Morgunblaðið - 30.08.1975, Blaðsíða 1

28 SÍÐUR
196. tbl. 62. árg.
LAUGARDAGUR 30. ÁGtJST 1975
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Vasco Goncalves sparkað
Algert skipbrot kommúnista?
Jose Pinheiro de Azevedo tekur við __
Henry Kissinger utanrfkis-
ráðherra Bandarfkjanna og
Sadat Egyptalandsforseti
gera að gamni sfnu á biaða-
mannafundi f fyrradag. Þeir
félagar brosa ekki af
ástæðulausu, því að nú getur
fátt komið í vegfyrir að sam-
komulag tsraela og Egypta
verði undirritað strax eftir
helgi og þar með stigið
mikilvægt skref f átt til
varanlegs friðar.
Lissabon 29. ágúst AP — Reuter.
FRANSISCO Costa Gomes forseti Portúgals skýrði frá
þvf seint í kvöld, að Vasco Concalves hefði verið vikiðúr
embætti forsætisráðherra og að við embættinu hefði
tekið Jose Pinheiro de Azevedo flotaforingi og yfir-
maður sjðhers landsins. Azevedo flotaforingi er einn af 9
hægfara herforingjum, sem hafa barizt gegn ftökum
kommúnista f stjórn landsins og þá einkum Goncalves.
Hefur Goncalves nú verið gerður að varnarmálaráð-
herra og yfirmanni hersins, en Costa Gomes forseti
hefur fram til þessa gegnt þeirri stöðu.
Akvörðunin um þetta var tekin
f kvöld eftir langa fundi bylting-
arráðs hersins. Þá var einnig frá
því skýrt, að 240 manna þing her-
foringja myndi koma saman til
fundar nk. föstudag til þess að
endurskipuleggja byltingarráðið.
Fyrrnefndir 9 herforingjar voru
reknir úr ráðinu fyrr í þessum
mánuði eftir að hafa birt yfirlýs-
ingu, sem gagnrýndi Goncalves
forsætisráðherra harðlega.
Blöð í Portúgal birtu í morgun
fréttir um að breytingin, sem nú
hefur verið gerð á stjörn landsins,
væri í vændum og að hún myndi
hafa í för með sér að kommúnist-
um innan hersins yrði ýtt til hlið-
ar og að tilraun þeirra til að ná
völdum f landinu væri farin, út
um þúfur. Skýrir þetta nokkuð
viðbrögð jafnaðarmanna við ör-
væntingarfullri tillögu Cunhals
leiðtoga kommúnistaflokksins, er
hann öllum á óvart hvatti á blaða-
nú hafa beðið algert skipbrot í
portúgölskum stjórnmálum.
Stöðug fundahöld herforingj-
anna undanfarna daga voru m.a.
til komin vegna yfirlýsingar
Charais hershöfðingja, yfirmanns
hersins í miðhéruðum landsins,
um að hann muni ekki hika við að
beita valsi til að kveða niður sér-
hverja tilraun til að koma á ein-
ræði í landinu. Charais er einn úr
hópi hershöfðingjanna 9 sem
berjast gegn áhrifum kommún-
ista innan ríkisstjórnarinnar.
Samkomulagið undirritað á
mánudag eða þriðjudag
mannafundi í dag til viðræðna
kommúnista, jafnaðarmanna og
herforingjanna 9 til að reyna' að
mynda nýja stjórn til að afstýra
yfirvofandi borgarastyrjöld. Tals-
maður jafnaðarmanna sagði:
„Þessi tillaga kommúnista kemui
á óvart og við skiljum ekki tilgang
hennar.“ Virðast því kommúnistar
Kaupmannahöfn 29. ágúst, einkaskéyti
til Mbi. frá Jörgen Harboe.
EKKERT lá í kvöld fyrir um við-
ræður jafnaðarmannstjórnar
Danmerkur við stjórnarandstöðu-
flokkinn Vinstri um stuðning
hans við tillögur rfkisstjórnar-
innar um aðgerðir til að hleypa
nýju blóói f efnahagslff landsins
Jerúsalem og Kaíró 29. ágúst.
AP — Reuter — NTB.
HENRV Kissinger utanrfkisráð-
herra Bandarfkjanna skýrði frá
þvf f Jerúsalem f kvöld, að Egypt-
ar og lsraelar myndu nú strax
eftir helgina undirrita til bráða-
birgða nýtt samkomulag, mikil-
vægt skref f áttina til varanlegs
friðar f Miðausturlöndum. Kiss-
og auka atvinnu. Rfkisstjórnin
hefur lagt til að virðisauka-
skattur á neyzluvörum verði
Iækkaður úr 15% f 9H%, svo og
ýmsar aðrar hliðarráðstafanir,
sem myndu hafa f för með sér að
kaupgeta almennings myndi auk-
ast um 3 milljarða danskra króna.
Framhald á bls. 16
inger skýrði frá þessu eftir tæpra
9 klst. fund með samninganefnd
tsraels. Hann sagði að samkomu-
lagið yrði sfðan endanlega undir-
ritað seint f næstu viku, er Banda-
rfkjaþing hefði fjallað um heim-
ild fyrir Bandaríkin að láta
bandaríska tæknimenn manna
viðvörunarstöð í Sinaieyðimörk-
inni. Af þessu virðist ljóst,’ að
friðarumleitanir bandarfska
utanrfkisráðherrans hafi loks
borið árangur.
