Morgunblaðið - 09.04.1969, Blaðsíða 16

li
MORGUJSfBLAÐIB, MIÐVIKUDAGUR 9. APRÍL 191»
‘O’.taefandi H.f. Árvafcur, JReyfcjavÆk.
Fnanafcvsemdaistióri Haraldur Sveinsson.
'Ritetjjórai1 Sigiurður Bjarniason frá Viguir.
Maiithías Jdhanness'en.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjóm arfulltrúi Þorbjörn Guðmundsson.
Frétteistjóri Björn Jótiannsson.
Auglýsinga'srtj óri Árni Garðar Kxistinsson.
Ritstjórn ag afgreiðsla Aðalstræti 6. Sími ÍD-IOO.
Auiglýsing'ar Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
Ásfcriftargj'ald fcr. 150.0*0 á miánuði innanlands,
í lausasjöitt kr. 10.00 eintakið.
RITSKOÐUN í
TÉKKÓSL Ó VAKÍU
Sovétstjórnin heldur áfram
að herða tökin á Tékkó-
slóvakíu. Stjóm landsins hef-
ur nú verið neydd til að taka
upp harða ritskoðun á blöð-
um og öðrum fjölmiðlunar-
tækjum. Einstök blöð og tíma
rit hafa þegar verið bönnuð
um leið og ritfrelsi hefur ver
ið afnumið í landinu. En það
var einmitt ritfrelsið, sem
Tékkar og Slóvakar fögnuðu
mest þegar leiðtogar hennar
hurfu að frjálslyndari stjóm
arháttum á sl. ári. En nú er
vérið að taka allar þessar ráð
stafanir aftur. Samkv. skip-
unum Rússa er verið að loka
öllum gluggum í Tékkóslóvak
íu. Þetta gerist undir hernámi
Vars j árbandalagsrí k j anna
með Sovétríkin í broddi fylk-
ingar.
Um leið og þetta gerist í
Bæheimi halda Pravda og
Isvestia, málgögn Sovétstjórn
arinnar og rússneska komm-
únistaflokksins áfram að
boða Breshnevstefnuna. En
hún er eins og kunnugt er, í
því fólgin að Sovétstjórnin
hafi rétt á því að blanda sér í
innanríkismál annarra komm
únistaríkja, ef hún telur að
þeim skriki fótur á hinni
„einu réttu línu.“ Leiðtogar
tékkneska kommúnistaflokks
ins voru mótfallnir þessari
kenningu Breshnevs, aðalrit-
ara rússneska kommúnista-
flokksins. Þeir héldu að þeir
gætu framkvæmt einhverja
sjálfstæða stefnu og aukið
frelsi. Það var þeirra mikla
yfirsjón. Þess vegna réðust
herir Varsjárbandalagsins
inn í landið á sl. ári og her-
námu það. Þess vegna er
Tékkóslóvakía í dag hernum-
ið og ófrjálst land.
En leiðtogar Rúmena og
Júgóslava reyna enn að fara
bínu fram. Titó marskálkur
hefur lengi verið sjálfstæðast
Ur allra kommúnistaleiðtoga
gagnvart páfanum í Kreml.
