sýningarinnar verður
varið til þess að reisa í Kefla-
vík minnisvarða um
„Óþekkta sjómanninn".
Fjöldi fólks skoðaði sýning
una á fyrsta degi, en henni
mun Ijúka eftir 10 daga og
verður opin daglega kl. 5—
10 síðdegis.
Fr. S.
- ALÞINGI
Framhald af bls. 1
torsótt leiðin, sökin er ugglaust
bæði hjá mér bg þér, en sízt er
þörf að örvænta. Og eins og ég
veit að þjóðin leggur ekki árar
í bát, þótt syrti að á ýmsum svið
um, þá vona ég líka að þjóð vor
verði aldrei svo illa stödd að
kyndill þeirrar hugsjónar er
Kristur flutti oss slokkni meðal
þessarar þjóðar. Á óráðnum tím-
um eru tíð veðrabrigði og vér
hrekjumst oft af leið, stundum
inn á veglausu klifin, en á björt
um stundum lífs vors þá vonum
vér að hugsjón Krists verði að
veruleika. Að ríki himnanna
komi niður til vor og að réttlæti
nái að sigra, að vopnin verði
kvödd. Því svo sem hin litla og
veika trú vor segir verður
þetta nokkurn tímann? yér er-
um afsprengi tveggja heima. Hið
jarðneska togar í oss, en þrátt
fyrir allt, þá þráum vér upp-
himinn. Það er Guðsneisti í oss
er lifir og erum vér þá ekki líka
vegna þessa á voru hægu leið til
þeirrar framtíðar er Kristur sá
og lifði sjálfur. Það sýndist lítill
árangur oft á tíðum, það er ekki
hægt að benda á og segja það
er þar eða það er hér, en af því
að Kristur lifði hér á jörð þá
eigum vér hugsjón og von. Hóg-
vær lindin, hún myndar lítinn
læk. Með tímanum klífur hann
björgin og ber frjómagn lífs á
blásinn og kalinn svörð. Eins
brýst geislinn inn í svartasta
myrkur og gerir það bj'art. Hvað
erum vér? Lítil börn í leit að
hamingju. Ég vil þetta og ég vil
hitt, er hrópað. Við heimtum
hamingju fyrir mig og mína,
dýrð handa mér og mínum og
mínum flokki og mínum hópi, og
svo mæla börn sem vilja. En ein-
mitt af því að Kristur kom, hef-
ur sá hugsunarháttur ræktazt
upp í hverju því hjarta er get-
ur fundið til, að það er ekki til
nein dýrð handa mér og ekki
nein hamingja fyrir mig, nema
að hún sé um leið hamingja
annarra og dýrð Guðs. Og fram-
haldist sú þróun, kæfist hún
ekki í sinnuleysi og ábyrgðar-
leysi, veíður þá ekki mannkyn-
ið með tímanum fært um það
að hverfa þar frá ytra hismi til
innri veruleika, sem er veröld
Jesús Krists og gerir alla hluti
nýja. Og megi staðurinn sem vér
erum stödd á — megi hann opna
hug vorn og hjarta fyrir mikil-
vægi þessa, að þetta geti orðið.
Til þess göngum vér í kixkju að
undirstrika trú vora við hug-
sjón Krists. Menn koma að visu
og fara, form og hættir breyt-
ast, en hugsjón Krists fellur
aldrei úr gildi. Hún er eldstólp-
inn er lýsir oss léið. Og ég bið
þess, að tilbeiðslustund í heilögu
húsi efli oss og styrki, auki oss
trú og bjartsýni og þrek til þess
að takast á við vandamálin. Guð
blessi yður alþingismenn og
störf yðar. Með rósemi og guðs-
trausti skal þér styrkur vera.
Guð mun vel fyrirsjá ef vér
reynumst trú. 'Hann blessi land
og þjóð.
Sem fyrr segir gengu forseti
og þingmenn að athöfninni lok-
inni í Alþingishúsið, og þar las
dr. Kristjáni Eldjárn, forseti ís-
lands, forsetabréf um samkomu-
dag Alþingis og flutti þingsetn-
ingarræðu. Er forseti hafði lok-
ið málið sínu, risu þingmenn út
sætum sínum og minntust fóst-
urjarðarinnar, en forsætisráð-
herra, dr. Bjarni Benediktsson,
mælti: Heill forseta vorum og
fósturjörð. Tóku þingmenn und-
ir orð ráðherra með ferföldu
húrrahrópi. 'Forseti íslands bað
síðan aldursforseta þingmanna,
Sigurvin Einarsson, 1. þingmann
Vestfirðinga, að gegna forseta-
störfum, unz kosningu þingfor-
seta væri lokið.
