Morgunblaðið - 08.05.1971, Síða 2

2
MORGUNBLAÐH), LAUGARDAGUR 8. MAl 1971

»

»
Norðurlandsf jórðungur:
Vertíðarafli um fjórð-
ungi meiri en í fyrra
UM síðustu mánaðamót höfðu
borizt 12.980 tonn af fiski á
land til hafna á Norðurlandi frá
því um áramótin. Á sama tíma í
fyrra var aflinn sem barst til
Norðurlandshafna 9.355 tonn, eða
3,655 tonnum minni afli en í ár.
Áður hafa verið birtar heild
artölur yfir afla í Austurlands-
fjórðungi og aflann sem barst
á land í verstöðvum á veiðisvæð
inu frá Höfn í Hornafirði til
Stykkistiólms fyrstu fjóra mán-
Kiðafelli í Kjós, 7. mal.
MILLI 40 og 50 bílar töfðust við
brúna yfir Kiðafellsá í Kjós er
tveir bílar lentu í árekstri á
Alltaf uppselt
á Zorba
GEYSILEG eftirspurn er eftir
aðgöngumiðum á söngleikinn
Zorba i I>jóðleikhúsmu. í þvi
sajmbandi má geta þess að á ein-
um degi i þessari viku munu hafa
selzt um 16—17 hundruð að-
göngumiðar á leikinn.
Uppselt hefur verið á öllum
sýningum og er lelknum mjög
vel tekið af leikhúsgestum.
Á FUNDI borgarstjórnar sl. vet-
ur bar Steinunn Finnbogadóttir
fram ásakanir um, að vistmenn
í Arnarholti væru beittir refs-
ingum og rekstri heimilisins
væri í ýmsum atriðum ábóta-
vant. TTm þessar staðhæfingar
spunmist siðan nokkur skrif í
blöðum. Heillirigðismálaráð skip
aði 26. febniar sl. nefnd lækna
til að kanna þessar staðhæfing
ar. í áiiti nefndarinnar kemur
fram, að engar sannanir hafa
fengizt fyrir þessum ásökumim.
Nefndin telur þvi, að framkomn-
ar ásakanir krefjist engra frek-
ari aðgerða gagnvart einstökum
aðQum.
Nefnd þessa skipuðu læknarn-
ir: Árni Bjömsson, Gunnlaugur
DIMMVIÐRID að undanförnu
hefur orðið tii þess að tómat-
ar koma heidur í seinna lagi á
markaðinn í ár. Má gera ráð fyr-
Ir þvi að ísienzkir tómatar komi
á markaðinn um næstn mánaða-
mót samkvæmt upplýsingiim frá
Sölufélagi Garðyrkjumanna. Verð
ur verð þeirra svipað og í fyrra,
eða um 150 kr hvert kg.
Gúrkumar komu á markað-
inn í marz sl. Var það á svip-
uðum tíma og venjúlega en hins
vegar var magnið minna en
uði ársins. Á Austurlandi var
aflinn orðinn 10.223 tonn en
var á sama tíma í fyrra 8.605
tonn, en aflinn, sem barst til
vefstöðva frá Höfn að Stykkis-
hólmi frá jan. til loka apríl var
131.926 tonn en var á sama tíma
í fyrra 184.715 tonn.
Heildartölur yfir aflann, sem
barst til Vestfjarðahafna á tíma
bilinu frá janúar til aprílloka
liggja fyrir eftir helgina.
hrtinni um miðjan dag f dag.
Engin slys urðu á mönniim við
áreksturinn, en bílamir skemmd
ust nokkuð.
Nánari tildrög voru þau að
Taunus-bifreið frá Akranesi var
að aka niður brekkuna sem ligg
ur að brúnni er hemlar bifreið-
arinnar biluðu, með þeim afleið
ingum að hún gat ekki dregið
úr hraðanum I tæka tið og ók
utan i Dodge bifreið úr Reykja-
vik sem kom á móti yfir brúna.
Bifreiðarnar skemmdust á hlið-
unum en engin slys urðu á mönn
um eins og áður segir. Lögregl-
an kom á staðinn, en ÖII um-
ferð um brúna stöðvaðist I um
það bil 45 mínútur.
— Fréttaritari.
Snædal og Halldór Steinsen. Nið-
urstöður nefndarinnar koma
fram í fundargerð heilbrigðis-
málaráðs frá 30. apríl sl. Af-
greiðslu fundargerðarinnar var
hins vegar frestað á fundi borg-
arstjórnar 6. maí sl. Bókun heil-
brigðismálaráðs um þetta efni
er svohljóðandi:
„Lagt fram álit nefndar, sem
falið var að kanna hagi Vist-
heimilisins Arnarholts. Heil-
brigðismálaráð fellst á niður-
stöður nefndarinnar svohljóð-
andi:
„Heiíbrigðismálaráð sam-
þykkti á fundi sinum þann 26.
febrúar 1971 að láta framkvæma
könnun á réttmæti þeirra ásak-
ana, sem höfðu verið bornar
venjulega sem einnig stafar af
dimmviðrinu. Samkvæmt upplýs
ingum Niels Marteins hjá sölu-
félaginu er ekki nóg að hlýtt sé
í veðri síðustu vikurnar áður en
grænmetið fer á markaðinn held
ur verður eirmig að vera sól-
skin, en það hefur brugðizt á
þessu vori.
