Morgunblaðið - 12.03.1972, Qupperneq 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGÚR 12. MARZ 1972
SAGAN
JVITUG
STULKV
OSKAST..
í þýðingu Huldu Valtýsdóttur.
nermi í föðurstað eða kaami með
þeim á laugardagskvöldið með
þeim fyrirvara þó, að sjálf kæmi
hún ekki fyrr en seint og síðar
meir eða færi í miðjum klíðum
(og það væri ljótur leikur). Þann
ig gat ég velt öfflum möguleikum
fyrir mér. Af nógu var að taka.
Um kvöldið hringdi Roy und-
ir því yfirskini að spyrja, hvort
gólfmottan væri komin (hvað
hún og var) og hvernig mér
líkaði hún (jú, bara vel) og
bætti síðan við kæruleysislega,
að honum skildist að Penny
hefði víst minnzt á laugardags-
kvöldið við mig. Ég sagði, að
svo væri og mér litist bara vel
á hugmyndina.
„Jæja, ekki sagðirðu það um
daginn.“
Það var tilgangslaust að
minna hann á, að þar misminnti
hann. Ég vissi, að Roy var lag-
ið að láta fólk lúta vilja sínum
en hann varð líka strax tor-
trygginn, ef honum fannst við-
komandi sjá sér hag í því sjálf-
ur að fara að óskum hans. Ég
svaraði því, að ég mundi held-
ur ekki fallast á að koma, nema
með vissum skilyrðum og heimt-
aði nánari upplýsingar. Það gaf
honum tækifæri til að gera allt
leyndardómsfyllra, en ég fékk
hann þó til að nefna veitinga-
tstað í Islington, en þar átti
skemmtigangan að hefjast og
hann nefndi jafnvel ákveðinn
tima. En siðan skyldum við sjá
hvað setti.
„Hvernig líður Penny?“
„Peniny?“ Hann virtist hissa.
„Nú, ágætlega. Hvers vegna
spyrðu að því?“
„Ekki sýndist mér það, þegar
ég sá hana síðast."
Hann rak upp sitt vel þekkta
úlfaýlfur. „Oh-ooo, það . . . já.
Það. Það var ekkert. Þú fékkst
skýringu, var það ekki.
Að henni fannst hún hafa verið
ókurteis, þegar hún fór að
hlæja í bílnum, og hún vi'ldi biðj
ast afsökunar. Þú skildir það,
var það ekki?“
„Jú, jú. Hún gerði bara svo
mikið úr því.“
„Það er hennar vani. Hvern-
ig er hausinn á þér ?“
„Sæmilegur. Bn bWlinn þinn?“
„Hann er ósigrandi. Annars
verður hann á verkstæði
í nok'kra daga. Þú varst orðinn
svo órólegur út af þvi, hvað þú
varst orðinn seinn, að Gilbert
gleymdi til hvers bremsurn-
ar voru. Þetta var þó engum að
kenna.“
„Nei. Hvernig funduð þið
Penny aftur?“
„Gilbert skipulagði það.
Hann beið kyrr i bílnum en ég
fór í BBC-bygginguna og náði í
hana. Við skemmtum okkur ágæt
lega á Savoy á eftir. Verst að
þú gazt ekki komið með okkur.
Hún var alltaf að harma það.
Gilbert stóð vlst á sama.“
„Veit hann, hvað á að gerast
á iaugardaginn?"
„Láttu mig um það. Ekkert
veit ég hvað þú sagðir við hana,
en það virðist hafa haft sín
áhrif. Mér kemur það svo sem
ekkert við. Það væri vel þegið
af öl'Ium aðilum, ef þér tækist
að hafa einhver áhrif á hana.“
Vel þegið af öllum, hugsaði
ég, um leið og ég lagði tólið nið-
ur. Til dæmis Gilbert. Og Vivi-
enne. Og hinum náunganum. Af
mér. En frekar öllium af Roy.
Voru þessi síðustu orð hans í
simanum sögð i varúðarskyni
vegna væntanlegrar framkomu
hennar á laugardaginn? Eða lá
eitthvað annað á bak við þau?
