Morgunblaðið - 15.11.1969, Blaðsíða 22

22
MOBGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 115. NÓVEMBER 1©69
Loftur Bjarnason Iðu
- Minning
HIÐ drunigalfega sumar á því
herranis ári 1969 vair á enda. í>að
hafð'i bnu'gðiz't vonum ok'kar,
eins og svo nnangt ainoiiað, sem
bnugðizt getur og bruigðizt heíur
í viðburðainiraa rás. Framiuindain
var haustið, sveipað huliðöblæju
óvissuinmiar, einis og fraimtíðin er
ævinilega. Nálægð þess var auig-
ljós, því að skuggar næturinnar
þyngdust og dauðaimörk hinniar
lífræmu náttúru urðu æ greini-
legri
Sá tími var kominm, er gain'gna
mieon smala afréttinia, og þamm
dag, sem ég nú hef í huga (19.
sept. s.l.) vair réttað á Sfeeiðum.
í Skeiðaréttir lögðu því rraargir
leið síraa á þessum degi, ýmist
af raauðsyn, eða til þess eina, að
létta sér upp frá önmuim hvers-
dagslífsins. Og meðal þeiirra,
serni þamgað fóru var Loftur
Bjarnaison á Iðu í Biskupstunig-
uhtl Þangað hafði haran farið á
hverju hauisti þegar réttað var,
og frá þeim ferðum átti hann
óefað ýmsar kærar emdurminm-
imgar. Þar var hanm jaÆraam sem
ammiars staðar kærkomimm gest-
ur, og svo var að sjálfsögðu emm.
Þamia gladdiet hamm með glöð*
um, eimis og venja hans var í
vinahópi. Mun emgan haifa grun-
að, að þessi þrekmifcli maður,
sem bar aldurinm svo vel, myndi
eigi lifa þemmian umrædda dag
til enda. En þó varð sú raunim,
því að Skömmu eftir heimkom-
umia varð haran bráðkvaddur.
Svo snögg og óvænit verða
stumdum þau þáttaskil í lifi ein-
staklinigsins, sem við nefnium
dauiða.
Loftur Bjarnasom var fæddur
að Glóru í GnúpverjPhreppi 12.
sept. 1891. Foreldrar hams voru
Bjami Jónssom, bóndi þar og
Guðlaug Loftsdóttir. Vaæ Loftur
yngstur fögurra systfeina, em
systur haras þrjár, Jóhamiraa,
Kriistín og Vilborg, eru nú allar
dániar. í Glóru ólst Loftur upp
með foreldrum sínum við fcröpp
kjör, emda var jörðim kostarýr.
En sraemma fór hanm til sjó-
róðra í Þorlákshöfn, Grindavík
og Vestmammaeyjum og þótti
t
Faðir m/iinm,
Lárus Hjaltalín,
andaðist fimmtudaginm 13.
nóvember.
Hanna Lárusdóttir.
t
Móðir ofckar
Amalía Gísladóttir
Lindarhvammi 8, Hafnarfirði,
lézt í Heilsuvemdarstöðinni
13. þ.m. Jarðarför ákveðim
síðar.
Bömin.
ávaflt mifci'M duigniaðarmiaður, að
hverju sem bamm gekfe.
Um alknörg ár dvaldist Loftur
á heimili systur siinmar, Jó-
hörurau og mianms heranar, Matt-
híasar í Skarði. Einmig var harnrn
raokkur ár ráðsmaður Mangrétar,
efekju Gests Eiraarssoraar á Hæli.