Auk gúrknanna hefur sölufé-
lagið sent selju og salat á mark-
aðinn og gulrætur úr gróðurhús-
um koma um næstu mánaða-
mót.
Þorgeir Sveinbjarnarson
MORGUNBLAÐINU bárust í
gær þrjár nýjar bækur frá Al-
menna bókafélaginu, Svartfugl,
eftir Gunnar Gunnarsson, Is-
lenzk nútímaljóðlist, eftir Jóhann
Hjálmarsson og Vísur jarðarinn-
ar, ijóðabók eftir Þorgeir Svein-
bjarnarson. — Er frágangur
allra þessara bóka til íyrirmynd-
ar.
SVARTFUGL
Fá eða engin eru þau sakamál
Lsienzk frá liðnum öldum, er í
minni þjóðarinnar hafi yfir sér
hrikalegri harmsögublæ en hin
svonefndu Sjöundármorð, sem
áttu sér stað árið 1802 á einu
afskekktasta kotbýli þessa lands,
á innanverðum Rauðasandi í
Barðastrandarsýslu. I raun er því
líkast sem hinn dimmleiti ör-
fram á borgarstjórnarfundum
og i einu dagblaðanna um rekst-
ur Vistheimilisins Arnarholts.
Fól ráðið læknunum Áma
Björnssyni, Gunniaugi Snædal
og Halldóri Steinsen að gera
þessa athugun. Ritari nefndar-
innar var ráðinn Ingólfur Hjart-
arson hdl.
Hélt nefndin 9 fundi og yfir-
heyrði 24 aðila, núverandi eða
fyrrverandi starfsfólk Amar-
holts, þar af 8 aðila, sem Stein-
unn Finnbogadóttir, borgarfuíll-
trúi óskaði sérstakiega eftir að
væru yfirheyrðir og fékk hún
að vera viðstödd yfirheyrslu
þessara 8 aðiia. Að öðra leyti
fóru yfirheyrslur fram fyrir
luktum dyrum. Ásakanir, sem
voru bornar fram á borgarstjóm
arfundum og í einu dagblaðanna
og þær ásakanir, sem komu
fram við yfirheyrslur, beindust
að eftirfarandi atriðum í rekstri
Vistheimiiisins:
1. Framkomu við vistmenn.
2. Meðferð vistmanna.
3. Aðbúnaði vistmanna.
4. Starfsfóiki.
Kannaði nefndin ofangreind
atriði í rekstri heimilisins, auk
þess að athuga sérstaklega þær
ásakanir, sem beindust að
ákveðnum atburðum.
Á grundvelli þeirra upplýsinga,
er nefndin aflaði sér, telur nefnd
in að engar sannanir hafi feng-
izt fyrir þeim ásökunum, sem
fram hafa verið bornar á opin-
berum vettvangi eða fram komu
við yfirheyrslur nefndarinnar.
Telur nefndin, að framkomn-
ar ásakanir krefjist engra frek-
ari aðgerða gagnvart einstökum
aðilum.
Árni Bjömsson,
Gunnlaiigiir Snædal,
Halidór Steinsen.““
Jóhann Hjáimarsson
lagavaldur, er þar hafði leik-
stjórn á hendi, hafi að yfirlögðu
ráði og rökvisu vandlæti sett
þennan harmleik á svið og ekki
aðeins kosið honum það um-
hverfi, sem eitt hentaði, á sæ-
brattri strönd og brimsorfinni,
undir gneypum fjöUum, heldur
skipað það heilu mannfélagi í
hnotskum, sem í einangruðum
heimi heyr sína örlagaglímu við
ytri og innri máttarvöld.
Það er þessi saga um ástir og
harmkvæli Bjama og Steinunn-
ar á Sjöundá, sem Gunnar
Gunnarsson hefur tekið til með-
ferðar í hinni frægu skáldsögu
sinni, Svartfugli. Orkar það ekki
tvimælis, að hún er eitt áhrifa-
mesta skáldritið í islenzkum bók-
menntum og í meðvitund alls ál-
mennings er hún löngu komin í
flokk hinna sígildu öndvegisrita.
Það getur því ekki talizt vansa-
laust, ef ekki er séð fyrir því, að
slíkt rit sé að jafnaði tiltækt á
bókamarkaði, en þar hefur
Svartfugi verið ófáanlegur um
skeið. Nú hefur hins vegar Al-
menna bókafélagið bætt úr
þessu með vandaðri útgáfu hinn-
ar vinsælu skáldsögu, sem þar á
ofan birtist nú í fyrsta sinn með
íslenzkum þýðingartexta sjálfs
höfundarins.