'Sigurvin Einarsson minntist
þeirra þriggja fyrrverandi al-
þingismanna er látst hafa síðan
Alþingi var slitið 2:0. apríl sl.
Sigurður Kristjánsson, fyrrv.
forstjóri, lézt 27. maí sl. 88 ára
að aldri. í lok ummæla um hann
sagði forseti: Sigurður Kristjáns
son hafði á langri ævi náin
kynni af atvinnúvegum þjóðar-
innar og margs konar þjóðmál-
um. Hann ólst upp við landbún-
aðarstörf, nam 'búfræði og leið-
beindi um ræktun landsins fram
an af ævi sinni. Sigurður naut
mikils trausts meðal samherja
sinna í stjórnmálum, en átti
einnig við harða mótstöðu að
etja á því sviði, svo sem títt er
um slíka málafylgjumenn. En
þrátt fyrir snarpar sennur við
andstæðinga sína í stjórnmálum
um stefnumál deildi hann geði
við þá af ljúfmennsku um önn-
ur málefni og átti meðal þeirra
trausta vini.
Jónas Þorbergsson fyrrv. út-
varpsstjóri, lézt'6. júní 83 ára að
aldri. í niðurlagi minningarorða
sinna um hann, sagði forseti:
Jónas Þorbergsson átti ekki
kost á iangskólagöngu, ^jn var
fjöimenntaður og vésturförin
mun hafa reynst honum þroska-
vænleg. Hann var snjall blaða-
maður á tímum mikillar hörku
og átaka í íslenzkum stjórnmál-
um. Hálf fimmtugum var hon-
um falin forstaða nýrrar stofn-
unnar, ríkisútvarpsins, sem
varð á skömmum tima áhrifa-
ríkur þáttur í þjóðlífinu og boð-
beri menningar og skemmtunar
um land allt. Mér er óhætt að
segja að hann hafi unnið þar
brautryðjandastarf af alhug og
tekizt vel og móta starfsemi
stofnunarinnar. Jónas Þorbergs-
son var tæplega sjötugur að
aldri þegar 'hann lét af störfum
útvarpsstjóra, en starfsþrek
hans entist honum fram undir
banadægur. Á ritstjórnarárum
hans var hann kunnur að snilld-
artökum á rituðu máli og síð-
ustu æviávin var hamn afkasta-
mikill rithöfundur, samdi m.a.
æviminningar sínar og ritaði
mikið um hugðarefni sitt sálar-
rannsóknr og líf að loknu þessu.
í niðurlagi minningarorða
sinna um Jónas Jónsson, sagði
forseti: Ævisaga Jónasar Jóns-
sonar frá Hriflu er stórbrotin
hugsjónir hans og framkvæmd-
ir svo víðtækar, áhrif hans svo
gagnger að lengi mun uppi
verða. Hann var mælskumaður
í kappræðum, ritfær með af-
burðum, skrifaði mikið um
margvísleg efni, samdi vinsælar
kennslubækur, ritaði um þjóð-
mál og dægurmál, um sögu lands
ins, bókmenntir og listir og lét
sér fátt óviðkomandi. Við frá
fall hans á þjóðin á bak að sjá
miklum hugsjónamanni, hug-
kvæmum brautryðjanda, snjöll-
um rithöfundi, dáðríkum stjórn-
málamanni — einum svipmesta
persónuleika á þessari öld.
Þingmenn risu síðan úr sæt-
um og vottuðu hinum látnu virð
ingu sina.
- NORÐURLÖND
Framhald af bls. 1
Forsætisráðherrarnir m u n u
auk þess ræða s'kýrslu hinnar
norrænu skipulagsnefndar, sem
rannsakað hefur reynslu þá sem
fengizt hefur af starfi Norður-
landaráðs til þessa. Ef til vill
mun nefndin bera fram tillögur
um breytingar á samþykktum og
starfstilhögun. Formaður nefnd-
arinnar er K. A. Fagerholm, fv.
forsætisráðherra Finnlands.
