Morgunblaðið - 28.05.1972, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. MAÍ 1972
13
60 ára:
Sverrir Matthíasson
ÞAÐ er gamatl og góður siður á
íslandi að minnast vina eða ætt-
menna á merkisdögum í li fi
þeirra.
Vinur minn Sverrir Matthías-
son, Birkiteig 18, Keflavík, varð
sextugur 14. apríl sl., og enda
þótt afmæliskveðja þessi sé dá-
iítið seint á ferðinni tel ég sjálf-
sagt að senda hana frá mér, til
þesis að minnast þessa merka
áfanga í lífi hans.
Sverrir Matthíasson er fæddur
í Reykjavík 14. apríl 1912, sonur
merkishjónanna Sigríðar Guð-
mundsdóttur fá Lambhúsum á
Akranesi og Matthiasar Þórðar-
sonar frá Móum á Kjalarnesi, etr
lengi var ritstjóri, búsettur í
Kaupmannahöfn til dauðadags.
Móðir Sverris er einnig látin fyr
ir mörgum árum.
Árið 1914 fluttist íjöiskyldan
ti'l Liverpool, þar sem Matthías
starfaði sem sendifulltrúi Fiski-
fétegs ísðands um skeið. Dvald-
ist fjölskyldan nokkur ár erlend-
is þar á meðal í Kaupmannahöfn,
1 þar til Sverrir aðeins sjö ára að
| aldri fluttist með foreldrum sín-
J um til Keflavíkur, ers faðir hans
| var þá nýbúinn að kaupa Kefte-
j víkureignirnair af Dönum og var
| því íyrsti íslenzki eigandinn að
J Duus-eignunum svonefhdu. Var
j hann umsvifamikill atvinnurek-
andi i Keflavík á þessum árum.
Faðir Sverris var fyrsti forseti
Fiskiféltaigs ísl'and.s og stoifnandi
timaritsins ÆGIS sem hann rit-
stýrði í fjöldamörg ár. Mer'kir
stofnar standa að Sverri í báðar
ættir. T.d, er hann náskyldur
þjóðskáldinu Matthíasi Jochum-
syni og föðurbróðir hans vair
forsætisráðherra íslands er lýð-
veldið var stofnað — Bjöm Þórð
arson lögmaður.
Árið 1922 flyzt svo fjöiskylda
Sverris aftur tH Kaupmanna-
hafnar og þar óisí hann upp á
æskuárum sinum. Sverrir gekk í
góðan verzlunarskóía þar i borg
— Köbenhavns Handeis Aka-
demi.
Árin 1937 tU ’38 stundaði
Sverrir nám við danska Leik
fimiháskólann — Statens Gymna
stik Institut — og útsikrifaðist
þaðan siem íþróttakennari með
ágætiseinkunn.
Árið 1935 verða merk tima-
mót í ævi Sverrís því þá starfaði
hann um tíma í Vestmannaeyj-
um, og þar kynntist hann eigin-
konu sinni frú Fjólu Snæbjörns-
dóttur, ættaðri úr Haínanfirði.
Þau gengu í heilagt hjónaband
árið 1939 i Kaupmannahöfn. Var
þetta mikið gæfuispor fyrir
Sverri, því að hún hefur reynzt
honum traustur lifsförunautur
og góð móðir barna þeirra, en
þau eignuðust tvo syni, mestu
efnispilta, þá Þór, er fæddist í
Kaupmannahöfn 1944 og Frey,
er fæddist á Bíldudal 1948. Þau
urðu íyrir þeirri miklu sorg að
missa yngri soninn, Frey, er varð
fyrir voðaskoti aðeins 16 ára
gamall. Var það samróma átót
allra, er til þekktu, að þar hefði
óvenju efnitegur piltur flutzt af
þessu tilverusviði langt fyrir
aldur fram. Eldri sonurinn, Þór,
sem er vélstjóri og kvæntur mað
ur, er foreldrunum að sjálf-
sögðu mikil raunabót.
