Morgunblaðið - 01.12.1974, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. DESEMBER 1974
45
J
\
Evelyn
Anthony:
LAUNMORÐINGINN
Jöhanna
Kristjónsdöttir
þýddi
63
— Ég fer heim og set niður i
töskurnar, sagði Elizabeth. — Og
við hittumst klukkan ellefu i
fyrramálið. Og þú manst hvar.
Keller lokaði á eftir henni og
gekk aftur upp stigann. Teikning-
in af dómkirkjunni lá á borðinu
og brá upp eldspýtu og von bráðar
var uppdrátturinn öskuhrúga I
lófa hans. Hann hafði skoðað sig
um í kirkjunni og verið þar I
fyrsta skipti við guðsþjónustu,
siðan hann var á munaðarleys-
ingjaheimilinu. Hann vissi upp á
hár, hvert hann ætlaði að fara
morguninn eftir.
í ibúð sinni á Park Avenue
hafði Eddi King verið I óða önn að
undirbúa brottför sina. Hann
hafði sett niður I töskurnar sínar
og komið skjölum sinum snyrti-
lega fyrir í skjalamöppu, en skol-
að öðrum niður um salernið.
Hann horfði i kringum sig í
ibúðinni með nokkurri angur-
værð. Hann hafði búið hér i nær
þvi sjö ár. Á einum veggnum
hékk dýrindis málverk frá 17. öld
og hann hafði hér um bil fallið
fyrir þeirri freistingu að skera
myndina úr rammanum og taka
hana með sér. En hann komst að
þeirri niðurstöðu að það væri
heimskulegt. Ef töskurnar hans
yrðu opnaðar — og eins liklegt að
það yrði að minnsta kosti gert I
Argentinu, yrði málverkið aðeins
til að vekja á honum athygli og
það vildi hann sizt. Hann yrði að
skilja málverkið eftir ásamt
ýmsum öðrum eigum, sem honum
voru mjög kærar. Hann þóttist
vita að ekki liði á löngu unz verðir
réttvisinnar myndu vaða hér um
hibýli hans og mynda allt i bak og
fyrir.
Klukkan var fimm. Eftir tvær
stundir legði vélin upp til Buenos
Aires, sem hann hafði pantað far
með. Honum fannst tilhugsunin
undarleg að vera nú loksins á
leiðinni heim til Sovétrikjanna
eftir öll þessi ár. Endurminningar
hans voru sveipaðar móðu timans.
Hann hafði farið frá ættlandi sinu
I strlðslok, þegar Stalin var alls-
ráðandi. Nú hafði honum löngu
verið opinberlega afneitað og
hann lýstur hinn versti glæpa-
maður. Hann gerði sér grein fyrir
að ýmsar breytingar væru á orðn-
ar. Og sjálfsagt voru margir vinir
og kunningjar horfnir. Kannski
var það gott að sumu leyti.
Timinn hafði liðið og lánið hafði
lengst af verið með honum. Nú
var allt að verða um seinan, ef
hann kæmist ekki heill á húfi á
brott. Drápið á Elizabethu Camer-
on hafði verið brottfararmerkið.
Þegar maður i hans stöðu varð að
gripa til slikra meðala þá var
kominn tími til að stefna heim á
leið. Hann fann að taugarnar voru
ekki sem styrkastar eftir atburði
morgunsins. Hann hafði ekki
orðið þess var fyrr en hann fór frá
Freemont og uppgötvaði allt í
einu að hendurnar sem righéldu
um stýrið voru kaldar og blautar
af svita.
Hann hafði aldrei beitt ofbeldi
síðan hann var við þjálfunina i
gamla daga. Hann iðraðist þess
ekki sem hann hafði gert, i sjálfu
sér. Það sem honum fannst ugg-
vænlegast var að kannski færi nú
allt i vaskinn. Hann óttaðist að
einhver hefði séð þegar hann
gekk frá lauginni eftir að hafa
drekkt Elizabethu Cameron.
Hann var ekki eins ungur og
taugasterkur og áður, hugsaði
hann ögn kaldhæðinn, hann varð
að horfast I augu við það.
