Morgunblaðið - 07.10.1970, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. OKTÓBKR 1970
,Tek á mig ábyrgðina’
Hussein konungur
Aðeins um eitt var að ræða,
segir hann í viðtali
við brezkan blaðamann
„Ég gaf skipunina. Ég
valdi nýjiu stjómina. Ég tiek
alla ábyrgðina á mig.“ Þetta
sagði Hussein Jórdaniukon-
ungur í einkaviðtali er blaða
maður brezka blaðsins Sun-
day Times, Murray Sayle,
átti við hann þegar borgara-
stríðið í Jórdaníu stóð sem
hæst. Hann ræddi við kon-
unginn í rúma klukkustund í
sumarhöll hans í Homar, um
12 km frá Amman. Konungur
inn, sem er 34 ára, var þreytu
legur og virtist hafa elzt um
tíu ár.
Hussein hélt áfram: „Þeir
gáfu mér engan annan kost.
Ég hef gert það sem ég varð
að gera. Svo var komið, að
þegnar mínir, sem lifa undir
erlendu hernámi í Jerúsalem,
bjuggu við tíu sinnum meira
öryggi á heimilum sínum en
fólk, sem býr í Amman, höfuð
borg okkar. Israelsmenn á
samyrkjubúum hafa aðeins
þurft að reyna agnarögn af
þeim vandræðum, sem við höf
um orðið að glíma við núna.
Við gátum ekki haldið svona
áfram. Ég vann eið að því að
halda uppi lögum landsins.
Ég ætla að sjá um að þeim
sé framfylgt."
Konungurinn fór ekki í
launkofa með mannfallið í
bardögunum. „Tala fallinna
gæti orðið allt að 2.000 — við
vituim það ekiki nákvæimleiga
ennþá. Tjónið, sem orðið hef-
ur í borginni, er býsna um-
fangsmikið. Það nemur að
minnsta kosti 5 milljónum
punda, kannski miklu meiru.
Herinn hafði skipun um að
hlífa borgurum og valda eins
litlu tjóni og mögulegt var,
en mótspyrnan var miklu
meiri en við gerðum ráð fyrir.
Hún dróst á langinn vegna
utanaðkomandi afskipta.“
Hussein hélt áfram: „Það
er erfitt að biðja hermenn að
vinna orrustu án þess að
valda nokkru tjóni á víg-
vellinum. Nokkur brögð hafa
orðið að rupli og ránum, en
ekki mikil. Við tökum mjög
hart á öllu slíku þar sem yfir
því hefur verið kvartað.
— Þegar fólk sér það magn
vopna og skotfæra, sem
skæruliðar höfðu í Amman,
og gerir sér grein fyrir undir
búningnum, sem þeir höfðu
unnið að fyrir bardagana,
hlýtur það að spyrja, hvers
vegna létum við viðgangast
að ástandið kæmist á þetta
stig. Ég get aðeins svarað
því til, að eftir júnístríðið —
júníáfallið — var ég svo upp
tekinn við að byggja upp her
inn, og einbeitti mér að end-
urheimt glötuðu svæðanna . .
— Ég vildi frá byrjun, að
ef til andspyrnu kæmi, þá
ætti hún að vera undir eftir-
liti, hún átti að vera skipu-
lögð. Það er réttur allra
þjóða að berjast gegn her-
námi. Ég styð enn heiðarlega
andspymumenn, hinn heiðar-
laga „f'edaya“ (sfeæruliðla). Ég
lit enn á mig sem fedaya.
— Öllfuim mótBietndiniguim,
sem eru til staðar I Araba-
heiminum, var ýtt inn í land
okkar, og við erum að reyna
að láta landið halda áfram á
þeirri braut, sem hún var á.
Stjórnmálamennirnir, sem við
höfðum völ á hér, voru af
þeirri manngerð, sem er ekki
nógu sterk.
— Þeir töluðu um and-
spymu gegn Israel, en ísrael
kom þessu máli ekki við. Það
sem um var að ræða, var að
völdin yrðu hrifsuð burtu.
Mér var það alltaf ráðgáta,
hvað þeir áttu við með „pales
tínsku byltingunni." Ég gat
vel skilið palestinska and-
spyrnu, en ekki palestínska
byltingu.
— Við gátum ekki skilið
sundur þá sem voru sannir
fedayar og þá sem voru á-
hangendur stjómmálahreyf-
inga í Arabaheiminum. Við
voru reiðubúnir að styðja
alla lögmæta andspyrnu, en
ekki þá sem voru að reyna að
tortíma landinu, sem hafði
skotið skjólshúsi yfir þá.
-— Það sem var að gerast
var alveg út í hött. Hér var
andspyma, eða eitthvað sem
átti að kallast andspyma, og
allt var gert sem í mannlegu
valdi stóð til þess að útrýma
virðingu og stuðningi okkar
eigin þjóðar. Ef einum tíunda
hluta þeirrar orku, sem
skæruliðar beittu I Amman,
hefði verið beitt á herteknu
svæðunum, byggju Israels-
menn ef til vill við minna ör-
yggi en þeir gera núna.
— Ég skipaði ríkisstjórn,
sem þeir völdu svo til alveg
sjálfir (stjórn Rafais, sem
konungurinn vék frá dag-
inn eftir að bardagamir hóf-
ust), og herráðsforseta (Mas-
hur Hadithi hershöfðingja),
sem stóð í einhverju sam-
bandi við þá. Þetta var loka-
tilraun mín til þess að færa
ástamdið í skynsamlegt horf.