Gunnar Gunnarsson hefur
sjálfur lýst þvi, hvernig hug-
1 GREIN í Þjóðviljanum 6. maí
sl. er látið að því liggja, að
óreiða sé í fjármálum Rann-
sóknaráðs ríkisins, og jáfnframt
að látið sé dragast að halda
fund i ráðinu um þetta málefni.
í þessu sambandi er rétt að taka
fram eftirfarandi.
Skömmu fyrir síðustu áramót
lagði einn af meðlimum Rann-
sóknaráðs rikisins, dr. Þorsteinn
Sæmundsson, fram athugasemd-
ir við reikninga Rannsóknaráðs
fyrir árið 1969. Með tilliti til
þessa var þess farið á leit við
ríkisendurskoðunina, að nákvæm
athugun yrði gerð á reikningum
ráðsins. Athugasemdir rikisend-
urskoðunar bárust 25. janúar
1971. Þeim var svarað með ítar-
legri greinargerð innan þess
tíma, sem tilskilinn var, og enn-
fremur var orðið við beiðni rík-
isendurskoðunarinnar um nokkr
ar viðbótarupplýsingar.
Framkvæmdanefnd Rannsókna
ráðs ríkisins hefur að sjálfsögðu
fylgzt nákvæmlega með öllum
atriðum málsins. Samkvæmt
bókun á fundi nefndarinnar 24.
marz sl. voru nefndarmenn á
einu máli um það, að athugun
ríkisendurskoðunarinnar hafi
leitt i ljós, að um misferli er
ekki að ræða í f jármálum Rann-
sóknaráðs.
Gunnar Gunnarsson
fráAB
myndin að Svartfugli varð til og
þróaðist með honum á löngu
árabili. Vorið 1913 kom hann til
Reykjavíkur og átti þá stund-
um leið framhjá Steinkudys á
Skólavörðuholti, og seinna um
sumarið fór hann með skipi
norður um land, en þá var það
á leiðinni vestur með Barða-
strönd, að einhver benti honum
á „húsaþúst í grónu túni innar
af Skorrarhliðinni, æðispöl frá
sjó. Það var Sjöundá." Og enn
segir Gunnar: „Þó skömm sé
frá að segja, varð mér of star-
sýnt á þennan litla, græna blett
í brattri hlíð, umleikinn einhverj-
um þeim munaðarlausustu minn-
ingum, er á Fróni eiga heima,
til þess að ég veitti Saurbæ og
Rauðasandinum yfirleitt athygli,
sem vert hefði verið. Enginn tún-
skiki er svo aumur, að sólbros
sóleyja og fífla á vordegi geri
hann ekki að unaðsreit, einkum
ef umhverfið er nógu óhrjálegt.
Ekkert mannlíf, sem sögur fara
af, er svo aumt, að af því stafi
ekki geislar einhverrar tegund-
ar. Því hafði slegið niður í mér,
er ég leit heim að Sjöundá og
minntist Steinkudysjar, að þarna
væri írásagnarefni fyrir mig.
Þessa sögu mundi ég geta sagt.
Ekki nákvæmlega eins og hún
gerðist — það er aldrei hægt.
En ég mundi geta sagt hana
eins og hún hefði getað gerzt.
Ef mér heppnaðist vel, mundi
ég meira að segja geta sagt hana
Framhald á bls. 15.
Athugasemdir hafa hins veg-
ar verið gerðar við einstök fram-
kvæmdaatriði, einkum form-
festu í bókhaldi og meðferð
mála, sem þarfnast samþykkis
ráðuneytis. Hafa verið gerðar
ráðstafanir til þess, að úr slíku
verði bætt, þar sem þörf kann
að vera, og fylgt öllum þeim
reglum, sem opinberum stofn-
unum eru settar hverju sinni.
Að sjálfsögðu mun fjallað um
þetta mál á fundi Rannsókna-
ráðs. Til þess hefur ekki enn
gefizt tækifæri, enda erfitt fyrr
en lokagreinargerð frá ríkisend-
urskoðun liggur fyrir. Er þess
vænzt, að svo geti orðið á næsta
fundi ráðsins, sem verður hald-
inn einhvern næstu daga.
Að lokum vil ég taka fram,
að sjálfsagt er að veita allar
eðlilegar upplýsingar um fjár-
mál Rannsóknaráðs ríkisins og
aðra starfsemi ráðsins, eins og
vera ber af opinberum stofnun-
um. Er blaðamönnum velkomið
að leita til skrifstofu ráðsins um
slíkt og ætti þá að vera óþarft
að fara með órökstuddar get-
sakir.
Virðingarfyllst,
Steingrimur Hermannsson,
framkvæmdastjðrí Rannsókna-
ráðs ríkisins.
Árekstur á brú
— tafði um 50 bíla
Arnarholt:
Ásakanir höfðu ekki
við rök að styðjast
Staðhæfingum Steinunnar
Finnbogadóttur hnekkt
Tómatar og
gulrætur
- koma á markaðinn í maílok
3 nýjar bækur
Svartfugl, íslenzk nútímaljóð-
list og Vísur jarðarinnar
Athugasemd frá
f ramkvæmdastj óra
Rannsóknaráðs