En Rúmenar eru nú að reyna
að feta í fótspor hans. Sóvét-
stjómin lítur þá viðleitni ill-
um augum. Hafa leiðtogar
Rúmena hvað eftir annað
verið kallaðir til Moskvu til
ýfirheyrslu. Þeir hafa ekki
ennþá látið bugast. Þeir hafa
neitað ríkjum Varsjárbanda-
lagsins um leyfi til þess að
halda heræfingar í Rúmeníu,
og þeir hafa lýst því yfir að
þeir séu ekki reiðubúnir til
þess að taka afstöðu í deilu
rússneskra og kínverskra
kommúnista. Þarf ekki að
fara í neinar grafgötur um að
leiðtogum rússneskra komm-
únista er þetta ekki geðþekkt
atferli. Þess vegna telja ýmsir
að svo kunni að fara að örlög
Rúmeníu verði hin sömu og
Tékkóslóvakíu. Sovétríkin
muni ekki láta Rúmenum
haldast það uppi að fara sínar
eigin götu. Auðsætt er að að-
staða Rúmena er miklu verri
en Júgóslava til þess að
standa upp í hárinu á Sovét-
stjórninni, fyrst og fremst
sakir legu landsins. En allar
líkur benda til að Rúmenar
muni leggja mikið kapp á
að halda sinni sjálfstæðu
stefnu. Viðskipti Rúmena við
Vestur-Evrópu eru mikil og
vaxandi. Þeir vilja að sjálf-
sögðu góða sambúð við Sovét
ríkin, en telja sér það lífs-
hagsmunamál að geta treyst
viðskiptatengsl sín við þjóðir
Vestur-Evrópu.
Af öllu þessu er auðsætt að
mikill klofningur ríkir innan
kommúnistaflokka Austur-
Evrópu. Stöðugt fleira fólk
gerir sér ljóst að stjórnin í
Kreml rekur fyrst og fremst
rússneska heimsveldisstefnu.
*Þeir Breshnev og Kosygin
feru fyrst og fremst að berjast
ffyrir hagsmunum Sovétríkj-
(anna. Þess vegna krefjast
(þeir þess að hagsmunir
iannarra kommúnistaríkja
fverði ávallt látnir víkja fyrir
(hagsmunum Sovét-Rússlands.
(Þessa grundvallarstaðreynd
(skilur nú vaxandi fjöldi fólks
á Austur-Evrópu. Þess vegna
íverður Rússum þar sífellt
iþyngra undir fæti.
GLÆSILEGT
FRAMTAK EIN-
STAKLINGA
¥ áratugi hefur það verið
draumur áhugamanna
um íþrótta- og æskulýðsmál
að skautahöll yrði byggð í
Reykjavík og aðstaða þar
með tryggð til þess að iðka
skautaíþróttina allt árið um
kring og óháð misjöfnum
veðrum. Nú hafa nokkrir
einstaklingar gert þennan
draum að veruleika.
Skautahöllin, sem opnuð
var fyrir rúmri viku er tví-
mælalaust eitt merkasta
framtak í íþrótta- og æsku-
lýðsmálum höfuðborgarinnar
hin síðari ár. Það hefur yfir-
leitt fallið í hlut Reykjavíkur-
borgar og félagssamtaka
Élkvz&A 111 'AM IÍD UCIMI
\%i»v U1 Hll Ull nUIVIK
Viösjár með Ulbricht og
Kreml-bændum
Orðrómur á kreiki í Berlín að Kínverjar
leiti ettir betri vináttu við A-Þjóðverja
ÁREIÐANI^EGAR heimildir í
Austur-Berlín bafa það fyrir
satt, að kánverskir diplómatar
þar í borg, reyni nú með öll-
um_ brögðum að fá Austur-
Þjóðverja til að lýsa eindreg-
inni samstöðu með Kíniverj-
um í deilum þeirra og Sovét-
manr.i, Þó að engin staðfest-
ing hafi ferugizt á þessu er þó
'hitt víst, að viðsjár erú að
aukast með Ulbrieht, kiomm-
únistaleiðtoga Austur-Þýzka-
lands, og forystumönnum í
Sovétríkjunuim og verður vik-
ið að því innan tíðar.