Eitthvað sama eðlis og hafði örl
að á, þegar hann spurði mig í
eldhúsinu heima hjá sér, hvem-
ig mér litist á hana? Aðalgall-
inn á lygalaupum var sá, hugs-
aði ég, um leið og ég dró Weber
upp úr skúffunni sinni, að er.g-
in trygging var fyrir því, að
þeim rataðist ekki stundum satt
á munn.
Laugardagurinn rann upp. Ég
var í sæmilegu skapi. Harold
Meer hafði leyft mér að birta
bálif loflsamlega setningu um
búlgarska söngkonu. Ég var bú-
inn að afgreiða Hayéfen . . . með
þvi að leiða hjá mér allar bolla-
leggingar um verkið - en
hrósa flutninignum og upptök-
unni og var búinn að senda
greinina til „Hljómplötuleikar-
ans“. Mér hafði verið falið að
skrifa um píanósónötur Mozarts,
leiknar af listamanni frá Para-
guay. Vivienne hafði strax fail-
izt á að fresta fundi okkar. Hún
sagðist bara vera fegin að geta
lokið við bréfaskritftir. Það
fannst mér reyndar svo hvers-
dagsleg yfirlýsing, að ég óskaði
þess, að hún hefði logið ein-
hverju að mér.
Ég var óvenjiu lengi að ákveða
í hverju ég átti að vera. Senni-
lega væri hentiu.gast að vera í
leðurjafcka, sem hægt væri að
snúa við og yrði þá smóking-
jakki, með sfcónmynzitrað háls-
bindi yfir mjórri slaufu. Loks
ákvað ég að fara miHiveginn,
vera í döfckum fötum, dökk-
brúnni skyrtu og brúnum sfcóm.
1 vasann stakk ég þó að gamni
tveim hálsbindum. Annað var
„geggjað" (systir min hafði gef-
ið mér það upp á grín) otg hitt
venjulegt. Klufckan hálf sex
dratok ég hállifan pott af mjólk
til að vernda magann við hverju
því sem Roy ákvað að bjóða hon
um, tók veskið úr hægri brjóst-
vasa og setti í þann vinstri og
hélt af stað.
Þá hófst þreytandi ferð með
neðanjarðarlest, sem endaði við
Angel-stöð. Mér sýndist blaða-
salinn giotta við, þegar ég spurði
hann um veitingahúsið, en til-
sýndar virtist það nógu sakleysis
Félagssamtök —
stofnanir
Til sölu er um 500 ferm. húsnæði vel
sett í Austurborginni.
Hentar sem gistiheimili, skrifstofuhúsnæði
og margt fleira.
Húsnæðið er nýlega hannað og til þess
vandað m. a. með mörgum herbergjum.
Nánari upplýsingar aðeins gefnar í skrif-
stofu minni (ekki í síma).
Fasteigimval
Skólavörðustíg 3 A.
velvakandi
0 Hvers eiga aðstandendur
drykkjumanna
að gjalda?
Þannig spyr Steinar Guð-
mundsson og skrifar svo:
„Drykkjumaður gengur efcki
heill til skógar, hvað eigln geð-
heilsu áhrærir, því að drufck-
inn er vtnneytandinn eMd dóm-
bær á eigtn dryfckjuskap. Þetta
ætti öllum að vera Ijóst, a. m.
k. á meðan þeir eru ódrufcfcnir.
Langsamlega stærsti hluti
þjóðarinnar neytir áfengis, og
miklum mun stærri hlutá vin-
neytenda neytir þess þannig, að
ekki er tiltökumál, — áfengis-
neyzlan snertir hvorki heimilis-
hag né atvinnu, sem neinu nem
ur, fram yfir það, sem kalia
má hressilega og verðskuldaða
— jafnvel kærkomna — tinib-
urmenn. SMk meðferð áfengis
verður þvi að teljast einkamál
neytandans. Samt veit enginn
fyrirfram, hver verður of-
drykkjunni háður og hver ekki.
