Morgunblaðið - 08.12.1973, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. DESEMBER 1973
Breytt fyrir-
komulag nú
— Nemendurnir fyrsta árið
urðu alls 25 en flestir voru þeir 20
í einu. Þeir gátu þá skrifað sig á
eitt eða fleirinámskeiðeftir því,
sem þeir vildu en langflestir voru
vetrarlangt. Við ákváðum svo að
breyta fyrirkomulaginu og hafa
þetta heilan vetur.
— Nú eru hér 27 nemendur í
húsnæði, sem ætlað er fyrir 24 en
þeir kvarta ekki frekar en fyrir-
rennarar þeirra heldur laga sig
eftir aðstæðutn. Það er alrangt, að
ungt fólk þurfi að fá allt full-
komið upp í hendurnai'. Af
þessum 27 eru tveir erlendir
nemendur. Annar þeirra er
reyndar náfrændi okkar, piltur
frá Færeyjum og svo er stúlka frá
Bandaríkjunum. Við búumst við
Skálholt, séð frá veginum. Skólahúsin falla vel að kirkjubyggingunni.
i i‘j / 'lti á G b 1/ih'J Ja i J í‘„* J < lí>4 .< ■< *-/)« \i It{ i) IDOliJO
Vngsta pæjan á staðnum fær sér
stundum snuð: Arnþrúður
Heimisdóttir.
• Hl. t f', t lillll fdklill l/l
uuii a au

Sveinn komst naumlega fyrir f kirkjuturninum þegar hann ték þessa mynd af skólahúsinu.
Lýðháskólinn
ÞETTA var einn af þessum fáu
ferðadögum, sem I frásögn eru
færðir, sem ekki rann upp bjart-
ur og fagur. Satt að segja var
veðrið þannig, að ef Velvakandi
vrði ekki kæfður f bréfum fvrir
að ég levfði mér að segja að það
hefði veriðdrulludagur, þá er það
nákvæmlega það, sem ég hefði
sagt. Bflaleigufólksvagninn okkar
(það höfðu verið gerðar 3
árangurslausar tilraunir til að
senda okkur með rútu) hoppaði,
hentist og skoppaði eftir því, sem
Austanfellingar af makalausri
bjartsvni kalla vegi og það var
alveg furðulegt hvaðSveini tókst
þó að halda okkur á honum, eins
og hann nú keyrir.
Meðan hann kannaði, mjög svo
djarflega, hvað væri hægt að gera
mikið áður en við færum að
dvpka skurðina meðfram veg-
kantinum, reyndi ég að rifja upp
það, sem ég vissi um Lýðháskól-
ann f Skálholti. Það tók ákaflega
skamman tfma. Lýðháskólar hafa
til skamms tfma verið erlent
fyrirbæri og þótt hundruð íslend-t
inga hafi kynnst þeim þar og not-
ið góðs af, er ég ekki einn af
hinum heppnu.
Það er eftirtektarvert, þegar
maður keyrir upp að Skálholti,
hve vel hefur tekist að fella skóla-
húsið að þeim byggingum sem
fyrir eru á staðnum. Arkitektarn-
ir munu hafa fengið fyrirmæli
um að hafa „harmónfu" í hlut-
unum og það hefur tekist vel.
Annar veturinn
Svo renndum við í hlaðið.
Heimir Steinsson, skólastjóri var
við kennslu svo við settumst upp
hjá nokkrum nemendum i dag-
stofunni, þar til Dóra Þórhalls-
dóttir, kona Heimis, sótti okkur í
hádegismatinn, sem er snæddur i
björtum og vistlegum matsal. Og
áður en langt um leið sátum við á
skrifstofu Heimis og fengum að
vita allt um lýðháskóla.
Þetta er annar veturinn, sem
skólinn starfar. Skólaárið hófst
14. október og stendur út mai og
er það breyting frá þvi í fyrra
þegar því var skipt niður í þrjú
tveggja mánaða námskeið. Nú
hófst hann raunar nokkuð seinna
en áætlað var, en skólinn er enn í
smfðum og það var hreinlega ekki
hægt að flytja inn fyrr en 14.
október. Þött ýmislegt vanti á
ennþá er aðstaðan þó mun skárri
en i fyrra.
Heimir er þó mjög ánægður
með árangurinn á síðasta ári:
— Húsnæðið var ófullkomið og
aðstaðan slæm en það voru líka
einu neikvæðu hliðarnar á síðasta
vetri. Krakkarnir voru einkar
nægjusamir og kvörtuðu aldrei
þótt ekki væri allt eins og það ætti
að vera. Eg held að það hafi verið
dálítill brautryðjendaandi í þeim.
Við fundum öll fyiár því, að við
vorum að byrja og því fylgir viss
ánægja og stolt.
að fá miklu fleiri gesti i fram-
tfðinni þegar skólinn er full-
búinn. Það er mikill áhugi á hin-
um Norðurlöndunum og við fáum
sjálfsagt marga nemendur þaðan
þegar fram líða stundir. Það er
líka bæði gott og rétt.
Margir farið
á skóla úti
Á síðustu áratugum hafa
hundruð islenzkra unglinga notið
góðs af lýðháskólum í nágranna-
löndum okkar svo því fyrr sem
við getum byrjað að endurgjalda
það, þvf betra. En það fer auð-
vitað eftir því hvernig fjárhagur
skólans verður. Hinir 25 eru svo
heimamenn, alls staðar að af
landinu.
