Morgunblaðið - 30.08.1975, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. AGUST 1975
„Það fólk sem óttast
valdið getur engu
komið til leiðar”
0 Jörgen Schleimann er 46 ára
að aldri og hefur verið vara-
fréttastjóri við danska útvarp-
ið, þar sem hann gengur undir
nafninu „sá Iitli feiti“. Hann
hefur einnig skrifað mikið i
dönsk blöð, m.a. um fsland, þar
sem hann hefur dvalið að und-
anförnu vegna fundar norr-
ænna útvarpsmanna á
Heimaey. Schleimann kom
hingað fyrst 1956 og hefur sfð-
an skrifað ýmsar greinar um
íslenzk málefni f blöð í Dan-
mörku, m.a. um vinstri stjórn-
ina og var þá kallaður „gistivin-
ur Morgunbfaðsins“ af íslenzku
vinstri pressunni. Schleimann
hefur verið í sviðsljósinu f Dan-
mörku undanfarið vegna máls
sem komið hefur upp er aug-
lýst var staða fréttastjóra út-
varpsins. Hann sótti um hana
og var talið vfst að hann hlyti
hana þangað til Hans Jörgen
Jensen, fréttastjóri danska
útvarpsins, sótti einnig
um stöðuna. Viðbrögð Schlei-
manns urðu þau að hann
sagði þegar f stað upp stöðu
sinni sem varafréttastjóri.
Þetta mál hefur vakið mikla
athygli f Danmörku. Um síð-
ustu helgi birtist viðtal Lars
Hoffmanns við Schleimann f
danska blaðinu Aktueft og birt-
ist það hér f meginatriðum, —
örlftið stytt.
• — Ég hafði ekki um neitt
annað að velja, segir Jörgen
Schleimann f upphafi viðtalsins
er blaðamaður Aktuelts spyr
hann um hvort hann hafi ekki
tekið mikfa áhættu með því að
segja upp stöðu sinni sem vara-
fréttastjóri danska útvarpsins
um leið og hann sækir um
fréttastjóraStöðuna. — Það er
ekkert nýtt að ég vilji ekki vera
undirmaður annars manns. Það
hef ég sagt alveg frá upphafi.
Og ég vil gjarnan undirstrika
að þegar ég ságði upp stöðunni
sneríst það ekki um neina
ákveðna menn. Útvarpsráði
þarf einfaldlega að vera kunn-
ugt um afstöðu mína, þegar það
tekur ákvörðunina. Á einhvern
hátt verður máður að gefa til
kynna að manni er alvara. Ef ég
tek áhættu þá er það ég og
enginn annar sem tekur afleíð-
ingunum.
— Þú hefur ekki góða stöðu f
bakhöndinni til vonar og vara?
— Nei, og það mun verða
erfitt fyrir mig að fá hana.
— Ert þú sem jafnaðarmaður
til hægri eða vinstri við miðju?
— Það er undir því komið
hvernig maður skilgreinir
þetía. Á sjöunda áratugnum
héldu margir þvf fram að ég
væri til vinstri vegna áhuga
míns á þróunarlöndunum.
Sjálfur lít ég svo á að ég sé til
vinstri vegna þeirrar sannfær-
ingar minnar að þörf sé á vel
skipulögðum samtökum verka-
lýðsins til að gæta hagsmuna
þeirra, sem annars eru varnar-
lausir.
— Þú hefur oft lýst aðdáun
Jörgen Schleimann.
þinni á Frakklandi. Hvers
vegna?
— Ég öfunda Frakka af hin-
um vitsmunalega skýrleika
þeirra.
— Hvað fannst þér um de
Gaulle?
— Hann átti ekki heima á
okkar tímum, m.a. vegna stærð-
ar hans. En ekki aðeins vegna
hennar. Ég trúi á nauðsynina
fyrir sameinaða Evrópu. Ekki
aðeins efnahagslega, heldur
einnig með sameiginlegri varn-
ar- og öryggismálapólitfk. Sterk
Evrópa á milli Bandaríkjanna
og Sovétríkjanna.
