Morgunblaðið - 31.07.1975, Blaðsíða 1

32 SIÐUR
171. tbl. 62. árg. FIMMTUDAGUR 31. JULÍ 1975 Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Fjölmennasti leiðtogafundur 1160 ár:
„Dagur gleði og vonar”
• sagði Uhro Kekkonen
forseti Finnlands er
hann setti leiðtogíifund
öryggismálaráðstefn-
unnar í Helsinki
□ -------------------------□
SJA ræðu Geirs Haligrímssonar
forsætisráðherra á blaðsíðu 17.
□ -------------------------□
Hclsinki, 30. júlf
AP—REUTER—NTB.
Sfmamynd AP.
þessi var tekin f Finlandiahúsinu f Helsinki f gær, þegar leiðtogafundur öryggismálaráðstefnunnar hðfst þar.
£ „Þessi er dagur gleði og
vonar þjóðum Evrópu,“
sagði Uhro Kekkonen, for-
seti Finnlands, er hann í
dag setti leiðtogafund ráð-
stefnunnar uni öryggi og
samvinnu þjóða Evrópu —
fjölmennustu leiðtogasam-
kundu sem haldin hefur
verið í 160 ár, — eða frá
Vínarþinginu 1814—15, er
veldi Napoleons hafði ver-
ið hrundið. Fundurinn,
sem haldinn er f Finland-
ia-húsinu í Helsinki hófst
tíu mínútum eftir áætlun
vegna einkafundar leið-
toga stórveldanna, Banda-
ríkjanna og Sovétríkjanna,
og hvarf að nokkru leyti í
skuggann af þeim viðræð-
um. Voru enda allir við-
staddir sér þess meðvit-
andi að niðurstöður hans
og samskipti þessara risa-
Lissabon, 30. júll. — Reuter.
0 OTELO Saraiva de Carvalho,
yfirmaður öryggissveita
portúgaiska hersins, COPCON, og
einn af þremur æðstu valdamönn-
um landsins hótaði þvf f dag að
beitt yrði fjöldahandtökum og
hörkulegum heraðgerðum tii að
binda endi á stjórnmálakreppuna
f landinu. Hann sagði að ekki
Otelo Carvalho.
Leiðtogafundurinn: Mynd
velda skiptu meginmáli
fyrir framkvæmd þess
samkomulags, sem undir-
ritað verður á leiðtoga-
fundinum á morgun, þegar
allir stjórnarleiðtogar
landanna 35, sem aðild
væri lengur unnt að framkvæma
sósfalfska byltingu eftir friðsam-
legum leiðum einum saman og
herinn myndi brátt þurfa að
hefja smölun andbyltingarsinna
inn á nautaatshringinn f
Lissabon. Carvalho hershöfðingi,
sem sæti á f þrfeykisstjórninni
ásamt Costa Gomes forseta og
Goncalves forsætisráðherra, sagði
við komu sína til Lissabon frá
Kúbu, að hann tæki skýrt fram að
hann væri reiðubúinn til að nota
vopnavald til að tryggja stjórn
yfir byltingarþróuninni.
0 „Eg vil ekki vera með neinar
hótanir,“ sagði Carvalho, „en her-
inn er tilbúinn til að grfpa til
mjög harðra þvingunaraðgerða,
sem við höfum forðast til þessa.“
Telja fréttamenn að yfirlýsing
hershöfðingjans bendi til þess að
Portúgal stefni nú til marxfsks
hereinræðis. Carvalho lýsti jafn-
aðarmönnum sem verstu óvinum
vinstri hreyfingarinnar og sakaði
þá um að etja fram öllum hægri-
og afturhaldssinnuðu öflum.
eiga að ráðstefnunni, hafa
flutt ræður sínar.
0 Fyrstur á mælendaskrá á fund-
inum var Kurt Waldheim, fram-
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóð-
anna, sem lagði á það áherzlu, að
góður vilji aðildarríkjanna væri
forsenda þess að hrinda markmið-
um ráðstefnunnar f framvkæmd.
Hann neitaði að útiloka þann
möguleika að herstjórnin myndi
senda Mario Soares, leiðtoga
jafnaðarmanna, aftur f útlegð, en
hann var lengi útlægur á tímum
Salazar- og Caetanost jórnanna.
Harold Wilson, forsætisráðherra
iBretlands, talaði næstur og fjall-
aði mest um þann þátt samkomu-
, lagsins sem lýtur að auknum
mannréttindum og mannlegum
samskiptum almennings í aðildar-
ríkiunum. ..Minnkandi sDenna er
til litils ef hún speglast ekki í
daglegu lífi þjóðanna sagði Wils-
Otelo Saraiva de Carvalho, sem
er 38 ára að aldri og yngsti maður
þríeykisstjórnarinnar, ræður yfir
öflugustu herdeild landsins, þar
sem er COPCON, og má teljast
. Framhald á bls. 19
on. Það er engin ástæða til þess á
árinu 1975 að Evrópumenn geti
ekki stofnað til hjúskapar með
hverjum sem þá fýsir, heyrt og
lesið allt, sem þeir kjósa og ferð-
ast til annarra landa að vild.
Hann varaði jafnframt aðildarrík-
in við þvi að Iáta samkomulagið
vekja falska öryggiskennd." Þvf
aðeins er unnt að halda áfram að
draga úr spennu, að þjóðirnar
haldi vöku sinni, vöku sem bygg-
ist á styrkleika, vöku sem byggist
á samheldni og einingu.
„Við sem komum hér saman i
dag, hélt hann áfram, erum í sum-
um tilfellum fyrrverandi fjand-
menn úr mestu eyðileggingar-
styrjöld sögunnar. Fyrir sumar
þjóðirnar var sú styrjöld hámark
margra alda hernaðarátaka. Við
skulum vona að á komandi árum
líti ibúar Evrópu og Norður-
Ameriku til þessa fundar sem
þáttaskil i sögu okkar.“
MEÐAL ræðumanna á fundinum í dag var
Geir Hallgrfmsson forsætisráðherra og birt-
ist ræða hans í heild á bls. 17. Sjá einnig frétt
af einkaviðræðum leiðtoganna f Helsinki á
blaðsfðu 3.
EKKERT verið ákveðið um að
óska viðræðna við Islendinga
— segir talsmaður EBE 1 Briissel
„VIÐ höfum heyrt um þessi
ummæli islenzka utanríkisráð-
herrans, en höfum það fyrir
venju að segja ekkert um slík
ummæli og munuin ekki
bregða út af henni að þessu
sinni,“ sagði talsmaður þeirrar
deildar framkvæmdastjórnar
Efnahagsbandalagsins, sem
fjallar um landbúnaðar- og
fiskveiðimál, Santarelli að
nafni, þegar Morgunblaðið
hafði samband við hann í
Brússel í gær og spurðist fyrir
um afstöðu bandalagsins til
þeirra ummæla Einars Agústs-
sonar utanrfkisráðherra í út-
varpinu á dögunum, að fslenzka
ríkisstjórnin mundi ekki ræða
við bandalagið sem heild um
undanþágur frá útfærslu fisk-
veiðilögsögunnar f 200 mílur
eftir 15. október nk.
Santarelli bætti við, að innan
bandalagsins hefði ekki verið
rætt um hugsanlegar samninga-
viðræður við Islendinga, hvorki
viðræður einstakra aðildarrikja
EBE né bandalagsins sem heild-
ar — og þvi hefði ekkert verið
ákveðið í þvi sambandi og
bandalagið ekki farið fram á
Framhald á bls. 19
Yfirvofandi heraðgerðir og
f jöldahandtökur í Portúgal