Morgunblaðið - 14.12.1968, Blaðsíða 17

MOR.GUNB'LAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. DESEMBBR 19r68
17
- FJÁRLÖGIN
Framhald af bls 32.
unum, megi ætla, að innheimtur
eignarakattur einataklinga verði
89.6 milljónir króna, árið 1968,
en félaga 28,6 milljónir. — Þetta
innheimtuhlutfall er mun hærra
en náðist 1967, en þá var inn-
heimtan af álagningu undir 70%.
Með þessari tillögu er gert ráð
fyrir óbreyttri álagningu eignar-
skatts og sama innheimtuhlut-
falli og á jrfirstandandi ári. Hins
vegar er gert ráð fyrir að inn-
heimta eftirstöðva aukist nokk-
uð frá því sem er og áætlast því
eignarskattur einstaklinga 95,4
millj. og félaga 31.3 millj.
TEKJUSKATTUR.
Varðandi tekjuskattinn gerir
Efnahagsstofnunin ráð fyrir sama
innheimtuhlutfalli á yfirstand-
andi ári, það er 72.5%. Hins veg-
ar befur tekjuþróunin 1968 ver-
ið mjög misjöfn, og af þeim ástæð
uim erfitt að gera sér grein fyrir
breytingum skattagjalds tekna.
Launataxtar hafa hækkað um
rúmlega 6% frá ársmeðaltali 1967
til ársmeðaltals 1968, en hér á
móti vegur minnkandi atvinna.
— Talið er, að aflabrestur á síld
veiðum vegi á móti auknum
þorskafla og hækkun fiskverðs í
heildaraflaverðmæti. — Gert er
ráð fyrir, að nettotekjur til skatts
hækki um 4% í heild og er þá
tekið tillit til áhrifa hækkandi
eignarskatts og eignarútsvars til
frádráttar. Auk þess er gert ráð
fjrrir, að skattvísitalan verði hækk
uð, þannig að álagður tekjuskatt
Air á einstaklinga hækki jafnt og
netto tekjur, eða um 4%. — Hér
er því lagt til að tekjuskattur
einstaklinga og félaga haldist ó-
breyttur.
AÐFLUTNINGSGJÖLD.
Talið er að samkvæmt því yf-
irliti, sem fyrir liggur um toll-
skyldan innflutning á fyrstu 10
mánuðum yfirstandandi árs,
mætti búast við að tollskyldur
innflutningur á árinu hefði orð-
ið 6.550 millj. króna, miðað við
óbreytt gengi. — Hér er gert ráð
fyrir að gengisfellingin valdi um
16% rýmun magns þessa inn-
flutnings á árinu 1969 og að toll-
akyldur innflutningur verði þá
um 8.500 millj. króna cif. á árinu
1969, miðað við nýja gengið.
Þessi áætlun er byggð á reynslu
áranna 1961 til 1968, um sam-
hengi innflutnings, innflutnings-
verðs og tekna. Þá má gera ráð
fyrir, að við þennan samdrátt á
magni, lækki meðaltals tollhlut-
fallið á árinu 1969 í 26.4% frá
því að vera 28.0% á yfirstand-
andi ári.
Þessar líkur benda því til þess,
að rétt sé að áætla aðflutnings-
gjöld 2.244.8 millj. króna, þeg-
ar frá hefur verið dregið til jöfn
unarsjóðs sveitarfélaga 118.2
millj. króna.
SÖLUSKATTUR.
Álagður söluskattur fyrstu þrjá
ársfjórðunga 1968 var um 8%
hærri en árið 1967. — f ár er
hins vegar gert ráð fyrir, að á-
lagður söluskattur verði um 1.400
millj. króna. Með hliðsjón af á-
ætluðum breytingum einstakra
þátta ráðstöfunar og framleiðslu
í áætlun Efnahagsstofnunarinnar
fyrir árið 1969, er hér gert ráð
fyrir 12.2% aukningu álagning-
ar frá yfirstandandi ári, þannig
að söluskattur, það er hluti rík-
issjóðs, muni nema um 1.440.14
millj. króna.
REKSTURSHAGNAÐUR ÁFENG
IS OG TÓBAKSVERZLUNAR
RÍKISINS.