En svo ég hveríi aftur — í
réttri tímaröð — að helztu ævi-
atriðum Sverris, vil ég geta þess
að árin 1938 til 1940 starfaði
hann sem verkstjóri við niður-
suðuverksmiðju í Cuxhaven.
Skorti þá vinnuafl i flestar at-
vinnuigreinar Þýzkalands. At-
vinniuleyisi var þá mikið hér á
landi og fyrir milliigöngu Sverr-
is voru margir íslendingar ráðn-
ir til starfa i verksmiðju þess-
ari, en þegar heimsstyrjöldin
brauzt út fluttusi þeir flestir
heim aftur, en Sverrir kaus að
starfa áfra.m í Þýzkalandi.
Það var um vorið 1940, sem
ég kynntist Svem fyrst og vor-
um við þá báðir starfandi hjá
Howaldtwerke í Hamborg. Mér
geðjaðist strax vel að þessum
róliega og ráðholla manni, sem
ávallt hefir viijað leysa hvers
manns vanda. Það, sem mér
fennst strax athyglisverðast við
Sverri, var hvað hann er glögg-
ur mannþekkjari, fljótur að
greina aðalatriðin frá aukaatriö-
um og finná skynsamlega lausn
á hverju vandamáli, en þau voru
æði mörg á þessum erfiðu og
hættulegu árum. Hann var einn-
ig hrókur affis fagnaðar í góðum
vinahópi. Tók ég einnig fljótt
eftir þvi að Þjóðverjar báru
virðingu fyrir honum sem góð-
um og siamvizkusömum sta.rfs-
manni. Kom þetta sér vel fyrir
okkur útlendingana, sem vorum
hálfgerðir grænjaxlar í samskipt
um við framandi þjóð. Loftárás-
ir voru tíðar á Hamborg og oft
munaði mjóu að menn yrðu send
ir yfir á betra tilverusviðið —
fyrir aldur frarn að maður
skyldi ætla! En hvað um það.
Matarskortur og þrengingar
hvers konar fóru dagvaxandi eft
ir þvi sem leið á striðið — en
aldrei bilaði kjarkurinn hjá
Sverri og Fjóliu, sem ávallt var
traustur Mfsförunautur hans •—
á hverju sem gekk.
Það yrði alltof langt mál, að
Iýsa ölium þeim veðrabrigðum
og örlagaríku atburðum, er áttu
sór stað á þessum hörmuiegu
stríðsárum, er merkar bræðra-
þjóðir bárust á banaspjót — það
yrði efni í heila bók.
Svo fór þó að lokum að stríð-
inu lauk og við héldum öll heim
aftur til ættjarðarinnar. Þá
sýndi Sverrir strax hvað í hon-
um bjó — og kom raunar engum
á óvart, sem til hans þekktu
Hann réðst til starfa hjá at-
hafnamannmum Gíslsa Jónssyni
á Bíldudal og var verksmiðju-
stjóri hjá honum um árabll.
Sjálfstæðan atvinnurekstur
stundaCi Sverrir svo þar á ár-
unum 1953—’55 jafnfiraimt því
sem hann gegndi framkvæ.mda-
stjórastöðu hjá hraðfrystiliúsi
hreppsins og gekk vel framan
aí, en af óviðráðantegum
ástæðum — fjármagnsskorti og
kreppuástandi þeirra tíma —
varð hann að hætta þessum at-
vínnurekstri og yfirgefa staðinn
og glæsilegt heimíli, er þau hjón
höfðu stofnað til þar á staðn-
um aí mikilli smekkvisi. Sjálfur
teiknáði Sverrir hús þeirna á
Bíldudal og niefndi það Berghof.
Sverrir hefur ekki verið fyrir
það gefinn um dagana að
kvarta eða gefast upp þótt á
móti blési um tima. Þau hjónin
settust nú að með synina sina
ungu í Keflavík, hir.u gamla at-
hafnaplásisi föðux hans, og hafa
iþar neist glæisilagt íbúðarhús,
siem sízt stendur hinu fagra húsi
á Bíldudal að baki. Nú er Sverr-
ir búinn að starfa í mörg ár sem
bókhalldari hjá Sjöstjörnuinni
h.f. í Kef'lavík og er mér ekki
kunnugt um annað en að hann
sé vel ánægður með þá stöðu.
