Morgunblaðið - 15.08.1974, Blaðsíða 1

28 SIÐUR
148. tbl. 61. árg.
FIMMTUDAGUR 15. AGÚST 1974
PrentsmiSja MorgunblaSsins.
Nixon á
spólumar
Washington, 14. ágúst.
AP. NTB.
BLAÐAFULLTRtJI Nixons for-
seta, Jerald Terhorst, sagði f dag,
að lögfræðingar forsetans hefðu
úrskurðað, að hljóðritanir
Richard Nixons væru persónuleg
eign forsetans fyrrverandi.
Þegar Terhorst var aö því
spurður hvort þetta táknaði, að
hljóðritanir, sem krafizt hefur
verið að verði afhentar vegna
Watergate-rannsóknarinnar, yrðu
afhentar Nixon, kvaðst hann ekki
vita svar við þeirri spurningu.
Terhorst gaf til kynna, að
þessar hljóðritanir og aðrar, sem
væru taldar máli skipta í Water-
gate-rannsókninni, yrðu geymdar
í Hvíta húsinu, að minnsta kosti
fyrst um sinn.
Hann sagði, að hljóðritanirnar
væru nU í vörzlu leyniþjónust-
unnar. Lögfræðingar Hvíta
hUssins hefðu verið á einu máli
um það, að Nixon ætti spólurnar
og komizt að þessari niðurstöðu
Makaríos
biður stór-
veldin að
grípa inn í
London 14. ágUst — AP
MAKARlOS erkibiskup, fyrr-
um forseti Kýpur, sem nú er
landflótta, skoraði f dag f
London á stærstu rfki heims að
bjarga eynni frá „villimann-
legri árás Tyrkja“. 1 yfirlýs-
ingu sinni segir Makarfos:
„Þvf, sem Tyrkum mistókst að
ná á fundunum f Genf með
afarkostum og hótun um
vopnabeitingu, reyna þeir nú
að ná með ruddalegu ofbeldi."
Makarfos: „Villimennska"
Makarfos sagði m.a., að tyrk-
neskar herþotur væru að
myrða saklausa og varnarlausa
borgar, og að tyrkneskar her
sveitir reyndu stöðugt að sölsa
undir sig land. „Enginn getur
verið afstöðulaus og aðgerða-
laus á slfkum tfma þegar svo
mikið er f húfi. Þetta er stund
athafna en ckki orða.“
Þá hvatti sendifulltrúi Kýp-
ur f London stórveldin til að
neyða Tyrki til að láta af sókn
sinni með pólitfskum, efna-
hagslegum eða hernaðarlegum
þrýstingi.
að höfðu samráði við skrifstofu
Leon Jaworski saksóknara og
dómsmálaráðuneytið.
Ford forseti átti engan þátt í
þessari ákvörðun að sögn Ter-
horsts, en er henni sammála.
Jafnframt tilkynnti Terhorst,
að James D. St. Clair, lögfræðing-
ur Nixons í Watergate-málinu,
mundi láta af störfum á morgun
og snúa sér að lögfræðistörfum í
Boston að eigin ósk.
0 Málshöfðun.
Ákvörðun um hvort mál skuli
höfðað gegn Nixon verður ekki
tekin á næstunni. Leon Jawor*ski
verður að eiga frumkvæðið, en
vill gaumgæfilega athugun í ró og
næði á málinu áður en jafnvíð-
tæk, söguleg og lögfræðileg
ákvörðun verður tekin, segir
fréttaritari NTB.
Bandaríska lögmannafélagið
greiðir atkvæði á morgun á fundi
sínum í Honolulu um ályktun
þess efnis, að enginn sé hafinn
yfir lög og rétt og Nixon verði að
sæta ábyrgð gerða sinna eins og
allir aðrir.
Líklega yrði Ford forseti að
taka lokaákvörðun í málinu, en
hann hefur sagt, að sú spurning
hvort Nixon skuli veitt löghelgi sé
ekki ofarlega á blaði hjá sér.
Reykinn leggur upp af
Nikosíu, höfuðborg
Kýpur, eftir að tyrk-
neskar herþotur gerðu
stðrfelldar loftárásir á
borgina í dag.
