Morgunblaðið - 12.03.1972, Blaðsíða 10

10
MQRGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. MARZ 1972
SKAI&?
ÞAÐ hefur orðið að ráði, að
við Jón Kristinsson skrlfum
skákþátt hér í blaðið og mun
hann birtast vikulega — á
sunnudögum. Ekki hefur enn
verið ákveðið, hvernig við
skiptum með okkur verkum,
en þar eð nafni minn er önn-
um kafinn sem stendur, mun
ég sjá einn um þáttinn fram
yfir páska.
f þáttum þessum munum
við leggja höfuðáherzlu á að
flytja sem mestar og beztar
fréttir af skákmótum og
keppnum, jafnt af innlendum
sem erlendum vettvangi.
Ekki ættu að verða nein
vandræði um fréttaöflun er-
lendis frá en um innlenda at-
burði gegnir nokkuð öðru
máli. Vil ég því biðja forstöðu
menn skákfélaga og skáik-
keppna út um land að senda
okkur fréttir af helztu skák-
keppnum, sem fram fara á
vegum samtaka þeirra og
helzt eitthvað af skákum frá
viðkomandi keppnum. Nægir
að merkja bréfin á eftiríar
andi hátt. Skákþátturinn,
Morgunblaðinu, Reykjavík.
Þá er bezt að snúa sér að
efni þessa fyrsta þáttar, sem
verður alþjóðlega skákmótið
í Hastings. Það er alkunna, að
skákmótið í Hastings er eitt-
hvert elzta mót í heimi, það
hefur verið haldið nær ár-
lega síðan 1895. Mun það ekki
ofmælt, að flestir sterkustu
skákmenn sögunnar hafi ein-
hvern tima á skákferli sínum
tekið þátt í Hastingsmóti og
sem dæmi má nefina, að á
fyrsta mótinu sigraði Banda-
rikjamaðurinn Pillsbury,
Tschigorin, faðir rússneska
skákskólans, varð annar og
dr. Lasber þriðji. Meðal ann-
arra þátttakenda i því móti
má nefna Steiindtz, Schlechter
og Tarrasch.
Nú síðuistu árin hefur skipu
lag Haistingsmótanna verið
með þeim hætti, að í efsta
flokki hafa keppt tíu meist-
arar og stórmeistarar en síð-
an hafia verið fjölmargir
„neðri“ flokkar svo tala þátt-
takenda hefur skipt hundruð-
um.
í ár var hins vegar breytt
«1 og tóku nú sextán skák-
meistarar þátt í keppni efsta
flokks, fimm Englendingar og
ellefu útlendingar. Mun þes3-
ari nýbreytni hafa verið ætl-
að að gera mótið gilt til titla-
veitinga samkvæmt reglum
FIDE. Af þátttakendunum
báru sex titil stórmeistara,
sex voru alþjóðlegir meistar-
ar og fjórir titillausir. Einn
keppandi, brasiliumaðurlnn
Mecking, hlaut stórmeistara-
titil fyrir frammistöðu sína x
mótinu.
Úrslit mótsins urðu annaxs
þau, að efstir og jafnir urðu
sovétmeistararnir V. Korts-
noj og A. Karpov með 11 v.,
3.—4. Byrne (U.S.A.) og H.
Mecking (Brasilíu) 9(4 v.,5.—
6. Gligoric (Júgóslviu) og
Najdorf (Argentinu) 8'4 v.,
7. —8. Unzicker (V-Þýzka-
iaindi) og Ulf Andersson 8 v.
o. s. frv.
Sigur Kortsnoj hemur eng-
um á óvart, enda hefur hann
verið á meðal sterkustu skák
manna heimsins um árabii.
Harxn tapaði aðeins einni skák,
fyrir Ulf Anderssom, en sigr-
aði hins vegar Karpov.
Hinn sigurvegairinn, Ania-
toli Karpov er kornungur mað
ur, rétt liðlega tvitugur, en er
engu að síður kominn í hóp
öflugustu stórmeistara eins og
þessi sigur og sigurinn á
Aljekínmótinu í Moskvu í des
ember sl. sýna glögglega.
Rússar líta á Karpov sem sitt
mesta skákmannsefni og sem
þanm, er helzt geti ógmað
Fischer í framtíðinni.