— Vinstri menn sökuðu þig á
sínum tíma um að hafa haft
samúð með stjórn Thieus í Suð-
ur-Vfetnam?
— Það hafði ég ekki. I frétta-
sendingum mínum frá Suður-
Vfetnam, kom ég fram með yf-
irlýsingar stjórnarandstæðinga
sem lýstu Thieu sem kvislingi.
Þeir sem ég hafði samúð með í
Suður-Víetnam voru mitt á
milli Thieus og kommúnistanna
— Hvað- hefurðu á móti
kommúnistum?
— Þeir skilja ekki eðli frelsis
sama skilningi og við. Sam-
kvæmt mínum skilningi er ekk-
ert frelsi eða réttlæti þar sem
einstaklingurinn fær ekki að
njóta þess. Kommúnistar halda
að frelsi og réttlæti séu vanda-
mál sem snúast um meirihlut-
ann.
— Telur þú að Hans Lyngby-
Jepsen (kunnur danskur rit-
höfundur) hafi á réttu að
standa er hann segir að hægri
öflin hafi sigrað í Danmörku?
— Ef Lyngby-Jepsen og ég
lendum ekki í verri hægri
sveiflu verður þetta í lagi. Því
hvað kostar frelsið i Danmörku
í dag? Hvár eru píslarvottar
okkar?
— Hvers vegna seztu ekki að
f Frakklandi?
— Af því að ég er fréttamað-
ur og lifi af tungumáli mínu. Ég
hef ekki nægilega góð tök á
frönskunni .. . En í Frakklandi
eru þjóðmálaumræðurnar blæ-
brigðaríkar og þar er „kvalítet“
í hinu daglega lífi. Ég sakna
beggja þessara atriða hér í Dan-
mörku.
— Til hvers telur þú hægt að
nota fréttastjórastöðuna?
— Til að framkvœma þá „út-
varpspólitísku" stefnu sem
meirihluti útvarpsráðs aðhylll-
ist.
— Ekki til að viðra eigin
skoðanir?
— Skoðanalega er útvarpið
ekki persónulegt tæki. Þess
vegna leita ég til dagblaðanna
eða annarra deilda útvarpsins
þegar ég vil láta í ljós mfna
persónulegu skoðun á ein-
hverju. Það ef enginn sem hef-
ur hið útvíkkaða tjáningar-
frelsi hjá danska ríkisútvarp-
inu.
— Trúir þú á óhlutdrægina?
— Já, sem siðferðilega kröfu
— Hversu lengi á yfirmaður
að fá að sitja í embætti hjá
útvarpi og sjónvarpi?
— Það ákveður útvarpsfáð!
— Hver er þín skoðun?
— Jafn lengi og maður getur
boðið upp á eitthvað og sóar
ekki tíma samstarfsmanna
jafnt sem hlustenda. Sjálft
ráðningarformið er annar hlut-
ur. Það er spurning um hvers
konar vernd menn vilja veita
fólki í stormasamri stöðu.
— Er það þitt takmark að
verða vinsæll yfirmaður?
— Ihaldsmaðurinn Poul heit-
inn Sörensen á að hafa sagt: —
Ég get vel lifað með því að vera
hataður af hópnum, en ég get
ekki lifað með þvf að vera sýnd
lítilsvirðing. — Þetta er vel
mælt!
— Þú hefur sagt að þú sért
valdsmaður?
Framhald á bls. 16
Iðnaðarráðherra:
'w
„Islenzkt vinnuafl njóti
forgangs á Grundartanga”
Ljósm. Haukur Sigurðsson.
KÍNVERJAR Á FERÐ — Eins og fram hefur komið f Mbl. hefur kfnverski sendiherrann á tslandi
verið á ferðafagi um Vestfirði að undanförnu ásamt föruneyti. Heimsóttu Kínverjarnir flest
byggðarlögin vestra og ræddu við heimamenn. Hyggst sendiherrann á þennan hátt kynnast landi og
þjóð og hyggur á meiri ferðalög. Myndin er af Kfnverjunum og nokkrum framámönnum á tsafirði.