Varðandi reksturshagnað ÁTV
R, telur Efnahagsstofnunin að
með óbreyttu verði á áfengi og
tóbaki hefði reksturshagnaður
minnkað verulega, og þá sérstak
lega vegna hækkunar á innkaups
verði. — Gera hefði mátt ráð
fyrir, að hagnaðurinn á yfirstand
andi ári hefði reynzt um 695 millj.
króna, miðað við óbreytt gengi.
Með hliðsjón af reynslu árs-
ins 1968 og árangri síðustu verð-
hækkana, telur Efnahagsstofnun
in að hagnaðurinn hefði varla orð
ið meiri en 511 millj. króna á
árinu 1969, miðað við óbreytt
verð. — Hér er hins vegar gert
ráð fyrir, að hagnaður muni
nema um 679 millj. króna miðað
við það verðlag, sem ákveðið var
hinn 1. des. sl.
Samkvæmt þeim breytingartil-
lögum, sem meirihluti fjárveit-
ingarnefndar leggur til, varðandi
tekjubálk fjárlagafrumvarpsins,
— verða niðurstöður á tekjubálki
samtals 7 milljarðar 15 milljón-
ir 832 þúsund kr.
GJALDABÁLKUR.
Ég mun þá víkja að gjalda-
bálki frumvarpsins.
Við þann endurreikning sem
átt hefur sér Sbað á gjaldabálki
fjárlagafrumvarpsins, hefur í
meginreglum verið stuðst við eft-
irfarandi:
1. Laun hækka um 1.5%, en
það er sú upphæð, sem á vantaði
til þess að mæta þeirri launa-
hækkun sem átti sér sbað þ. 1.
des. sl.
2. Onnur rekstrargjöld hækka
um 35%, en með því eru metin
hlutföll erlends og innlends kostn
aðar.
3. Á sama hábt hækkar viðhald
um 20%.
4. Gjaldfærður stofnkostnaður
er almennt látinn haldast óbreytt-
ur, þó er um undantekningar að
ræða, svo sem byggingar mennta
skóla, ög gera má ráð fyrir, að
nefndin beri fram breytingartil-
lögur við 3. umr. málsins, sem
fela í sér verulégar hækkanir á
framlögum til nýbygginga skóla
og hafna.
5. Yfirfærslur er gert ráð fyrir
að haldist í flestum tilfellum ó-
breyttar. Þó er um nokkrar und-
antekningar að ræða, sem sér-
staklega stendur á um. — Það
er einkum þegar fjárveitingum
er ætlað að standa undir erlend-
um kostnaði. — f því sambandi
má nefna, að framlög til ísl. náms
manna hækka um rúml. 13 millj.
kr. Til Landhelgisgæzlu hækk-
ar framlag vegna erlendra skulda
um 8.5 millj. króna og til bygg-
ingasjóðs Síldarleitarskips, rúm-
lega 2 millj. kr.
6. Liðir sem fjármagnaðir eru
með fyrirfram ráðstöfuðum tekju
stofnum breytast í samræmi við
tekjuáætlun. — f því sambandi
má nefna tekjur og gjöld Vega-
sjóðs. —■ í athugasemdum við
fjárlagafrumvarpið, var tekið
fram, að þar sem vegaáætlun lægi
ekki fyrir, væru tölur varðandi
vegagerð, einfaldlega byggðar á
áætlunum um tekjur vegasjóðs,
og útgjöldum skipt í sem næst
sömu hlutföllum og á fjárlögum
1968.
Við endurskoðun tekjuáætlun-
ar vegasjóðs, er gert ráð fyrir
minnkuðum tekjym og þá eink-
um vegna minni bifreiðainnflutn
ings, og eru útgjöld vegagerðar
hér lækkuð í samræmi við það.
— Hins vegar má gera ráð fyrir
því, að þe^sar tölur breytist, þeg-
ar vegaáætlun áranna 1969 til
1972 verður afgreidd frá Alþingi.
7. Liðir sem heyna undir vexti
og afborganir lána, er lagt til að
hækki til samræmis við breytt
gengi og innlent verðlag varð-
andi vísitölutryggð lán, þar sem
slíkt á við.
8. Tekjur stofnana í A-hluta,
eru í flesbum tilfellum óbreyttar.
Ég mun þessu næst víkja að
þeim breytingartillögum meiri-
hluta nefndarinnar, sem eru á
þingskjali nr. 143 og sem ég hefi
þegar gert að umtalsefni. (Hér
verða aðeins birtar helztu breyt-
ingartill., Mbl.)