Æskustöðvarmiar verða flest-
um kærar, og víst er, að við
Gmúpverjahreppáinm var huigur
Lofts j afraam bundinm sterkum
tryggðarböndum. Hefði því mátt
ætla, að þar myndi hanm dvelja
tií æviloka, og er trúlegt að
hamm hafi á tímiabili verið
áfcveðinm í þvi sjálfiur. Þetta fór
þó á aramarn veg, þvi að sorg-
legur atburður, sem varð á bæ
eimum í -amiraarri sveit olii því,
að hamm breytti þeirri ákvörðum,
hafi um slíka ákvörðum verið að
ræða. Þanmig var að bómdinm í
ves'.uirbænum á Iðu í Biskups-
tumigum, Jóhamm Guðmumdssom,
veikltist og dó lamgt fyrir aldur
firam. Þetta varð sniemmia árs
1928. Jóharnn var ail'þekktur
dugnaðanmaður og smiður svo
fjölhæfur, að hanm átti maurraast
simn jafningja. En eftir fráfall
hiams stóð ekkjam, Bríet Þórólfs-
dóttir ein uppi mieð fimm börm
á bemskuskeiði. Var því aug-
ljóst, að hér þurfti skjótra úr-
bóta við. Hitt var og jafn víist,
að örðugt yrði að fylla í það
skarð, sem orðið var, og vamd-
feniginm maiður, sem væri nægum
kostum búimn. Endirinn varð sá,
að leitað var til Lofts og hann
beðiran að látia þetíta bágstadda
heimili njóta starfákrafta sinmia.
Sýnir þetta ljóslega, hve mikið
traust var til haras bordð. Og það
verður Loftí ævinilega til sómia,
að han tók þettta að sér og
ammaðist heimilið æ síðam mieð
slífcum ágætum, að ekki varð á
betra kosið. Var það vissulega
mikið dreragskaparbragð, að
komia (heiimdliniu þammig til
hjálpar á raeyðarstuind, án tillits
til ei'gin hagsmuma.
Eftir að Loftur fluititáist að Iðú,
hafði ég, sem líraur þessar set
á blað af horaum náin kynmi um
lamigt árabil, enda átti ég lepgst
af heimia á næsta bæ. Fyrir
kom, að við unmiuim samam, þó
að ei'gi væri það oft. Hamm var
frábærlaga góður starfsmiaður,
bæði aifkastamilkill og vamdvirk-
uæ. Var hvert það starf, sem
hamm leysti af hendi þanmig
uminiið, að eigi varð um bætt.
Snyrtimeniraskan var honum
sýniiega meðfædd og bar öil
haras umigenigni heimia fyrir því
t
Útför hjartkærs eiginmiamms
míns, fixiuir og bróður ofckar,
Ólafs Snóksdalíns
Ólafssonar
hefur fiarið firam.
Þeir sem viija mim/raasit hans,
virasiamtega látið Hjairtavtemd
njóta þesis. Hjartams þöfck
fyrir vináttu og samúð.
Helga Heiðars
Ólafur Thorberg Ólafsson
Guðlaug Ólafsdóttir.
vifcni. Þar við bættist, að hús-
freyjan, Bríet ÞórólfsdóitJtir, var
horaum mjög samisfcefind í öliki
þessu, og var því ávaillllt mdkiil
mynd'arbragur á þeirra heimili,
utanbæjar og inmam.
Eiras og aðrir, sem fyriæ og um
aldamótim fæddust, varð Loftur
lanigt fram eiftir sinmd ævi að
raotast eiragönigu við hamdverk-
færi við öiM störfi. Véiivæðinigin,
sem oill svo mákiilli byltimigu í
iiaradbúmiaðiinium, sem öðru, kom
ekki til söguniraar fynr em á síð-
ari æviárum hams. Hamm varð
því aldrei milkilíl „véllamaður“, í j
þess orðs meirkiragu. Himis ve-gar
kurani hamn filjótt að meta þaiu
mdlkiu aifköst, sem með véltækm-
i'rand voru framfcværraam>leg. Og
vissulega höf ðu emigir meiri I
ástæðu tál þess að fagraa þessari I
breytinigu en þeir, sem höfðu frá
banrasafldri orðið að viniraa hörð-
um höndum með firumstæðum
verkfærum.
