Morgunblaðið - 15.08.1974, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. AGÚST 1974
3
„200 milna efnahagslögsaga hefur
stuðning yfirgnæfandi meirihluta
ríkja á hafréttarráðstefnunni
Segir Hans G. Andersen sendiherra
Caracas 13. ágúst
frá Margréti Bjarnason.
ÞVl HEFUR gjarnan verið
haldið fram i fjölmiðlum að
undanförnu, að hafréttarráð-
stefnan hér í Caracas hafi í
raun og veru siglt í strand, að
hér gerist ekki neitt og engrar
niðurstöðu sé að vænta af þess-
um fundi ráðstefnunnar.
Formaður fslenzku sendi-
nefndarinnar, Hans. G. Ander-
sen sendiherra, er þessu ekki
sammála. Var á honum að
heyra, þegar ég ræddi við hann
í morgun, að enda þótt ekki
gerist eitthvað sérstaklega
fréttnæmt frá degi til dags, sem
blaðamenn gætu slegið upp,
miðaði starfinu stöðugt áfram í
rétta átt, — og hann sagði síður
en svo útilokað, að áður en
þessum þætti ráðstefnunnar
hér í Caracas lyki, yrði búið að
tryggja svo 200 milna efnahags-'
lögsögu, að ekki yrði aftur snú-
ið í þeim efnum.
Atriðin, sem hér er fjallað
um, eru hins vegar svo mýmörg
og flókin, að einsýnt er, að
heildarlausnar er ekki að
vænta fyrr en á næsta ári. Mörg
þessara atriða er þó þvf sem
næst búið að leysa, en stefnt er
að heildarsamningum, svo að
tæpast er að vænta endanlegs
árangurs í einu máli fyrr en öll
eru leyst, eða því sem næst.
Liklegt er nú talið hér, að
ráðstefnunni verði haldið
áfram næsta vor og að síðasti
þáttur hennar verði ef til vill
næsta sumar, jafnvel hér f
Caracas, en það er allt óákveð-
ið. Til stóð, að áfram yrði haldið
í Vinarborg, en nú er ekki víst,
að af þvi geti orðið. Þannig
mun standa á þar vegna annars
ráðstefnuhalds, að ekki er unnt
að hýsa hafréttarráðstefnuna
nema í febrúar-apríl, en ein-
hver lét þau orð falla, að Afr-
íkubúar væru lítt hrifnir af
þvf að skjálfa úr kulda í Evrópu
á þeim árstíma.
Hans G. Andersen minnti á
það í samtali okkar i dag, að það
hefði legið ljóst fyrir, áður en
ráðstefnan hófst hérna, að ekki
yrði gengið frá neinum heildar-
texta samkomulags, hans væri
ekki að vænta fyrr en kæmi til
atkvæðagreiðslna, sem áttu að
verða í Vín.
„Starfið hefur verið í því
fólgið eins og til stóð að reyna
til hins ýtrasta að ná samkomu-
lagi án atkvæðagreiðslna, sam-
ræma texta og reyna að fækka
valkostum.
Það er einkum tvennt, sem
hefur tafið starfið, annars veg-
ar að af þátttökurfkjunum eru
sextíu ríki, sem ekki hafa átt
sæti í undirbúningsnefndun-
um, og þó að fundarstjórar hafi
lagt á það áherzlu, að ræðuhöld
takmörkuðust sem mest við
fulltrúa þessara ríkja og þeirra,
sem hefðu nýjar tillögur fram
að færa, hefur svo farið, að
flest rfki hafa viljað láta frá sér
heyra. Þegar 150 sendinefndir
eru hér saman komnar, segir
sig sjálft, að þetta tekur
allt sinn tfma. 1 annan
stað hefur það tafið fyrir, að
fundurinn hér hefur orðið eins-
konar framhaldsundirbúnings-
fundur frekar en beinar samn-
Hans G. Andersen.
ingaviðræður, þannig að menn
hafa viljað að málin lægu sem
skýrast fyrir, áður en til veru-
legra átaka kæmi.
