Morgunblaðið - 06.12.1968, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. DES. 1968
23
eftir Mignon G. Eberhart,
f fyrra kom út eftir þennan höfund bókin „Seinni kona
læknisins" sem fékk afburða góðar viðtökur.
„Leyndarmál sjúkrahússins“ er spennandi frá upphafi
til enda og erfitt að leggja liana frá sér fyrr en að lestri
loknum.
★ Bækur StafafeMsútgáfurunar eru efcki seldar 1 smá-
sölu 'hjá útgefanda en
fást í nœstu bókabúð
Stafafell.
Um gengisbreytingu og lánamál
Nauðungaruppboð
Eftir kröfu Erlings Bertelssonar hdl., Guðjóns Steingríms-
sonar hrl., Hafsteins Sigurðssonar hrl., Haraldar Jónas-
sona hdl., innheimitumanns ríkissjóðs í Kópavogi, tolilstjór-
ans í Reykjavík og Vilihjálms Ártnasonar hrl., verða bif-
reiðarnar Y-1562, Y-1593, Y-2094, Y-2134, Y-2316, R-13620,
R-14876, og G-4259 seldar á opinlberu uppboði sem haldið
verðíur við FélagSheknili Kópavogs föstudaginn 13. des.
1968 kl. 15. — Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Bæjarfógetinn í Kópavogi.
Afgreiðslumaður
með nokkra bókhaldskunnáttu ósikast á skipaafgreiðslu.
Upplýsingar hjá Verzlunarsambandinu h.f., Skip-
holti 37 milli kl. 17 og 19 í dag, ekki í síma.
Frá íslenzkum stúdentum í V-Berlín
EFTIR gengisfellingu íslenzku
krónunnar 12. nóvember síðastl.
komu íslemzkir námsmenn í Ber-
lín samam til að ræða hin nýju
viðhorf sem með henni skapast
í hagsmunamálum þeirra. Tvö
atriði skipta meginmáili. I
fyrsta lagi bein áhrif gengis-
lækkunarinnar á fjárhagsaf-
komu námsmanna erlendis, í
öðru lagi úthlutunarreglur lána-
sjóðs íslenzkra námsmanna.
I. Ahrif gengisfellingarinnar
koma gleggst í ljós ef litið er á
meðfylgjandi dæmi.
Þar sem möguleikar náms-
manna til fjáröflunar hafa á
þessum tíma ekki batnað svo
teljandi sé, er augljóst að til þess
eins að halda í horfinu við það
sem var fyrir nóv. 1967 þyrftu
lán og styrkir að hækka frá þvi
sem þá var um þá aukniingu
kostnaðar, sem í dæminu kem-
ur fram eða hjá einhleypum
ca 60 þús. kr. hælckun, hjá fjöl-
skyldumanni ea 100 þús. kr.
hækkun.
Fjöldi námsmanna getur náms
ins vegna ekki farið til Islands
í fyrirlestrahléijm og fyrir hina
er það, eins og nú horfir, hæp-
inn hagur að fara heim og vinna
og eru því námsmenn algjörlega
háðir áðstoð sinna aðstandenda
eða verða að srtofna tíl stór-
skulda við lánastofnanir. En silík
lán liggja ekki á lausu og eru
mjög vaxtahá.
Úthlutunarreglur lánasjóðs
í 4. grein er svo ákveðið að
ekki skuli veitt lán nema rnn
eðlilega framvindu náms sé að
ræða. Við ákvæði þetta sér er
ekkert áð athuga en bent skal
á það að þurfi námsmenn að
eyða miklum tíma til fjáröflun-
ar getur það hindrað eðlilega
framvindu náms.
9. grein segir að upphæð láns
skuli vera ákveðinn hundraðs-
hlurti umframfjárþarfa (náms-
kostnaður að frádreginni eðli-
legri fjáröflun námsmanns). Áð
leggja þetta hugtak til grund-
vallar býður ýmsum hættum
heim. í raun er þeirn refsað, sem
þurfa að vinna þann tíma árs er
fjrrirlestrar fara ekki fram, en
hinum hampað, sem eru í þeirri
aðistöðu að þurfa þess ekki með.
Sá sem ver hluta af tíma sínum
til fjáröflunar fær lægra lán, þó
ætla megi að þörf hans sé meiri
en hins.
Samkvæmt 9. grein ákvarðast
upphæð lána af fjármaigni sjóðs-
ims og fjölda umsófcna. Eðlilegra
væri að ákvéða fyrst nauðsyn-
léga upphæð lána og framlag
ríkisins til sjóðsins miðaðist síð-
an við að fullnægja þeirri þörf.