Að yfirlögðu ráði ætlar eng-
inn sér að gerast drykkjumað-
ur, en állir vita, að ofdrykkja
verður raktn til áfengis-
neyzlu, og að fufflmótuð
fæðist fyllibyttan ekkl — hún
verður að taka út sinn þroska,
elns og hvað annað, sem lög-
máli Mfsins er háð. Samt er
skothurðinni sikellt fyrir heila-
búið, ef ályktunar er þörf í eigin
áfengismálum. Er þetta efcki
skrítið? Menn tryggja bilana
sina, — menn sækjast eftir
bólusetningu gegn hugsanilegri
flensu, — elskendur kúra með
piiluna, — en brennivinsgutlar-
inn laetur skeika að sköpuðu
um framvindu hins slóttuga
alkohólisma.
Tiltölulega lítill — en að töl-
unni til stór — hluti vínneyt-
enda neytir áfemgis þannig, að
það bitnar á fjölskyldu þedrra,
atvinmuháttum og samferða-
fólki, og þótt þessir drekki að
yfirlögðu ráði, dretoka þeir samt
öðru vísi en þeir ætluðu sér
að drekka, m. ö. o., drykKja
þeirra er að ednhverju levti
annarleg — sjúkleg. Að drekka
gegn vilja sinum hlýtur að
verða að teljast sjúklegt, — úr
takt við eðlið. Árátta þessa
fólks er einmitt sá kvilli, sem
átt er við, þegar talað er um
byrjandi alkoholisma Sá, sem
að jafnaði drekkur öðru visi en
hann ætlaði sér að drekka, ætti
að fara aS huga að háttum .sdn-
um og venjurn. Það sakaði ekki.
Alkoholismi er sndkjugróður,
og eðli hans er að þróast í
laumi, dyljast eins lemgi og diul-
izt verður. Byrjamdi alkoholismi
verður því ekki hömdlaður
nema aikoholistinn, þ. e. a. s.
drumburinn, sem fóstrar þenm-
an sníkjugróður, fáist tii að ldta
í eigin bartm. Til þess þarf
fræðslu, lunkna fræðslu, sem
eiga verður sér stoð í áþreifan-
legum veruleika — þeirn veru-
leika, sem aðgengilegastur er i
fengimni reynslu, því að lofit-
kennd prédifcunin hefur vissu-
lega löngu sungið sitt sdðasta.
Forskrift þessa pistils er,
hvers aðstandendur drykkju-
manna eiga að gjalda, — enda
rétt að láta drykkjumanninn
sjálfan afskiptalausan svona
endrum og eins. En hvers eiga
aðstandendur hans að gjalda?
Vissulega bitnar bölið á þeim.
Drykkjumaðurinn streitist að
vísu við að „skemmta sér“, en
~ú skemmtan er oftast á kostn-
að aðstandenda, þótt hæstvirt-
ur drykkjumaðurinn telji budd-
una sína og einstaklingsfrelsis-
háða „karlmennskuna“ standa
þar undir. Hvort skyldi hafa
verið þyngra á metunum hjá
löggjafanum, þegar hinn
berklasjúki forðum var löig-
þvingaður til að þiggja sjúkra-
hjálpina, umhyggja eða ótti —
umhyggja fyrir hag sjúklings-
ins eða ótti við smitandi afleið-
ingar sjúkdómsins? Alþimgis-
menn eru líka alþingismenn
aikoholistanna, og alkoholismi
gerir sér ekki mannamun frek-
ar en berfclamir. Alkoholismi
er smitandi og eðli hans rétt-
lætir vissulega skipulagða and-
stöðu. Df nokkur sjúkdómur
getur talizt veia t ndleg tærdng,
þá er það alkoho'lismd. Alikohol-
ismi á sér mörg stig — alilt frá
tiltölulega saklausum bronkítis
fyrstu minnistapanna upp
i óða-ofdrykkju hins flul'Iþróaða
alfcohoMsta, og á þeirri þymi-
braut er víða hægt að grípa inn
í rás atburða og stöðva, eða
hefta framgang hins 'keðju-
verkandi sjú'todóms, þ. e. a. s.
ef viiji og aðstaða eru fyrir
hendi.
