Morgunblaðið - 07.01.1975, Qupperneq 33

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 7. JANÚAR 1975
33
Jöhanna
fí™ Morö ö kvenréttindarööstefnu Kristjönsdötfir
Lang:
þýddi
— Verðbólga
Framhald af bls. 4.
fallanna. Þau hafa þvl frestað
meiriháttar fjárfestingum og hafa i
bigerð mikil sparnaSarðform.
Japan
9
tekur eftir því, þær horfa á andlit
hennar — stórt arnarnefið og
gáfuleg og skýr augun. Hún lítur
hugsandi á Evu Gun gegnum
þykk gleraugun.
Andlit Evu Gun er náfölt.
Henni er mjög brugðið og hún
getur ekki varizt því að leiða hug-
ann að því, hvað henni hafi mis-
tekizt, fyrst Ruth Zettergren í eig-
in persónu ætlar að ráðast gegn
henni. Ruth sem fram að þessu
hefur alltaf neitað að taka sæti í
neinum félögum eða samtökum.
Ruth sem hafði gengið ásamt
henni fram fyrir skjöldu, þegar
kvenréttindahreyfingin hafði
þörf fyrir krafta hennar. Ruth
sem að síðustu hafði lofað að
styðja litla félagið hennar og sem
hafði verið henni ómetanleg stoð
fyrstu þrjú árin.
Og nú snýst hún gegn henni...
Katarina segir:
— Ruth Zettergren hefur orð-
ið.
— Já. Ég býst við því. I rödd
hennar vottar fyrir dapurleika. —
Ég veit ekki hvort ég þori að
vona... að nokkur skilji það sem
ég VERÐ að segja. Eva Gun hefur
að minnsta kosti ekki viljað skilja
það, þegar ég ræddi um það við
hana og þvf verð ég að koma mál-
inu á framfæri hér og nú.
Orðið VERÐUR fær alveg sér-
staka áherzlu, þegar Ruth tekur
sér það í munn. Það er ekki bara
venjuleg sögn, sem oft er rang-
lega notuð — orðið túlkar innri
nauðsyn í munni Ruthar Zetter-
gren. Þegar hún heldur áfram er
dauðahljóð í salnum.
— Afstaða min er mjög auðskil-
in, en hún er ekki vinsæl og hefur
aldrei verið það. Ég er þeirrar
skoðunar, að hugmyndir skuli
meira metnar en þær persónur
sem bera þær fram... Það er að
segja... á meðan manneskjan get-
ur hjálpað hugmyndinni er ég fús
að leggja viðkomandi lið, en þeg-
ar manneskjan fer að verða
sjálfri hugmyndinni til tjóns er ég
þeirrar skoðunar að viðkomandi
eigi að draga sig í hlé.
Há og skerandi rödd grípur
fram í fyrir Ruth Zettergren og
flestum hnykkir við, þegar Betti
Borg, sem er enn I þröngu svörtu
síðbuxunum sínum, og stendur og
hallar sér upp að dyrastaf rétt
fyrir aftan Camillu segir f senn
forvitin og illgirnisleg:
— Þetta var svei mér stórbrot-
in afhjúpun! Hvað hefur okkar
heittelskaða Eva Gun gert okkur
til skaða? Hvað hefur hún gert af
sér?
— Enginn má segja neitt nema
hafa beðið um orðið.
Orð Katarinu koma eins og rétt-
mæt áminning.
— Haltu áfram Ruth.
— Hvað hefur hún gert? Hún
hefur stjórnað klúbbnum með
prýði í þrjú ár — eða tæp þrjú ár,
— því að upp á sfðkastið hefur
hún orðið svo eirðarlaus og aug-
lýsingasjúk að hún hefur vanrækt
allar sínar skyldur.
Ruth heldur áfram og er
mildari í röddinni:
— Og við höfum kannski ekki
heimild til að spyrja af hverju
þessi breyting sé vakin... En við
höfum leyfi til að álykta sem svo
að hún hefur ekki aðeins komið
þessum klúbbi á laggirnar — hún
hefur stjórnað honum — og væg-
ast sagt verið mjög einráð. Á áætl-
un okkar var að við skyldum berj-
ast fyrir þvf að kynna ný viðhorf
um stöðu konunnar, en við höfum
í reynd ekki verið annað en
fimmtíu kvenna hópur sem hefur
stutt Evu Gun og HENNAR
sjónarmið varðandi stöðu kon-
unnar.
