Morgunblaðið - 10.12.1969, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. DESEMBER 1960

Útgefandi
Frainkvæmdastjóri
Ritstjórar
RitstjórnarfuHtrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald kr. 165.00
i lausasölu
H.f. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Srmi 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
kr. .10.00 eintakið.
FYLGJANDI EFTA -
ÓTTAST EKKI EFTA
1 Tmræður þær, sem fram
^ fóru á Alþingi í fyrradag
um aðild íslands að Fríverzl-
unarsamtökum Evrópu voru
harla athyglisverðar. Ólafur
Jóhannesson, formaður Fram
sóknarflokksins, kvaðst vera
fylgjandi tengslum við EF
TA, þótt hann hefði að vísu
kosið að samningamir við
Fríverzlunarsamtökin hefðu
verið með öðrum hætti í ein-
stökum atriðum. Hins vegar
kvaðst formaður Framsókn-
arflokksins ekki treysta nú-
verandi ríkisstjóm til þess
að framkvæma ýmsar nauð-
synlegar aðgerðir vegna EF-
TA-aðildar og þess vegna
legði hann til að málinu yrði
frestað!
Þessi ummæli Ólafs Jó-
hannessonar sýna, að hann
er í grundvallaratriðum
hlynntur aðild íslands að
EFTA, en vill ekki sam-
þykkja hana á þessu stigi,
vegna þess eins að hann er
andvígur þeirri ríkisstjóm,
sem situr að völdum. Þetta
er næsta furðuleg yfirlýsing.
Formaður næst stærsta stjóm
málaflokksins á íslandi vill
fresta máli, sem hann raun-
verulega er fylgjandi, vænt-
anlega vegna þess, að hann
sjálfur og flokkur hans eiga
ekki aðild að ríkisstjórn.
Hvenær hefur Ólafur Jó-
hannesson og flokkur hans
treyst núverandi ríkisstjórn?
HVemig halda menn að ástatt
væri í þessu landi, ef fram-
faramálum hefði jafnan ver-
ið frestað, vegna þess að
Framsóknarflokkurinn treyst
ir ekki núverandi ríkis-
stjórn?
Ummæli Lúðvíks Jósefs-
sonar, formanns þingflokks
kommúnista, vom ekki síður
eftirtektarverð. Hann sagði
orðrétt: „Út af fyrir sig ótt-
ast ég ekki aðild að EFTA.“
Sérstök ástæða er til að vekja
athygli á þessum orðum Lúð-
víks Jósefssonar, vegna þess
að ýmsir flokksmenn hans
hafa haldið því fram, að með
EFTA-aðild væri verið að
draga landið inn í viðskipta-
bandalög auðhringa og kalla
hinar mestu hörmungar yfir
íslenzkan iðnað. En Lúðvík
Jósefsson óttast ekki aðild Is-
lands að EFTA. Það þýðir, að
hann óttast hvorki samstarf
okkar við önnur EFTA-ríki
né áhrif EFTA-aðildar á ís-
lenzkan iðnað.
Þannig hafa tveir helztu
leiðtogar stjómarandstöðunn
ar á íslandi talað. Annar er í
hjarta sínu fylgjandi EFTA,
þótt hann af flokkspólitísk-
um ástæðum vilji fresta af-
greiðslu málsins. Hinn lýsir
því yfir skýrt og skorinort,
að hann óttist ekki aðild Is-
lands að EFTA. Andstaða þess
ara tveggja manna við af-
greiðslu málsins byggist því
ekki á málefnalegum rökum,
heldur flokkspólitískum á-
stæðum.
Skammarleg tortryggni
ltifargur hyggur mann af
sér“, segir gamalt mál-
tæki og það á vissulega við um
Framsóknarmenn. Þegar síð-
asta ríkisstjóm, sem þeir
höfðu forustu fyrir og áttu
sæti í, vinstri stjómin, hafði
gjörsamlega eyðilagt láns-
traust þjóðarinnar erlendis,
fór hún með betlistaf til
Bandaríkjanna og fékk þar
lán úr sérstökum sjóði, sem
ætlaður er til að gæta örygg-
is Bandaríkjanna, gegn því
að falla frá fyrirætlunum
um að senda vamarliðið úr
landi.
Nú em Framsóknarmenn
að láta í það skína, að nú-
verandi ríkisstjóm hafi tekið
upp sams konar vinnubrögð í
sambandi við norræna iðn-
þróunarsjóðinn. Því fer
fjarri. Öllum er kunnugt um,
að ísland hefur keypt mun
meira af vömm frá hinum
Norðurlöndunum í mörg und
anfarin ár en þau hafa keypt
frá okkur. Vömskiptajöfn-
uður íslands og hinna Norð-
urlandanna hefur því verið
íslandi mjög óhagstæður. Á
þessu hefur hvað eftir ann-
að verið vakin athygli á und
anfömum ámm. M. a. af þess
ari ástæðu hafa Norðurlönd-
in fallizt á að jafna metin
með því að taka þátt í mynd-
un norræna iðnþróunarsjóðs-
ins til þess að efla iðnþróun
á íslandi. Augljóst er, að for-
sendur fyrir slíkri iðnþróun
em ekki fyrir hendi nema Is-
land gerist aðili að EFTA og
fái tollfrjálsan aðgang að
stómm mörkuðum. Framlag
Norðurlandanna til þessa
sjóðs verður endurgreitt á 25
ámm.