En af hverju er þetta þá ekki
gert? Ég spyr — og ég spyr,
þótt ég þykist vita svarið, —
því að í hugljóman sé ég flóns-
legan spurnar- og vandlætdng-
arsvipinn blika á andlitum ykk-
ar, — ykkar, sem lesið þennan
pistil. Þið eruð aldeilis hissa á
manninum að vera að tala um
sjúkdóm fyllibyttunnar ykkar
— þessarar fyMibyttu, sem þið
eruð að kikna undan, þótt þið
þorið ek'ki einu sinni að nefna
brennivín á nafn í rnávist hennar
ódrukkinnar. Þið viljið ekki
trúa því, að hægt sé að hjálpa
fyUibyttunni ykkar, því aðal-
fylllhyttan ykkar viffl ekki láta
hjálpa sér. Þið haidið, að hún
vilji það ekki, en sjúkdómur
hennar bannar henni að viður-
kenna vanmátt siran nema á ein-
staka örlagaaugnablikum. —
Þessu viljið þið ekki trúa, þótt
hægt sé að sanna það með
óyggjandi rökum — sjálfri
reynslunni. Hvarflar það aldrei
að ykkuir að reyna að mielta
þaS, að aðrir geti gert það, sem
ykkur hefur mistekizt? Getið
þið aldrei skilið, að í þessum
efraum er utanaðkomandi að-
stoð eina vonin? Gegn beinni
aðstoð aðstandandans er sjúW-
ingurinn búinn að brynja sig —
það er einn þáittur sjúkdóms-
ins.
Vist er það í ytokar verka-
hring — í okkar verkahring, —
að gera ráðstafanir, er duga
mega til að heifta þann al'ko-
holdsma, sem blómstrar og belg-
ist í sfcjóli sinnuleysis okkar —
við höfum engan rétt til að
halda að otokuir höndum. Að
vísu reynum við að koma sékt
okkar yfir á aðra með þvl að
staglast á þvi, að „þeir geri ekki
raedtt", en svo nennum við ekld
einu sinni að hugsa til enda
hugsunina um það, hverjir
þessir „þeir“ eru.
Hvers eiga aðstandendur
drykkjumanna að gjalda? —
Ætli aðstandendur drykkju-
mannsins verði eklki að
gjalda þess, að þeir eru hluiti
þess almennings, sem í sinnu-
leysi lætur það viðgangast, að
læknar hlaupa yfir alkoholist-
ana meðal sjúkliraga sdnna eins
og sparibúiran strá'kur fyrir-
stríðsáranna stiiklaði yfir forar-
polana á leið sinni á bafflið,
og að prestar ldta á hjónabcnd-
in sem prjál, eða tdzkuflí'k sem
fleygja má óyentri, og trúmað-
armienn aimennings framleiða
M'fstíðarstyrkþega úr fjölskyid-
um annars efnilegra manna,
sem neitað er um smávægiiega
aðstöðu, aðstöðu, siem þó getur
verið svo stórvirk, að hún dugi
þeim til sjálfstæðis fram á elli-
ár.
Skipulagið er sjúkt — og
skipulagið er þjóðairinnar. —
Beizlanlog ofdrykkja fær óáreitt
að gösla um þjóðfélagið. Við,
— þú og ég —, þjóðiféiagsfeorg-
aramir, dæsum í mesta lagi,
þegar við fréttum af hetoii-
um, sem splundruðust vegna
drykkju sk ai>ar, — en að við
hugleiðum, hvort ekki hefði
með raumhæfum aðgerðum ver-
ið hægt að bjartga þeim í tíma,
— nei, það er af og frá.
Hvers eiiga aðstandendur
drykkjumanna að gjalda?
Fiónskunnar.
Steinar Guðnumdsson.“
Unglinga- og barnaskór
frá PORTÚGAL voru teknir upp um helgina.
Margar gerðir, vandaðir, sterkir og fallegir.
Gjörið svo vel að líta í gluggana um helgina.
Domus Medica
Egilsgötu 3 — Sími 18519.