— En við fylgjum hennar skoð-
un, segir ljósmóðirin frá Jokk-
mokk hressilega.
— Það er ekki kjarni málsins. I
brúnum augum prófessorsins
gætir óþolinmæði. — Það sem
skiptir máli er að Eva Gun í krafti
valds síns sem einvaldur þessa
félags hindrar ykkur, hindrar
okkur I þróun klúbbsins, svo að
við getum ekki fengið að móta
OKKAR SJALFSTÆÐU SKOÐ-
UN á stöðu konunnar. Við höfum
ekki fengið að vera annað en
halelujakór hennar einkaskoðana
og fáum naumast að ræða málin,
nema út frá þvf sem hún ætlar
okkur að gera. Ég óttast þá
foringjadýrkun, sem mér sýnist
að hér sé orðin allsráðandi.
Sú ægilega gagnrýni sem liggur
í orðum hennar er öllum Ijós.
Þögnin ríkir ein... Afleiðingar
Nú þér báðuð um hárþvott meS eggsjampói — ekki
rétt?
VELVAKANDI
Velvakandi svarar í slma 10-100
kl. 1 0.30 — 1 1.30, frá mánudegi
til föstudags
0 Víxillinn
afsagður
Kona, sem segist vera „stór
kúnni“ hjá bönkum og lánastofn-
unum, sagðist hafa komið inn i
bankaútibú eitt hér f borg mánu-
daginn milli jóla og nýjárs. Þá
hefði klukkan verið um fimm og
kona nokkur hefði verið þar til að
greiða víxil. En þá var henni tjáð,
að víxillinn hefði verið afsagður.
,,Já — en,“ sagði konan og sýndi
afgreiðslumanninum tilkynningu
þar sem stóð, að víxillinn yrði
afsagður þennan sama dag „og
dagurinn er bara alls ekki liðinn,"
sagði konan í öngum sinum.
Afgreiðslumaðurinn sagði henni
þá, að allir víxlar væru afsagðir
um hálf fimm, þannig að hún
væri of seint á ferð, og þar að auki
hefði aðalbankinn með málið að
gera, þannig að þeir i útibúinu
gætu ekkert greitt fyrir henni.
Við svo búið fór konan.
Viðmælandi okkar sagðist ekki
skilja hvers konar málsmeðferð
þetta væri, sérstaklega þar sem
dagana á undan hefði verið opið
aðeins einn dag f heila viku, og
síðan hefði átt að vera lokað í tvo
daga. Hins vegar sagðist hún ekki
hafa verið mjög hnuggin fyrir
hönd konunnar, sem stóð í þessu
stappi, því að eflaust hefði málið
bjargazt með aðstoð almennilegra
og greiðvikinna bankastarfs-
manna eftir nýjárið.
0 Smáfuglarnir
Nú er hart á dalnum hjá smá-
fuglunum og vonandi verða marg-
ir til að taka þá undir sinn
verndarvæng og ala þá á korni og
öðru góðgæti. Undanfarin ár hef-
ur verið hægt að kaupa sérstakt
fuglakorn í verzlunum, en einnig
má auðvitað kasta út brauð-
mylsnu og öðrum úrgangi, sem
ætla má að falli smáfuglunum í
geð.
En smáfuglunum er ýmis önnur
hætta búin, eins og eftirfarandi
saga sannar.
£ Átti að hengja
köttinn
Elsa Guðsteinsdóttir, sem á
heima í Silfurtúninu i Garða-
hreppi, kom fyrir helgi hingað á
ritstjórnina. Hún sagðist eiga
kött, og um daginn hefði sér
borizt skrifleg hótun um að kött-
urinn yrði hengdur. Elsa hafði
meðferðis tilskrifið og þar var
reyndar nákvæm vinnuteikning
af gálga, sem böðlarnir tilvonandi
ætluðu að smiða og fylgdi önnur
teikning þar sem kötturinn
dinglaði í gálganum. Tilefnið var
það, að kötturinn hafði drepið
snjótittling, og nú átti að koma í
veg fyrir frekari aðgerðir hans af
þvi tagi.
Elsa sagði, að auðvitað væri
fugladráp katta hvimleitt, en
erfitt gæti verið að hafa hemil á
þessu eðli kisu. Hitt sagði hún, að
sér þætti enn verra, þegar börn
sýndu slíka grimmd, sem hér væri
um að ræða. Hún sagði að hér
væri um að ræða krakka undir
fermingu, en tilgangurinn með
þvi að koma þessu á framfæri hér,
væri sá, að foreldrarnir töluðu um
fyrir þeim.