Allar ti'Iraunir Fram-
sóknarmanna til þess að
varpa rýrð á góðan vilja
hinna Norðurlandanna í
þessu efni falla ekki aðeins
um sjálft sig heldur lýsa þær
einnig sórstæðu hugarfari,
sem ekki á heima í samstarfi
Norðurlandaþ j óðanna.
FRÉTTASPJALL
EFTIR
BJÖRN JÓHANNSSON
UNDANFARIN ár hefuir iðuiiega nnátt
sjá í blöðuim boirgiarimruair vitniað til siiða-
reglna blaðiaimaminia, ekki sízt í pólitísk-
■uim skirifuim. Hefu.r gj'airnian verið látið
í þaið Skína, að þessi eða hiinin eigi ær-
tega hiirtiinigiu yfiir höfði sér fyrir brot á
si'ðareglumim.
Ég hedd, að það sé komiinin tími til,
að ailmienm-inigiur flái að vita, að siðaregi-
uirrnar fjaila fyrst oig fremst um sam-
Skipti blaðamiamma inmbyrðiis og við al-
menniinig. I>æir niá aðeims till skirifa blað'a-
mianins í starfi og eru ekki siízt hiuigs-
aðar sem vörn fyrir allmieminia borgara
glegn ómaklegum skrifum.
Um kæruir fjalliar Siðairag'liumefnd
Blaðaimianinaféilags Íslamdis og eiigia í
henrni sæti þrír menrn, kosnir af að-
allfunidi þesis. Úrskiuidð, ásamit rök-
sbuðniingi, skal birta í fiéfagiabréfi
B. í. og verðiur honium ekki áfrýjað.
Hinis vegiaæ er óheimi'It að skýra frá
slikíum málum opinberlega. Teiji
stjóm Blaðarnaininiaifólagisinis hins vegar
brot bliaðama.ninisins rmjög alvariegt, að
felldum únskurði Siðamegfllumefmdiar, giet-
ur hún borið fram tiilögiu á féilaigsfunidi
um brottvísun hiamis úr félaginu, um siinm
eða fyrir fuilt og allllt. Til þesis he-fur
þó aldrei komið, enda mjög alvarlieg
refsiinig fyrir stairifandii bliaðamiamn.
Fyrir nokk-ru kærði fyrrveramdi
blaðamáður, Sigurðuir A. Magmússom,
starfandi blaðamann, Bjönn Thors, fyrir
Siðaregiumefmd. Bar hamm fyrir sig bréf,
sem Bjöm skrifaði fuiitrúa Bi-afra-
stjórnar í Stokklhólmi, þar sem Björrn
taldi að fyr'irihuguð ferð Sigurðar til
Biafra mondi verða til að spiila fyrir
máistað B-iafrabúa.
Bjönn Thors senidi SAM atfrit atf bréf-
inu og hið imerkitega gerðist, að SAM
fékk diagblöð í Reykj-avík til áð birta
afirit af einkiabréfi og var svo miklu
ryki þyniað upp í samib-aindi við málið á
opinbenum vettvamgi.
I>að mieirkilega hefur sem sagt gerzt,
að biaðamiaður er kærðu.r fyrir brot á
siðameigflium blaðamamina fyrir það eitt að
hafa sýmt þamm heiðarieika að semidia
SAM áfrit af eimkabréfi. Bjöm Thors
hatfði ekikii sikriflað eitt einasta orð SAM
tiil hnjóðs opimlberlega. Þessd kæra er
því fláróniieig, því eims og áðuir getur ná
siðaregiuirnar aðeinis tid fnamikomiu biaða
marnins í starfi.
Mór er hins vegar kunmiugt um, að
bongari niokkur í Reykjavik, sem Biafra
stjóm telkur mikið mairk á, skrdiíaði
eininig bnéf svipaðs eðliis til Stokklhó-kns
vegna fyminhugaðnar flerðair SAM til
Biaifra. Sá borgari semdi SAM hims vag-
ar ekfci aflrit atf eiink.abréfi síirau. Komið
er í Ijós, að það var vitunteg ákvör'ðum.
í>ótt niökkuð sé um Iliðdð laogar mig til
að mimm.ast örfláum orðum á tunigifeirð
Apoilo 12. Bða emu lesemdur ef til vill
búnir að gileyima síðari tungilliemdiing-
unini? Okfcuir biaðamömnium faninist mörg
um eirukemmilagt, hvemsu litinm áhuga
alrraenimimgur sýndi þeirri fræigðarför.
Því var öfiugt farið, þegar Apollo 11.
héit til tunglisims í júií. Þá mátti heita
að sérhvert mammsbairm stæ'ði á öndimmi,
þegar j-arðarbúi sibeig í fynsta sinn fæti
á tumglið. Var það að vonum. Hins veg-
ar gegndi öðru máli um þá sem næst-
ir fóru.