FORSÆTIS- OG MENNTA-
MÁLARÁÐUNEYTI.
Stofnkostnaður menntaskóla er
lagt til að hækki um 6,4 milljón-
ir, eins og ég áður hef vikið að,
og skiptist upphæðin þannig: —
til Menntaskólcins á Akureyri 2.5
millj. — til Menntaskólans á
Laugarvatni 1.6 millj. — og til
Menntaskólans í Hamrahlíð 2.3
millj. króna. Heildarframlag rík-
isins til stofnframlaga mennta-
skóla, nemur þá samtals 38 millj-
ónum og sextíu og átta þús. kr.
Til kennaraskólans hækkar
gjaldfærður kostnaður um 140
þúsund, — er það vegna kaupa
á tækjum til eðlis- og efnafræði-
kennslu. — Þá er tillagia um
hækkun á launalið Kennaraskól-
ans, vegna fjölgunar á bekkjar-
deildum, 880 þúsund krónur. —
Kennaraskólinn býr nú við mjög
flröngan húsakost, miðað við
nemendafjölda, og hefur aðsókn
að skólanum aldrei verið meiri
en á þessum vetri.
Fjárveitinganefndin heimsótti
skóla þennan fyrir nokkru síð-
an, og gerði sér ljóst, að miðað
við þann nemendafjölda sem nú
situr skólann, er mjög brýn þörf
fyrir aukið kennslurými, þó
nefndin að þessu sinni sjái sér
ekki fært að bera fram tillögu
um framlag til nýrra bygging-
Til Æfinga- og tilraunaskóia,
Kennaraskólans er hins vegar
lagt til að framlag til stofnkostn-
aðar, hækki um 1 milljón króna.
Til lánasjóðs ísl. námsmanna er
lagt til að hækba fjárveitingu um
13.007 þúsund krónur, eins og ég
áður hef vikið að. — Er það í
beinu sambandi við erlendan
kostnað. Verður þá heildarupp-
hæðin: framlag til íslenzkra náms
manna, kr. 44 millj. 752 þús. krón
ur.
Til Þjóðminjasafnsins er til-
laga um 768 þúsund kr. fjárveit-
ingu, — er það til viðhalds og
endurbóta á hitalögn hússins. —
Talið er að Þjóðminjasafnshúsið
þurfi á verulegum endurbótum
að halda á næstu árum. Er hér
aðeins um einn áfanga að ræða,
af þeirri heildarviðgerð sem tal
in er óumflýjanleg.
Þá er lagt til að liðurinn, Fram
lag íslands til Norræna hússins,
hækki um 707 þúsund, en það er
það sem vantar að ísland leggi
ur Norræna hússins í Reykjavík,
fram sinn hluta af byggingarkostn
aðinum. Heildarbyggingarkostnað
er nú samkvæmt uppgjöri 46.800
þús. kr. og því hlutur íslands í
byggingarkostnaðinum 7.800 þús.
kr.
ATVINNUMÁLARÁÐUNEYTIÐ
Er þar fyrst tillaga um hækk-
un á fjárveitingu til Landgræðsl-
unnar að upphæð 1.700 krónur,
vgena áburðarkaupa. — Er hér
um hliðstæða fjárveitingu að
ræða, við það sem leiddi af geng
isrbeytingunni 1967.
Þá er lagt til að framlag til
togara 40 millj. kr. verði fellt
niður. Er það í beinu sambandi
við ákvæði um ráðstöfun á geng-
ishagnaði, samanber frumv. til
laga um ráðstafanir í sjávarút-
vegi vegna breytingar á gengi
íslenzkrar krónu.
Framlag til byggingar síldar-
Jeitarskips var áætlað samkv.
frumvarpinu 3.750 þús. krónur,
en vegna gengisbreytingar er lagt
til að liðurinn hækki um 2.040
þúsund, og verður því samtals
5.790 þús. kr.
Þá koma næst tillögur sem falla
undir
Dóms- og kirkjumálaráðuneytið.
Þá er tillaga um 1.617 þús. kr.
fjárveitingu til Landsspítalans
vegna kaupa á tækjum til gervi-
nýrnaþjónustu. Starfsemi þessi
hófst á síðastliðnu sumri og þá
með lánstækjum frá Svíþjóð, en
með kaupum á þessum tækjum,
er talið að fáist mun betri nýt-
ing á vinnu læknis, sem stjóm-
ar þessari meðferð.