FÆREYJAmALH)
Af öðnum málum, sem verða
á dagskrá, má nefna Eyrarsunds-
málið, sem samgöngumálanefnd
Norðurlandaráðs og samgöngu-
málaráðh. Norðurlanda ræddu á
fundi í Kaupma'nnahöfn í lok
síðasta mánaðar, setu fulltrúa
FæTeyja og Álandseyja í Norð-
urlandaráði og önnur mál sem
rædd verða á fundinum í Stokk-
hóknL
Nefnd, sem rannsakað hefur
deiluna um aðild Færeyja og
Álandseyja að Norðurlandaráði
hefur gefið í skyn að leysa megi
málið þannig, að fjölgað verði
um tvo fulltrúa í sendinefnd
Danmerkur á fundum Norður-
l'andaráðs og um einn fulltrúa í
sendinefnd Finna og að Fær-
eyingar og Álandseyingar fái
þessa fulltrúa, Álandseyingar
hafa tekið vel í þessa hugmynd,
en Færeyingar hafa vísað henni
á bug.
STAKSTEIiAR
Peningar Guðrúnai
Einn blaðamanna Tímans
ræðir í þættinum „Á víða-
vangi“ í gær um grein Indriða
G. Þorsteinssonar, sem birtist í
Tímanum sl. sunnudag undir
fyrirsögninni: „Peningar GuS-
rúnar frá Lundi“. Um greinina
segir hann m.a.:
„Kom fram í grein I.G.Þ. að
mjög vafasamar ákvarðanir
hafa verið teknar af fámenn-
um fundum í rithöfundasamtök-
unum um ráðstöfun þess fjár,
sem rithöfundum er ætlað í höf-
undarlaun fyrir afnot bóka og
til útlána eru til almennings í
bókasöfnum landsins. Höfundar-
rétturinn er sérstaklega vemd-
aður með íslenzkum lögum og
aðild íslands að Beraar-sam-
þykktinni um höfundarétt. Höf-
undarrétturinn er eignarréttur
höfundarins og samkvæmt ís-
lenzkum stjórnskipunarlögum er
eignarrétturinn friðhelgur og
þann rétt má ekki skerða „nema
almenningsheill krefjist“ og
skulu þá fullar bætur koma
fyrih. Eins og fram kemur í
grein I.G.Þ. eru þær ákvarðanir,
sem teknar hafa verið í sam-
bandi við umræddar bókasafns-
greiðslur Ul rithöfunda og ráð-
stafanir þær, sem gerðar hafa
í framhaldi af því, mjög vafa-
samar — svo vægt sé að orði
kveðið — út frá almennu sið-
rænu sjónarmiði, en jafnframt
verður að teljast líklegt að með
þessum ráðstöfunum hafi verið
brotinn réttur á vissum höfund-
um, réttur sem þeim á að vera
veradaður í sjálfri stjórnarskrá
landsins.“
Hvorki hósti
né stuna
Síðar segir:
„Síðan þessi skelegga grein
var birt, hefur ekki heyrzt
hósti né stuna frá Birni Th. né
Stefáni Júl. Mætti þó ætla að
þar væru menn með lipran
penna, sem gætu bitið frá sér,
þegar að þeim væri vegið. Það,
sem er þó kannski enn undar-
legra, er það, að þau blöð, sem
oft eru að berja sér á brjóst
í sambandi við hagsmunamál
skálda og rithöfunda og hafa
talið sér skylt að skrifa nokkra
stafkróka út af minna máli en
þessu, þegja líka þunnu hljóði
í takt við þá Björa og Stefán!
I.Þ.G. upplýsir í grein sinni
að reglur um greiðslur fyrir
afnot bóka í bókasöfnum fari
samkvæmt hinum islenzku
snilldarreglum ekki eftir því
hve oft bækur höfundar era
lánaðar út samtals, heldur þvi
hve mörg eintök bóka höfund-
ar séu til í bókasfnum lands-
ins, — óháð því hvort nokkur
les þær eða ekki. í landi kunn-
ingsskapar er því ekki úr vegi
að spyrja æðsta postula þess-
ara mála, menntamálaráðherr-
ann: Eftir hvaða reglum er ein-
taka fjöldi í bókasöfnum lands
ins ákvarðaður? Undirritaður
þarf stundum að skipta við al-
menningsbókasöfn og veit að
sumar bækur er ógerlegt að fá
mánuðum saman, en sömu
bækurnar prýða hillur bóka-
safnsins árið út og árið inn og
oft í 5—10 eintökum. Tjeká“.