Eiran var sá þáttur í stairfi
Loftis, eftir að harnm kom að Iðu,
sem sizt má gleymaisf, raefnilega
að flytja fólk og fairamigur yfir
Hvítá. Sú mikla móða sfcreymár
sínia leið skamnmt frá bæraum að
afamverðu og var þamna um löig-
ferju að ræða, sem Iðubæmdum
bar að araraast, og hafði svo
verið frá ómuniatíð. Var starf
þetta mjög svo óuæðiswaimt og
bírraaifrekit, en gaf iítið í aðra
hönd. Oft þurfti að flytja fólk
yfir ána á hvaða tímia sóiar-
hriragsiras sem var. Eirakum urðu
mikil brögð að þessu eftir að
héraðslækrairinm kom að Lauig-
arási, raæsta bæ fyrir ofam áma.
Varð þá stuindum að brjófaet yfir
ána að raæturfagi, þófct hún væri
ltlfær, sakdr stóraukins vafcns-
miaigns og veðuirofsa. Fleiira bom
og til gneina, svo sem ísskrið
á vetuama, sem oft gat verið
viðsjált, eða þá ótraustur liagn-
aðarís, þar sem vátegar vakir
gábu leynzt við raæsta fótmál.
A ferjustaðnum felflur Hvífcá
milli blágrýtisklappa og þrerag-
ist þar veruilega um hama. Þar
atf leiðamdi er straumlþumigi þarma
mikill, eimkum þegar rigmiiiragar
eru stórfelldar og lamigvarandi og
mikið vato satfraaist í áraa.
Ógteymaraliegt hefur mér orðið,
er ég kiom þarraa að ferjusitaðm-
um þegar flóðið mikla 1930 var
í aligleymimigi. Með villltu aifli
gieystiist hið gífurlega vaitmB-
maign fram og ógraaði hverjum
þeim, sem raálægt kom. Slíkur
otfvöxtur árvatrasins er að vísu
raæsta fágætur, en hins vegar
eru minini flóð nok kuð algem g á
veturraa, og áttu að sjálfsöigðu
sinm þátt í því, að gera ferju-
starfið örðugt og áhærttusamt.
í þessu sem öðru, reyndist
Loftur traustur og úrræðagóður.
Haran var gætinm saimfana því,
að vera duiglegur og aillir vissu,
t
Maðurinn minm
Kristófer Grímsson
fyrrverandi ráðunautur,
Silfurteigi 4,
aradaðist á Bargarsjúkrahús-
inu 13. þ. m.
Guðný Jónsdóttir.
t
Þökkum auðsýnda samúð og
hlýbug við amdiát og jarðar-
fö(r móðtur okkar, ömmu og
teragd'amóður
Jónínu Jónsdóttur.
Fyrir hönd vandamiammia.
Svavar Kristjánsson.
t
Þökkum auðsýrada samúð og
hliuttekningu við fráfall og
jairðarför
Jóhanns Þorsteinssonar
Ránargötu 5A.
Hrefna Jónsdóttir
Kristján Tómasson.
að öryiggirau vair fuillnsagt undir
hans formieminsku.
Nú þurfa Iðuimieinin ekki leng-
ur að feirja fólk yfir Hvítá, því
að volduig brú temgir raú saman
klappirmiar við ferjustaðiran
forna. Er að heraná mi'kill sam-
göragubót, eimsog næirri má gata,
og myndu fáir vilja missa hama
raú, og þó enigir siíður, en ferju-
m'eninimir á Iðu.
Loftur var fróður rnaðutr, víð-
lesimm og mirarauigur. Var jafraam
góðuæ bókaikiostur á hams
heimili — Iðu — emda hústfreyj-
am einmig mjög bókhnieigð. —
Oft var gamiam að ræða við
Loft um liðmia atburði og ýmis
mátefni önnur, því að hanm
kummi góð skid á mörgu og saigði
vel frá. Óspar var hamm ldka á,
að miðla öðrum atf sóraum fróð-
teik.
