Morgunblaðið - 30.11.1972, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. NÓVEMBER 1972
FYRSTA GREIN
Snemma í október á þess>u
ári var Jose Juan Velasco,
háttsettur starfsmaður leyni-
þjónustu Argentinu, kvaddur
að landamæruoum við Chile
tál að yfirheyra mann, sem
samkvæmt vegabréfi hans hét
Ricardo Bauer. Einn
landamæravarðanina mundi
eftir Bauer frá mörgum fyrri
ferðum hans yfir landamær-
iin og því að hann ( notaði
sjaldnast sama vegabréfið.
Þar hitti Velasco í fyrsta
skipt-i Martin Bormann, aug-
liti til augiitis, en hann hafði
fylgzt með ferðum þessa fyrr
verandi nasista í mörg ár.
„Bauer“ var mjög kurteis
og samvinnuþýður. Hann við
urkenndi að hann væri
af þýzkum uppruna, en hélt
ir leyniþjónustunnar og einu
fyrir skjalasafnið.
Ég hef í fórum minum ein-
tak af nr. 6 af þessu ein-
staka skjali, sem upphaflega
var merkt No. 6384 í skjaia-
safni S.I.D.E. Upphafsstaf-
irnir standa fyiir: „Se-
cretaria de Informaciones de
Estado Dependiente de la
Presidencia de la Nacion“
sem mætti útleggja „Leyni-
þjónusta ríkisins — deild til
heyrandi forsetaembætti þjóð
arinnar".
20 ár af ævi
Bormanns
Skýrslan spannar yfir 20
ár í ævi Bonmanns, frá þvi
Hitti Josef
Mengele
Ég hef undir höndum
Skýrslu No. 4378/S.I.R. sem
leyniþjónustumaður að nafni
Pinto síkrifaði en hamn er við
Pasadas-deild leyniþjónust-
unnar. Hann skýrir frá því
að Bormann hafi yfirgefið E1
dorad'O (þorp í Norður-
Argentínu skammt frá landa
mærunum að Paraguay)
og gefið ökumanni sínum
skýr fyrirmæli uim að aka til
Cordoba. Pinto elti bílimn og
komist að því að Bonmamn var
al'ls ekki að fara til Cordoba,
heldur til Encamacion í Para
guay, til að hitta dr. Josef
Bormann (til hægri) svarar spiirninguni Jose Velasco.
Mörg vegabréf — nóg fé
fast við að hann héti Ricardo
Bauer. Þegar Velasco féfck
loks fyrirmæli um það frá
Buenos Aires að taka „Bau-
er“ til nánari athugunar, var
hann horfinn oig það eina sem
Velasco gat upplýst var að
hann hafði ekið burt í stór-
um svörtum Chevrolet. Hann
hafði ekið í norðurátt eftir
braut númer 9, líklega á leið
til Paraguay.
Elt hann í
mörg ár
Velasco, sem er mjög virt-
ur leyniþjónustumaður, er
ekfci í neinum vafa um að
maðurinn sem hann taiaði við
á landamærunum, var Mar-
tin Bormamn. Ég hitti hann
að máli I Buenos Aires:
— Síðan 1963 hefur Bor-
mann verið hluti af lífi mínu.
1 júli 1969, fékk ég t.d. A-1
upplýsingar frá áreiðanlegum
heimildarmamni um dval-
arstað hans og fór þangað
með sveit mamna. En Bor-
mann á marga vini, jafnvel
innan leyniþjónustu okkar.
Hann hlýtur að hafa fenigið
upplýsingar um fyrirætlanir
minar því hann var horfinn
þegar við komum á vettvang.
Ég sé mjög eftir þvi að hafa
ekki handtekið Bormann á
eigin ábyrgð, þegar ég hitti
hann við landamærin. Lík
lega er Velasco ekki einn um
það.
Leyniskýrslur
um Bormann
1 leynisfcýrslu sem saimin
var fyrir forseta Argentínu
fann ég mörg þeirra dul
nefna sem Martin Bormann
hefur notað. Meðal þeirra
eru Ricardo Bauer, Juan
Gomez, Jose Perez og furðu-
legt eins og það kann að virð
ast: Eliezer Goldstein.
Skýrsla þessi var merkt:
„NO.3163D.A.E.0485 og
stimpluð leyndarmál, á forsíð
ima er ritað: Sérstök skýrsla
um Martin Bormann. Skýrsil
an var gerð í sex númeti-uðum
eintökum. Tveim fyrir forset
ann, þrem fyrir ýmsar deild-
hann kom til Buenos Aires
1948 og til haustsins 1968 þeg
ar hann kom aftur til borg-
arinnar til að leita sér læfcn-
inga við magabólgu. Hann fór
til dr. Franciisco Santos Ur-
bistondo sem hafði stofu við
Galle Pueyrredon númer
1535 Og fékk þar sprautu af
iyfi sem heitir „Serta L“.
Ég hef margar fleiri leyni-
skýrslur í fórum mínum,
sfcrifaðar af fjölmörgum
leyniþjónustumönnum sem
falið var að fylgjast með nas
istaforingjanum fyrrverandi.
Þær nýjustu fékk ég í hend-
umar 20. nóvember síðastlið-
inn og þær eru dagsettar í
júlí 1972. 1 þessum skýrslum
get ég rakið slóð hans gegn-
um árin. 1 þeirn er sagt frá
því þegar hann kom til Bu-
enos Aires 1948 og tók við
fjársjóði sem hafði verið
smyglað til fjögurra traustra
bankastjóra í Argentinu, með
fuilri vitund — ef ekki und-
ir eftirliti — Juan Peron,
hershöfðingja.