Að lokum þetta. Þrátt fyrir
margs konar mótlæti standa þau
hjónin, Fjóla og Sverrir, hæði
jafnrétt og hugrökk í dag eins
og þau voru, þegar meist á
reyndi fyrr á árum. Um leið og
ég þakka góða vináttu, sem
aild.rei hefiur brugðizt á liðnum
árum, óska ég Sverri og fjöl-
skyldu hans aM:s hins bezta í
framtíðinni og ég veit að hinir
fjölmörgu vinir þeirra og ætt-
ingjar, hér á landi og erlendis
taka heilshugar undir þau orð.
Magnús Guðbjörnsson.
— Náladeyfing
Framh. af bls. 2
'kvæant hiTmi siðari, sem flestir
leggja meiri trúnað á í dag,
snerta stungurnar taugakerfið.
Enn hefur þó ekki tekizit að
sanna neitt í þessmm efmtm.
„Við vitwm bara að aðferð'.n er
árangursrík,“ sagði formaður-
inn að lokum.
Reyndi að
bjarga eigum
ríkisins
Áður en við 'kvöddum sjú'kra
Ihúsið í Shanighai var oikkur ,
sýnd sú deild, sem uitanaðkom-
andi stenduc jafnan mesbur
stu.ggur af, — btrunadeildin.
þar hittum við stáiiðnaðar-
man'n frá Wuhan. Hann var
hátt á sextugisaidri og otkkur
var t.jáð, að árið 1966 hefði
hann skaðbrennzt svo, að
brunasár þöktu 97 hundraðs-
hluta iíkamans. Þar af voru
94% þriðju gráðu bruni. Sam-
kvaeimt öllium lögmá’.um ætti
maður þessi ekki að vera i lif-
enda tölu og ég er nær viss um,
að hann væri það heldur
fovergi annars staðar í veröld-
inni. Að þessu sinni var foann
þó á sjúkrahúsinu vegna smá-
vægilegrar plastaðgerðar. En
þrátt fyrir hin mikiu bruna-
sár, sem enn mátti glöggt sjá
á andliti hans, brosti hann
breitt otg sagði okkur frá þvi,
hvernig hann brenndist og
fókk aftuir bata. Hamn saigði að
teviknað hefði i verkstæðinu,
BSfreiðar eru fáséðar í Kína og nær eingöngn í eigu ríkisins en
reiðhjól eru hins vegar algengt farartæki. Þegar kínversk sendi
nefnd kom fyrir nokkru í heimsókn i bílaverksmiðju i Banda-
rikjunum vorn Kínverjarnh' Spurðir að því, hvort þeir vildu
eiga slíkar bifreiðir. Þeir brostu og sögðust heldur vilja notast
við reiðhjól.
sem hann starfaði á, og: „Ég
reyndi að bjarga eignum r.kis-
ins. Ég á annars líf mitt að
þakka Maó formanini og kin-
verska kommúm is tafCoikk'nu'm.
