Morgunblaðið - 25.10.1972, Blaðsíða 3

MORGUNIBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. OKTÖBER 1972
3 4
Móðir Bobby Fischers:
„Kona, læknir og
Bandarík j ama öuru
Regina Pustan,
móðir Bobby Fischers.
EIN þeárra naíntoguðu
kvenm, seim nú keppast um
aið flytja kosningiargeður fyr-
ir George McGovem, er biá-
eygð kona með stuttMippt
grátt hár að naifni frú Regiina
Pustan Jeeknir. Að eigin frá-
sögn tekur hún þátt í kosn-
inigaibarátl unni „,seim kona,
lœknir og Bamdarikjaimað-
ur“.
En það vill einnig svo tiX,
að hún er móðdr Bobby Fisch-
ers, en um það vill hún ekki
ræða mikið um. „Bobby er
ekki gefíð um of mikið um-
taJ, einkum af háifu móður
Sinnar," er haift eiftir þessari
59 ána gömlu konu, sem er
barnaie0knir að mennt, um
son sinn, heimsmedstarann í
skák. „Ég vil ekkd að hann
verði mér reiður og ég vH
ekki neinar kvartanir írá hon-
um. Ég ætla mér ekki þá dul
að taila fyrir munn Bobbys
og ég tefli ekki skák. Ég tala
aðeins fyrir munn sjáifs
mín.“
Frú Pustan isoknár, sem er
íriðarsdnni frá fomu flari, hef-
ur dvaiizt undanfairin 11 ár í
Evrópu, en þar varð hún um
kvrrt, eftir að hún haifðd tek-
ið þátt í friðangötngu frá San
Francisco til Moskvu 1961.
Skömmu eftir það gdiftist hún
siðard eiginmanni sdnum,
Cyrii Pustan, enskum há- •
skólakennara, sem hún kynnt-
ist í gönguruni. Hann er múna
rúmlega fertugur.
„Þaið var lliikast þvd að ræna
honum úr vöggunni," var
haft eftir frú Pustan i við-
tald um daginn í að&Ustöðiv-
um stuðningsmanna McGov-
ems í New York. „En hann
lagði fyrir mig bónorð, sem
é.g gat ekkd neitað."
Frú Pustan iauk menntun
sinni sem læknir við Fried-
rioh Schiller háskólann í
Jena í Austur-Þýzkalandi ár-
ið 1968. Siðam hefur hún starf
að sem bamalækmir í sjúikra-
húsum á heimastöðvum sdn-
u,m í Leeds og Derby í Eng-
landi.
„Ég hafði nýlokið sex mán-
aða samniragi," saigði hún,
„þegar ég sá myndir af lög-
regiuofbeldi á fdokksiþingi
repúbJikana í Miami og ias
um það, sem þær Jane Fonda
og Shirley McLaine voru aö
gera í þágu frdðarins og fyr-
ir McGovem öldunigadedldar-
þingmann."
„Ég vildi svo sannariega
ekki, að Nixon yrði við vöid
fjögur ár í viðbót," bætti hún
við, „og sú skoðun var rik i
mér, að Víetnam væri eins og
krabbamein, sem væri að
eyðdieiggja aJla uppistöðu
bandlarísfcs þ.jóðJífs. Því varð
það, að í stað þess að tala
bara um það, þá ákvað ég að
gera eitthvað."
Elnda þótt frú Pusfan geri
sem mdnnst úr þeirri stað-
reynd, að hún sé móðir Bobby
Fisohers, þegar hún taiar' á
kosningatfúndum, þá verður
margt fólk tii þess að spyrja
hana um hinn fræga son
hennar.
„Ég held þvi fram, að
Bobby sé persóna, sem bygg-
ir á grundvaJlarreglum frá
hvirfli tii iija,“ er haft eftir
hennd, „og að hann hafi allt-
af verið það og hvað sem
hann trúir á, þá muni hann
standia oig faila með þvi til
dómsdags. Það, sem hann fær
ekki þoiað er fólk, sem talar
um eittihvað, em hefur ekki
vilija til þess að gera neitt
varðandi það. Hlann kaJIar
sJákt fólk aumingja."
Rödd hennar hefur sama
keim og rödd sonar hennar.
Það er einnig sterkur svip-
ur með þeim til augnanna og
munnsins. En ættarmótið
hverfur, þegar komið er að
stjórnmálum. Fisoher hefur
sjálfur saigt, að hann væri
stuðningsmaður Nixons for-
seta og saigzt bera fyrir hon-
um „mikla og einJæga virð-
ingu“.
Hvað um hina margum-
töiJuðu sundurþykkju miili
móður og sonar? „Það er
perisónulegt málefni og ég vil
ekki taia um það," sagði frú
Pustam.
, Það er ekkert haeft i þvi,"
greip önnur bona fram í,
Rose Keenam frá Langasandi,
sem verið hefur vinkona frú
Pustan i 35 ár og sat hjá
henmi, þegar viðtal þetta fór
fraim. „Bobby hrdngdi í móð-
ur sina strax eftdr að hún
kom frá Englamdi. Homim
þykir mjög vænt um hana.