Miklar varúð-
arráðstafanir
Bormiann er að vonum
mjög varkár og gerir mifclar
varúðarráðstafanir hvar sem
hann fer um. Hann notar
aldrei almenningsfarartæki
eins og strætisvagna, lestar
eða flugvélar. Hann ferðast
nær alltaf í eigin bíl, sem líf-
vörður hans ekur, en sá er
þýzkunoælandi Chilebúi af
irsfcum uppruna, Higgins að
nafni.
Bormann snertir aidrei
neitt með berum höndum, af
ótta við að finigraför hans ná
ist. Hann setur upp plast-
hanzka þótt hann þurfi ekfci
að gera annað en taka upp
bjórglas á einhverju þeirra
veitingahúsa sem hann sæk-
ir mest. Þegar hann er að
fara eitthvað, þótt ekki sé
nema frá veitingahúsi, nefn-
ir hann oft ákvörðunarstað
sinh hárri röddu, en fer auð-
vitað í gagnstæða átt. Þann-
ig tefcst honum oft að kamast
óséður leiðar sinnar, en ekki
aUtaf.
DAILY
EXPRESS:
DORmnnn
iKVRJiunnnn
EFTIR: LADISLAS FARAGO
Höfiuiídiurinn Ladislas
Fargo.
Mengele, hinn illræmda
„læknd dauðans" úr Birken-
au og Auchwitz útrýmingar-
búðunum.
Bormann á sér marga felu
staði, vitt og breitt um Suð-
ur-A,meriku og þar getur
hann dvaldizt nokkuim veginn
óhultur milli þess sem hann
ferðast um milli hinna mörgu
fyrirtækja sem hann rekur
sjállfur eða á hlufca í.
Á Krupp-
búgarðinum
Síðasti felustaðurinn
sem leyniþjónusta Argentíniu
hefur fundið er „Rancho
Grande" í Salta hérað-
inu. Það er griðarstór búgarð
ur í eigu Amdt von Bohlen-
Hahlbach, síðasta afkomanda
Krupp-f jöLsikylduinnar, en
mér er sagt að það sé all.s
ekki vist að eigandinn viti
neitt um þennan gest sinn.
En það er allavega litið vel
eftir Bormiann þar. Það er
einn af stjórnendum búgarðs
ins sem er gestgjafi hans, og
er sá af tyrkneskum uppruna
og giftur fyrrverandi ást-
mey dr. Mengéles og hefur
ýmis önnur tengsl við riki
nasista í Suður-Ameriku.
Bormann virðist hafa sett
upp höfuðstöðvar þama á bú
garðinum og hann virð-
ist geta dvalið þar nokkum
veginin óhuitur. Jose Velas-
co sagði mér að þótt argen-
tiinisk stjórnvöld hafi nægar
sannanir fyrir þvi að Bor-
mann hafist við á „Rancho
Grande“ séu litlar líkur til
að hægt sé að ná horiuim þar.
Hann sagði mér:
— Krupp-búgarðurmn er
einn af dularfyllstu stöðun-
uim í allri Argentínu. Við vit-
uim að hann hefur öðru
hvoru verið notaður sem
hasii fyrir flýjandi nasista..
Og við höfum í auigmablik
inu öhrekjandi sannanir fyr-
ir því að Bormann dvélst
þar nú. Ástæðan fyrir því að
við gertum ekki leit þar er
sú að búgarðurinn er svo
gríðarlega stór að það er erf
itt að hafa hamn undir eftir-
liti og Bormann gæti verið
flúinn löngu áður en við kæm
umst þangað með svei't Ieit-
armanna.
Ýmsir
erfiðleikar
Á þeim 24 áruim sem Bor-
mann hefur dvalizt í Suður-
Ameriku, hefur gengið á
ýmisu hjá honum. Fyrstu ár-
in, frá 1948 til 1955, gat hann
gert það sem honum sýndist,
undir vemd Peroms (Um það
sem hann greiddi fyrir dvai-
arteyfið verður fjallað í
næstu grein) og iifði þá í
vellystingum prafctuglega.
Þegar Peron varð að flýja
Argentínu árið 1955 varð lif-
iö miun erfiðara fyrir Bor-
mann. Næstu tveir forsetar,
A'rumburu og Frondizi hóf-
ust handa við að hremsa til
í landinu og losa sdg við nas-
iistana sem höfðu setzt þar að.
Sérstafcar sveitir „Nasista
veiðara" voru skipulagðar og
það er fyrst og fremst þeim
að þakka að Argentina er
nú laus við nasista-pestina
— að undanskildum auðvit-
að Martin Bormann og mann
inum sem er númer tvö á list
amnn yfir mest eftirlýstu
striðsglæpamennina en í þess
um greinum verður í fyrsta
skipti skýrt frá því að hann
dvelur í Argentínu.
Fylgzt með
hverju fótmáli
Leyniþ j ónusta Argentínu
fylgist með hverju fót-
máld Bormannis, jafhvel þeg-
ar hann fer út fynir
landamærin. Ég hef í Skjölum
mínum „ferðabófc“ hans og
færslumar inn í hana byrj-
uðu 1948 og er haldið áfnam
enn í dag. Á hverja síðu er
prentað: „Republica Angen-
tina, Ministerio del Interior —
Policia Federal“.
Á fyrstu síðu er mynd a:f
Bormamn og þar er skýrt frá
því að hann hafi fcomið óllög-
lega bil landsins árið 1948,
frá Genoa á Italíu og nobað
tiíl þess fölsik skilriki.
I næstu grein mum ég rekja
furðulegan feril harus sem
flðttamanns, frá því hverróg
hann konust heilu og höldmu
til Argeetínu, með hjállp Per-
onis sem gabbaði Páfagarð til
að Iijáipa hooum á flóttan-
uim. (Nofckuð stytt).