Morgunblaðið - 29.03.1969, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. MARZ 196»
Spjallað um landhelgi við frollskipstjóra r Eyjum
##
— ,,Þriggja mílna fiskveiðilandhelgi í kringum allt landið
— „Þetta er eins og að mismuna mönn-
um eftir því hvernig föt þeir nota44
Vi3 spjölluðum við nokkra
trollskipstjóra í Vestmanna-
eyjum fyrir skömmu um land
helgina og opnun hennar og
það hvernig þeim lizt á fram-
tíðina fyrir veiðarnar á þeim
svæðum seifn opnuð voru. Öll-
um sem við ræddum við kom
saman um að opnunin hefði
verið til mikilla bóta, en þeir
voru jafnframt allir á þeirri
skoðun að það gengi ekki að
hafa aðeins opna landhelgina
við Vestmannaeyjar og nokk-
ur svæði önnur við suður og
suðvesturland. Þeir telja að
brýn nauðsyn sé að fyrir-
byggja að of stórf loti sæki á
þau mið sem þegar hafa verið
opnuð, en þau voru opnuð til
bráðabirgða til 30. apríl n.k.
Bátar frá ýmsum verstöðv-
um veiða nú á miðun-
um í kring um Eyjar.
Flestir töldu þriggja mílna
fiskveiðilandhelgi í kring um
allt landið vera lausnina á
þessu máli, en allir óttazt þeir
framtíð miðanna við Vest-
mannaeyjar eins og þessum
málum er háttað nú til bráða-
birgða. Fer hér á eftir spjall
við sex skipstjóra um þessi
mál:
xxx
Binna í Gröf, aflaklónna
landskunnu, hittum við um
borð í Gullborgu, en Binni
rær með troll. Svo gerði hann
einnig í fyrrasumar og var
með yfir 600 tonn af bolfiski.
Við spjölluðum við Binna í
Gröf um landhelgina og heyrð
um hvað þessi sporlétti, sex-
tíu og fimm ára hörkuskip-
stjóri sagði út frá sinni
reynslu:
„Ég skal segja þér að mér
lízt bölvanlega á landhelgina
V
Bjarnhéðinn Elíasson.
eins og hún er hér í kring um
Eyjar. Ég hefði viljað hafa
hana 3 mílur allt í kring um
landið og þá hefðu ekki verið
nein ágreiningsatriði í þessu
máli. Eins og þetta er nú fá-
um við allan trollbátaflotann
á oikkur frá ýmsum plássum,
en það er auðvitað ekki hægt.
Það er ekki hægt að beina
stórum flota aðkomuskipa á
Þegar við komum til Sigurgeirs Ólafssonar var hann að
koma af sjó og hafði aðeins sofið í tvo tíma síðustu tvo
sólarhringa. Þó að hann væri hinn hressasti neitaði hann að
láta taka mynd afs ér, en benti okkur á málverk, sem Guðni
Hermansen listmálari í Eyjum gerði af honum og það
myndaði Sigurgeir. Sá guli er útskorinn í tré fyrir neðan
málverkið.
Eyjamiðin auk Eyjabátanna.
Miðin í kring um Eyjar ráða
ekki við slíkt álag. Þetta er
ekki sagt af eigingirni, held-
ur því að flotinn í Eyjum og
athafnalíf þar hefur byggst
upp af þeirri nýtingu sem
hefur verið eðlileg á þessu
svæ’ði og því er bátaflotinn
ekki stærri.
Þá tel ég enga ástæðu til
þess að loka Ingólfshöfðasvæð
inu fyrir Eyjabátum, en þar
höfum við í áratugi getað
veitt inn að 4 mílum á vissum
árstímum. Þriggja mílna fisk-
veiðilandhelgi er eðlilegust
allt í kring um landið til þess
að dreyfa flotanum á eðlileg-
astan hátt, eins og hann hefur
byggzt upp.
Ég var auðvitað mjög hlynt
ur opnun landhelginnar og
það var aldeilis tími til kom-
inn í því efni, en ég kann
ekki við þa'ð að hægt sé að
skafa upp flár Vestmanna-
Binni í Gröf við Gullborgina. Ljósm.: Mbl. Sigurgeír.
staðaldri með net og troll.
Hins vegar er það ekki slcyn-
samlegt að vera að þrátta um
það hver hafi byrjað, það
skiptir ekki svo miklu máli.