Loftutr Bjarraason vair fylli-
lega mieðaflamaður á hæð, þrek-
vaxinn raokkuð og sýnilegfa
gæddur mikiMi Hfcaimisonkju. Svip
urimm var hreimn og festulegur,
erada var öll hans framkoma í
samiræmi við það. Þegar hamn
heilsaði eða kvaddi var hamd-
takið þétt og ailúðtegt. B-ar þetta
ljósan vott um þamm hll ý'huig, sem
iianm bar jaifnam tifl viraa sinm®.
— Og raú hefur þessi góði
dreragur kvafct samifenðamemnámia
hinzta sinmi. Okkur, sem bezt
þefcktum hiainin, finmst sjómiarsvið
ið tómlegna á eftir og við sfcilj-
um svo vel sanmileiksgildi þess-
ama orða: „Það syrtir að, er
sumir kveðja".
Hiran 27. september var Loftur
til moldar borinrn í Skáilhollts-
kinkjugarði. Vaæ mjög fjöknemrut
við jarðarföniraa, sem vænta
mátti, og fór athöfnám ved fram
og virðulega.
Og miú er óg lýk þessum mimm-
iragarorðum uim vin minm, Lotft
Bjamiaison, er mér sú sammtfærinig
ofarlega í huig, að þegar ég að
lokuim kem sjálfur að sbrömdimmi
óbuniniu handan við dauðems
djúp, miumd haran verða þar fyrir
og hei'lsa mér með sírau þétta
'hiamidltaki. Úr því yiðii mér 'tiæp-
leiga viMgjarmt.
Eyþór Erlendsson.
Guðrún Helga
Kr ist j ánsdóttir
Aldarminning
ÞANN 4. nóv. 1969 voru 100 ár
laðin frá fæðinigu Gu'ðrúmar Heiligu
Kristjárasdóttur, sem yfir háltfrar
aWar stoeið bjó með ma'nind sín-
um,L»nusi Ágústi Eiiraarssyni í
Efri-Mið-Hvammii í Dýnaifirði.
Af þessu tillte'fnii lanigar raokkr-
uim niðjum þeima og samtferða-
möniraum til þess að máinraast
þeirra fáum orðum.
Guðrún Hel'ga var fædd í Mið-
Hvammi þamn 4. nóv. 1869, hún
óltst þar upp og dvaldi þar alia
síma lömgu ævi, að imidamiskyld-
um 'tiveiimuir sáðustu árumum, sem
hún dvaldii hjá bormum sínum
í Reykjavík, en hún andiaðist
þanm 12. júlí 1968 í Dvafliarheim-
ili alldraðra sjómammia í Reykja-
vík.
Um aldamótim 1800 bjuiggu í
Hvaimimi mikil sæmdar'hjóm, en
það voru þau Þorvaildur Sveins-
som þá hreppstjóri og koma hairas
Guðrún Bjamadóttir úr Hauke-
dafl. Þau áttu þá 9 uppkomin
börn, 5 syni og 4 daeturr. Ei-run
soraa þeiirra hét Guðmundur,
hamm var fæddtur í Hvammi 15.
apríl 1792 og dó þar 1. júlí 1875.
Vorið 1820 réðst Ouðmiumdlur
í vinmiuirn'eranöku yfir að Fremri-
Hjarðardafl í Mýraihreppi í Dýra-
firði tM Þuríðar Bjarmiadótfcur
móðursystur simmar, sem þá í
marzmánuði hatfði misst mann
siran, Torfa Jórasson. Dvöl Guð-
muindar í Hjarðardal leiddi tifl
þess, að þanm 8 .okt. 1821 voru
þau Guðrfm dóttir Tortfa og
Þuríðar gefin samam í Mýra-
kirkju.
