Morgunblaðið - 25.02.1975, Síða 4

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. FEBRUAR 1975
LOFTLEIÐIR
Bl LAI LEI G A
CAR RENTAL
21190 21188
Hópferðabílar
Til leigu í lengri og
skemmri ferðir
8 — 50 farþega bílar.
KJARTAN
INGIMARSSON
Sími 86155 og 32716.
BlLALEIGA CAR RENTALl
Úr og klukkur
hjá fagmanninum.
Úrval varahluta í margar
gerðir bíla.
Bremsuborðar
Rúðusköfur
Vatnskassaþéttir
Hosur
Viftureimar
Demparar
Blokkþéttir
Stýrisáklæði
Bensínlok
Höfuðpúðar
Þurrkublöð
Vatnsdælur
og fleira
Kristinn
Guönason hf.
Suðurlandsbraut 20
sími 86633
Játningar og yfirbót
Sú lenzka var við lýði f gamla
kommúnistaflokknum, að með-
limir hans, sem ekki gengu
alveg I takt við flokksstefnuna
eða höfðu mælt á annan veg en
samræmdist sfðari ákvörðun
flokksins, vóru látnir lesa játn-
ingar sfnar um yfirsjón og iðr-
un f heyranda hljóði og lofa bót
og betrun. Þessi marxiski
fiokksagi og skoðanastýring
hefur legið f láginni um árabil
en skýtur þó jafnan upp kolli
er meiriháttar átök verða f
flokknum. Um þetta efni er
m.a. fjallað f sunnudagshug-
leiðingum Tfmans um „menn
og málefni".
Tfminn segir m.a.:
„Þannig er nú Ragnar
Arnalds hvað eftir annað látinn
ómerkja fyrri frásögn sfna af
slitum viðræðna um myndun
nýrrar vinstri stjórnar á sfðasta
sumri. Ragnar kenndi þá Al-
þýðuflokknum fyrst og fremst
um, að slitnaði upp úr viðræð-
um. Þjóðviljinn birti þá fyrir-
sögn með stærsta letri sínu til
að staðfesta þennan framburð
Ragnars. Nú þykir hinsvegar
ekki lengur henta að halda
þessu fram. Nú er búið að
ákveða f æðsta ráði flokksins að
kenna Framsóknarflokknum
um..„Þess vegna verður
Ragnar að skrifa söguna upp á
ný og ógilda það, sem hann
hefur áður sagt. I hinni nýju
sögu Ragnars er Alþýðuflokk-
urinn Iftið eða ekkert nefndur,
þótt hann væri áður talinn
sökudólgurinn...“
Magnús og málm-
blendiverksmiðjan
Og Tfminn heldur áfram:
„Magnús Kjartansson á ótvf-
rætt þann heiður, að hafa haft
forustu um þetta mál og lagt
megingrundvöll að þvf samn-
ingsuppkasti, sem hefur verið
gert við amerfska málmblendi-
hringinn. t þessu uppkasti er
að finna margt, sem er til lofs
Magnúsi og þeim, sem hafa
unnið að þessu máli með hon-
um. Það var lfka vitanlegt, að
fyrir réttu ári voru allir þing-
menn Alþýðubandalagsins
þessu máli fylgjandi nema
tveir. Nú hefur hins vegar ver-
ið snúið við blaðinu og ákveðið
að Alþýðubandalagið verði á
móti málinu. Magnúsi
Kjartanssyni hafa þvf verið
settir þeir kostir að snúast
gegn þvf eða að hljóta bannfær-
ingu æðsta ráðsins. Magnús
hefur kosið sama kost og Ragn-
ar Arnalds. Hann vitnar nú orð-
ið gegn þvf máli, sem hann er
höfundur að, en það má
Magnús eiga, að hann gerir það
á þann hátt, að augljóst er, að
honum er það óljúft. Sama
verður vart sagt um Ragnar. En
báðir beygja þeir sig undir
flokksagann."
Guðmundur
og Ingi R.
Þá segir Tfminn:
„Innan Alþýðubandalagsins
eru hins vegar til sjálfstæðari
menn, sem ekki láta beygja sig
undir flokksagann, og eru nógu
sterkir til að lúta ekki neinum
fyrirmælum. Einn þessara
manna er Guðmundur Hjartar-
son, sem greiddi atkvæði með
gengisfellingunni f stjórn
Seðlabankans, þvf að hann taldi
það skásta úrræðið, eins og
komið var.
Guðmundur Hjartarson hefur
um langt skeið verið talinn af
flokksbræðrum sfnum mestur
fjármálamaður þeirra og þvf
fengið það hlutverk að sjá öðr-
um fremur um fjárreiður
flokksins. Það var þvf ekki
neitt undarlegt þótt Lúðvfk
Jósefsson skipaði hann banka-
stjóra Seðlabankans. Eftir
vandlega athugun sá Lúðvfk
ekki annan innan flokksins,
hæfari til að gegna þessari
stöðu, sakir gáfna og reynslu.