Islenzka sendinefndin lagði
áherzlu á það í almennu um-
ræðunum f upphafi, að mjög
væri æskilegt, að þessi fundur
gæti gengið frá heildarniður-
stöðu f aðalatriðum, og lagði
fram tillögur ásamt átta öðrum
ríkjum, sem kunnugt er. Það
var vonast til að hægt yrði að
sýna sem sterkasta hreyfingu.
Þetta hefur gengið hægt, vegna
þess annars vegar að fjölmörg
rfki, sem að vísu styrðja 200
mflna efnahagslögsögu, vilja að
samkomulag verði um ýmis ein-
stök atriði í því sambandi, m.a.
um nýtingarheimildir innan
efnahagslögsögu annarra ríkja,
hins vegar vegna þess að beðið
er. úrslita mjög vfðtækra við-
ræðna, sem fara stöðugt fram
bak við tjöldin innan ýmissa
ríkjahópa.
Hitt er ljóst, að tillagan hefur
þegar gert mikið gagn með þvf
að beina athyglinni að aðalat-
riðunum og hún verður, ásamt
öðrum tillögum, sem ýmist eru
komnar eoa koma fram á næst-
unni, grundvöllur framhalds-
viðræðna allra þessara ríkja.
Það er til dæmis ljóst, að þær
tillögur, sem nýlega eru fram
komnar af hálfu EBE-ríkjanna,
A-Evrópuríkjanna og Banda-
ríkjanna voru beinlínis kallað-
ar fram vegna okkar tillögu og
ýmislegt úr henni notað þar.“
Sendiherrann sagði, að meg-
inmunurinn á tillögunni, sem
ísland hefði staðið að og hinum
tillögunum þremur, væri sá, að
f fyrrnefndu tillögunni væri
gert ráð fyrir því, að strandrfki
hefðu öll yfirráð yfir öllum auð-
lindum innan efnahagslögsög-
unnar, en að hin ríkin vildu
aðeins fallast á slíka megin-
reglu að því tilskyldu, að þau
gætu fengið aðgang að þeim
hluta auðlindanna, sem strand-
ríkið ekki hagnýtti sjálft. „Þá
veltur auðvitað á þvf, hver tek-
ur ákvörðun um, hvort eitthvað
sé umfram, hvað mikið og
hvernig eigi að úthlúta þvf,“
sagði sendiherrann. „Grund-
vallaratriði í tillögum hinna er,
að þar eigi einhver stofnun eða
gerðadómur að hafa úrskurðar-
vald.“
„Það er að vísu ekki eins ein-
falt og það kann að virðast frá
okkar sjónarhóli. A það hefur
til dæmis verið bent, að Argen-
tínumenn nota ekki nema fimm
prósent af þeim afla, sem hægt
er að veiða þar við strendur, en
þeir vilja samt meina öðrum
að hagnýta þennan afla, bætti
hánn við.
„Hvað sem öðru líður, er
ljóst, að 200 mílna efnahagslög-
saga hefur stuðning yfirgnæf-
andi meirihluta ríkja á ráð-
stefnunni og er mjög líklegt, að
hún yrði samþykkt, ef til at-
kvæðagreiðslu kæmi nú.
Hinsvegar eru menn yfirleitt
á því, að reyna að ná fullu sam-
komulagi án þess að beita slíku
atkvæðaafli, enda ráðgert, að
úr þessu öllu verði skorið á
næsta ári.
Aðalatriðið nú er, að stöðugar
viðræður fara fram um þessi
mál og er ekki hægt að segja
annað en málin hafi gengið
eðlilega, þó að hægt hafi miðað,
til dæmis er búizt við nýrri til-
lögu Afríkuríkjanna seinna í
vikunni.
Islenzka sendinefndin stend-
ur í stöðugu sambandi við þau
rfki, en ljóst er, að þeirra aðal-
vandamál er að koma sér saman
sín á milli um sameigninlega
stefnu út á við, aðallega vegna
kröfugerða landluktu rfkjanna
um þátttöku í hagnýtingu auð-
linda inna efnahagslögsögu
strandrikja þar.