Hann taldi sig verðskulda sín
laun og enda þótt launin yrðu
ekki stórkostleg á bandarískan
mælikvarða, þá myndi hann njóta
makindalegs lifs í góðu áliti og
hafa virðingu margra. Hann fengi
þægilega íbúð til umráða og
kannski sveitahús fyrir utan
borgina og honum hafði verið
heitið starfi í innanrikisráðu-
neytinu.
Hann hellti víni I glas og setti
Ismola út i áður en hann dreypti
á. Hann myndi að visu fara á mis
við að fylgjast með hinum miklu
atburðum, sem voru i vændum
morguninn eftir. Hann færi á mis
við að sjá dýrling þjóðarinnar,
kardinála kaþólsku kirkjunnar I
landinu skotinn eins og hund og
siðan myndi morðingjanum sjálf-
um kálað innan fárra minútna.
Aðstoðarmaður hans hafði sagt
honum frá ferð Kellers til dóm-
kirkjunnar. Hann átti að sjá um
að skjóta hann um leið og hann
reyndi að komast undan. Og
þegar farið yrði að rannsaka
málið kæmist lögreglan óhjá-
kvæmilega fljótt á slóð Huntleys
Cameron og þar með væru vonir
frambjóðanda demókrata um bú-
setu i Hvita húsinu að engu orðn-
ar. King myndi fylgjast með þró-
un mála frá Moskvu og sjá þegar
landið trylltist og allt logaði og
von bráðar væru aðeins eftir
leifar af einhverju sem kallað
hefði verið bandariskt menn-
ingarþjóðfélag. Þetta skeið myndi
renna upp á morgun með dauða
Regazzi kardinála. Hann leit á
úrið sitt, en var of snemmt að aka
af stað til flugvallarins. Hann
kveikti á sjónvarpinu og settist
niður með glasið sér við hlið til að
fylgjast i siðasta sinn með frétta-
sendingum á bandariskan máta.
Fréttir voru að hefjast. Hann
horfði með áhuga á þegar skýrt
var frá hátiðahöldunum sem
skipulögð höfðu verið daginn
eftir. Hann horfði á Regazzi kardi-
nála koma á skerminn og hann
teygði höndina eftir flöskunni og
ætlaði að hella aftur I glasið. Þá
komu fréttirnar um dauða unn-
ustu Huntley Camerons . . .
Hann missti ekki flöskuna á
gólfið, hann hélt henni á lofti eins
og stirðnaður og svitinn spratt út
á likama hans. Hún hafði fengið
hjartaslag á sundi I lauginni I
Fremont. King hallaði sér fram og
horfði eins og dáleiddur á skerm-
inn og það var engu likara en
heili hans neitaði að trúa þvi sem
þarna var sagt.
Dallas. Dallas Jay var dáin. Það
var ekki Elizabeth sem hann
hafði drepið, heldur Dallas. Hann
hafði drepið allt aðra manneskju
en hann hafði ætlað sér. Og hin —
hin sem hafði farið til frænda síns
'S
Velvakandi svarar í síma 1 0-1 00
kl. 1 0.30 — 11 30, frá mánudegi
til föstudags
k_____________________________________y
% í Bakkafirði
og Grindavík
Ein gömul skrifar:
„Þegar sjónvarpsþátturinn frá
Bakkafirði eystra var fluttur, þá
datt manni ósjálfrátt í hug annar
þáttur, sem nýlega var sýndur úr
stærra sjávarplássi, og var sá sam-
anburður fróðlegur.
Mér finnst þætti meðreiðar-
sveins kvikmyndatökumannsins i
Grindavíkurmyndinni ekki hafa
verið gerð nógu góð skil. Þegar
henn kemur í sýningarsalinn þá
þarf hann endilega að káfa á
höggmynd, s'em þar stendur. Ég
hefði nú haldið að maður virti
fyrir sér listaverk, en snerti þau
ekki. Síðan fer sami maður blá-
ókunnugur á ball, þar sem hann
dansar þrælstifan vangadans.
Mikið þakkaði maður fyrir það I
gamla daga að hafa langan háls.