0 Á sléttum dekkjum
í ófærðinni
Jón Magnússon skrifar:
„Kæri Velvakandi.
Eins og allir vita hefur færð
verið þung á götum Reykjavíkur
undanfarna daga. Hálka og skafl-
ar hafa tafið ferðir manna um
göturnar og þá ekki sizt öku-
manna.
Það, sem mig langar hins vegar
til að gera að umræðuefni, er það,
að margir ökumenn virðast ekk-
ert hugsa áður en þeir fara af stað
með farartæki sin í þessari færð.
Það er eins og ekki hvarfli að
þessu fólki, að illa kunni að fara
þegar bílarnir eru ekki á keðjum
og sumir jafnvel alls ekki á snjó-
dekkjum, en nokkur dæmi um
það hef ég séð undanfarna daga.
En mín vegna mega þessir öku-
menn hjakka i sama farinu allan
daginn, spólandi og stynjandi.
Hins vegar er óþolandi þegar þeir
tefja fyrir þeim, sem hafa haft
vaðið fyrir neðan sig og eru með
viðeigandi útbúnað.
Mér finnst reyndar, að setja
ætti reglur um útbúnað i svona
færð, þannig að þeir, sem ekki
eru útbúnir til aksturs í snjó og
hálku, yrðu hreinlega kyrrsettir.
Það er nógu ergilegt og erfitt að
þurfa að vera á ferðinni i þessari
af gagnrýni hennar er einnig ljós-
ar.
— Ef viðleitni Evu Gun er því
ekki stjórnað af persónulegum
metnaði, heldur er hugsjónalegs
eðlis, þá á hún að segja af sér og
láta annan taka við formennsku.
Ég sting upp á Ase Steinius.
Einhver grípur andann á lofti
og svo fara konurnar að hvislast
á, þegar Ruth Zettergren hefur
lokið máli sinu. Allar gjóta augun-
um, hálf skelfdar til Evu Gun, en
hún situr álút og gefur ekki dygg-
um aðdáendum sinum til kynna,
hvað þeir eigi að leggja til mál-
anna, og þvi veit enginn hvað
hann á af sér að gera. Meira að
segja Katarina virðist ekki átta
sig lengur á þvi, til hvaða bragðs
skuli gripið.
— Við... ég... ef ég hef skilið
það rétt eru komnar fram tvær
tillögur um formannsefnið.
Hvað? Nú, Louise Fagerman hef-
ur orðið.
Louise er eldrauð i framan og
miður sin af taugaóstyrk og
feimni. Hún getur ekki talað
skipulega, enda hefur hana áreið-
anlega aldrei dreymt um að hún
hefði hugrekki til að mótmæla
orðum Zettergren gömlu, og hún
hefur sjálfsagt ekki heldur skilið
hvað í orðum prófessorsins fólst.
En hún hefur skilið að árás er
gerð á hjáguð hennar og að eng-
inn ris upp henni til varnar.
— Ég... ég ætla bara að segja
að ég held ekki með Ruth. Alls
ekki. Ég dáist að Evu Gun. Hún...
er bezta og indælasta manneskja
sem ég þekki — já, sko að Róbert
einum undanteknum. Ef hún
verður ékki formaður, þá vil ég
heldur ekki vera í félaginu.
— Góða bezta Louise — hættu!
Eva Gun hefur rokið upp úr
stólnum og hefur snúið sér að
þátttakendum. Hún dregur djúpt
andann eins og til að röddin verði
styrkari og segir siðan mjög blátt
áfram og stillilega:
— Þetta var fallegt af þér
Louise, en mér hefur skilist að
eins og venjulega er það Ruth
sem sér skýrast. Ég óska því að
það sé bókað að ég biðst undan
endurkjöri.
Henni tekst að neyða bros fram
á varirnar sem meira að segja
srðustu 22 ár hefur veriS stanz-
laus aukning I bifreiðaframleiðslu
Japana og stðan 1966 hefur
aukningin aðeins tvisvar verið
minni en 500.000 bllar á ári. Það
er þvi ekki sársaukalaust fyrir þá.
að horfa fram á 10% minnkun á
framleiSstumagni slnu, sem er
19% af heildarframleiðslu I heim-
inum.
Minnkunin stafar aðallega af
hruni á heimamarkaði, sem varð
mest I mai sl., þegar sala á nýjum
bllum var 59,1% minni en árið
áður. Eitthvað rættist þó úr þegar
á sumarið leið, samfara þvl að
iaunþegar fengu miklar kjarabæt-
ur, þannig að I haust var salan
aðeins 20% undir þvf sem var árið
áður.