— Elsti nemandinn er 25 ára
gamall og ég á von á því að þeir
verði eldri í framtíðinni því það
er i rauninni ekkert aldurstak-
mark uppávið. Þessi skóli á að
veita almenna menntun, sem
getur verið almenn „or-
ienteriing" og undirbúningur.
gagni hversu gamalt sem það er
og ég mun fagna því öllu öðru
fremur að fá fullorðið fólk sem
nemendur, þegar fram líða
stundir.
Mikið valfrelsi
— Það eru nú þrír kennarar við
skólann, þ.e. fastráðnir og þeir
eru auk mfn þeir Arnór Karlsson
og Bjarni Þorkelsson og þar sem
fögin eru mörg er kennsludagur-
inn langur. Við byrjum kl. 8.45
fyrir hádegi og kennum sleitu-
laust til kl. 6. En þótt fögin séu
mörg eru mörg eru skyldugreinar
ekki margar. Það eru islenzka,
saga, menningarsaga, samtímaat-
burðir og svo frjáls fyrirlestur.
Með „frjáls“ er átt við, að efnisval
er frjálst en hins vegar skyida að
sækja hann. Þetta er nú ekki
meira en svo að það þarf ellefu
tíma á viku í þetta en nemendum
er skylt að sækja a.m.k. þrjátfu
tímai viku og þá fara þeir yfir í
valfrjálsu greinarnar/
Verðum að
vera opnir
— Valfrjálsu greinamar eru
enska, danska, þýzka, franska,
latína, stærðfræði, eðlisfræði,
nútímasaga, félagsfræði, heim-
spekisaga, almenn trúarbragða-
saga, siðfræði og trúfræði. Og þar
sem það er ekki bara heilinn, sem
þarfnast þjálfunar, þá er einn
fþróttatími á dag. Tónlist er líka
svo mikill þáttur í daglegu lífi, að
við höfum tvo tima í viku.
Franskan og latínan voru ekki á
stundaskránni þegar við
byrjuðum en kennsla í þeim mál-
um var hugmynd nemenda. Við
reynum að vera opnir fyrir þeirra
hugmyndum. Skóli og kennaralið
verður að vera sveigjanlegt.
— Flestir nemendurnir sækja
um 35 tima i viku en þeir sækja
auðvitað ekki alla valfrjálsu
tímana þannig að þeir hafa frjálsa
millitíma til lestrar. Við höfum
hagað stundaskránni þannig að
tímar rekast ekki á. Það lengir
auðvitað vinnudaginn fyrir
kennarana, en við þvi er ekkert
að gera og við teljum það ekki
eftir okkur.
Kennarar eru
líka húsfeður
Degi kennaranna lýkur auð-
vitað ekki með síðustu kennslu-
stundinni. Skálholt er heima-
vistarskóli og nemendurnir eru
fjarri heimilum sinum. En þótt
heimilin séu víðs fjarri eru
vandamálin það ekki alltaf og því
hefur Heimir tekið upp þann sið,
að auk þess að vera kennarar séu
þeir húsfeður.
Þeir skiptast á um að vera í
vistinni á kvöldin frá 8.20 til kl.
23 og taka þá þátt í tómstundum
nemendanna og rabba við þá.
Þeir eiga lika að leysa úr öllum
varidamálum og nemendurnir
geta leitað til þeirra hvenær sem
eitthvað bjátar á, eins og þeir
myndu leita til foreldra sinna ef
þeir væru heima. Þetta gerir auð-
vitað sambandið nánara og
hópinn allan samrýndari og sam-
stæðari. Heimir og kennarar hans
líta svo á, að þeirra hlutverk sé
ekki aðeins að troða lærdómi i
krakkana sina, þeir eiga líka að
vera vinir þeirra ög félagar i
blíðu og stríðu.
Skemratilegt
skólahús
Það er köminn iþróttatimi og
þrátt fyrir slagviðrið býr aílt
nemendaliðið sig upp í úlpur, stíg-
vél og annað tilheyrandi og
hleypur út á tún í fótbolta. Þaðer
kannski ekki rétt að segja tún þvi
það hefur verið gerður knatt-
spyrnuvöllur með skurðum á báða
vegu og þar er barist um knöttinn
af mikilli hörku. Á meðan röltum
við um skólann með Heimi.
Það sem er tilbúið af
húsnæðinu er mjög skemmtilegt.
Stúlkurnar eru nfu talsins og búa
í skólahúsinu en piltarnir átján.
Ekki er þetta vegna þess, að
stúlkur skorti áhuga, þaðer bara
ekki pláss fyrir fleiri í skóla-
húsinu. Piltarnir sofa hins vegar í
húsum, sem tilheyra sumar-
búðum þjóðkirkjunnar.
Skólastofurnar þrjár eru
skemmtilegar og hugvitsamlega
fyrir komið. Það er gengið inn á
gólfflöt og eru tvær þeirra þá sin
til hvorrar handar en ein beint
fyrir framan. Þær hliðar, sem að
umræddum gólffleti snúa, eru
veggjalausar en hins vegar er
hægt að draga fyrir rennihurðir
þegar verið er að kenna i þeim
öllum. Stofurnar standa allar
nokkuðhærra en gólfflöturinn.
Auk þess að vera kennslustofur
er þarna fyrirtaks leikhús. Hægt
er að vera á hinum margumrædda
gólffleti og nota stofuna, sem er
beint á móti sem leiksvið, en hún
er minnst. Ef þarf að færa upp
„stærra“ verk er hægt að hafa
áhorfendapalia í annarri hliðar-
stofunni og sviðið í hinni. Ef svo
mjög er fjölmennt er hægt að
hafa áhorfendapalla í öllum
í Skálholti