Kínversikur sendiráðssfarfs-
maður sagði blaðamanni Ob-
servers í Austur-Berlín ný-
lega, að Kínverjar ættu vax-
andi fylgi að fag,na meðal A-
Þjóðverja. Ástæður fyrir þvi
væru margar, meðal annars
sá álitghnekkir, sem Sovét-
ríkin hefðu beðið, er þeim
tókst ekki að koma í veg fyr-
ir, að Vestur-Þjóðverjar héldu
forsetakosningar í Vestur-
Berlín í fyrra mánuði. Aust-
ur-Þjóðverjar eru margir
þeirrar skoðunar, að svo náin
samstaða sé að verða með
Bandaríkjamönnum og Sovét-
mönnum, að þeir síðarnefndu
muni efeJki hika við að fórna
tryggum bandamönnum sín-
um, ef þörtf krefur. Kínverjar
gera sér og ljóst að allt bend-
ir til að fundur æðstu manna
Sovétríkjanna og Bandarí'kja-
manna standi áður en lamgt
um líður. Þeir segjast verða
æ sannfærðari um að fleiri og
fleiri áhrifamenn í röðum a-
þýzkra feommúnista, feomist á
þá sfeoðun að Austur-Þjóð-
verjar séu í efnalhagsmálum
eins milklir leppar Sovétríkj-
anna og þeir sjálfir staðhæfa,
að Vestur-Þjóðverjar séu und
irgefnir Bandarikjamönnum á
efna/hagssviði m. a.
Þó að Kín/verjar tali háitt
um auikna vinsemd Austur-
Þjóðverja í sinn garð er þó
fátt sem bendir til að rót-
tækra breytinga á samákipt-
um landanna sé að vænta í
náinni framtíð. Hitt er svo
éfeki lengur neiitt launungar-
mál, að vaxandi 3penna hefur
komið upp í samskiptum UI-
briehts og Kreml-leiðtoganna.
Stjórnmálasérfræðingar segja
að upphaf þeirrar spennu
megi rekja til endurmats
Sovétleiðtoganna á stefnunni
-gagnvart Vestur-Þýzkalandi í
Walter Ulbricht.
Ijósi leynilegra viðræðna, sem
hafa farið fram milli Bonn og
Mosikvu síðan í desember.
Þetta endurmat féfek auk-
in-n byr í segl, að áliti fróðra
manna, vegna átakanna á
landamærum Kína og Sovét-
ríkjanna. Það hefur einnig
haft sín áhrif, að rúmenskir,
ítalskir og ýmsir aðrir evr-
ópskir kommúnistaleiðtogar,
létu þá skoðun í Ijós á fiumd-
inum í Búdapest nýskeð, að
fleygja ætti fyrir borð harð-
lín'ustefnu Ulbricihts og taika
upp sveigjanlegri stefnu gagn-
vart Vestur-Þvzka 1 andi, en
einmitt sá an.di hefur verið
ríikjandi á fuindum vestur-
þýzkra og sovézkra embættis-
manna. Walter Ulbriöht telur
sig að sjálfsögðu efcki getað
sætt sig við þessa stefnulbreyt-
ingu..
Ulibricht er sá kommúnista-
leiðtogi, sem verður einna tíð-
förulastur til Moskvu og hetfur
þeirra jafnan verið getið sem
mikilla og gleðilegra viðburða.
Nú brá svo við um síðustu
heimsókn hans, að hennar var
að litlu getið í sovézkum blöð
uim og efeki er vitað til, að
hann ha'fi femgið áheyrn hjá
þeim Brezhnev og Kosygin.
Um brottför hans var aðeins
birt örlítil klausa og sagt að
meðal þeirra, sem hafi fylgt
hon-um til fLugvallar hafi ver-
ið Arvid Pelshe og Konstan-
tin KatuShev. Undir venjuleg-
um ikringuimstæðum hefði það
verið sjálfsögð kurteisis-
skylda, að þeir Podgorny, for
seti, og Brezhnev óskuðu hon-
um í eigin persómu farar-
heilla.