Nú snýr maðurinn sér að at-
vinnulífinu. Hann virðist ekki
gera sér grein fyrir þvi, að allir,
sem þarma voru í vinnu, voru
með höfuðföt. Þarna fer fram
matvælavinnsla og húsmæðurnar
heimta, að þær þurfi ekki að
byrja að tina hár úr fiskflökunum
jafnvel þótt hárin gerilsneyðist
við suðu eða steikingu. Pilturinn
fer hins vegar i fiskvinnslu með
hárið flaksandi niður á herðar.
Ég hef alltaf hrokkið við í hvert
sinn, sem ég sé myndir teknar af
matvælavinnslu, þvi að kvik-
myndamennirniar virðast alltaf
þurfa að taka mynd af stúlku, sem
hefur ekki sett á sig löglegan höf-
uðbúnað, jafnvel þótt tuttugu
stúlkur með skýlur séu á staðn-
um. Þetta er forkastanlegur áróð-
ur og þjóðhættulegur, vegna sam-
keppninnar á heimsmarkaðnum.
Ef ég væri fjármálaráðherra þá
heimtaði ég af menntamálaráð-
herra, að hann sæi til þess að
svona sæist aldrei í sjónvarpinu.
Þetta er mun furðulegra, vegna
þess að ég held að margir kvik-
myndatökumenn séu lærðir i
Járntjaldslöndunum, og þar hafa
þeir lært að taka glansmynd af
þjóðlífinu. Ég veit fyrir vist að
t.d. Austur-Þjóðverjarnir senda
ekki út margar myndir til að sýna
vörð við Berlínarmúrinn, þar sem
hann horfir sigurglaður á flótta-
mann sem liggur þar i blóð sinu
af því hann var skotinn í bakið.
Þetta er þó fjölmenn stétt i ríkj-
unum sem kalla sig Alþýðulýð-
veldi. Við sáum t.d. í sjónvarpinu
þjóðlífsmynd í Moskvu, og þar var
sýnd ný íbúðarblokk og ung hjón
alsæl að flytja i þetta finerí, en
það hrökk upp úr konu vesalingn-
um að þetta væri i fyrsta sinn í
hennar búskap, sem hún hafði
útaf fyrir sig eldavél og eigið bað-
herbergi. Slikt þykir vist óhóf
þar í sveit.
Ein gömul, sem aldrei sá fólk í
sinu ungdæmi berhöfðað i fisk-
vinnslu."
% Kardemommu-
bærinn í
Þjóðleikhúsinu
Ilalldór Ormsson skrifar:
„1 Velvakanda í dag er minnzt á
aöferðir til að ná í miða að
Kardemommubæ i Þjðleikhúsinu.
Reynt hefur verið að hafa sem
lýðræðislegast form á þessu; þeg-
ar sala hefst hafa borgarbúar
tækifæri í biðröð, en Ibúar lands-
byggðarinnar geta haft forgang
gegnum landssimann. Ef aðsókn
er meiri en svo, að þetta dugi til,
hefur leikhúsið aðeins eitt ráð
tiltækt, nefnilega að fjölga sýn-
ingum. Og til þessa ráðs hefur
orðið að grípa núna, þannig verða
t.d. tvær sýningar á
Kardemommubænum næstu tvo
sunnudaga.
Halldór Ormsson,
miðasölustjóri.“
Lovisa Jónsdóttir i Vestmanna-
eyjum hringdi vegna miðasölunn-
ar í Þjóðleikhúsinu. Sagðist hún
einmitt hafa reynt að hringja í
miðasölu Þjóðleikhússins i lands-
simann, — ekki sjálfvirka símann
— vegna þess að sér hefði verið
tjáð að það væri helzt að ná þann-
ig sambandi. Það hefði þó farið I
aðra leið en til var ætlast, —
ómögulegt hefði verið að ná sam-
bandi.
Þegar hún náði svo sambandi
seint og um síðir voru miðarnir
uppseldir, og var henni þá bent á
að reyna að hringja næsta dag, en
ekki var hægt að taka niður miða-
pöntun fyrir næstu sýningu.