Sumir virðast telja aðalatriði
fyrir íslendinga að standa að
sameiginlegri tillögu með
Afrfkuríkjunum, en þar sem
stuðningur þeirra við aðalstefn-
una liggur þegar fyrir, en dugir
ekki til, er mikilvægast að brúa
bilið milli þeirra og annarra
þannig að heildaratkvæða-
magnið verði nægilegt þegar til
úrslita kemur, og við það hefur
okkar starf hér miðazt.
Eins og nú horfir, er ekkert
útilokað, að þessi mál liggi
nægilega skýrt fyrir, áður en
fundunum hér lýkur, til þess að
200 sjómilna efnahagslögsaga
verði þannig tryggð, að ekki
verði aftur snúið,“ sagði Hans
G. Andersen að lokum.
r
Læknar á æfingu með GNA
Byrjuðu á Reykjavíkurflugvelli í gær —
síga niður í varðskip í dag
NOTKUN TF-GNÁR, þyrlu Slysa-
varnafélagsins og Landhelgis-
gæzlunnar, við að bjarga mönnum
úr lífsháska hefur vakið athygli
að undanförnu. Nú síðast vakti
gagnsemi þyrlunnar athygli
þegar hún flaug til móts við skut-
togarann Baldur frá Dalvík, lét
lækna síga niður í skipið og hífði
síðan slasaðan mann og lækninn
aftur um borð, og flaug til Reykja-
víkur á stuttum tíma. íslenzkir
læknar hafa gefið sjúkraflugi
sífellt meiri gaum og eins og Mbl.
hefur skýrt frá, eru ávallt nokkrir
læknar reiðubúnir að fara í
sjúkraflug er á þarf að halda. 1
GNÁ er ýmis útbúnaður, sem
nauðsynlegt er fyrir lækna að
kunna á, og eins er mjög gott fyrir
þá að hafa fengið æfingu f að síga
niður úr þyrlunni, áður en til
alvörunnar kemur. Þvl var það í
gær, að nokkrir læknar með
Skúla Johnsen borgarlækni í
broddi fylkingar komu saman í
flugskýli Landhelgisgæzlunnar,
kynntu sér útbúnað þyrlunnar og
voru látnir síga úr þyrlunni og
dregnir aftur um borð.
Þeir Bjarni Helgason, skip-
herra, og Björn Jónsson, þyrlu-
flugmaður, tóku á móti læknun-
um. Fyrst var læknunum sýndur
búnaður vélarinnar, t.d. tvær
tegundir súrefnistækja, sem hægt
er að grípa til þegar með þarf og
fl. Þá voru þeim sýndar tvenns
konar sjúkrabörur. Önnur
tegundin er alveg ný, brezk að
gerð, og er hægt að nota börurnar
við mjög erfiðar aðstæður, t.d. er
hægt að koma þeim niður um
Skúli Johnsen borgarlæknir hífður upp ( þyrluna. Ljósm. Mbl. Brynjólfur.
GengiÖ frá sjúklingi á sjúkrabörunum. Að þessu sinni var sjúk
urinn Kristinn Árnason, stýrimaður hjá Gæzlunni. Þeir Björn
son, flugmaður, og Bjarni Helgason, skipherra, ljúka við að
ólarnar. Maðurinn á hvítu peysunni er Ólafur Ingibjörnsson læh„...
sá, er seig niður ( Baldur.
mannhol á olíugeymum og hífa
sjúklinginn upp, einnig er hægt
að brjóta þær lítillega saman, ef
þarf að ná sjúklingi út þar sem
mikil þrengsli eru. Reyndu
læknarnir sjálfir börurnar og
leizt vel á þær.
Þá var spilútbúnaður þyrlunn
ar kynntur, en hægt er að hífa 300
pund með honum eða tvo sjó-
blauta menn. Að því loknu var
flogið út yfir flugvallarsvæðið,
þar sem læknarnir voru látnir
sfga niður á jörðina og dregnir
upp aftur. Voru þeir allir mjög
hrifnir af þessum útbúnaði og
töldu ekki vafa á, að ef vel ætti að
Frr _______________________:.v.