Morgunblaðið - 06.10.1971, Blaðsíða 16

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. OKTÓBÉR 1971
16
Útgefandi hf. Án/akur, Reykjavfk.
Fremkvwmdastjóri Hsraldur Sveinsson.
Rilstjórar Matthías Johannessen.
Eyjólfur KonráS Jónsson.
Aðstoðarritstjóri Styrmir Gunnarsson.
Ritstjómarfulltrúi Þórbjðrn Guðmundsson.
Fréttastjóri Bjöm Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn og afgreiðsla Aðalstraati S. sími 10-100
Augiýsingar Aðalstraeti 6, sími 22-4-80.
Áskriftargjald 195,00 kr. á mðnuði innanlands.
I lausasölu 12,00 kr. eintakið.
SAMSTAÐA LÝÐRÆÐISFLOKKA
í VARNARMÁLUM
¥¥ér í blaðinu hefur þeim
skoðunum margsinnis
verið lýst, að eðlilegt væri,
að lýðræðisflokkamir tækju
upp samstarf í öryggismálum
landsins og stæðu saman í
þeim viðræðum, sem fyrir-
hugaðar eru við Atlantshafs-
bandalagið og Bandaríkja-
stjórn um fyrirkomulag varn-
anna. Stjórnmálaflokkarnir
hafa ekki látið í ljós skoðun
sína á þessari tillögu, nema
auðvitað kommúnista, sem
henni eru andvígir, eins og
vera ber. Vonandi er þó, að
allir lýðræðisflokkarnir hug-
leiði þá ábyrgð, sem á þeirra
herðum hvílir og hverfi að
því ráði að taka upp heil-
brigða samvinnu sín á milli
um að tryggja öryggi og
sjálfstæði landsins.
Á ráðstefnu Varðbergs um
vamar- og öryggismál, fjall-
aði Þórarinn Þórarinsson, rit-
stjóri Tímans, um framtíðar-
skipan á vömum landsins og
sagði m.a.:
„Ég spái því, að niðurstað-
an verði sú, að það náist sam-
starf milli þeirra þriggja lýð-
ræðisflokka, sem stóðu að
NATO um það, hvernig þeirri
skipan verði fyrir komið.“
Þórarinn Þórarinsson er,
eins og kunnugt er, sá af
þingmönnum Farmsóknar-
flokksins, sem mest hefur
lagt sig eftir því að kynna sér
utanríkismál og öryggismál
landsins, enda er víst, að
hann hefði orðið utanríkis-
ráðherra í núverandi ríkis-
stjóm, ef hann hefði viljað
það. Hann hlýtur því að geta
haft veruleg áhrif á stefnu
Framsóknarflokksins í utan-
ríkis- og varnarmálum, og
þess vegna er sérstaklega
ánægjulegt, að hann skyldi
gefa framangreinda yfirlýs-
ingu á ráðstefnu Varðbergs.
Ekkert er heldur eðlilegra
en að lýðræðisflokkarnir hafi
samstarf við lausn þessa
mesta vanda. Þeir hafa lýst
yfir fyllsta stuðningi við Atl-
antshafsbandalagið og gera
sér grein fyrir því, að sjálf-
stæði og frelsi íslands hefur
verið varðveitt í skjóli varn-
arsamtaka lýðræðisþjóða, og
svo mim enn verða, þar til
ástandið í heimsmálunum
breytist. Þess vegna hljóta
þessir flokkar, ef þeir vilja
sýna einhverja ábyrgðartil-
finningu, að haga málum svo,
að ekki verði til þess að
veikja vamarsamtökin. Er
þeir starfa saman að lausn
vandans vekur það aukið
traust á ábyrgri afstöðu ís-
lendinga í þessum málum og
þá mun verða eytt þeirri tor-
tryggni, sem gætt hefur í
okkar garð, vegna hinna
fljótræðislegu yfirlýsinga
vinstri stjómarinnar í varn-
armálum. Þetta samstarf
þyrfti því að hefjast sem allra
fyrst.
Stuðningur Einingarsamtaka Af ríku
/^óðir gestir dvöldu hér á
" landi um síðustu helgi,
fulltrúar Einingarsamtaka
Afríku, og ræddu við ís-
lenzka áhrifamenn í stjórnar-
flokkunum og stjórnarand-
stöðu. Eins og að líkum lætur
bar kynþáttamisrétti og erf-
iðleika Afríkuþjóða á góma,
og við íslendingar getum ver-
ið stoltið af því, að við höf-
um ætíð stutt málstað hinna
undirokuðu, og svo mun enn
verða. Þótt við séum smáir
telja leiðtogar Afríkuríkja
nokkru skipta, að við styðj-
um málstað þeirra, og í því
efni munum við ekki bregð-
aist. En foringjar nýfrjálsu
þjóðanna lýstu líka yfir
stuðningi við okkar málstað.
Þeir sögðu, að Einingarsam-
tök Afríkuríkja mundu styðja
okkur í landhelgismálinu, og
þar er hreint ekki um svo lít-
ilvægan stuðning að ræða,
því að þessi ríki hafa hvorki
meira né minna en 41 at-1
kvæði á Allsherjarþingi Sam-
einuðu þjóðanna. Stuðningur
þeirra getur því vissulega
ráðið úrslitum um það, hvort
við komum fram sanngjörn-
um óskum okkar í landhelg-
ismálinu.
Forseti Máritaníu lýsti því
yfir, að afstaða íslendinga
hefði ekki komið sér á óvart.
íslendingar væru gömul ný-
lenduþjóð og skildu þess
vegna málstað Afríkuþjóð-
anna betur en ýmsir aðrir.
Við skulum láta ásannast að
svo sé.