Erindi Uibriohts til Moskvu
nú síðast var að sitja ráð-
stafnu, sem var haldin til
minnin-gar um alþjóðasam-
band komimúnista, sem starf-
aði á ár-umum milli heims-
styrjaldanna. Þeir Milkhail
Suslov og Boris Ponomarev,
flobksritarar, og Waliter Ul-
briöbt, fluttu ailir ávörp á ráð
stefnunni. Suslov sat síðan
eikki nema fyrsta fundinn, eft-
ir að þar 'kom til harðra orða-
hnippinga -milli hans og Pono-
marevs annars ve-gar og Ul-
bricivts, hins vegar.
Þó að ræðurnar þrjár væru
verulega 'klipptar og skornar,
þegar þær voru birtar í sov-
éz'kum og austur-þýzlkuim fjöl-
miðlunantækjum, gat þó eng-
um d-ulizt skoðanaágreinmgur
þeirra félaga. Þeir Ponomarev
og Suslov töldu árásir Ul-
bricbts á vestur-þýzka jafn-
aðarmenn með eindæmum
'hörkuleigar og næsta fáránleg
væri sú staðhæfing Ulbrichts
að líta á vestur-þýz'ka jatfnað-
armenn sem „erikióvininn“.
Þó að Walter Ulbricht hafi
af skiljanlegum ástæðum jafn
an átt hauk í horni, þax sem
þeir Kre'mlbændur eru, virð-
ist nú ljóst að hann eiigi við
mesta erfiðleika að glíma, síð
an Niikita Krúsjeff bjóst til að
steypa honum úr sessi,
ákörj9nu fyrir fall hans sjálfs
í oklóber 1964.
Það er og merki um aug-
ljósa óánægju Austur-Þjóð-
verja að málgagn k'ommún-
istaflokksins birti aðeins stuitt
aral-egan útdrátt úr ræðum
þeirra Ponomarevs og Suslovs
og á forsíðumynd í blaðinu,
þar sem ýmsir sovézkir for-
ystumenn voru ásarnt Ulforicht
í Modfevu, tilgreindi blaðið að
ein-s nöfn tveggja þeirra, Kat-
uShevs og Suslovs.
íþróttamanna að koma upp
íþróttamannvirkjum. En að
þessu sinni eru hér að verki
örfáir áhugamenn, sem hafa
sýnt slíkan myndarskap og
stórhug við þessa fram-
kvæmd að með fádæmum er.
Skautahöllin er sérstaklega
vel úr garði gerð og líkleg til
þess að verða vinsælt athvarf
bæði ungra og gamalla. Með
henni opnast nú einnig
tækifæri til þess að skauta-
menn okkar nái lengra í
íþrótt sinni en áður og jafn-
framt batnar aðstaða til iðk-
unar íþróttagreina, sem hafa
verið lítt þekktar hérlendis
fram til þessa, svo sem ís-
knattleiks, sem búast má við
að verði vinsæl íþrótt hér
sem annars staðar.
Á undanförnum árum hafa
mörg glæsileg íþróttamann-
virki risið upp í höfuðborg-
inni fyrir tilverknað borgar-
yfirvalda og dugnað og fórn-
fýsi félagsmanna í íþrótta-
hreyfingunni, Skautahöllin
bætist nú í hóp þeirra íþrótta
mannvirkja, sem gera ungum
sem öldnum kleift að stunda
heilbrigðar og hollar íþróttir.
Hún er jafnframt glæsilegt
vitni um, hvers einstaklings-
framtakið er megnugt.
- PÖSTGÖNGUR
Framhald af bls. 17
að póst- og símamálastjórnin
gerir sér ævinlega far um að
sinna kvörtunum fólks, en til
þess að hægt sé að grafast fyrir
um orsakir seinagangs í pósti, er
nauðsynlegt að leggja fram um-
búðir sendinga (umslög o.s.frv,),
vegna þess að á þeim eru oft
áletranir og stimplar er geta gef
ið til kynna feril sendingarinn-
ar eða hvort um mistök er að
ræða.
Reykjavík, 2. apríl 1969.
Póst- og símamálastjómin.