Morgunblaðið - 30.08.1975, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. ÁGUST 1975
13
á Lækjartorgi
útihljómleikum, því að í
sumar, — mjög fljótlega eftir
að hljómsveitin varð til, —
hélt Paradís útihljómleika á
túninu við sundlaugina á
Akureyri. Safnaðist þar
saman stór hópur fólks og
lukkuðust þeir hljómleikar
vel að sögn Péturs Kristjáns-
sonar.
Þá er komin á markaðinn
tveggja laga plata með Para-
dís. Annað lagið er erlent,
„Superman", en hitt er eftir
píanóleikara hljómsveitar-
innar, Pétur „kaftein"
Kristjánsson, og heitir „Just
Half Of You". Hljómsveitin
gefur plötuna sjálf út og nýt-
ur aðstoðar Jóns Ólafssonar,
þess sama og yfirgaf Demant
fyrr í sumar.
ngur í Brimkló
usson annar gítarleikari?
Rúnar Júlíusson verði gitar-
leikari í nýrri Brimkló en Rún-
ar er glettilega sleipur gítar-
leikari.
Af öðrum vígstöðvum er
það títt, að Guðmundur
Haukur Jónsson, fyrrum
söngvari Roof Tops, ætlar að
byrja aftur að spila og hefur
hann þegar fengið í iið með
sér þá Atla Jónsson, bassista
úr Borgís, og Harald Haralds-
son, sem í eina tíð var
trommuleikari með Acro-
polis. Sú hljómsveit hefur
enn ekki hafið æfingar, en
það ætti'að geta orðið áður
en langt úm líður.
Rúnar Júlfusson. Teikninguna gerði
Jens Kristján Guðmundsson.
búast má við Brimkló endur-
reistri í byrjun október.
Þá hefur flogið fyrir, að
arinnar, þegar Stuttslðan
hitti hann á Selfossi um sið-
ustu helgi. — Ég reikna frek-
ar með að við spilum ekkert I
vetur, en hvað síðan verður
veit ég ekki. Við erum þó
ekki alveg dauðir úr öllum
æðum, þvl að við erum rétt
að byrja að vinna ýmislegt
frumsamið efni, sem okkur
langar jafnvel að setja á plötu
Brezkur
plötusnúður
á Óðali?
NÝTT diskótek verður opnað i
Reykjavík áður en langt um Ifður,
þar sem veitingahúsið Óðal var til
skamms tfma. Þessa dagana er unn-
ið sleitulaust að þeim breytingum,
sem á að gera á húsnæðinu áður en
staðurinn verður opnaður á ný.
Stuttsfðan hefur fregnað, að for-
ráðamenn staðarins hafi ! hyggju að
fá brezkan plötusnúð til starfa, enda
þykja fáir íslendingar koma til greina
f svo vandasamt starf! Mikil leynd
hvflir yfir öllum framkvæmdum og
fyrirætlunum með ,,Diskó-Óðal",
þannig að Stuttsfðan hefur ekki
getað fengið staðfesta fregnina urh
brezka diskótekarann.
með tíð og tíma, en það er
einnig allt óráðið.
Guðmundur sagði nýja
efnið líklega mega flokkast
undir „rokk & roll", en hann
taldi það þó töluvert ólikt því,
sem var á LP-plötu Mána,
sem SG-hljómplötur gáfu út
fyrir nokkrum árum; prýðileg
plata, sem allt of sjaldan
hefur heyrzt.
J
„Lít í eigin barm vilji
ég vita hver vilji írsku
þjóðarinnar er
De Valera frelsishetja íra látinn
EAMON de Valera, sem nú er
látinn, er að líkindum þekkt-
asti maðurírskrarsöguá þess
ari öld. Hann stóð í fremstu
víglínu írskra þjóðernissinna
allt frá páskauppreisninni
frægu árið 1916 og varð
fyrsti forsætisráðherra lands-
ins 1937 og forseti þess frá
1959. Síðustu ár ævi hans
var farið að líta á hann sem
eins konar landsföður á ír-
landi.
De Valera fæddist í New York
árið 1882. Faðir hans var
spænskur, en hann lézt þegar
de Valera var tveggja ára og
móðir hans flutti þá með hann
heim til írlands. Þar ólst hann
upp í hreinræktuðu þjóðernis-
sinna umhverfi. Hann tók há-
skólapróf I stærðfræði og varð
um tíma prófessor í fagi sínu
eða þartil stjórnmálin tóku hug
hans og tíma allan.
Eftir uppþotin um páskana
1916 var de Valera dæmdur til
dauða, en dómnum var breytt í
ævilangt fangelsi, þar sem
hann var enn bandarískur ríkis-
borgari. Hann var fljótlega lát-
inn laus úr fangavistinni og
varð þá þegar leiðtogi þjóð-
ernissinnahreyfingarinnar Sinn
Fein. Hann var kosinn fulltrúi í
neðri málstofu brezka þingsins,
en neitaði að taka sæti og
sverja brezku krúnunni
trúnaðareið. Árið 1918 var
hann enn handtekinn en tókst
að flýja úr haldi og komast til
Bandaríkjanna.
Strax eftir flóttann var de
Valera valinn forseti þess irska
lýðveldis sem stuðningsmenn
hans hugðust stofna til í mót-
mælaskyni við fyrirhugaða
skiptingu írsku eyjarinnar i lýð-
veldið írland og Norður-írland.