Þjóðnýting hækkar verð
reint hefur verið frá því,
^ að þjóðnýting lyfjaverzl-
unarinnar í Svíþjóð hafi gef-
ið slæma raun. Þjónustan
hefur versnað og verð farið
hækkandi, og ríkislyfsalan
þar í landi hefur hækkað
álagningu á tæpu ári um 50%
og spáð er meiri hækkun á
næsta ári.
Þegar þjóðnýting lyfja-
verzlunar var ákveðin í Sví-
ÍMxtnr^(jill&r (play~ues, ^fiíaitrc ci)c
æ litccQetnic acs ~£ouri)eaicx
Nýja stjórnin gengur ákveðin til verks.
WMfWrý'fjWrftfj <
Deigla
eða
erfðaprinsar?
EFTIR BRAGA KRISTJÓNSSON
Orslit síðustu þingkosninga reyndust
viss áminning til þeirra, sem nú eru ut-
an ríkisstjórnar. Margir eru enn furðu
lostnir vegna úrslitanna og ekki síður
vegna tiltölulega rökréttrar stjórnar-
myndunar, þar sem Alþýðubandalags-
menn fengu í sinn hlut mörg og þung
ráðuneyti. Það var á engan hátt furðu-
legt, úr því myndun stjórnarinnar tókst,
að umrsett bandalag fengi orðinn hlut.
Það hafði, póil'tiskit séð, lang sterkasta
samningsaðstöðu.
Allir vita, að það voru ekki Samtök
frjálslyndra o.s.frv., sem sigur unnu á
Vestfjörðúm heldur Hannibal Valdi-
marsson og í Reykjavik Magnús fjölvisi
Ólafsson.
Framsóknarflokkurinn er sem stend-
ur hálf dagaður uppi og stríðir auk þess
við slæm innanmein. Einnig eru margir
Framsóknarþingmenn einkar værir i
lund og vilja ógjarnan mikið á sig
leggja. Fylgisaukning Alþbl. í kosning-
unum var fyrsti og fremsti pólitíski sig-
urinn að þessu sinni, þótt hann sé sam-
an ofinn úr mörgum þráðum og eigi
ekki sízt upptök i vissum nýjum
þáttum i breyttu þjóðfélagi og utan
þess.
MYNDVARPIÐ
Brúkun myndvarps á heimilum hefur
gjörbreytt öllum áróðri og stjórnmála-
baráttunni í heild. En fleira kemur til.
Myndvarpið var kærkominn gestur á
heimili fólks, þar sem sófi og stóll eru
mikils metnir. Vissulega má margt finna
að efnisvali myndvarpsins, en allt stefn-
ir það i rétta átt.
Flestir höfðu löngu lesið sig sadda
af dagblöðunum, enda gegna þau flest
nær eingöngu pólitískum tilgangi og
vart um það deilt, að siðgæði þeirra sé
á sama plani. Myndvarpið hefur hins
vegar lokið þjóðfélaginu upp fyrir þegn
unum, fyrir borgaranum í stól sinum.
Tækjum þess hefur verið beint jafnt um
öræfi landsins sem samfélagsleg skúma-
skot og kima. Túlkendur þess hafa
bryddað á málum, sem teljast myndu
rammpólitísk, ef þau kæmu í fram-
reiðslu blaðamanna hinna pólitísku dags
gagna. Fólki hefur verið vakin spurn.
Og það hefur fræðzt, fyrirhafnarlítið.
Og það hefur borið saman bækur sínar,
á vinnustöðum, heimilum og krám.
Stjórnmálamenn, sem aðeins heyrðusit
þjálfa raddir sinar á hinum bráðskemmti
legu eldhúsdögum Alþingis eða birtust
fagureygir á myndum i stuðningsgögn-
um, urðu lifandi menn með augu og nef
og tennur og fólk hefur vegið þá og
metið og fjallað um í sinum hópi. Það
er t.d. erfitt fyrir ókunnuga að full-
yrða, eftir að hafa séð og heyrt Eðvarð
Sigurðsson í myndvarpi, að hann sé of-
stækisfullur maður. Magnús Kjartans-
Framh. á bls. 24
þjóð, lýsti sænski félagsmála-
ráðherrann því yfir, að hið
nýja fyrirkomulag myndi
leiða til þess, að lyf lækkuðu
í verði og bæði þjóðfélagið og
einstaklingamir myndu njóta
góðs af hinni nýju stefnu.
Reyndin hefur sem sagt orðið
þveröfug. Lyfin hafa hækkað
í verði og algengt er nú orðið
að menn þurfi að bíða í 2—3
daga eftir afgreiðslu á lyfj-
um.
í stjórnarsáttmálanu.m boð-
ar íslenzka vinstri stjórnin,
að hún hyggist koma á
þjóðnýtingu lyfjaverzlunar,
naumast verður orðalag sátt-
málans skilið öðru vísi, en
þar segir „að endurskipu-
leggja (eigi) lyfjaverzlunina
með því að tengja hana við
heilbrigðisþjónustuna og
setja hana undir félagslega
stjórn“.
„Félagsleg stjóm“ er fína
orðið á þjóðnýtingu, en
vinstri flokkunum er nú orð-
ið ljóst, að fólkið veit, að
þjóðnýting er til óþurftar,
og þess vegna er þetta ný-
tízkulega orðalag notað eftir
forskrift frá kommúnistum.
Enn hafa ekki verið gerðar
ráðstafanir til að þjóðnýta
lyfjaverzlunina, en líMegt er
þó, að heilbrigðisráðherrann,
illvígasti kommúnisti á ís-
landi, muni gera ráðstafanir
til að hrinda því verkefni í
framkvæmd, og ekki eru
mifclar líkur til þess að
reynslan verði betri hér held-
ur en hún hefur orðið í Svi-
þjóð.