Guðmundur brást ekki þvf mati
Lúðvfks, að hann væri glöggur
fjármálamaður, þegar hann
greiddi atkvæðí meðgengisfell-
ingunni á dögunum. Að sjálf-
sögðu gerði hann það ekki
ánægður frekar en aðrir, en
sem reyndur f járaflamaður
gerði hann sér þess grein, að
ekki var um annað skárri kost
að ræða.
Það er ótvfrætt, að næst Guð-
mundi Hjartarsyni hefur Ingi
R. Helgason verið mesti fjár-
málasérfræðingur Alþýðu-
bandalagsins. Hann hefur átt
þátt f flestum eða öllum fjár-
málafyrirtækjum, sem tengd
hafa verið Alþýðubandalaginu
á einhvern hátt, en þegar rætt
er hér um Alþýðubandalagið,
er jöfnum höndum átt við Sam-
einingarflokk alþýðu —
Sósfalistaflokkinn. Traust sitt á
fjármálahyggindi Inga R.
Helgasonar hefur svo Alþýðu-
bandalagið sýnt með þvf að
gera hann að fulltrúa sfnum f
bankaráði Seðlabankans. Þar
tók Ingi R. þá afstöðu, þegar
fjallað var um gengisfelling-
una, að hann lét skjalfesta bók-
un, sem fól f sér allskonar
vangaveltur um að gengisfell-
ing gæti verið varasöm. Bókun-
in var lesin upp f útvarpi og
birt f Þjóðviljanum. Af henni
kunna ýmsir að hafa dregið þá
ályktun, að Ingi R. hafi greitt
atkvæði gegn gengisfelling-
unni. En svo var ekki. Ingi R.
sat hjá við atkvæðagreiðsluna.
Hann vildi ekki taka á sig þá
ábyrgð að vera á móti gengis-
fellingunni, þótt hann teldi
hana varasama.
Staða Alþýðubandalagsins er
nú þannig, að tveir mestu fjár-
málamenn þess, Guðmundur
Hjartarson og Ingi R. Helga-
son, hafa neitað að fylgja þeirri
flokkslfnu að vera á móti
gengisfellingunni. Þeir fylgja
áfram sömu stefnu og Lúðvfk
Jósepsson og Magnús Kjartans-
son höfðu f vinstri stjórninni
og höfðu enn f sambandi við
stjórnarmyndunarviðræðurnar
á sfðastl. sumri, þegar þeir við-
urkenndu að nokkur gengisfell-
ing væri óhjákvæmileg. Efna-
hagsvandinn var þó ekki orðinn
eins hrikalegur þá og nú.“
Séra Bernharður Guðmundsson skrifar frá Addis Abeba:
Elsa — og þau hin..
— Hann hefur verið veikur í
marga daga, sígrátandi með
uppköst. Faðirinn réttir Elsu
lítinn böggul, það örlar þar á
brúnum dún á litlum kolli, —
þarna er agnarsmá, þjáð mann-
vera.
— Gafstu honum smjör?
— Bara pínulítið, bara agnar-
lítið, trúðu mér.
— En nóg til þess, að hann
varð veikur. Ég hef sagt þér
það áður, nýfædd börn mega
ekki fá þrátt smjör. En taktu
þetta með þér heim og komdu
aftur, ef honum batnar ekki.
Elsa réttir föðurnum 2 pakka
af mjólkurdufti, strýkur barn-
inu hlýlega á kollinn, fer síðan
að sinna næsta sjúklingi sem
bíður. Kannski hrjáir hann
malaria, slöngubit, vannæring,
lungnabólga, berklar ... allt
eru þetta algengir sjúkdómar.
Yfir 100 manns bíða þennan
morgun eftir að Elsa líti á þá.
Sumir hafa verið bornir yfir
vegleysur næstum 2 dagleiðir.
Það kemur sér vel að Elsa hef-
ur hröð handtök og kann vel til
verka. Hún skrifar á spjöld,
hvað gera skal fyrir sjúklinginn
og í næsta herbergi eru aðstoð-
armenn sem framkvæma það —
gefa lyf og gera að sárum.
Elsa Jakobsen er frá Færeyj-
um og á þar 12 systkini búsett.
Hún hefur starfað í Noregi,
Danmörku og á Islandi, en síð-
asta áratuginn eða svo hefur
hún starfað á vegum kristni-
boðsins í Eþíópiu og alltaf með
Islendingum. Fyrst með Ás-
laugu og Jóhannesi Ölafssyni
í Gidole, en nú síðustu árin í
Konsó. Elsa segist ekki vita á
hvaða máli hún hugsi, en þegar
henni er mikið niðri fyrir, berst
frá henni á hreimfagurri ís-
lenzku: „Blessað barnið" eða
„hugsa sér“.
Þar sem fjölskyldutengsl eru
jafnsterk og hér í Afriku, er
óhugsandi að komið sé með
sjúkling, hann lagður inn og
síðan komi eirihver úr fjöl-
skyldunni í heimsókn af og til.