De Valera tók engan þátt í þeim
samningum sem leiddu til
skiptingar eyjarinnar í tvö
stjórnsvæði og þegar Sinn Fein
hreyfingin féllst á skiptinguna
varð klofning innan hennar og
de Valera og nokkrir aðrir stofn-
uðu andstöðuhreyfinguna Fi-
anna Fail, sem hafði það að
markmiði að sameina eyjar-
hlutana tvo. Árið 1932 fékk
Fianna Fail stjórnarmeirihluta
og de Valera varð forsætis- og
utanríkisráðherra, en árið
1937 fékk írland nýja stjórnar-
skrá og varð í einu og öllu
sjálfstætt lýðveldi óháð Bret-
landi.
Um svipað leyti var de
Valera farinn að vekja atygli á
alþjóðavettvangi fyrir störf sín í
Þjóðabandalaginu, en hann var
um skeið forseti stjórnarráðs
bandalagsins. Á stríðsárunum
síðari fylgdi de Valera strangri
hlutleysisstefnu og leyfði til
dæmis ekki Vesturveldunum
að nota írskt landsvæði i þágu
hernaðarins. Stjórn de Valera
fór frá árið 1 948 vegna stefnu
hennar í efnahagsmálum og
öðrum innanlandsmálum á ír-
landi. Sterkasti aðilinn i þeirri
stjórn sem við tók, Ifine Gael,
var i aðalatriðum sama sinnis
og sá hluti Sinn Fein hreyf-
ingarinnar sem de Valera sagði
skilið við 1921. Það var því
nokkuð kaldhæðnislegt að það
var þessi ríkisstjórn, en ekki
stjórn de Valera, sem rauf
síðustu formlegu tengslin við
Breta með því að segja írland
úr brezka samveldinu.
De Valera varð aftur forsætis-
ráðherra 1951—54 og að
nýju 1957 — 59 er hann var
kosinn forseti með miklum yfir-
burðum. Hann var endurkjör-
inn 1 966 og gegndi starfinu til
ársins 1973, er hann dró sig
endanlega í hlé úropinberu lífi.
De Valera varð mörgum
11
De Valera.
nýlenduleiðtogum fyrirmynd
og hann átti sér aðdáendur
víða um heim jafnt og heima
fyrir. Hann leit jafnan á örlög
írlands sem sín eigin. Eitt sinn
sagði hann: „Ef ég vil vita hvað
írska þjóðin vill, lít ég í eigin
barm og athuga hvað ég vil
sjálfur."
Eiginkona de Valera, Sinead,
andaðist 7. janúar sl. á 65.
brúðkaupsafmæli þeirra. Hún
var 97 ára, en de Valera 93
ára. Siðustu árin bjuggu þau
sitt á hvoru elliheimili og þurftu
bæði talsverðrar hjúkrunar við.
Methalli á fjár-
lögum í Vestur-
Þýzkalandi
Bonn, 29 ágúst. AP
VESTUR-ÞÝZKA stjórnin hefur
ákveSið að grfpa til þes§ ráðs að
veita jafnvirði um 370 milljarða fs-
lenzkra króna út í atvinnulifið næsta
vetur til hjálpar byggingariðnaðinum
f landinu sem hefur orðið fyrir barð-
inu á miklum efnahagssamdrætti.
Fjárlög þýzka rfkisins verða með
methalla vegna þessara ráðstafana
og er vonazt til að þessar ráðstafanir
dragi talsvert ur þvf atvinnuleysi
sem skotið hefur upp kollinum í
Vestur-Þýzkalandi á undanförnum
misserum. Ráðstafanirnar koma á
sama tfma og aðgerðir frönsku
stjórnarinnar f efnahagsmálum og
eru árangur náinnar samvinnu Hel-
muts Schmidt kanzlara og Giscard
d'Estaing Frakklandsforseta um
þessi mál.
Franska stjórnin hyggst beita sér
fyrir mjög auknum rfkisútgjöldum til að
auka atvinnu og Danir hafa i hyggju að
veita um 40 milljörðum íslenzkra
króna i sama skyni
Þýzka stjórnin gerir sér ekki vonir
um að.hinar nýju aðgerðir fleyti bygg-
ingariðnaðinum lengra en fram á
næsta vor, en þá er vonazt til að
útflutningsmarkaðir fari að nýju að
taka við sér og þar með fjárfesting að
aukast að nýju. Mestu skiptir að hmn
mikilvægi Bandarikjamarkaður eflist
fljótt Hin nýju útgjöld samfara nýjum
spám um minni skatttekjur þýzka rfkis-
ins á næsta ári gera það að verkum að
búizt er við að halli á ríkissjóði V-
Þýzkalands verði um 40 milljarðar
marka eða sem næst 2240 milljarðar
íslenzkra króna Einnig er við því búizt
að hallinn verði nokkru meiri árið
1976. Til að mæta þessum halla me_ð
öðrum hætti en lánum hefur stjórnin
ákveðið að hækka virðisaukaskatt úr
1 1 % i 13% og hækka skatta á tóbaki
og áfengi.
Dr. Hans Apel fjármálaráðherra V-
Þýzkalands sagði í dag að hann ætti
fastlega von á þvi að efnahagsástandið
tæki að batna á næsta ári. Rúmlega
milljón Þjóðverjar c. u nú atvinnulausir.
Sigurður Bjarnason ræSir viS De Valera eftir að hafa afhent honum
trunaSarbréf sitt sem sendiherra islands á í rlandi f desember 1970.