Þeir sendu meira að segja flug-
vél eftár mér til Wufoan. Án
þess, og þeirrar lætknishjá'.par,
sem ég hef notið hér, ■væri ég
ekki á lifi í dag.“
Eftir heimkomuna hef ég átt
tai við einn þekiktasta sára-
lækni Bretíands. Hann sagði,
að í Bamlar'rkjunum eða Bret
landi hefði aðeins tekizt að
bjarga örfáum þeirra, sem folot
ið hefðu 70—75% þriðju gráðu
fcs’una. Á Viktorru.sjúkrah'ús-
inu i ESost Grinsted hefur ekki
tekizt að bjanga neinum, sem
hlotið hefuir meiri bruna en
75%. Jafnframt bentí enski
sáralæknirinn á, að auðvelt er
að ofmeta það svæði, þar sem
brun'nn er a’gjör, þ.e. þar sem
húðin getur ekki endurnýjazt
af sjátfri sér. Hann kvaðst
me'ra að segja efast um, að
nok'kur, sem hlyti 94% algjör-
an, eða þriðju gráðu bruna,
gæti íifað svo lengi að hæigt
vaori að koma hionuim í sjúkra-
hús, Engu að siður er mogulegt
að náásl'ung'uaðferðr Kín-
verja verki á tauga'kerfið og
draigi þannig úr siðara tauga-
áfaLl'nu, sem einmitt verður
flestuan að fjöo.tjómi. Þetta er,
ef rétt reynist, dásamleg nýj-
ung.
Mikilsverð
lækninga-
aðferð
En hvað sem öilu Ö5ru liður,
skal ekki dregið í eía, að að-
ferðiir Laer, sem Kiin'verjar
beita nú við lækningu bruna-
sára eru alar mikilsverðar. Við
hittum að máli u.m það bú tiu
manns, sem höfðu brennzt illa.
Þar á meðal var umg kona, sem
eins og áðuirne'fndur stáiliðnað
armaðiur, hafði hlotið sár af
'því að bjarga verðmætuan í
eiign rikisins. Hún tjáði o.kkur,
að kviknað hefði í hlöðu sam-
yrkjubúsins, sem hún starfaði
við, og að hún hefði haldið
uppi logandi röftum þa’ks>is, á
meðan dráttarvél var ek'.ð út.
Kimverjar leggja mikið upp úr
því að bjanga verðanætum rí'kis
ins og þeir, sem það gera,
ávinna sér virðingu og ást sam
borgaranna. Hér er reyndar
um að raeða atriði, sem Maó
formaður hefur la-gt mikia
áherzlu á i boðiskap sánum.
Sem leikmaður á sviði lækn-
isfræði er ég viss «m, að störf
Kinverja í greininni eiga mik-
ið erindi til okkar Vestuirlanda
búa. Einkum á þetta þó við
um deyfingar, lækningar
brunasára og viðigerðir á sköð-
uðum útlimum. Brezlkur lækn-
ir, seim nýlega var á ferð um
Kína, tj'áði mér, að Kímverjar
stumduðu viðgeirðir á úttimuim í
mun rikari mæii en vestrænir
læknar, sem ef tii vill væru
helzti fljótir að gripa til gervi-
lirna. Hann kvaðst hafa átt
þess kost, að ranmsaka náið
nokkur slík tilfelli þar eystra
og meðal annars hitti hann
uraga stúlku, sem ritað: fyrir
hann bréf með hendi, sem að-
eins nokkrum mánuðum áður
hafði virzt gjörónýt fyrir fram
an úlnlið.
Vestræmir læknar, sema hafa
reynt að kynna sér kínverskar
læknmgaaðferðir, segja hins
vegar, að skortur á ritum, sem
f jalla um einstök tilfelli, sé til-
finnanlegur og að þau rit, sem
fyrir hendi eru séu svo full af
pólitiskum kreddum og tilvitn-
unum í hugsanir Maó formanns
að erfitt sé að gera sér grein
fyrir því, hvað sé raumveru-
legt og hvað etoki. Fyrir aðeims
mámuði siðan fór nefnd
brezkra lækna í heimsókn til
Kima. Nefndin hefur ekki enn
birt skýrsiu um ferðina, sem þó
hlýtur að verða bæði fróðleg
og skemmtileg afiestrar.
(Observer — Einkaréttur
Morgunblaðið)
Lækningaaðferðir í Kína vekja vaxandi athygli á Vesturlöndum
og þá sérstaklega náladeyfingaraffferð þeirra, sem gerir þeim
kleift að framkvæma miklar skurðaðgerðir og láta sjúklinginn
fy^gjast með. Þetta kort nota kínverskir læknar til aðstoðar
við náladeyfingai.