Sjúklingurinn yrði sjálfsagt
PETTA VENJULEGA ,
DROPI /
(110- T
VTAKK)
u
Xx
ANOSK.....Ö5V/FNI
'AN PESS AD L'ATA
7 HftKKA PRlSlNN
FASTA KÚNNA VhA
MEÐ GOÐUM
), FYRIRVARA
JSf&tfú/VD
miklu veikari en ella af ein-
manaleik og hræðslu við hið
framandi umhverfi. Nei, hér í
álfu er það algengast að fjöl-
skyldan einfaldlega búi hjá
sjúklingnum meðan hann er
veikur. Algengt er, að 2—3 sofi
undir rúmi hans og í kringum
það. A daginn er setið og spjall-
að, tvinnuð bómullinn, stellað
með mat. Meira að segja slátr-
aði einn eiginmaðurinn geit við
rúm konu sinnar. Hún skyldi
sko fá veizlu, svo að henni batn-
aói og kæmist sem fyrst heim.
Það eru 20 sjúkrarúm á
sjúkraskýlinu í Konsó, en sem
framan greinir er þar miklu
fleira folk viðloðandi. Læknir-
inn kemur einu sinni í mánuði
til skurðaðgerða, annars hvílir
allt á Elsu. Umhirða sjúklinga,
móttaka yfir 20.000 sjúklinga á
ári á göngudeild, innkaup, fjár-
mál, viðhald o.s.frv.
Við höfum komið á marga
spítala hér í Eþtópíu, en hvergi
var loft og lykt jafngóð sem á
skýlinu í Konsó, né eins snyrti-
leg umgengni. Þetta er þeim
mun meira afrek sem sífelldur
vatnsskortur er í Konsó.
— Er þetta ekki erfitt? spyr
ég Elsu.
— Erfitt? Ég veit ekki. Það er
nóg að gera og Guð hefur gefið
góða heilsu og verndar allt
starfið hér.
Það, sem er erfit^ er, þegar
mikið sjúkt fólk kemur í regn-
tímanum og ókleift er að ná til
læknis. Þá verð ég oft að reyna
að gera upp á eigin spýtur sitt-
hvað sem er langt fyrir utan
verksvið hjúkrunarkvenna. En
ég veit að sjúklingurinn deyr ef
ekki er eitthvaó að gert. Þaó
knýr mig til að reyna mitt
bezta, ef vera kynni að það gæti
hjálpað.
Það er enginn sími í Konsó,
og því enginn möguleiki að ráð-
færa sig við lækni með þeim
hætti. Eitt kvöldið meðan við
vorum þar, var komið með fár-
veika konu. Hún hafði verið i
fæðingu í marga daga, fóstrið
var dáið og hún kom því ekki
frá sér vegna legu þess. Kjell-
run kona Skúla er hjúkrunar-
kona og saman lögðu þær Elsa
krafta sína þessa nótt til að
bjarga lífi þessarar svörtu syst-
ur. Dieselmótorinn gall í heitri
hitabeltisnóttinni og sá fyrir
Ijósi, aðstandendurnir sátu um-
komulausir kringum bál utan
við skýlið. Inni á skurðstofunni
gerðu konurnar bæn sína og
hófust síðan handa við aðgerð-
ina.
Morguninn eftir, er ég kom á
stjá, var Elsa önnum kafin á
göngudeildinni að venju,
þreytuleg aó vísu. Hún brosir:
— Það hafðist — með Guðs
hjálp.
Konan fór heim stálslegin að
nokkrum tíma liónum.
Elsa býr í litlu húsi í grennd
við sjúkraskýlið. Þar voru líka
5 unglingar 1 jólafríi, sem Elsa
annast um. Munaðarlaus börn,
eða fjölskyldan hefur neitað að
taka við, er legu þeirra lauk.
Nú liggur ungur drengur á
skýlinu flogaveikur og með
berkla. Hann hefur komið aftur
hvað eftir annað sárþjáður.
Foreldfarnir vilja ekkert með
hann hafa, því að þau trúa því,
að Satan búi i honum. Trúlega
verður hann sjötta fósturbarnið
hennar Elsu.
— Hjátrúin er voðaleg hér,
segir Elsa. — Fólk lifir í sífelld-
um ótta við Satan. Lif þess
snýst um að reyna að blíðka
hann með öllum mögulegum
ráðum. Þau forðast líka að
kveikja ljós af ótta við að illu
andarnir eigi auðveldara með
að finna það og gera því mein.
Vesalings, vesalings fólkið. Það
eru forréttindi að mega flytja
því fagnaðarerindio um Jesúm
Krist, sem frelsar frá hinu illa.
Á hverjum morgni hefur Elsa
helgistund.Boðar þessu hrædda
hrjáða fólki, að svo elskaði Guð
heiminn, að hann gaf sinn ein-
getinn son, svo að hver sem á
hann trúir'glatist ekki heldur
hafi eilíft líf. Ég sá nýtt blik í
augum sumra þeirra, sem á
hlýddu. Þannig þjónar Elsa
bræðrum sínum og systrum —
líknar líkama og sál.
Hún þjónar manneskjunni
allri.