Póstur og sími:
Afnotagjald hækkar um 15%
MORGUNBLAÐINU barst f gær
efiirfarandi fréttatilkynning frá
iðnaðarráðuneytinu:
Iðnaðarráðherra, dr. Gunnar
Thoroddsen, hefur í dag skrifað
stjórn íslenzka járnblendifélags-
ins h.f. svofellt btéf:
„Varðandi undirbúning og
.byggingu járnblendiverksmiðj-
unnar vill ráöuneytið taka eftir-
farandi fram:
1. Ráðuneytið telur sjálfsagt, að
íslenzkt vinnuafl starfi að
framkvæmdum við undirbún-
ing og byggingu verksmiðj-
unnar svo sem frekast er
unnt.
2. Vinnubúðir og aðrar vistar-
verur verði byggðar í sam-
ræmi við íslenzkar venjur og
aðstæður.
3. Lögð verði áherzla á vinnu-
vernd, hollustuhætti og örygg-
isráðstafanir á vinnustöðum.
4. Útboðum verði hagað þannig,
að íslenzk fyrirtæki eigi þess
kost að bjóða í verk eða ein-
staka verkhluta og fslenzk
iðnaðarframleiðsla njóti for-
gangs svo sem kostur er.
5. Stefnt sé að því, að mannvirki
verði smíðuð og reist af inn-
lendum aðilum, þegar viðun-
andi boð fást.
6. Við staðarval vinnubúða og
annarra vistarvera verði haft
í huga framtíðarnotagildi
þeirra, eftir því sem unnt er.
7. íslenzkum ráðgjafaaðilum
verði falin hönnun allra
þeirra mannvirkja, er þeir
geta með góðu móti annað."
Tvö rithöf-
undamót
haldin
í Svíþjóð
DAGANA 18. til 22. ágúst sl. voru
haldin tvö norræn rithöfundamót
að Biskups-Arnö í Svíþjóð. A
fyrra mótinu var fjallað um efnið
„fjölmiðlar og höfundaréttur" og
á hinu síðara „nútíma norrænar
bókmenntir í skólum". Af hálfu
Islands sóttu þessi mót rithöfund-
arnir Agnar Þórðarson og Björn
Bjarman, Gréta Sigfúsdóttir og
Jenna Jensdóttir. Stjórnandi mót-
anna var rektor lýðháskólans að
Biskups-Arnö, Aake Leander. Mót
þessi fóru vel og snyrtilega fram,
skipzt á skoðunum og fjörugar
umræður.
Rithöfundasamband tslands.
FLEST aðalgjöld Pósts og síma
hækka um 15% 1. september n.k.
og gjöld fyrir sérbúnað hækka
enn meira. t fréttatilkynningu
frá Pósti og sfma segir, að helztu
breytingar á gjaldskrá fyrir sfma-
þjónustu séu: að afnotagjald sfma
f sjálfvirka sfmkerfinu hækkar
úr kr. 2040 á ársfjórðungi f kr.
2.350. Gjald fyrir umframsfmtöl
hækkar úr kr. 5.30 f kr. 6.10 fyrir
hvert teljaraskref. Fjöldi teljara-
skrefa, sem eru 3 skref á dag í
Reykjavfk og nágrenni, verður
óbreyttur.
Þá segir, að gjald fyrir flutning
síma hækki úr kr. 6.800 í kr.
7.800. Stofngjald fyrir síma, sem
tengdur er við sjálfvirka sím-
kerflð, hækkar úr kr. 13.600 I kr.
15.800. I handvirka símkerfinu
hækkar afnotagjald úr kr. 11.100 í
kr. 12.700 og afnotagjöldin t.d. á
sfmstöð, sem opin er 12 klst. á
dag, úr kr. 1.780 í kr. 2.040 á
ársfjórðungi.
Gjald fyrir símskeyti innan-
lands hækkar úr kr. 6.00 í kr. 7.00
fyrir hvert orð, minnsta gjaid_er
fyrir 7 orð, en til viðbótar kemur
kr. 58 grunngjald fyrir hvert sím-
skeyti. Ofan á þetta allt bætist
sfðan söluskattur.