Lovisa bað Velvakanda um að
koma þessu á framfæri til að fólk
héldi ekki að vandamálið væri
leyst með því að hringja í lands-
simann.
% Má ekki einfalda
málið?
Auðvitað er góðra gjalda vert
að Þjóðleikhúsið skuli bregðast
við vandanum með þvi að fjölga
sýningum, en ætli gangi mikið
betur að ná i miða fyrir það?
Við skiljum ekki enn hvers
vegna ekki er hægt að selja miða
að fleiri en einni sýningu i einu.
Sú tilhögun hlyti þó að verða til
mikilla bóta, — bæði fyrir Ieik-
húsgesti nær og fjær og Þjóðleik-
húsið sjálft.
0 Forsíðufrétt
Ölafía S. Helgadóttir, Eyja-
bakka 8, skrifar:
„Það hvarf 10 ára telpa og
hennar var leitað heila nótt af
fjölda manns.
Svo kemur upp úr kafinu, að
vinkona hennar, lika 10 ára,
hjálpaði henni til að fela sig þessa
nótt, og sagði engum frá. (10 ára
barn hefur þó vit?)
Svo er slegið upp forsiðufrétt í
einu dagblaðanna með mynd af
þeirri, sem leyndi telpunni, og
ekki eitt orð um hve illa hún hefði
farið að ráði sinu.
Hvernig eiga svo börnin að vita
hvað er rétt og hvað er rangt?
Þær hefðu átt að fá ærlega hirt-
ingii, það hefði verið þeim sjálf-
um fyrir beztu.
Ólafia S. Helgadóttir."
SIGGA V/öGA £ 'í/LVEkAN
VIOMTOO ó£VA VÍ£K S\\6V£L\W VlV,
si6úa,evsvó^6Wx wr\r vmmYíR

ms)im kavwski
m smióva
VÍK/A LÍKAÍPVAV
VÆR/ £N6\V

Bækur
til
jólagjafa
Nýjarbækur
á
hóflegu verði
Úrval eldri
bóka
áláguverði
(Geymið
bókalistann)
,Þjó8hátí8arrolla"
nýtt snilldarverk eftir Halldór
| Laxness.
,Þyrnar" og „EiSurinn"
| eftir Þorstein Erlingsson, ný
myndskreytt útgáfa.
,Nýtt Kjarvalskver"
I Ný samtöl við meistara Kjar-
val, hin síðustu er hann átti
við Matthías. Fjöldi nýrra
mynda frá vinnustofu lista-
| mannsins, flestar í litum.
Ný skáldsaga,
„Móðir sjöstjarna"
leftir færeyinginn Heinesen:
| Hans bezta saga.
,Paradisarvíti"
I ný spennandi skáldsaga eftir
I Þráinn Bertelsson.
Ævisaga listmálarans Gunn-
laugs Scheving, ein forvitni-
| legasta bók ársins.
.Þjóðsagnakver
Helgafells"
sjötta hefti, myndskreyttar
þjóðsögur eftir Harald Guð-
bergsson. Fyrri fimm hefti,
| einnig Dimmalimm, enn til
hjá forlaginu.
I „Möttull konungur"
spennandi ný skáldsaga eftir
] Þorstein frá Hamri.
„Óður til íslands" eftir snill-
linginn Hannes Pétursson.
Hörður Ágústsson hefur
annast útgáfuna, gert allar
teikningar og hannað band
bókarinnar. Mjög falleg bók.
| Allar -skáldsögur Halldórs
Laxness til í fallegum útgáf-
um. Verk eftir Davíð Stefáns-
I son frá Fagraskógi, Þórberg
Þórðarson, Tómas Guð-
mundsson, Jónas Hallgríms-
son, Hannes Hafstein, Jón
frá Kaldaðarnesi, Steingrím
I Thorsteinsson, Stefán frá
Hvítadal, Stein Steinarr, Ævi-
| saga Eldprestsins, Jóns
Steingrímssonar og margt
jfleira. Helgafell, Unuhúsi.
Einnig hjá öllum bóksölum
| landsins.