En vandamál okkar færðust í
aukana. Daoud fráfarandi frá
farandi forsætisráðherra ját-
aði hreinskilnislega fyrir mér
að hann hefði ekki gert nokk
urn skapaðan hlut til að leysa
innanlandsvandamálin af því
að allur hans tími hefði farið
í viðræður við þessa menn.
— Á laugardaginn (20 sept
ember) átti að efna til alls-
herjarvericfialls, sem senini-
lega átti að leiða til bylting-
ar. Á hinn bóginn hafði hver
einasta deild landhersins og
fiughersins orðið fyrir að-
kasti og ögrunum, fjölskyld-
um hermanna hafði verið mis
þyrmt og ráðizt var inn á
heimili þeirra. Ég átti fullt i
fangi með að hafa taumhald
á þeim. Deildir voru ekki leng
ur deildir í hernum heldur
Skæruliðaforinginn Arafat og Hussein konungur.
reiðir einstaklingar, sem hót-
uðu að taka lögin í sínar hend
ur.“
Hussein talaði af stolti um
frammistöðu hermanna sinna,
bæði gegn skæruliðum og Sýr
lendingum. „Eins og þú veizt
er herinn bæði mannaður Pal
estmumönnum og Jórdaníu-
mönnum,“ sagði hann, „en
ekki er eitt einasta dæmi þess
að deildir eða herflokkar
hafi neitað að gera skyldu
sínia.
-— Þetta hafa verið hörmu-
legir dagar, en kannski er
það huggun, að ástandið get-
ur aldrei orðið eins og það
var. Við höfum tækifæri til
þess að byrja upp á nýtt, til
þess að byggja upp landið.
Gömlu sitjiórramiáliaimieininiimiir
fá aldreii aftur tækifæri til þesis
að ota sínum tota eins og þeir
gerðu. Við fáum aftur borg-
aralega stjórnmálamenn, en
ekki í bráð. Ég vil, að þjóð-
in fái sómasamlega fulltrúa
til þess að hún geti aftur sam
einazt eins og herinn hefur
staðið sameinaður síðustu dag
ana.
— Það eru enigir Sýrlend-
ingar lengur í Jórdaníu, og
við ætlum að ræða við Iraks-
menn um framtíð þeirra hér.
Margir Iraksmenn fundust
meðal skæruliða á götum
Amman, og enda þótt her
þeirra væri hlutlaus í bardög
unum, bárust mörg vopn frá-
svæði þeirra. Við ætlum að
tala við þá.“
Konungurinn kvaðst ætla
að leggja til að „heiðarlegir
fedayar" yrðu náðaðir, en hin
ir, sem reyndust standa í sam
bandi við „utanaðkomandi“
öfl, yrðu settir bak við lás og
slá. Þótt skæruliðar hleyptu
af fyrsta skotinu með
sprengjuárás á útvarpsstöð-
ina í Amman og losuðu kon-
unginn við „síðustu þung-
bæru ákvörðunina", taldi
hann, að skæruliðarnir ætl-
uðu að taka völdin í Jórdan-
íiu í síniar hieodiuir eftir að-
eins nokkra daga eða vikur.
Hann sagði, að skotgrafir
þær sem skæruliðar hefðu
grafið og byrgi er þeir hefðu
reist til þess að draga átök-
in á langinn, bæru með sér,
að þeir hefðu fengið hemað-
arlegar leiðbeiningar og þjálf
un erlendis frá. „Það getur
jafnvel verið, að við höfum
kínverskan fanga,“ sagði
hann.
Konungurinn sagði, að heil
mörg skjöl hefðu náðst af
skæruliðum og „aragrúi
vopna og skotfæra" og að
stjórnin hefði heilmikið lært
um fyrirætlanir skæruliða.
„Við höfum orðið furðu lostn
ir yfir því, hve undirbúning-
ur þeirra var langt kominn,"
sagði hann. „Ég komst að þvi,
að liðþjálfinn, sem ók böm-
um mínum, og matreiðsilumað-
urinn hérna í höllinni, voru
báðir félagar i neðanjarðar-
samtökum skæmliða. Þeir
voru báðir teknir höndum í
Swailsh, þorpi nokkru í fjög-
urra kílómetra fjarlægð, og
þar hafði verið safnað saman
miklum birgðum af vopnum,
skotfærum og eldflaugum.
Þeir ætluðu bemsýniliega að
gera beina árás á höllina, ná
henni á sitt vald og mér senni
lega um leið.“
Aðspurður, hvort hann
teldi að hættan á þvi að
hann yrði ráðinn af dögum
hefði aukizt, sagði Hussein:
„Langafi minn liggur grafinn
í Aksa-bænahúsinu í Jerúsal
em af þvi hann neitaði að
gera hrossakaup um réttindi
þjóðar sinnar, og ég hef alltaf
reynt að ganga sömu braut.
Ég flý ekki undan byssukúl-
um. Auk þess held ég að ég
sé ekki nógu fljótur að
hlaupa.“

Frá viðræðum Daouds fyrrverandi forsætisráðherra og skæruliðaforingjans Arafat er
Hussein minnist á í viðtalinu. Með þeim á myndinni er Mona, dóttir Daouds, og eigin-
maður hennar, sem er Palest ínumaður.
Lnghentir menn ósknst
og maður til að aka sendiferðabíl.
Trésmiðjan Víðir,
íbúð ósknsl tíl leign
3ja—4ra herb. íbúð óskast nú þegar.
Upplýsingar í Fíat-umboðinu, sími 38888.
nucivsincnR
#^»22480