Það sem skiptir máli er að
ekki verði ofnotkun á hinum
ýmsu veiðisvæðum, en eðli-
leg nýting náist og að ekki
fari óeðlilega margir bátar inn
á veiðisvæði sem árlega hafa
verið sótt af ákveðnum fjölda
báta og auðsætt er að þola
ekki til lengdar frekari ágang
en orðið hefur af langri
reynslu. Þáð er hægt að tjalda
til einnar nætur á ferðalög-
um, en ekki í þessu máli, sem
varðar framtíð Vestmanna-
eyja sem bæjarfélags. Það
hefur heyrzt að við Vest-
mannaeyingar værum of
Grétar Þorgilsson.
eyja af hverjum seni er og
þeir sem til þekkja myndu
aldrei gera það. Þessi bráða-
birgðalausn sem gerð var í
landhelgismálinu er á hættu-
legu stigi og ég tel að fulln-
aðarlausn verði frekar að fyr-
irbyggja það að of stór báta-
floti sæki á sömu miðin.“
XXX
Bjarnhéðinn Elíasson skip-
stjóri á Elíasi Steinssyni hef-
ur langa reynslu af trollveið-
um á Suðurlandsmiðum. Hon-
um fórust orð á þessa leið um
landhelgina og trollið, þegar
við spjölluðum við hann:
Mér fannst breytingin góð í
heild, en mér fannst það hrein
ósvífni að friða sérstaklega
svæðið frá Ingólfshöfða og
vestur að Skaftárós, en það
var gert að beiðni Austfirð-
inganna. Það hefur heyrzt frá
einhverjum skólastjóra á Norð
firði um þetta mál. Kristján
held ég að hann heiti og setti
hann skoðun sína fram í síma
spjalli við Stefán Jónsson í
útvarpinu, þar sem hann
sagði að það væri orðin hefð
að Austfirðingar helguðu sér
þetta svæði, sem friðað var,
þar sem þeir hafi hafi'ð veið-
ar á þessum miðum. En það
eru hrein ósannindi, því að
Vestmannaeyjarbátar byrjuðu
þarna veiðar löngu áður en
Austfjarðabátar, bæði í net og
troll. í áratugi hafa Eyjabát-
arnir sótt þessi fiskimið að
Mér finnst skynsamlegast að
miða við þriggja mílna mörk-
in, þó svo að við höfum ekki
fengið þau mörk, sem við vild
um. Við vildum fá leyfi til að
veiða upp áð fjörunni á viss-
um svæðum á tímabilinu 15.
febr. — 15. apríl, en á þeim
svæðum er hvorki um að ræða
smáfisk, eða hfygningarstöðv-
ar.
En það sem skiptir megin
máli er að landhelgin verði
opnuð allt í kring um landið
inn að 3 mílunum, en láta
ekki trillukarla og sveita-
stjórnasjónarmið sem byggja
á þröngum sérhagsmunum
ráða í því efni. Það gengur
ekki að aðalveiðisvæðið sem
er opið við Vestmannaeyjar
geti laðað að sér báta frá
öllum landshlutum, vegna
þess að það eitt sé opið öll-
um.
Þá er nýjasta athæfið í þess
um efnum stórfurðulegt, en
þar er um að ræða tilskipai
sjávarútvegsmálaráðuneytis-
ins um lokun stórra veiði-
svæða á miðunum frá Garð-
skaga að. Þjórsá, að því er
sagt er til þess að fyrirbyggja
veiðar trollbáta á netabáta-
svæðum, þó að engir árekstr-
ar hafi orðið á milli neta og
trollbáta á þessum veiðisvæð-
um. Þá er þetta þeim mun
furðulegra þar sem netabátar
Erling Pétursson.
miklir sérhagsmunamenn í
þessu máli, en ég vil benda á
það að við viljum ekki og það
vill ugglaust enginn látakippa
grundvallarstoðum undan
þeim atvinnuvegi, sem hann
byggir á. Með því að hafa
flest önnur veiðisvæði vi’ð
landið lokuð, en miðin í
kring um Vestmannaeyjar
opin öllum, sem ef til vill
hugsa bara um að veiða á með
an einhver fiskur er, hvort
sem það er rányrkja eða ekki,
þá er mikil hætta á að veiði-
svæðin séu eyðilögð. Hváð
getur maður gert annað en
að verja atvinnuhætti sína og
rétt til friðar í daglegu lífi
sinnar heimabyggðar?
Það er mikill munur að
stunda þessar veiðar núna
eftir opnunina, þegar ekki
þarf að sitja færis við. veiðarn
ar, eins og varð áð gera þegar
varðskipin Iágu yfir okkur.
líamei W. F. Traustason.
hata afiað mjög vel í vetur,
en trollbátar hreinlega ekki
neitt. Þetta er eins og að mis-
muna mönnum eftir því í
hvernig fötum þeir ganga.
Skipstjórar geta alveg samið
um þessi atrfði með venjulegu
samstarfi og samkomulagi á
Framhald á bls. 16