Hvað sem þvl llður þá hafa
starfsmenn bifreiðaverksmiðja
orðið fyrir þeirri nýju reynslu að fá
ekki að vinna nema 4 til 5 daga
vikunnar eða vera sendir skyndi-
lega I orlof. Nissan, sem smlðar
Datsun, hefur innleitt fimm daga
vinnuviku og Toyota hefur fjölgað
orlofsdögum og stöðvað eftir-
vinnu, sem áður var tveir tlmar á
hverjum degi.
Bifreiðaframleiðendur I Japan
telja orsökina fyrir þessu ekki vera
hækkun oliuverðs, þó að Japanir
þurfi að flytja inn alla slna olíu og
þurfa þvl að taka á sig allar
hækkanir Araba. Lfklegri skýringu
álita þeir vera hina miklu verð-
bólgu heimafyrir, sem leitt hefur
til 18% hækkunar á japönskum
bllum og stöðugt eyðileggur allar
kostnaðaréæltanir.
Framleiðendur I Japan hafa
reynt að mæta vandanum með þvf
að auka útflutning og náð nokkr-
um árangri. Nissan og Toyota hafa
venjulega flutt út um 30% af
framleiðslu sinni (miðað við Volks-
wagen 70% og Renault 63%) en
nú nálgast útflutningurinn 50%.
Nissan hefur aukið sinn útflutning
um 16%, en mest hefur aukningin
verið hjá Toyo Kogyo, sem smlðar
Mazda, 25%. Toyo Kogyo er jafn-
framt það fyrirtæki, sem á I mest-
um erfiðleikum, og hefur mikill
fjöldi óseldra blla safnast fyrir I
geymslum þess. Hefur fyrirtækið
þurft að sætta sig við ftök lána-
stofnana I stjórn sinni, vegna
mikilla lána, sem það hefur neyðst
til að taka.
færð þótt hugsunarleysi eða bjart-
sýni svona ökumanna bæti ekki á
þá erfiðleika.
Jón Magnússon."
% Reykingar barna
Ása Bjarnadóttir hafði sam-
band við okkur. Hún hafði komið
inn i sjoppu þar sem mikil þröng
var á þingi. Hún sagði að krakkar
innan við fermingu hefðu verið
þar í miklum meirihluta og ekki
hefði hún komið auga á einn ein-
asta, sem ekki var reykjandi.
Þarna hafði hún m.a. séð tvær
litlar telpur, sem hún vissi deili á
og vissi, að önnur var 10 ára en
hin 11. Báðar hefðu þær staðið
þarna svælandi sígarettur og
þambandi kók.
Nú sagðist Ásta vita mætavel
að erfitt gæti verið fyrir foreldra
að fylgjast með hverju fótmáli
barna sinna, auk þess sem margir
foreldrar væru afleitir uppalend-
ur og kærðu sig litt um börn sin
Hins vegar þætti sér undarlegt að
sjoppueigendur létu óátalið að
smákrakkar himdu í húsakynnum
þeirra heilu og hálfu kvöldin við
þessa „iðju“. Kannski græddu
þeir nokkrar krónur á að selja
þeim gos og gotterí, en þeir ættu
kannski að taka tillit til þess, að
þeir gætu misst af öðrum við-
skiptum vegna þess að stundum
væri illt að komast að fyrir
krakkaþvöngunni.
Ása sagði að lokum, að áreiðan
lega væri timabært að taka upp
fræðslu um skaðsemi tóbaksreyk-
inga i barnaskólunum.
VANDERVELL
Vé/alegur
BENSÍNVÉLAR
Austin
Bedford
Vauxhall
Volvo
Voiga
Moskvitch
Ford Cortina
Ford Zephyr
Ford Transit
Ford Taunus 12M, 17M,
20M
Renault, flestar gerðir.
Rover
Singer
Hilman
Simca
Skoda, flestar gerðir.
Willys
Dodge
Chevrolet
DIESELVÉLAR
Austin Gipsy
Bedford 4—6 cyl.
Leyland 400, 500, 680.
Land Rover
Volvo
Perkins 3, 4, 6 cyl.
Trader4, 6 cyl.
Ford D, 800 K. 300
Benz, flestar gerðir
Scania Vabis
Þ. Jónsson & Co
Skeifan 1 7.
Simi 84515 — 16.