Þá er einnig lagt til að hækka
framlag til Landsspítalans, til
byggingar vegna háloftageislunar.
— um 2.500 þúsund kr. — f þessu
sambandi er rétt að geta þess, að
áhugamenn, hafa í samráði við
Krabbameinsfélag fslands boðið
Landsspítalanum að gjöf, tæki til
háloftageislunar svokölluð Cob-
olt-tæki, sem eru að verðmæti
3—4 millj. króna, en reisa þarf
sérstaklega byggingu fyrir þessa
starfsemi. — Hér er þó aðeins
um bráðabirgða ráðstöfun að ræða
í þessu skyni, en ætlunin mun
vera sú, að koma upp sérstakri
byggingu við spítalann, eða geisla
lækningadeild.
Krabbameinsfélag íslands hef-
ur þegar boðið fram verulegt fjár
magn í þessu skyni.
Lagt er til að liðurinn: Bygg-
ingar sjúkrahúsa, sjúkraskýla og
læknisbústaða, annarra en Rík-
issjúkrahúsa hækki um 5.498 þús.
— og verður því samtals 41.169
þús. — sem skiptist þannig: að
til sjúkrahúsa, sjúkraskýla og
heilsuverndarstöðva er varið
33.570 þúsund kr. og til læknis-
bústaða 7.599 þús. kr. Að öðru
leyti vísast til sérstaks yfirlits
um fjárveitingar til einstakra
sjúkrahúsa. Þá er fjárveiting til
sit. Jósepsspítala í Reykjavík, að
upphæð 2.950 þús. kr. — og til
sjúkrahúss st. Fransiscusarsystra
í Stykkishólmi, að upphæð 500
þús. kr.
Liðurinn til heilsuverndar-
stöðva hækkar um 1050 þús. kr.
vegna þess að styrkir til heilsu-
vemdarstöðva var vanáætlaður
um þessa upphæð í frumvarp-
inu.
Þá er lagt til að veittar verði
300 þúsund kr. til kaupa á lungna
röngentæki fyrir berklavamiar-
deild Heilsuverndarstöðvar
Reykjavíkur. — Gert er ráð fyr-
ir að þetta sé fyrsta greiðsla af
þremur, vegna kaupa á þessum
tækjum.
FÉLAGSMÁLARÁÐUNEYTIÐ.
Þá koma næst till., sem heyra
undir félagsmrn. Liðurinn 270,
framlag til almannatrygginga, er
gert ráð fyrir að skipt verði með
sérstökum lögum. Hér em tekn-
ar inn 90 millj. kr., sem er áætl-
aður hluti ríkissjóðs, vegna fyrir
heits ríkisstjómarinnar um 150
millj. kr. hækkun á bótum al-
mannatrygginga. Ekki hefur end
anlega verið gengið frá skiptingu
þessa fjár á einstabar tegundir
bóta, en það mun verða gert með
sérstökum lögum.
Eins og ég áður hef sagt, hefur
ekki endanlega verið gengið frá
daggjaldamálum sjúkrahúsanna
og er því hér til bráðabirgða gert
ráð fyrir 16,1% hækkun. Það er
sama hlutfallstala og er á gjöld-
um ríkisspítalanna.
LIÐURINN SVEITARFÉLÖG OG
FRAMLÖG:
Þar er lagt til, að liðurinn vatns
veitur samkv. lögum hækki um
2.5 millj. kr. og verður þá samt
10 milljónir. Þetta er talið óhjá-
í GÆR var lagt fram á AI-
þingi stjórnarfrv- um breyt-
ingu á lögum um Háskóla ís-
lands þess efnis, að stofna
skuli við Háskóla fslands pró
fessorsembætti í ættfræði,
sem tengt sé við nafn Einars
Bjarnasonar, ríkisendurskoð-
anda.
Prófessorinn skal taka við
störfum æviskrárritara, hann
flytur fyrirlestur við háskól-
ann og á að hafa þar á hendi
kennslu skv. nánari ákvörð-
un háskólaráðs og eiga sæti í
heimspekideild.