(AP-símamynd)
Grikkir og Tyrkir:
Á barmi styrjaldar
Nikosiu, Aþenu, Ankara, Washington, London
Brússel, Moskvu 14. ágúst.AP.
• SAMEINUÐU þjóðunum tókst ( kvöld að koma á vopnahléi ( Nikosiu, höfuðborg Kýpur, milli
tyrknesku innrásarsveit anna og þjóðvarðliðs grfskra Kýpurbúa, og dró nokkuð úr bardögum í borginni
og umhverfis hana. Ekkert benti hins vegar til, að Tvrkir ætluðu að láta af stórsókn sinni inn (Iandið,
bæði austur til Famagusta, stærstu hafnarborgarinnar á austurströnd eyjarinnar, og vestur til Lefka.
Það er einmitt talið takmark tyrkneska hersins að ná á sitt vald landinu norðan línu, sem dregin er
gegnum Famagusta, Nikosiu og Lefka til tyrkneska þorpsins Kottima á norðvesturströndinni.
Geysilegir bardagar hafa geisað á eynni f allan dag, allt frá þv( er tyrkneskar herþotur hófu loftárásir
á Nikosiu um dagrenningu eftir að Tyrkir slitu friðarviðræðunum ( Genf. Er talið, að verulegt
mannfall hafi orðið, m.a. fórust þrfr austurrfskir hermenn Sameinuðu þjóðanna, og einnig særðust
fjölmargir sjúklingar geðveikraspftala ( Nikosfu. Standa Grikkir og Tyrkir nú á barmi algerðrar
styrjaldar milli landanna.
0 Eftir að friðarviðræðunum f Gent var hætt f nótt að frumkvæði Tyrkja og stórárásir þeirra hófust á
Kýpur, ákvað grfska rfkisstjórnin að hætta hernaðarsamstarfi innan Atlantshafsbandalagsins vegna
getuleysis þess til að koma á sættum milli tveggja bandalagsþjóða. Hins vegar halda Grikkir áfram
stjórnmálasamstarfi. Fastaráð NATO kom saman til skyndifundar og lýsti von sinni um að þessi
úrsögn yrði aðeins um skamman tfma, og fyrirskipaði sfðar nákvæmt endurmat á hernaðarstyrk
bandalagsins við Miðjarðarhafið. Ljóst er talið, að bandalagið hafi þungar áhyggjur af þvf hversu
staða þess á þessu svæði hefur orðið veikari við úrsögn Grikklands. Grikkir eru sagðir hafa mikinn
viðbúnað við tyrknesku landamærin.
# „Við höfum ekki f hyggju að ná á vald stærra svæði á Kýpur en við teljum réttlátan hluta
tyrkneskumælandi Kýpurbúa,“ sagði Bufent Ecevit, forsætisráðherra Tyrkja, á blaðamannafundi f
Ankara f dag, og kvað Tyrki hafa verið tilneydda að hefja sókn sfna að nýju þar eð Grikkir hefðu ekki
staðið heilshugar að friðarviðræðunum f Genf.
0 Ford, Bandarfkjaforseti, og Harold Wilson, forsætisráðherra Bretlands, fylgdust án afláts með
þróun mála á Kýpur f dag, og vestræn lönd létu almennt f ljós áhyggjur vegna yfirvofandi styrjaldar.
Þá skýrði talsmaður bandarísku stjórnarinnar frá þvf f dag, að Grikkir og Tyrkir ættu á hættu að
Bandarfkin hættu allri hernaðaraðstoð við þá ef þeir hæfu strfðsrekstur hvorir gegn öðrum.
Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna, sem f dag samþykkti einróma að hvetja til nýs vopnahlés á Kýpur og
nýrra viðræðna f Genf var kallað aftur til fundar f kvöld að beiðni Kýpur.
I yfirlýsingu sinni f dag sagði
Robert McCloskey, talsmaður
utanríkisráðuneytisins, að Grikk-
land og Tyrkland skyldu ekki
reiða sig á áframhaldandi
hernaðaraðstoð Bandaríkjanna. Á
þessu ári var gert ráð fyrir 90
milljón dollara láni til vopna-
Framhald á bls. 16
NT
Ecevit — „viljum aðeins rétt-
látan hluta Kýpur fyrir tyrkneska
Kýpurbúa"