Við skulum nú lita á eina
skák frá hendi þessa unga
stórmeistara, andstæðingur-
inn er R. Byrne, sem tefldi í
Fiske-mótinu hér í Reykjavík
árið 1968.
Hvítt: A. Karpov
Svart: R. Byrne
Sikileyjarvöm.
1. e4, c5. 2. Rf3, Rc6. 3. d4,
cxd4. 4. Rxd4, Rf6. 5. Rc8,
d8. 6. Bg5, Bd7 (Þessi leikur
hefuir átt allmiklu fylgi að
fagna upp á síðkastið og hef-
ur verið rannsakaður af sov-
ézkum stórmeisturum, t.d.
Stein, Taimanoff og Simagim.
Algengast hefur þó löngum
verið að leika 6. — e6 í þess-
ari stöðu). 7. Dd2, Hc8. 8.
0 0», Rxd4. 9. Dxdí, Da5. 10.
f4, h6 (Hort og fleiri stór-
meistarar hafa reynt hér 10.
— Hxc3!? en eftir t.d. 11.
Dxc3, Dxc3. 12. bxc3 — Rxe4
er staðan vanddæmd þótt
svartur virðist hafa allgóða
möguleika). 11. Bh4, g5. 12.
e5! (Hér hefur oftast verið
leikið 12. fxg5 en eftir hxg5
og síðan 13. — Bg7 hefur
svartur mjög góða stöðu sök-
um hins sterka biskupapars.
Leikur Karpovs ar hins vegar
sýnu sterkari). 12. — gxh4
(Þessi leikur er næsta þvimg-
aður, enda er ekki glæsiiegt
að hörfa með riddarann). 13.
exf6, e6. 14. Be2, Bc6. 15.
Hhel, Hg8 (Eftiir 15. — Bxg2
gæti framhaldið orðið eitt-
hvað á þessa leið: 16. Bb5f,
Bc6. 17. f5, Bxb5. 18. fxe6,
fxe6. 19. Hxe6f, Kd8. 20. He7,
Hc7. 21. Dxdðt). 16. Bf3, Kd'J
(Eftir 16. — Bxf3 hefði hótun
in f5 orðið illviðráðanleg). 17.
He5! (Hvitur vendir nú sínu
kvæði í kross og þvingar fram
hagstæð uppskipti). 17. —
Db6. 18. Dxb6, axb6. 19. Bh5,
Hxg2 (Svartur á ekki annars
úrkosta 19. — Ke8 yrði auð-
vitað svarað með 20. Hxe6t).
20. Bxf7, Hxh2. 21. Bxe6t Kc7.
22. He3, Hd8. 23. Rd5ý, Bxd5.
24. Hxd5, Hf2. 25. f5, h5. 26.
Hc3t, Kb8. 27. a4, Hf4. 28.
Ha3, Hg4. 29. a5, Bh6t. 30.
Kbl, bxa5. 31. Hdxa5, Kc7.
(Hvítur hótaði að vinma hrók
með Ha8ý og síðan Hc3ý). 32.
Hb5, Hg3. 33. Ha7, Hb8. 34.
Bd5, Hglt. 35. Ka2, Hfl. 36,
Haxb7t, Hxb7. 37. Hxb7t.
Kd8. 38. Be6, h3. 39. Hd7t,
Ke8. 40. Hc7 og svartur gafst
upp þar sena hann er óverj-
andi mát i næsfca leik.
Hér fylgir svo að lokum eitt
skemmtilegt skákdæmi. Hvítt:
Kg8, Dd8, Ha5, Hc8, Bc2, Bg3,
Rc4, Rg2, b6, d2, d6, f6.
Svart: Kd4, Ha4, Hfl, Bh2,
Rd5, f5. Hvítur á leik og mát-
ar í öðruin leik. Lausnin blrt-
ist í næsfca þætti.
Jón f>. Þór.
Haukur Ingibergsson:
HLJOMPLÖTUR
POP
The Consert For Bangla Desh;
Stereo;
LP Apple
Hijómleikar til styrktar flótta
mönnum frá Bangla Desh voru
haldnir í Madison Square Gard-
en í New York 1. ágúst að við-
stöddum 40—5Ó þúsund manns.
Forustumenn þessa hljóm-
leikahalds voru indverski sítar-
leikarinn Ravi Shankar, sem ís-
lenzkir sjónvarpsáhorfendur
karmast við úr mynd frá Sam-
einuðu þjóðunum, sem sýnd var
í haust, og George Harrison
fyrrverandi Bítill.
