Morgunblaðið - 20.07.1969, Blaðsíða 23

MORGUNIBLAÐIÐ, SUNINUDAGUR 20. JÚLf 1969
23
Scott Carpenter I g'eimfari sínu.
Framhald af bls. 1*
Fyriirliiðd gejmifiainanmia, Gus
Griisson,, aait þaninian flumid, og
mdia þótt það aé kalldlhæBini ör-
laganina, þá átti hann síðasta
oonðiiið í þeissuim uimmæðum: „Vilj
ið þið eklki komia þeisisu fyriir
[kaiítainnieif? Þið iieilkið ykltouir
eflcki rmeð Velcro-srtjnamigia efitir
að tilnaiumiir enu byrjiaðaæ með
igeimiíarfð á Höfðamium", sagðd
ha'nin.
Óttinin leyniir sér ekkd í orð-
um geimfianainis, en beiiðini hans
var að engu höfð. Og þótt eng-
inm -geti sagt um það mieð nieimmi
vi'ssiu, hvomt eldövoðdinin heifðd
ekki sulilla veiga orðdð geimifiöriun-
nm að f jöirtjánii, þó að tifllmæílium
iþessum hefði verfð sinirut, þá er
'það ómióitmæliainiiegit, að mieiiri
vairkáimii í raoitíkun leldifimira efmia
hefði hiinidirað eidimm í að bneið-
asit svo sikjótt úm geimifiairið,
siam raun varð á, seigijia brezfcu
blaðameniniiriniir.
REYNDASTI GEIMFARI
RÚSSA FERST
Vladiimir N. Komiarioiv hét
hamin, oig var siaigðluir greimidiasiti
oig reynidiasti geimifiaird Rúsisa.
Suimiiir lýstu homium, sem vís-
iimdaiagri alifnæðdioirðiabóik á svfðd
fiugvéiiaverkferæðd ag geám-
köniniumiar. Spaugsamnjr naium-
fræðingur sem hneigð-
ist til bókmennta og ljóðagerð-
ar, sögðu viraiir hams, og edtt
helzrba ynidi hanis var að sllá
sitremigi gítars oig synigjia núsism-
aslkar þjóðviisiur.
Hann var fyrsti rússneski
geimifarinn, sem fór tvær geirn
ferðir. Árið 1964 fór hann út
í geiminn með Voslhkod 1, sem
hafði að geyrna innanborðs
fynstu 3ja manna áhöfn geim
Komarov.
Jndversk undraveröld'
Langar yður til að eignast fáséðan hlut?
I Jasmin er alltaf eitthvað fágætt að finna.
Úrvalið er mikið af fallegum og sérkennileg-
um munum til tækifærisgjafa.
Austurlenzkir skrautmunir hundunnir úr margvislegum efnivið
meðal annars útskorin borð, hiilur, vasar, skálar, bjöllur,
stjakar, alsilki, kjólefni, slæður, herðasjöl, o. fl.
Einriig margar tegundir af reykelsi.
Gjöfina sem veitir varanlega ánægju fáið þér í
JASMIN, Snorrabraut 22.
Eðalgólflakk
er gœðavara
flugsins — þá Komarov, Feolk-
tistov og Yegorov. Þremur ár-
um síðar var honum falið að
stjórna Soyuz 1., þá var hann
fertugur að aldri. Skömimu áð-
ur hafði hann reyndar verið
dæmdur úr leik vegna hjarta-
galla, en Komarov sætti sig
ekki við dóminn, geikkst undir
ítarlega rannsókn og fðkk sig
úrskurðaðan hsefan til geim-
ferða.
Komarov var slkotið á loft á
miðnætti aðfaranótt hins 24.
apríl 1967 frá Bajkonur í Kaz-
akstan. Þá voru liðnir 25 mán-
uðir frá síðasta geimslkoti
Rússa, og enginn vafi lðk á því,
að Soyuz 1. væri mikilvægur
áfangi í geimiferðaáætlun Sov-
étríkjanna.
Töldu margir að þetta geim-
slkot væri ihið fyrsta í mýrri og
þýðingarimikil'li geiimferðaáætl
un Sovétmann-a, svipaðri og
Apolloáætlún Bandarílkja-
manna.
Koimarov fór 18 hringi uim-
hverfis jörðu í fari sínu, en
álitið er að fljótlega í ferðinni
hafi komið fram tælknilegir
gallar, sem barizt hafi verið
við að lagfæra. Þegar það bar
eklki árangur hafi Komarov
beiðzt þess, að fá að lenda fari
sínu. Hann mun hafa stýrt fari
sínu sjálfur í gegnum efst lög
andrúmislofts jarðar, og gekk
allt að óslkum þar til í 7 km
hæð, að fallhlifarnar voru los-
aðar til að draga úr ferð geirn-
farsins. Þá varð slysið. Fall-
hláfarnar flælktust saman og
opnuðust eklki. Soyuz 1 féll til
jarðar einhvens staðar í Rúss-
landi með ógnar hraða, og þar
lét Komarov lífið.
Enn er margt á huldu um
aðdraganda og orsakir þessa
eina slysis, sem orðið hefur í
geimiferð. Geimifarið fannst þó,
og aska Komarovs geimfara
var færð í kistu til Mosfkvu, og
þar stóð hún í blóma- og
kranzahafi í byggingu herisdns
rneðan tugþúsiundir Moslkvubú-
ar vottuðu hinum látna virð-
ingu sdna. Sannikölluð þjóðar-
sorg rílkti, og sögðu vestrænir
fréttamenn, að almenningur í
Sovétrílkjunuim hefði elkki sýnt
slíkan harm frá láti Stalíns.
Komarov ihlaut legstað í vegg-
hvilft í Kremlmúrnum.
Dauðdagi Koimarovs varð til
þess að Jarnes Webb, þáver-
andi yfirimaður NASA varpaði
fram eftirfarandi spumingu:
„Gætum við hafa bjargað þess-
um mannlífum (Ihanin átti ein-
ig við lát Grisisoms, Whites og
Söheffee), ef við hefðum þelkkt
betur vonir, óslkir og áætlanir
hvor annarra". Þar með óslkaðl
hann eftir nánari samvinnu við
rússnesika geimví-sindaimenn,
sem uppfrá þessu hefur aukizt
stig af stigi.
Og ihvort sem það stafar af
þesisu slysd eða einihverri ann-
arri ástæðu, þá eru geimiferðir
Rússa eklki eins tíðar og fyrr.
11 sinnuim hafia þeir sent mönn
uð geimiför á loft frá 1961. För
Komarovs var hinn níunda* í
röðinni. Eitt og hálft ár leið
frá Soyuz-l.-slysinu þar til
Beregovoy var sendur á loft í
cktóber í fyrra, og 2% mán-
uður leið þar til Soyuzarnir 4.
og 5. fóru á loft og fyrsta sam-
tenging mannaðra geimfara fór
fram. Þróun geimlferð-a Rússa
hefur orðið með öðum hætti en
hjá Bandaríkjamönnum. Með-
an geimferðum Bandaríkja-
manna hefur stöðugt fjölgað
með árunum hefur geimifierðum
Rússa þvert á móti fælkkað.
Sófasett — sófasett
Eitt stœrsta úrval borgarinnar at
sófasettum er í Valhúsgögn
Sérverzlun með bólstruð húsgögn.
Valhúsgögn Ármúla 4
Sími 82275.