í greinargerð frv. segir:
Þegar starf ævisknárritara
varð laust á sl. vetri, fóru fram
viðræður milli menntamálaráðu-
neytisins og Háskóla íslands um
möguleika á að tehgja þá starf-
semi, sem æviskrárritara er ætl-
að að hafa með höndum, rann-
sóknum í mannfræði og ættifræði
við Hásikóla íslanids. í framhaldi
af þessum viðræðum var ákveð-
ið að flytja frumvarp til laga
SIGURÐUR Bjarnason mælti í
gær á Alþingi fyrir nefndaráliti
samvinnunefndar um samgöngu-
mál sem unnið hefur að sikipt-
ingu fjár að upphæð 13,6 milljón
ir milli flóabátanna. Sagði Sig-
kvæmiJegt, sérstaklega með til-
liti til hækkana á afborgunum og
vöxtum vatnsveitunnar í Vest-
mannaeyjum.
Þá er Jagt til að hækka fram-
lag ríkissjóðs til atvinnujöfnun-
arsjóðs um 50 millj. kr., en af
þeirri upphæð er áætlað að verja
allt að 30 milljónum til aðstoð-
ar við frystihús, sem sérstaklega
stendur á um.
Sjúkraflugsþjónustan í land-
inu á við mikla fjárhagsörðug-
leika að etja um þessar mundir.
Flugþjónustan h.f. sem Bjöm
Pálsson og Flugfélag fslands
tanda að annans vegar og Tryggvi
Helgason á Akureyri hafa unnið
gott og ómetanlegt starf. Að þessu
sinni er lagt til, að liðurinn til
sjúkraflugs hækki um 125 þús.
kr. og verður þá samt. 500 þús.
SAMGÖNGU- OG IÐNAÐAR-
MÁLARÁÐUNEYTIÐ.
Næst koma breytingartillögur
meirihluta nefndarinnar við fjár-
veitingar, sem falla undir sam-
göngu- og iðnaðarmálaráðuneyt-
ið. Er þar fyrst á liðnum 321
bygging strandferðaskipa. Lagt
er til, að liðurinn hækki um 6
millj. kr., en það er vegna verð-
tryggingarákvæða í byggingar-
samningi um strandferðaskipin,
sem nú er verið að byggja á Ak-
ureyri.
Þá er lagt til, að byggingar-
styrkir til flóabáta hækki um 983
þús. kr., vegna gengisbreyting-
arinnar, en það er vegna Breiða
fjarðarbáts, að upphæð kr. 735
þús. og vegna Djúpbáts, að upp-
hæð kr. 248 þús.
Lagt er til, að veðurstofan
hljóti 150 þús. kr. fjárveitingu til
hafísrannsókna. Hér er talið, að
um mikilsvert málefni sé að ræða
og að þessi upphæð muni nægja
til þess að leggja grundvöll að
rannsóknum, sem ekki hafi ver-
ið sinnt eins og skyldi á undan-
förnum árum.
um stofnun prófessorsembættis
í ættfræði við Háskóla íslands,
og skyldi prófessorinn jafnframt
taka við störfum æviskrárritara.
Frumvarpið gerir ráð fyrir, að
hið nýja prófessorsembætti verði
tengt við nafn Ennars Bjarnason
ar, rikisendurskoðanda, en hann
er afkastamikill fræðimaður á
sviði íslenzkrar ættfræði.
Kostnaðarauki af stofnun pró-
fessoræmbættis þess, sem hér
um ræðir, ætti ekki að vera ann
ar en mismunur á launum ævi-
skrárritara eftir fyrri skipan og
prófessors, þ.e. milli 20. og 26.
launaflokks starfsmanna ríkisin3.
Prestkosning
í Hveragerði
PRESTSKOSNING verður í
Hveragerðisskóla á sunnudag
n.k. Umsækjendur eru: Bryn-
jólfur Gíslason, cand. theol, séra
Tómais Guðmundsson, Patreks-
firði, og séra Ingþór Indriðason,
Mosfellssveit.
urður að meginhluti þessa fjár
færi til 4 stærstu bátanna, Akra-
borgar, Baldurs í Stykkisihólmi,
Djúpbátsins á ísafrði, og Drangs
á Akureyri. Áður hefur verið
skýrt frá nefndarálitinu í Mbl.
Stjórnarfmmvarp á Alþingi:
Prófessorsembætti í
ættfræði stofnað
— tengt nafni Einars Bjarnassonar
ríkisendurskoðanda
Fjármagn til flóabáta