Á hljómleikunum komu fram
ýmsir kunnir poparar svo sem
Eric Clapton, Bob Dylan, Billy
Preston, Leon Russell, Ringo
Starr og hljómsveitin Badfinger.
Hljómleikarnir voru kvik-
myndaðir og hljóðritaðir svo að
þeir, sem ekki voru viðstaddir,
gætu fengið hugmynd um, hvað
Næsfikomandi þriðjudagskvöld,
14. marz, munu þau Ruifih Little
Magnússon, söngkona og Árni
Krtstjánsson, píanóleikari, halda
tónleika á vegum Tónlistarfélags-
ins.
Á efnissikrá tónteikanna eru
verk eftir: Edvard Grieg:
Hartigfiussa við ljóð eftir Ame
Garborg. Ljóðin eru til í islenzkri
þýðingu eftir Bjama frá Vogi
og kaliar hann verkið „Huliðs-
heirnxa“. Þar segir frá ungri
stúlfeu á Jaðri, sem er skyggn og
sér sýnir. Hið langa kvæði Gar-
borigs er eins konar ævisaga
stúlikiunnar og fléttast inn í hana
margs konar þjóðlífs- og nátt-
úirulýsángar. Síðan er verk Jóns
Þórarinssonar „Of love and
Deaöh“. Ljóðin eru eftir Christ-
ina Rosetti, Þar á eftir er „Her-
mM Songs (Söngvar förumanns-
bns) efitir Samuel Barber. „The
þarna fór fram. Að vísu dróst
útkoma hljómplötunnar (sem að
vísu er þrjár plötur í einu
hulstri) þar sem stóð i stappi
milli Harrison og hljómplötufyr-
irtækisins EMI, þar sem Harri-
son krafðist þess að EMI dreifði
plötunni án endurgjalds enda
höfðu allir listamennirnir komið
fram ókeypis. Hljómleikarn-
ir gáfu af sér um 22 milljónir
íslenzkra króna og talið er að
þegar öll kurl komi til grafar
komi Harrison til með að hafa
safnað 100—120 milljðnum í
Bangla Desh söfnunina. Og geri
aðrir betur.
Þessir hljómleikar hafa verið
mjög huggulegir. Tónlistin hef-
ur verið góð og áheyrendur hafa
greinilega kunnað að meta hana
og andrúmsloftið er afslappandi.
Tveir menn bera hljómleikana
uppi, þeir Bob Dylan og George
Harrison. Harrison er þarna
með öll beztu lögin sín svo sem
Hermit Songs“, eru sóttir í kveð-
skap írskra munka og Jærdóms-
manna i klaustrum á tímabilinu
frá áttundu og fram á þrettándu
öld. Eru þetta yfirleitt einskonar
lausavisur eða örstutt kvæði, þar
sem fjallað er um hið fábrotna
llf, sem menn þessir lifðu í nánu
Ruth Little Magnússon
My sweet lord, Wah-wah, Some
thing að ógleymdu Bangla Desh,
sem kemur einkar vel út. Auk
þess spila þeir Harrison og Eric
Clapton While my guitar gently
weeps og þetta tillag þessara
tveggja beztu sólógítarleik-
ara heimsins er eiginlega það
eina á plötunni, sem veldur von
brigðum. Bob Dylan syngur m.a.
Mr. Tambourine man og Blowin’
in the wind og hefur
hann greinilega verið I góðu
formi. Auk þessa er eftirtektar-
vert hversu Ringo Starr er vel
fagnað þegar hann er kynntur
og bendir það til þess að hann
eigi enn mikil ítök í unga fólk-
inu, þrátt fyrir það að hann hafi
mestmegnis sungið fyrir mið-
aldra fólks síðan The Beatle3
leystust upp. Þessar plötur sýna
hvort tveggja góða tónlist og
sögulegan atburð, þar sem bitla
fólkið sannaði að allt talið um
frið og baráttu með litilmagnan-
Árni Kristjánsson
sambandi við náttúruna, urnhverf
ið og Guð sinn. Tónleiikunium iýk-
ur með írsikum þjóðlöguim í út-
setninigu Herbert H'Ughes og nefn
ast þau: I know where I’m goin’,
Ballynure Balld, I know my love
og The Spanish Lady.