Þær breytingar sem orðið hafa
draga glöggt í Ijóg galla núver-
andi lánakerfis. Slæm nýting
fjár, þar sem reikna má með að
fjöldi námsmanna neyðist til að
hætta námi af fjárhagsástæ’ðum
og hjá öðrum dragiist námstimi á
langinn vegna þess tíma, sem til
fjáröfluraar þarf. Þjóðfélagslegt
misrétti þar sem nú verður það
aðeins á færi bama vel efnaðra
foreldra að stunda nám erlend-
is.
Það að nám erlendis verði svo
fjárhagslega illviðráðanlegt sem
nú horfir kann að valda háska-
lega fábreyttri menntaskiptimgu
þar sem Háskóli íslands stær’ð-
ar vegna getur ekki boðið upp
á svo fjölforeytta mennitun sem
beinlínis er forsenda þjóðfélags-
legrar þróunar.
Þessi álitsgerð er send eftir-
töldum aðilum:
Menntamálaráðuneytinu,
stjóm Lánasjóðs íslenzkra
námsmanna,
stjórn Sambands íslenzkra
stúdenita erlendis,
stjóm Stúdentaráðs Háskóla
íslands, íslenzku dagblöðunum
og fjölda íslenzkra stúdentí Tópa
erlendis.
F.h. íslenzkra stúdenta
V-Berlín.
Kjartan Guðjónsson
1 Berlín 41
Wiesbadenerstr. 3.
innar á afkomu íslenzkra náms-
inanna erlendis.
I. Einhleypur námsmaður í
Þýzkalandi. Mánaðarlegur dval-
arkostnaður þar DM 500.00 og
kr. 5000.00 þann tíma sem dval-
ið er á íslandi. Ferð til íslands
og tii baka DM 750.00.
Dæmi um áhrif gengisfellingar-
Ia. Bæði fyrirlestrahlé samtals 5 mán. notaðir til vinnu á íslandi.
fyrir raóv. ’67 nóv. ’67—’68 eftir nóv. ’68
1 DM = 10.80 kr. 1 DM 14.30 1 DM 22.15
ísl. kr. ísl. kr. ísl. kr.
7 mán. á 500 DM 37.000.00 50.050.00 77.525.00
5 mán. á 5000 kr. 26.000.00 25.000.00 25.000.00
2 ferðir 750 DM 16.200.00 21.450.00 33.225.00
Útgjöld alls 78.200.00 96.500.00 135.750.00
Aukning miðuð við nóv. 1967 ástand fyrlr 18.300.00 57.550.00
Ib. Annað fyrirlestrahlé 3 mánuðir notaðir til vinnu
9 mán. á 500 DM 48.600.00 64.350.00 99.675.00
3 mán. á 5000 kr. 15.000.00 15.000.00 15,000.00
1 ferð 750 DM 8.100.00 10.700.00 16.600.00
Útgjöld alls 71.700.00 90.050.00 131.275.00
Aukning miðuð við nóv. 1967 ástand fyxir 18.350.00 59.575.00
Ic. Dvalizt allt árið erlendis.
12 mán. á 500 DM 64.800.00 85.800.00 132.900.00
Aukning miðuð við nóv. 1967 ástand fyrir 21.000.00 68.100.00
2. Námsmaður með fjölskyldu. Mánaðarlegur dval&rkostnaður
erlendis DM 800.00 á Islaradi 10.000.00.
2.a. Bæði fyrirlestrahlé á tslandi.
Útgjöld alls 142.880.00 172.980.00 240.490.00
Aukning sem áður 30.100.00 97.610.00
2.b. Annað fyrirlestrahlé á íslandi.
Utgjöld alls 123.960.00 154.360.00 222.700.00
Aukning sem áður 30.400.00 98.740.00
2c. Dvalizt erlendis allt árið.
Úitgjöld aills 103.680.00 137.280.00 212.640.00
Aukming sem á’óur 33.600.00 108.960.00
Viljum kuupo góðu loftdælu
fyrir málningarsprautu.
Blikksmiðjan GRETTIB,
Brautarholti 24.
Frakkar
• TERYLENE
ALULL
H E RRADEI L D
:
ASBEST - ASBEST
Utan- ‘og innanhúsasbestplötur fyrirliggjandi.
HÚSPRÝÐI H/F., Laugavegi 176. Sími 20440-41.
BÍLAR - BÍLAR
Höfum kaupendur af bifreiðum af öllum gerðum.
Látið skrá bílinn hjá okkur.
BÍLA- OG BÚVÉLASALAN
v/Miklatorg — Sími 23136.