Það veit ég.“
UpplhaÆlieigt nafn frú Pust-
an er Regina Wender, en for-
eJdrar hennar voru Gyðingar
í Sviss. Hún ólst upp í St.
Louis i Bandaríkjunum, þar
sem faðir henmar var klæð-
skeri. Á árunum 1933—1938
nam hún ieeknisfræði við há-
ökóia i Moskvu, þar sem inn-
tökupróf og námsgjöld voru
ekki eins þung og í Bamda-
rikjunmm, samkvæmt frásögn
hennar.
Hún kymmtist fyrrd eigin-
manni sinum, sem er Ifeðlis-
fræðiinigur, þegar hún var í
leyfi i Þýzkaiandi árið 1938.
Þau skiMu árið 1945 í Banda-
rikjunum, eftir að þau höfðu
eiignazt tvö böm þar; Joan,
sem nú er gift og þriggja
bama móðir og búsetit i
KaJifomáu, og svo Bobby.
Frú Pustlan, sem neitar að
ræða um fyrri eiginmanm
sinn — Vili jafnvel ekki segja,
hvert fornaín hans er — sá
fyrst fyrir bömum sinum
með þvi að vinma sem hjúkr-
unarkona og bamaikennari í
Los Angeies, Phoenix og
Brooklyn, þar sem fjölskyM-
an settist loks að. Þar byrjaði
Bobby að tefla sex ára gamall
og var það móður hans sdzt
að skapi.
„Ég á al’ls engan þátt í
heimsmeistaratitld hans," er
haft eftir frú Pustan. „Ef
nokkuð skyldi vera, þá væri
það hið gagnstæða. Hann var
svo upptekinm af skákinni
sinni og mér var það efst í
huga, að hann eignaðist vini
og fenigi önnur áhugamál."
Að afloknum forsetakosn-
ingunum í Bamdarikjunum
hyggst frú Pustan halda aft-
ur til EngJ&nds, en gerir sér
vonir um að flytjast alfarin
tál Bandarikjanna með vor-
inu. Hún kvaðst þurfa að búa
eitt ár til vióbótar í Banda-
rikjunum, áður en hún gæti
fengið leyfi tii þess að starfa
þar sem teeknir.
„Það sem mig myndi lamga
til þess að gera," sagði hún,
„er að vinna í sjúkrahúsá í
svertimgjaihverfi. Ég er ein-
dregið fyligjamdi ríkisforsjá
En.glendinga i læknisþjónustu
og í sjúkrahúsi í svertimgja-
hverfi myndí spumingin um
iaun ekki skipta máli.“
Að þvi er snertír framtíð
sonar sáns, kveðst frú Pust-
an efckert hafa að segja mé
neinar ráðleggingar fram að
bera — með einmi undantekn-
ingu.
„Að sjáWsögðu myndiv það
gleðja miig, að hann kvænt-
ist," segir hún brosamdi.
„Hvaða móðdr hugsar eldd
þannig?"
(Þýtt úr Intematiomal
Henald Tribune).
Uppskipun
hafin úr
Gredu Rarberg
Færeyjum, 24. obtóber. —
1 GÆR hófu hafnarverkamemn
í skozka bænum Metihil losun úr
fliutningaskipinu Gerda Rarberg,
en skipið kom frá Færeyjum til
SkotJamds með fiskimjöl fyrir
mokkrum dögum oig neituðu þá
hafnarverkamenn að losa skipið
— samkvæmt boði frá sambandi
brezkra fluitnimgaverkamanma.
Hér vair um að ræða hefindiarað-
gerðir fyrir það að brezka tog-
aranum AMershot GY 612 var
neiitað um viðgerðarþjónustu í
Þórshöfn eftír að hann hafði
lemt í árekstri á Islamdsimiðum
við varðskipið Ægi.
— Jogvam Airge.
JWyndin sýnir færeysk nngmenni mótmæla framkomu Breta á miðumun við Island við koniu Ald-
ershots til Þórshafnar, en þaðan varð togarinn frá að hverfa.
— Vopnahlé
Framh. aí bls. 1
um frið 1 S-Víietmam né til að
þrömgva upp á þjóðina lausn,
sem hún kærði sig ekki um.
Hann kvaðst reiðubúinn til
samninigaviðræðna við þjóðfrels-
iiShireyfimguna, þegar ailir her-
menn N-Vtetnama væru farmdr
úr S-Vietnam. Bnigu að sdður
kvaðst ha.nn efltir sem áður and-
vfgur hiugmyndinni um sam-
steypusitjóm þrigigja fliokka þar
á meðal þjóðfrelsisiiireyfimgarinn-
air, — og hann laigði áherzki á,
að ekkert samlkomulag hefði ver-
áð gert í 5 daga viðræðum hans
við dr. Heniry Kissiniger, ráð-
gjafa Bamdaríkjaförseta í örygg-
ismiálum. Þeir hefðu aðeins út-
skýrt sjónarmið hvor anmams og
ekki uindimritað neimia samtninga.