Rufih Littte Magnússon kom
síðast fram á tónleifcuim hjá Tón-
listarfélaginu haustið 1965 við
frábærar undirtektiir áheyrenda.
Síðan hefur hún tiekið drjúgan
þátt í tónlistarlifi borgarinnar.
um var meira en einbert frarri-
kvæmdalaust kjaftæði. Hvað
skyidu annars 100 milljónir kr.
halda lífi í mörgum flóttamönn-
um í mánuð?
Að lokum skal þess getið, að
þeir sem kaupa þessa plötu eru
þar með að leggja fram nokkur
hundruð krónur til hjálp-
arstarfsins í Bangla Desh.
Badfinger:
Day after day/
Sweet tuesday morning.
Stereo, Apple
Nýjasta lagið frá Badfinger,
hljómsveitinni, sem The Beatles
komu á framfæri á sínum tíma.
Og það er Gteorge Harrison, sem
hefur séð um stjórn upptökunn-
ar á fyrra laginu. Og hvilíkur
munur á plötusíðunum hvað
hijóðstjórn snertir. Er þessi
plata vissulega gott dæmi um
hversu mikilvægt það er,
að hafa góðan mann við stjórn
upptökunnar. Þetta er með ró-
legri lögum, sem komið hafa frá
Badfinger og minnir um sumt á
Marmelade. En þetta er vel gert
og er alveg furðulegt, hvaið Bad-
finger voru slappir, þegar þeir
komu hér í haust.
Don McLean:
American Pie 1&2
Stereo, UA
Þetta lag hefur verið í efstu
sætum vinsældalista erlendis og
er að því leyti merkilegt, að
textinn er fjölbreyttari, hvað
efni snertir, en titt er. Af plöt-
unni að dæma er þessi Doti
McLean eitthvað, sem kalia
mætti þjóðlagarokkara og hann
er léttur á taktinum eftir að ró-
legum upphafskafla er lokið og
eftir átta minútur lýkur svo lag
inu með jafn rólegum kafla. En
það eru einmitt svona róleglr
kaflar, sem sagt er að plötusnúð
um bæði í diskótekum og útvairpí
sé illa við, og fyrir nokkrum ár-
um hefði svona plata varla kom-
ið út.
Hatikur Ingibergsson.
Háskólamenn harma
niðurstöðu Kjaradóms
STJÓRN Bandalags háskóla-
manna harmar þá niðurstöðu
kjaradóms, að opinberir starfs-
menn fái ekki kjarabætur í
samræmi við hinn frjálsa vinnu-
markað.
Afleiðing þessa kjaradóms er,
að ríkisstarfsmenn og einkan-
lega háskólamenn í þjónustu rík
isins verða enn venr launaðir
en launþegar á hinum frjálsa
vinnumarkaði. Hækkunin, sem
rikisstarfsmönnum er ætluð,
kemur ekki nema að litlum
hluta í framkvæmd, fyrr en eft-
ir 1. marz 1973. Með tilliti til
hækkana, sem orðið hafa og
væntanlegar eru á hinum
frjálsa vinnumarkaði, er ljóst,
að hækkun þessi kemur allt of
seint til að leiðrétta að nokkru
gagni það launamisræmi, sem
þegar er í reynd á hinum al-
menm vinnumarkaði.
Stjórn BHM lýsir aftur á móti
ánægju sinni yfir breytingum
kjaradóms á starfsaldursákvæð
unum. Háskólamenn afla ævi-
tekna sinna í flestum tilfellum á
mun skemmri tíma en aðrir
launþegar og þess vegna er
þeim mikið í mun að komast í
full laun sem fyrst.
Stjórnin telur einnig mikils
virði, að kjaradómur ákvað, að
hin almenna kauphækkun félili
jafnt á alla launaflokka, enda
voru launahlutföllin ákveðin í
samningnum frá des. 1970, Þau
launahlutföll voru þá þegar
mjög óhagstæð fyrir háskóla-
menn.
Ljósar er nú en nokkru sinni
fyrr, að B.S.R.B. er ekki hæfur
samningsaðili fyrir háskóla-
menn, enda að öllu leyti óeðli-
tegt að það fiari með sammings-
réttinn. Háskólamenn hljóta því
nú, að fylgja miun faistar eftír
kröfunni um eigin samningsrétt.
Rut og Árni
halda tónleika