Ef ti-1 vil-1 hefluir bnezkt blað hitt nagl-
ann á höfuðið þegar það sagði um farð
Apolio 12.: „Aiiir miumia, að Lindberg
var fynstuir til að fljúga einm yfir At-
iantshafið. En hver mam eftir þeim, sem
næstur vamn þáð a£nek?“
í síðustfu viku hittusit noklkrir yfir-
menn blaða og Ríkisútvanps á heimili
Lu'ther Repiogie, sendihemna Bandiaríkj-
anna í Reykjavík. Tiiefnið var það, að
hitta yfirmanm vanmariiðsins, Mayo A.
Hadiden, aðmínál, hlusta á það, sem hamn
hafði fnam að færa og ieggj-a fyrir hamn
spuirmimgar. Þetta var ekki venjufliegur
blaðam.annaflumidiur, helduir upplýsiinga-
fundur svipaður þeim, sem þekktir
eru undir natfninu „backignouinders"
vestan hatfs. Tiligamgur slólkina fumda
er fyrst og fnernst sá, að veita
þeim, sem starfa við fj.almíðda, upp-
lýsimgar uim mál, sem hatfa verið, eru
éða verða á dagskná. Oftast er það, sem
kermur fram á slífcum fumdium, ekki ætl-
að til birtimgar, a.m.k. ekki uim stumd-
arsakir, en gagrasemin er fóligin í því,
að upplýsiiingannar, sem veittaæ eru, geta
komið í veg fyrir miisskilmiing eða rarug-
túlkun. Það er viðteikin regfa, að blaða-
men-n fara mieð það, sem sagt er á silík-
um upplýsiingiatfundium, sem algert
trúnaðarmál, sé þess ósfcað atf þeim, sem
fundinn heldur. Bnda er það sjáilfsaigt,
þair sem þekn, sam fjalla um mál á op-
imberiuim vettvamigi, er raaiuðsyn að skilja
sam glieggst það sam er að gerast og
ástæðurinar fyrir því.
Á futnid iinium með Haddiem aðmírál
mátti hatfa fllesit eftir, sem hiaran sagði,
og gerðu bllöðin það í fréttuim. En ástæð-
an fyrir því, að ég mimnisit á upplýs-
inigafundiran með aðirraírá.inum er sú, að
mér finnst íslanzkiir stjárnmófaleiðtog-
ar ag embættismeran mega tafaa banda-
rísfaa og ammamra þjóða starflsibræður
sína tit fyriirmynáar áð þessu leyti.
Það er enginrn vafi á því, að það
gæti toomið í veg fyrir miartgar missaign-
ir í íslemztoum blöðum og Ríkisútvarpi,
ef stjórinmálaileiðtogar og embsettismienn
efndu öðru hverju till upplýsiingatfunda,
auik venjutegra blaðamiainmiatfuindia. Þá
myndu þeir sjiáitfir losna við hvimleiðar
ieiðréttiingar og alimennimigur njóta
traustari firéttaifluitmmgs og frétta-
Skýriniga.
Ég veit, að fynrgremdiir aðiilar óttast,
að segi þeir flrá eirahverjum málum í
trúraaði, þá verði sá trúraáðwr rotfinm,
sértstafalega ef pólitíkin kemist í spiMð.
Bn komi slífat fyrir er lauismiin óstköp
einföld og hún er sú, að bjóða viðkom-
aradi bfaðamianmi eða blaði efaki til raæsta
fuindar. Bragin fróttasbotfraum þolir Slíkt
banin til ieragdar.
Ein tmaustaista stoð lýðræðisiliegs þjóð-
félags er heiðairteg og söran uppilýsiiragia-
miðliun. Það er því fyrir liönigu kominm
tími til þess að þedr, sem fjaiMa um op-
iraber móilefni, færi sér í nyt upplýsiraga-
fundi sem einm þátt í því áð tryggja
fólkinu í landinu að fréttaifluitninguir sé
sem öruggaistuir og réttur.
i
J
300 lögreglumenn
börðust við nokkur
„Svört pardusdýr”
Los Angel'es, 8. diesember I um „Svörtu pardusdýrin" í dag,
UM 300 lögreglumenn háðu fjög- og var beitt handsprengjum, rifíl
urra klukkustunda bardaga við um og táragasi. Ósköpin hófust
nokkra svertingja úr samtökun- I með því, að lítill flokkur lög-
reglumanna ætlaði inn í höfuð-
stöðvar samtakanna til að hafa
tal af einum meðlimanna.
Tekið va.r á móti þeim með
skothríð og vaæ þó hverfáð allt
umkringt. í fjórar klulfakuistund-
ir skiptiust meran á skobum og
lögrieglumiennirnir reynidu aið fá
hiraa tiil að getfaet upp.
Að þeim tírnia lokraum gatf yf-
irmaóuir lögragluilið3.iras þeirn úr-
.-Jitakcöti: Araraað hvort kæimu
þeir út eða lögregfliumeninirmir
kæmu inm eftir þeim. Þá var bú-
Framhald á bls. 25