M I.Bt .WK ÁÆTLANIR
ITM VALDATÖKU
Thieu sagðd, að vopnaMé yrði
að ná til Cambodi u og Laos jaÆnt
sem S-Víetnams og það yrði að
iryggja með alþjóðlegu eftirláti.
Hann kvað komimúnisita vilija
vopnahlé nú fyrir farsetakosn-
im'gaimar i Bandarikjumum vegna
þess, að þeir væru i veikri að-
sitöðu hernaðarlega. Kvaðlst hamm
hiafa beðdð Kissiniger að spyrja
kommúndsta hvað þeir vildu og
áskilið sér allam rétt til að taka
sjálf'ur emdaniteiga ákvöröun.
Forsetinm kvaðst hafa gefið
yfirvöMum um land allt fyrir-
skipainir um hvað gera skyldi ef
tii vopnahlés kæmi oig hamm skor-
aði á ala sitjórmmiálaaðila og trú-
arflokka að styðja stjórmima og
starfa með henmi ef aí þvá yrði.
Thieu saigði að friðairl iJlögur
kommúmisita fæi'u í sér duibúnar
áætíanir um að taka öll vöM i
S-Vietnam. Kvaðst hanrn hafa
um það óyiggjandi upplýsimgar,
að N-Víetmamar hefðu gefiið
stuðninigsmönnum sámum fyrir-
mælá um hvað gera skyldi, ef
til vopnahlés kæmi, meðal ann-
ars ænt'u þeir þá að sjá um að
korna af stað óllgu og uppreisn-
um i bæjum og borgum landsdns,
stuðla að töku ákveðinna land-
svæða, útbúa „þjóðeimámigarfáma"
og nota á yfirráðasvæðum komm
úniista í sitað s-vietnamska fán-
ans.
Thiieu sagði, að menn skyMu
gera sér ljóst, að komimiúmisitar
mundu ekíki standa við umsam-
ið vopnahlé tenigur em þeim þætti
gott ----- þeir vildu eimunigis
semja til þess aö vinna táma til
undirbúndnigs frekari hemaðar-
aðgerðum.
Thieu sagði að íokum, að með
öllu væri ósönn sú staðhæfinig,
að hann stæði í vegi fyrir frið-
samlegri lausn. Kvaðst hann
reiðubúinn að láta af stjómn, þeg
ar búið væri að semja um firáð-
samlega lausn, sem treysta mœtti
að héldist os nyti aiþjóðQegs eft-
iriáts. Meðan hann væri við
stjóm mundi hann á hinn bóg-
inn ekki láta undan kröfum
kommúnásita.
BÍTDDALEIÐTOGAR BREYTA
UM STEFNU
Sem fyrr var getið hefur
Bandaríkjastjóm birt yfirlýs-
in.gu þar sem segir, að nokkuð
hafi máðað í samndnigsáitt í við-
ræðunum í Paris — en Ronald
Ziegler, blaðafulltrúi Nixons
vildi ekkert frekar um málið
sagja, kvað það samkomul.ag
við talsmenn N-Víetnama. Hann
neitaði einnig að svara spum-
ingum fréttamanna um það hvort
Bandarikjastjórn teldi ekki yfir-
lýsinigar forsætisráðherra N-Váet-
nams, Thains Van Domgs, brot á
þvi samlkomulagi.
1 Paris hafa forystumenn
Búddatrúarmanna i S-Váetnam
diregið til baka kröfu sina um
að Thieu forsetí víkd úr sessi,
áður en samdð er um frið í S-
Víetnam. Saigði leiðtogi samitaka
þeirra í París, Thich Thien Chou,
í dag að þessi afstaða væri tek-
in vegna þess, að Jfriða.rsamn,inig-
ar mundu felta það í sér, að Thieu
rikti ekki einráður í landinu, að
bandarísfca herliðið færi burt og
án þess gæti hann ekfci halddð
áfram hemaðaraðgerðum, að
200.000 pólitóskir famgar i S-Víet-
nam yrðu þá látnir lausir, þar
af væru rnargir Búddattrúar-
men.n. „Sem Búddatrúarmaður,"
saigði Thich Thien Chou, „trúi
ég á sæfltir við hvem þann, sem
ekki getur lenigur gert þjóð okk-
ar og trúarbrögðum miska."
Af hemaðaraðgerðum í Víet-
nam eru þær fréttir helztar, að
ýmísdieigt bendi tíl þess, að
Bandarikjamenn séu að draga úr
iioftáráœum á N-Víetnam. Voru
ekki notaðar spreragjuflugvélar
af gerðinni B-52 í árásum í da;g í
fynsta sinn i margiar vikur, — og
færri árásarferðir vonu famar enf
venja hefur verið undanfarið.