Guðrún og Guðmumdur eign-
uðust 11 börm, sem þroska náðu,
þar á meðad eina dóttur, sem
Guðmumda hét, og var hún fædd
16. jam. 1839. Guðmumdur bjó í
Fremiri-Hjarðadal fram um 1850,
en þá tóku börn hans við búirau
þar.
GuðmuinduT var einm af gild-
ustu bærndum í Dýralfirði um
síraa daiga. Hainrn var hagleiks
maður mikiiM og þykir sá hæfi-
teiki hafa einkerarat marga af af-
komiendum bamis.
Árið 1865 settist Guðmumdur
á bú sitt í Mið-Hvammi, em
þá jörð hatfði hanm eigniast fyrir
1850, og með sér tók hamm dóttur
síraa Guðrraumdu. Það rnurn hatfa
verið á árinu 1866, að Guðmund-
uæ réðii til sín vinmiumiamm, sem
Kristján Jónisson hét. Hamn var
fæddur á Dröniguim í Dýrtaifirði
11. jam. 1844, en kom frá Ketils-
eyri, þar sem hamn hafði búið
á hluta af þeirri jörð ásamf for-
eldrum sínium. Foreldrar hams
voru Jón Jónssom f. 21. apríl
1806 á Vöðlum í Öraumdairfirði,
en dáiran í MLð-Hvammi 10. ágúst
1883 og Kristín Skúladóttir fædd
2. okt. 1818 á Birrauistöðum í
Dýraifirði — en dáim í Mið-
Hrammi 11. marz 1899.
Þamn 27. sept. 1870 voru þau
Kristján og Guðmunda gefin
samam en það sama ár tókiu þau
vdð búinu í Mið-Hvammi. Krist-
ján og Guiðm'utrada eignuðuist 5
börn, en þau vioiriu: Guðrúin
Kelga, sem hér verður saigt frá.
Guðmumdur Ágúst f. 7. ág. 1871.
ÞorvalduT Jón f. 20. jamúar 1873.
Karnrn bjó llenigi í Svalvogum og
er otft við þairan stað kerandur.
Kristján Ágúst f. 26. ágústf 1875.
Kris'ján bjó á Þinigeyri og víðar.
Guðmiuindur f. 19. okt. 1876. Hann.
bjó miesfcam addur siirun á ísatfirðli
Þótt Guðmumdur móðuratfi
Guðrúraar Helgu kæimi með
mikd/1 etfnd frá Hjarðardafl að
Hvammi, og byggi þar fyratu árin
við töhivert mieiri rausn em ná-
granraaimir, þá gamiga þau fljótt
til þurðar. Ber þar ýmislegi tdl,
em þó einikum og sér í lagi mieð
eindæmium slæmit ártferði.
en barralaus.
Á þessum árum var það ekki
óailgemgt, að befcri bændiur í
Dýrafirði, amiruaðhvort gerðu út
sfcip tiil fístovteiða, eða tækju
þátt í útgerð með öðsrum.
Hva.mimisbæmdur mumu hafa hatft
hug á að verða e(kki eftirbátar
ammiarra að þessu teýti, emda
mumu þeir hatfa komið aiuiga á,
a@ þar sem úfcgerðin hatfði á
araraað borð láraazt, var velmjegum
mikil á þeirra tíma mælikvarða.
Það mum hatfa verið í kringum
1880, að Kristján faðir Guðrún-
ar Hellgu, gierðist þáfcttaikamdi,
ásamt þremiur öðrum bæmdum í
Framhald á bls. 25
Inmiteguistu þakkir færi ég
öMium ar heámisóttu mig og
semdu mér skeyti og gjatfir á
70 ára afmæiii mírau 10. raóv.
síðastl.
Fyigi ykkiur aMia tfð Guðs
blessum.
Guðmundur Bemharðsson
Ástúni.