Samkomulag þetta mun fela í
sér umfangsmikinn brottflutning
ísraelshers úr Sinaieyðimörkinni,
m.a. láta Israelar af hendi fjalla-
skörðin Mitla og Gidi og olíulind-
irnar Abu Rudeis.
Ekki liggur á þessu stigi máls-
ins nákvæmlega fyrir hvað Israel-
ar fá í staðinn, en talið er víst að
israelskum skipum verði m.a.
leyfðar frjálsar siglingar um
Súezskurð. Kissinger sagði við
fréttamenn, að hann væri mjög
bjartsýnn á að samkomulagið
væri nú brátt í höfn, en sagði að
það væri ekki enn alveg tilbúið til
undirritunar. Allon, utanrikisráð-
I herra Israels, sagði I sjónvarps-
viðtali í dag, að Israelar myndu
undirrita samkomulagið nú alveg
næstu daga, ef ekkert óvænt
kæmi upp á teninginn, en ráð-
herrann kvaðst ekki eiga von á að
neitt slfkt kæmi upp. Það vakti
hins vegar nokkra athygli síðdeg-
is í dag, er talsmaður Sadats
Egyptalandsforseta sagði við
fréttamenn, að fólk mætti ekki
ganga út frá því sem vísu, að
þegar hefði verið gengið frá sam-
komulagi. Hvort samkomulagið
yrði undirritað myndi ekki liggja
fyrir fyrr en á morgun, laugar-
dag, er Kissinger kæmi frá Israel
með síðustu samningsdrög
ísraela. Er talsmaðurinn var
spurður hvort einhver snurða
hefði hlaupið á þráðinn svaraði
hann: „Nei, síður en svo.“ Frétta-
menn telja að með þessum um-
mælum hafi Sadat forseti aðeins
viljað tryggja sig ef svo ólíklega
vildi til að eitthvað kæmi upp á en
Egyptar hafa fram til þessa verið
miklu jákvæðari og bjartsýnni en
ísraelar um að samkomulag væri í
nánd. Er einnig talið að Sadat
hafi með þessu viljað þrýsta
svolftið á Kissinger um að koma
frá Israel með samningsuppkast,
sem Egyptar endanlega gætu sætt
sig við og einnig að fullvissa hinar
Framhald á bls. 16
Eim eitt vopna-
hlé í Angóla
Þungur róður hjá
Anker Jörgensen
Forseta Perú steypt
Bermudaz tekur við
Lima, Perú, 29. ágúst.
AP — Reuter.
JUAN Velasco Alvarado, forseta
Perú, var steypt af stóli f dag af
herforingjum f her Iandsins og
var byltingin gerð án blóðsúthell-
inga. Moreales Bermudez forsæt-
isráðherra tók við forsetaembætt-
inu. Fregnir frá Pcrú hermdu, að
Alvarado væri haldið f stofu-
fangelsi f forsetahöllinni. 1
tilkynningu byltingarmanna, sem
lesin var f sjónvarpi og útvarpi,
var Alvarado sakaður um að hafa
stofnað til persónudýrkunar á
sjálfum sér og hafa misst sam-
band við byltingartilfinningar
fólksins f landinu. I þessum fjöl-
miðlum var einnig sagt, að herinn
og landsmenn styddu hinn nýja
forseta. Moreales hershöfðingi,
hinn nýi forseti, er 53 ára að aldri
og var skipaður forsætisráðherra
sl. febrúar. Hann er talinn hæg-
fara f hópi vinstri sinnaðra her-
foringja, sem hrifsuðu til sfn völd
Framhald á bls. 16
Lissabon 29. águst AP — Reuter.
STJÓRN Portúgals nam í dag til
bráðabirgða úr gildi áætlunina
um sjálfstæði portúgölsku ný-
lendunnar Angóla, en nýlendan
átti að hljóta sjálfstæði 11.
nóvember nk. Þá hermdu fregnir
f Lissabon einnig, að leiðtogar
frelsishreyfinganna tveggja f
Angóla, Mpla og Unita, sem átt
hafa f blóðugum bardögum
undanfarnar vikur, hcfðu sctið á
ieynifundum í Lissabon undan-
farið og f dag komizt að samkomu-
lagi um vopnahlé. Munu þeir m.a.
hafa fallizt á vopnahléið til að
gefa Portúgalsstjórn tækifæri til
að flytja á brott með aðstoð
Bandarfkjanna þá 300 þúsund
hvíta flóttamenn f Angóla, sem
bfða eftir að komast úr landi.
Stjórnmálafréttaritarar segja
að erfitt sé að spá um hvort þetta
vopnahlé haldist þvi að sjö sinn-
um hafi verið samið um vopnahlé
frá því að sjálfstæðissamkomulag-
ið var gert í janúar, að þau jafnan
verði rofin nokkrum dögum síðar.
Karpov tapaði
Mílanó. 29. ágúst AP
SÆNSKI stórmeistarinn Ulf
Anderson sigraði i dag Karpov,
heimsmeistara i skák, í biðskák
þeirra úr 8. umferð stórmeistara-
mótsins í Milanó. Er þetta fyrsti
ósigur Karpovs frá þvi að hann
varð heimsmeistari. Anderson var
í sókn alla skákina. Karpov held-
ur þó enn forystunni á mótinu
ásamt Smeikal og Portisch.